RSI staat voor ‘Repetitive Strain Injury’. Vrij vertaald betekent dit ‘blessure door herhaalde belasting van spieren en gewrichten’. RSI is dan ook een verzamelnaam voor zo’n 23 werk-gerelateerde spier-& gewrichtsklachten die ontstaan door het herhaaldelijk uitvoeren van dezelfde bewegingen.
Als gevolg van de herhaaldelijke en onintensieve beweging ontstaat een continue spierspanning met pijn, gevoelsverlies, tintelingen en gevoelloosheid als mogelijke gevolgen. In dit artikel bespreken we de symptomen, klachten, voorkoming en behandeling van ‘Repetitive Strain Injuries’…
Waar doen RSI-klachten zich het vaakst voor?
Wanneer je véél, bewegingen maakt die weinig kracht vergen, ontstaat wrijving tussen de pezen en druk op de spieren en zenuwstructuren. Hierdoor kunnen allerlei ontstekingsreacties optreden. Dit soort RSI-klachten heeft met name betrekking op de spieren en gewrichten in:
- Handen & Vingers
- Polsen & Armen
- Nek & Hals
Niet alle RSI-klachten ontstaan overigens door repeterende bewegingen. Zo kunnen RSI-klachten ook ontstaan door langdurige, maar lichte aanspanning van spieren in de nek, schouders en/of bovenrug. Hierdoor vermindert de doorbloeding en wordt de energievoorziening belemmerd. Afvalstoffen hopen zich zodoende op in de spieren, waardoor pijn ontstaat. (bron)
Soorten RSI-klachten
RSI is een verzamelnaam voor uiteenlopende aandoeningen in de spieren en gewrichten van o.a. handen, polsen, armen, schouders en nek. Repetitive Strain Injuries komen dan ook in allerlei vormen en gradaties voor. Hieronder vind je een opsomming van bekende & onbekende RSI-klachten…
1. Bekende Repetitive Strain Injuries
Talloze Nederlanders lijden in meer of mindere mate aan RSI-gerelateerde klachten. De bekendste en meest voorkomende RSI-klachten zijn als volgt:
- Muisarm, SMS-duim & Wii-arm
- Golfelleboog & Tenniselleboog (tennisarm)
- Frozen shoulder
- Aspecifieke CANS
- Carpaal Tunnel Syndroom (CTS)
- Peesontsteking & Peesschede-ontsteking
- Slijmbeursontsteking (bursitis)
2. Zeldzame RSI-klachten
Daarnaast zijn er een heleboel RSI-gerelateerde klachten die je niet zo vaak tegenkomt. Minder bekende RSI-klachten zijn o.a.: Radiaal Tunnel Syndroom; Cubitaal Tunnel Syndroom; Tendinosis (chronische peesblessure); Enthesopathie ontsteking van botaanhechting); Dystonie (schrijfkramp / schrijverskramp); Thoracic Outlet Syndroom (TOS) / schoudergordel syndroom; Costoclaviculair Compressie Syndroom (CCCS); Guyon Kanaal Syndroom; Cervicobrachiaal Syndroom.
RSI-klachten vaststellen met RSI-test
Omdat de symptomen van vrijwel alle RSI-klachten sterk op elkaar lijken, is het doorgaans erg lastig om de exacte oorzaak ervan vast te stellen. In veel gevallen wordt zelfs geen exacte diagnose gesteld, maar –bij gebrek aan iets beters– simpelweg RSI-geïndiceerd. Als je het vermoeden hebt dat je lijdt aan RSI-klachten, doe dan allereerst een online RSI-test zoals die op Arbobondgenoten.nl.
Verschijnselen & symptomen van RSI
RSI-klachten ontstaan meestal geleidelijk aan. Toch kan een Repetitive Strain Injury ook vrij plotseling of zelfs acuut optreden. Repetitive Strain Injuries beginnen meestal met de volgende herkenbare symptomen:
- Tintelingen in handen
- Zeurende pijn in polsen
- Koud gevoel in handen & onderarmen
- Doof gevoel of gevoelloosheid in handen & onderarmen
In een gevorderd stadium van RSI kunnen allerlei anders symptomen zich voordoen. Zo kunnen RSI-klachten gepaard gaan met: hevige pijn, irritatie, zwellingen, slapheid van spieren en pezen, verlies van “grijpvermogen”, verbleking van de huid, temperatuurschommelingen en krakende gewrichten.
