Vitamine D is een in vet-oplosbare vitamine die het best kan worden opgenomen indien er ook wat vetten of oliën in de voedselbrij aanwezig zijn. Om die reden kun je een vitamine D-supplement het beste innemen tijdens de maaltijd, want daarin zit nagenoeg altijd een beetje vet. Een andere optie is een vitamine D-capsule innemen die gevuld is met olie. Overigens bestaan er  twee vormen van voedingsvitamine D, namelijk: vitamine D2 (ergocalciferol) en vitamine D3 (cholecalciferol). Beide vormen van vitamine D zijn actief, maar D3 heeft een sterkere werking dan D2. Een vitamine D3-supplement geniet zodoende de voorkeur boven een vitamine D2-supplement. Hieronder bespreken we 10 bevolkingsgroepen die behoefte hebben aan extra vitamine D en dus méér vitamine D-supplementen kunnen gebruiken…

Vitamine D3 & zonlichtsynthese

Hoewel dit voor het gemak –of om onnodige gecompliceerdheid uit de weg te gaan– wél vaak wordt geopperd, wordt vitamine D niet echt opgenomen / geabsorbeerd UIT zonlicht of (aan)gemaakt / geproduceerd DOOR zonlicht. Dit is kort door de bocht en bovendien onjuist. Het is veeleer zo dat je huid vitamine D synthetiseert, metaboliseert oftewel omzet naar zijn bruikbare vorm als reactie op zonlicht. De keratinocyten in de heldere laag van de epidermis van de menselijke huid bevatten van nature een voorloper van vitamine D (‘previtamine D’), genaamd ‘calcidiol‘ oftewel ‘calcifediol’. Zonlicht converteert deze voorloper naar bruikbaar D3 / cholecalciferol. Het is overigens de UVB-portie in het ultraviolette zonlichtspectrum die hiervoor zorgt. (bron + bron + bron) Daarna moet vitamine D3 nog via de lever in de nieren terechtkomen, waardoor het molecuul ‘calcitriol’ ontstaat: de actieve vorm van D3.

Kandidaten voor méér / extra vitamine D

Steeds meer mensen lijden aan een vitamine D-tekort en moeten om die reden vitamine D-supplementen innemen. Er zijn echter een aantal groepen / typen mensen die een verhoogd / vergroot risico lopen op een gebrek c.q. tekort aan vitamine D. Bevolkingsgroepen die weleens méér behoefte zouden kunnen hebben aan extra vitamine D dan anderen, zijn als volgt:

1. Binnenzitters

Hoe meer je binnen zit, des te groter de kans dat je onvoldoende zonlicht opvangt via je huid, en des te groter de kans op een vitamine D-tekort. Hierbij valt te denken aan nachtwerkers, fulltime beeldschermwerkers, ZZP’ers die zelfs méér dan fulltime binnen 4 muren werken en inwoners van verzorgingshuizen of verpleeghuizen. De synthetiserende / converterende UVB-golflengte wordt overigens geblokkeerd door glas, dus het heeft géén zin om op een zonnige dag bij een raam of in een serre te gaan zitten. Als je de hele dag binnen zit (en dus weinig buiten komt), is de kans dus groot dat je extra vitamine D nodig hebt. Dit geldt logischerwijs des te meer als je om welke reden dan ook actief en bewust de zon mijdt…

2. Mensen met een donkere huid

Melanine is een huidpigment. Hoe donkerder je huid, des te meer huidpigmenten je huid bevat. Melanine beschermt je huid echter óók tegen de potentieel nadelige invloeden van overvloedig zonlicht door zonnestralen te blokkeren. Dus hoe donkerder je huid, des te meer melanine. Maar hoe meer melanine, des te meer zonnestralen worden geblokkeerd. En hoe meer zonnestralen worden geblokkeerd, des te minder vitamine D wordt geproduceerd. Mensen met een donkere huid (vanaf huidtype IV) hebben zodoende maar al te vaak behoefte aan extra vitamine D. (bron + bron)

3. Diegenen die hun huid bedekken

Je kunt iedere dag UREN buiten in de zon lopen, maar als je je huid grotendeels bedekt, zullen zonnestralen nimmer de keratinocyten in je huid bereiken, en zal de voorloper van vitamine D dus nooit naar behoren worden gemetaboliseerd / gesynthetiseerd naar diens bruikbare vitamine D3-vorm. De volgende mensen moeten oppassen: Dames die lichaamsbedekkende, en (deels) gezichtsbedekkende kleding (burka / burqa / boerka, ‘hoofddoek’, niqab / niqaab, chador, chadari, abaya, bushiyya, shayla, bukhnuk, türban, al amira, dupatta, khimar, hijab, tudong, et cetera) dragen… Maar ook dames en heren die ’s zomers kleding met lange mouwen, lange broekspijpen en/of hoofddeksels dragen. Soms wordt gezegd dat ontbloot hoofd + ontblote handen volstaat, maar dan moet je wel héél vaak en héél langdurig in de zon komen. (bron + bron + bron)

4. Zwangere & zogende vrouwen

Een vrouw die zwanger is of borstvoeding geeft, staat een groot deel van haar vitamine D af aan de baby in haar buik of de baby aan haar borst. Natuurlijk is het zo dat vrouwen sinds jaar en dag baby’s op de wereld zetten zonder gebruik van vitamine D-supplementen, maar het is nu eenmaal een feit dat jonge moeders en baby’s bij lange na niet de zonuren meepakken die vroeger werden meegepakt. Vrouwen hebben bovendien niet alleen extra vitamine D nodig omdat hun baby’s meeliften op hun vitamine D-reserves, maar ook omdat een toereikende hoeveelheid vitamine D cruciaal is voor de ontwikkeling van ongeboren en pasgeboren kinderen. Met name vroeggeboren / premature kinderen beschikken doorgaans niet over voldoende vitamine D-voorraden.