Het verloop van RSI-klachten
Omdat RSI-klachten doorgaans vrij aspecifiek zijn en sterk verschillen per persoon, worden ze in veel gevallen niet op tijd behandeld. Dat is enorm kwalijk, want RSI klachten kunnen na verloop van tijd omslaan in chronische pijn & verstijving, en zich bovendien verspreiden naar andere lichaamsdelen. Een Repetitive Strain Injury verloopt meestal in 3 fases, namelijk:
RSI-fase 1
Je hebt uitsluitend pijn tijdens arbeidswerkzaamheden. Daarnaast kan lokale vermoeidheid, spierkramp, tintelingen en/of een doof gevoel optreden. De RSI-klachten verdwijnen altijd na een periode van rust.
RSI-klachten: fase 2
De pijn zet door tot na je arbeidswerkzaamheden. Bovendien ontstaat irritatie, prikkelingen, slapheid en/of krachtverlies. De RSI-klachten verdwijnen niet na een rustpauze en zelfs niet na nachtrust of weekend.
Fase 3 Repetitive Strain Injury
Je krijgt last van zwellingen, drukpijn, functieverlies, veranderingen van huidskleur, temperatuurwisselingen en een doof, tintelend gevoel. De RSI-klachten zijn inmiddels chronisch van aard.
Het grote gevaar van RSI-klachten
Het gevaar van RSI-klachten schuilt met name in de traag voortslepende ontwikkeling van Repetitive Strain Injuries. In veel gevallen wordt er namelijk niet eens aandacht geschonken aan een sporadisch zeurend gevoel in de polsen of tintelingen in de handen. In het beginstadium verdwijnen de RSI-klachten immers vanzelf weer. “Dan is er dus niks aan de hand, toch?”
Na verloop van tijd blijft de pijn echter aanhouden en begint krachtverlies op te treden. De RSI-klachten gaan op een gegeven moment ook niet meer over, en dan begint het gelazer pas echt! Het is dus meer dan raadzaam om beginnende Repetitive Strain Injuries direct te laten behandelen. Hoe eerder je erbij bent, des te groter de kans dat je RSI-klachten succesvol kunnen worden behandeld, waardoor ze volledig genezen.
Risicogroepen: wie krijgt te maken met RSI-klachten?
RSI-klachten zijn veelal werk-gebonden of werk-gerelateerd. Bepaalde beroepsgroepen hebben dan ook een relatief grote kans op Repetitive Strain Injuries. De belangrijkste voorbeelden van RSI-risicogroepen zijn:
- Beeldschermwerk (muis & toetsenbord)
- Assemblage-werkers
- CAD-tekenaars
- Fijn-monteurs (printplaten solderen e.a.)
- Installateurs (elektronica, CV, waterleiding e.a.)
- Kassa-personeel (zitten & scannen)
- Lopende band-werkers (sorteerders e.a.)
- Kraanmachinisten
- Orderpickers (post, warenhuizen, webwinkels e.a.)
- Musici (pianisten, gitaristen, blazers e.a.)
- Kappers. slagers & postbodes
Als je RSI-klachten wilt vermijden en voorkomen, dan is een geschikte beroepskeuze dus de eerste stap!
RSI voorkomen & vermijden (preventie)
RSI is doorgaans erg moeilijk te genezen. Je kunt RSI-klachten dan ook het beste proberen te voorkomen. Repetitive Strain Injuries voorkomen, heeft alles te maken met ‘ergonomsich werken‘. Daarom hierbij 9 tips en aandachtspunten m.b.t. ergonomie die je kunnen helpen bij het verkleinen c.q. minimaliseren van RSI-risico’s:
1. Repeterende werkzaamheden beperken voorkomt RSI
Probeer werkzaamheden zoveel mogelijk af te wisselen! En voorkom met name regelmatig herhaalde krachteloze bewegingen. Kortom: doe niet te vaak dezelfde beweging en zet zo veel mogelijk kracht achter iedere beweging. Door gecontroleerd en krachtig te bewegen help je RSI voorkomen.
2. Juiste werkhouding aannemen = RSI-preventie
Neem een correcte sta- of zithouding aan. Werk zo min mogelijk met opgeheven armen. Zorg er bovendien voor dat de hoek van romp en armen kleiner is dan 60 graden. Een ergonoom (iemand die zich heeft gespecialiseerd in ergonomie) kan je alles vertellen over de juiste ergonomische sta- of zithouding om RSI te voorkomen.
3. Optimale werkplek inrichten verkleint RSI-risico
Zorg voor een verstelbare stoel, bijvoorbeeld een balansstoel of ergonomische stoel. Een bureau op de juiste hoogte met ondersteuning van de onderarmen is ook van cruciaal belang. Gebruik bij voorkeur een aangepast, ergonomisch toetsenbord en een anti-RSI-muis om een muisarm te voorkomen. Een ergonomie-specialist kan je alles vertellen over een optimale (anti-RSI) werkplek.
4. Regelmatig werkonderbrekingen inlassen = anti-RSI
Neem regelmatig een (micro)pauze. Er zijn computerprogramma’s (anti-RSI-software) die elke 5 tot 10 minuten speciale anti-RSI-oefeningen op je beeldscherm tonen. Deze RSI-oefeningen zijn specifiek bedoeld om RSI-klachten te voorkomen en/of te behandelen. Je kunt je werkgever of een eventuele bedrijfsergonoom (interne ergonomie-specialist) vragen naar RSI-oefeningen in de vorm van anti RSI-software!
5. Juiste werktechniek aanleren ter preventie van RSI-klachten
Begin niet onbezonnen aan een nieuwe baan. Leer eerst een optimale werktechniek aan en vraag daarbij hulp aan een eventuele arbeidsdeskundige of bedrijfsergonoom. Als je ongecontroleerd en klakkeloos te werk gaat, loop je namelijk een relatief grote kans op RSI-klachten! Dit geldt bij uitstek voor beeldschermwerk en ander repetitief werk.
6. Werkdruk in toom houden = Repetitive Strain Injury voorkomen
Zorg ervoor dat je werkdruk niet de pan uit rijst. Voorkom pieken en beperk overwerken tot maximaal één keer per week. Stress, en met name werkstress gaat vaak hand in hand met RSI-klachten. Als je werkdruk te hoog is, bespreek dat dan met je baas, arbeidsdeskundige of bedrijfsergonoom (ergonomie-expert).
7. Werktempo aan banden stellen voorkomt RSI-klachten
Werk niet te snel en laat je vooral niet opjagen! Maak desnoods bezwaar wanneer een machine (lopende band e.a.) je werktempo bepaalt. Pas eventuele machines aan aan jouw werktempo en niet andersom. Zodoende kun je Repetitive Strain Injuries helpen voorkomen. Schakel desgewenst een ergonomie-deskundige in als er sprake is van wantoestanden.
8. Werkomgeving optimaliseren ter preventie van RSI
Werk in een heilzame omgeving en voorkom tocht, vochtigheid en kou. Een gebrekkige werkomgeving draagt namelijk bij aan RSI-klachten. Werk dus nooit in een vochtig kantoor, direct onder een airco-unit of op een plek waar overdreven op de stookkosten wordt bespaard.
9. Werkomstandigheden aanpassen kan helpen…
Pas zo nodig je werkomstandigheden aan. Hierbij valt te denken aan je werkhoogte, je bewegingsruimte, je reikafstanden etc. Zet dingen die je vaak gebruikt op een vaste plek binnen handbereik. Onnatuurlijke of overstrekte bewegingen kunnen RSI namelijk in de hand werken!
RSI-behandeling: behandelen & genezen
RSI is in de meeste gevallen erg hardnekkig en vrij lastig te behandelen. Wat voor de één werkt, werkt voor de ander totaal niet. Hierbij toch een drietal behandelingswijzen die werkzaam zijn tegen een Repetitive Strain Injury…
1. Ergonoom of arbeidsdeskundige inschakelen
Grotere bedrijven hebben veelal een RSI-specialist in huis. Hierbij valt te denken aan een ergonoom (ergonomie-specialist) of een interne arbeidsdeskundige. Een dergelijke RSI-specialist kan arbeidsdeskundig advies geven en bovendien werkplekaanpassingen doorvoeren. Kleinere bedrijven kunnen op jouw aanvraag een ergonomie-expert inschakelen ter behandeling van jouw RSI-klachten.