5. Fervente zonnebranders

Fervente smeerders van dikke lagen zonnebrandcrème moeten oppassen. Net als kleding houden ook anti-zonnebrandproducten zonnestralen tegen, waardoor ze de vitamine D-conversie belemmeren. Als je bij het minste of geringste zonlicht je tube zonnebrand erbij pakt, is de kans dus groot dat je extra vitamine D nodig hebt!

6. Kinderen tot de 4-jarige leeftijd

Jonge kindjes worden vanwege hun tere huid angstvallig uit de zon gehouden. En mogen ze een keertje in de zon spelen, dan uitsluitend met zonnehoed, zonnebrandcrème en kleding die de ledematen bedekt. Dus consultatiebureaus hameren erop: geef je baby tot zijn / haar 4e levensjaar dagelijks extra vitamine D in supplementvorm! Terecht, want kinderen ontwikkelen zich tussen hun geboorte en 4e levensjaar als een tierelier. Tijdens dit groeiproces is vitamine D onmisbaar ten aanzien van botten, tanden, calciumhuishouding, fosforhuishouding, bijschildklieren, spierwerking en weerstand. Kinderen die  voldoende vitamine D binnenkrijgen in hun vroege jeugd, lopen minder kans op allerhande gezondheidsaandoeningen. Tot hun 4e verjaardag hebben kinderen extra veel vitamine D nodig, en ze halen niet voldoende uit voeding en zonlicht. Suppleren dus!

Let wel: er zijn verschillende vitamine D-supplementen voor kinderen op de markt; sommige bevatten talloze onnodige, onzinnige en omstreden toevoegingen. De goedkope druppels van Kruidvat op oliebasis (met de witte dop, NIET met de oranje dop) bevatten –in tegenstelling tot bijvoorbeeld Davitamon– uitsluitend vitamine D, vitamine E (als antioxidant) en zonnebloemolie. En als je kindje méér dan een halve liter verrijkte zuigelingenvoeding of opvolgmelk krijgt, is suppleren onnodig, want hieraan is reeds vitamine D toegevoegd.

7. Osteoporosepatiënten

Osteoporose oftewel ‘botontkalking’ KAN het gevolg zijn van een calciumtekort en/of fosfortekort. En een calciumtekort en een fosfortekort KUNNEN het gevolg zijn van een gebrek aan vitamine D. Veel mensen met osteoporose denken dat ze meer calcium moeten nuttigen, maar in veel gevallen is er eigenlijk sprake van een vitamine D-tekort. Zodoende wordt er wel voldoende calcium gegeten, maar kan het aanwezige calcium niet goed door het menselijk lichaam worden benut en ingezet.

8. Senioren: 50’ers & 70’ers

Naarmate mensen ouder worden neemt de vitamine D-behoefte toe. Dat komt omdat de huid van oudere mensen steeds minder vitamine D aanmaakt c.q. omzet. Vrouwen boven de 50 wordt aangeraden om dagelijks 10 microgram extra vitamine D te suppleren. Mannen en vrouwen boven de 70 zouden 20 microgram extra vitamine D tot zich moeten nemen.

9. Mensen met zonneallergie

Lijd je aan zonneallergie of warmtebultjes, en vermijd je om die reden zo veel mogelijk zonne-uren, dan zit de kans er natuurlijk dik in dat je te kampen hebt met een vitamine D-tekort en extra vitamine D kunt gebruiken…

10. Xeroderma pigmentosum-patiënten

Xeroderma pigmentosum (XP) is een zeldzame erfelijke aandoening die wordt veroorzaakt door een slecht functionerend type DNA-polymerase. Het veroorzaakt basaalcelcarcinomen en andersoortige huidaandoeningen op jonge leeftijd. Enigszins afhankelijk van de ernst en het exacte type ontstaat een verregaande overgevoeligheid voor ultraviolette straling en dient een XP-patiënt zonlicht nagenoeg totaal te vermijden, aangezien men zeer snel verbrandt en de genezing van zonverbranding extreem lang kan duren. Xeroderma pigmentosum per definitie dat je vitamine D dient te suppleren.

Extra vitamine D: tot slot…

Een derde deel van vitamine D halen we uit voeding; twee derde verkrijgen we via zonlicht. Dus als je weinig buitenkomt (minder dan 15 tot 30 minuten per dag bij een hoogstaande zon: tussen 11:00 en 15:00 uur) met hoofd en handen ontbloot, dan behoor jij mogelijkerwijs tot de mensen die extra vitamine D nodig hebben. Zorg er in ieder geval voor dat je voldoende buiten bent: ieder dag 15 tot 30 minuten, tussen 11:00 en 15:00 uur, dus bij hoogstaande zon, en met ontbloot hoofd en ontblote handen en/of armen. Zie ook:

Heb jij tips, adviezen of aanvullingen t.a.v. bevolkingsgroepen met een verhoogde vitamine D-behoefte? Deel jouw opvattingen en bevindingen t.a.v. extra vitamine D suppleren in een berichtje hieronder!

Plaats een reactie

Je reactie wordt voor publicatie gekeurd door de redactie en dient te voldoen aan de regels voor reacties.