2. Therapieën ter behandeling van RSI-klachten
In veel gevallen is het moeilijk om af te komen van RSI-klachten wanneer je ze eenmaal hebt. Toch zijn er een aantal therapieën die uitkomst kunnen bieden bij een groot aantal vormen van RSI. Enkele voorbeelden van effectieve therapieën en behandelingen tegen de beruchte Repetitive Strain Injury zijn:
- Therapeutische massage (anti-RSI-massage, Tuina massage e.a.)
- Medische fitness
- Mensendieck therapie
- Cesar therapie
- Revalidatie therapie
- Fysiotherapie
- Backstretcher & Rolastretcher
3. Algemene adviezen ter behandeling van RSI-klachten
Tot slot is het raadzaam om een aantal algemene anti RSI-adviezen in acht te nemen. De volgende tips kunnen namelijk werkzaam zijn ter behandeling van Repetitive Strain Injuries:
- Huisarts: neem bij beginnende RSI-klachten direct contact op met je huisarts.
- Dieet: gebruik een gezonde, gevarieerd en uitgebalanceerde voeding, rijk aan essentiële vetzuren, aminozuren, vitamines en mineralen.
- Rusten & ontzien: neem voldoende rust en vermijd de handelingen die tot jouw RSI-klachten hebben geleid.
- Beweging: blijf voldoende bewegen, maar doe dit gecontroleerd en verantwoord, eventueel onder begeleiding van een therapeut.
Tot slot
RSI treedt meestal op na langdurige, maar geringe belasting, frequente herhalingen en piekdruktes. Behandeling van RSI-klachten dient dan ook voornamelijk gericht te zijn op het doorbreken van patronen en/of bewegingsarmoede. Daarnaast dient er te worden gestreefd naar ‘ergonomisch werken’. Ook speciale RSI-oefeningen of RSI-therapie kan zeer effectief zijn ter behandeling van de welbekende Repetitive Strain Injury.
Gespecialiseerde Mensendieck therapie wordt aangeraden bij chronische RSI-klachten. Bij een acute Repetitive Strain Injury is massage doorgaans een goede behandelingsmethode. Een snelle behandeling is bepalend voor de kans op herstel. Arbodienst, ondernemingsraad, ergonomie-experts en de RSI-patiëntenvereniging kunnen je wellicht verder van dienst zijn.
Heb jij vragen, opmerkingen, suggesties of adviezen m.b.t. RSI-klachten? Laat hieronder een reactie achter!
22 Reacties
goede dag wat is de eenvoudigste behandeling voor RSI? zijn er medicijnen voor een muisarm?
Er is helaas niet zoiets als een medicamenteus pilletje waarmee je een muisarm kunt genezen… De aangewezen behandelingswijzen voor RSI-klachten vind je in bovenstaand artikel.
Hoi, Ik werk fulltime in een bloemenzaak. Sinds zeker 7 jaar heb ik af en toe polsklachten. Vooral als ik een boeket afknip. Hier al 3x voor naar de huisarts geweest die beweert overbelast. Het is niet zo dat ik het uitschreeuw van de pijn, maar het is zeurend en continu aanwezig, vaak is dit naar een paar dagen / week wel over maar het komt altijd weer terug. Kan dat RSI zijn?
Ja, dat kan. Er zijn echter meer polsklachten die zulke pijn in de pols kunnen veroorzaken. Zie desgewenst ook:
Ik heb RSI in een vergevorderd stadium door het vasthouden (omklemmen) van mijn smartphone, vele uren per dag, jarenlang. Ik heb nu een hand met functieverlies, stijf, krachteloos en pijnlijk. Mijn pols zit totaal vast. Pijn in onderarm en bovenarm. Nek is pijnlijk en zat vast. Chiropractor constateerde een tennisarm. Niemand van de fysiotherapeuten bereikte enige verbetering. Ook niet degenen die RSI in opgesomde lijst hebben opgenomen. Ik heb sowieso een fysiotherapeut gespecialiseerd in RSI nodig. Ik ben zoekende. Weet u een RSI-specialistisch fysiotherapeut in Leiden en/of wijde omgeving?
Beste Marie, Een tennisarm is door een gespecialiseerde manuele therapeut of fysiotherapeut in doorgaans 3-4 behandelingen te verhelpen. Veel op dat vlak gespecialiseerde fysiotherapeuten zijn er helaas niet in Nederland. Onze praktijk zit in Mussel. Dichterbij Leiden zou ik ze niet weten te vinden. Vr. gr. Ronald Heistek — Manueel therapeut
Een tijd geleden kreeg ik last van mijn rechter arm, hand en schouder. Ik zit de hele dag achter de computer en werk heel veel met de muis. De klachten werden langzamerhand erger en ben toen naar een triggerpoint therapeut gegaan wat verlichting gaf. De therapeut behandelde mij op een gegeven moment met een apparaat wat spiermassage geeft. Dit apparaat hielp mij zo goed dat ik het zelf heb aangeschaft. Als ik nu nog wel eens last heb zet ik de pads op mijn rug/schouders tijdens mijn werk en na een kwartiertje à een half uur massage ben ik er vanaf. Of ik gebruik het ”s avonds onder tv kijken. Ik merkte dat het irriterende gevoel in je hand en arm eigenlijk uit je rug / schouders komt. zet ik de pads daar namelijk op dan verdwijnt dat gevoel uit mijn hand en arm. Het apparaat heet SAM en op de site van de RSI vereniging is deze daar ook te vinden onder hulpmiddel. Werkt voor mij uitstekend en hoef niet meer naar een therapeut. Kan het gebruiken op het moment wanneer ik last heb.
Na mijn werk speel ik mijn vrije tijd speel ik heel veel klarinet (gem. 2u/dag) als ik terug kom van mijn werk. Er werd gezegd dat je er in het begin in je vrije tijd geen last van hebt. Nou staat blaasinstrumenten ook in de lijst met risicogroepen. Kan het zijn dat ik onbewust tijdens klarinet spelen erger maak. Alvast bedankt voor de moeite!
Daarnaast hebt ik nog een vraag, in mijn vrije tijd speel ik heel veel klarinet (gemiddeld 2 uur per dag) als ik terug kom van mijn werk. Er werd gezegd dat je er in het begin in je vrije tijd geen last van hebt. Nou staat staan blaasinstrumenten ook in de lijst met risico groepen. Kan het zijn dat ik onbewust tijdens klarinet spelen erger maak. Alvast bedankt voor de moeite, met vriendelijke groet, Mathijs
Hoi Gezondr, Momenteel doe een baantje bij mijn vaders bedrijf waarbij ik langdurig aan de computer zit. Een dag geleden begon ik lichte kramp in mijn handen te krijgen nu een dag later ga ik op bezoek bij een therapeut langs om het te laten bekijken. Als ik er zo snel bij ben kan dat ervoor zorgen dat de RSI heel snel verholpen wordt of dat ik het ik überhaupt niet krijg. Hebt dan als de klachten beginnen gelik RSI of zit er een voorstadium aan? Daarnaast na morgen met mijn vakantiebaantje dus zit ik nog weinig achter de computer. Alvast bedankt voor het advies!
Het eerste advies bij RSI klachten zou toch moeten zijn “het stoppen van de activiteiten die RSI klachten veroorzaken”. En daarna zorgen dat je belastbaarheid omhoog gaat?
Ja, inderdaad. Als softwareprogrammeur met beginnende RSI moet je gewoon stoppen met programmeren. En handwerkers met RSI-klachten gaan gewoon met vervroegd pensioen. No problemo… Krijg je last van RSI, stop dan gewoon met werken en neem de rest van je leven vrijaf. En natuurlijk ook ‘je belastbaarheid verhogen’!!! Top-advies, thanks! Hier hebben mensen echt iets aan…
Hallo beste, Ik heb sinds een aantal weken last van steken in mijn polsen en een irritant gevoel in mijn polsen, de spieren in mijn bovenarm (spierballen) doen ook zeer en steekt ook met regelmaat en het gevoel in mijn nek is erg zwaar en kraakt erg (was vorig jaar al een aantal maal bij kraker geweest en dat was goed daar). Dit gevoel is nu wel heel anders. Ben werkzaam bij een asbestverwijderingsbedrijf en maak nogal rare bewegingen per dag boven hoofd en eronder linksom rechtsom enzovoorts. Vandaag met iets vastpakken laat ik spontaan los met daarna pijn in polsen en in beide polsen??? Wie o wie weet hier raad mee???
Hallo, Een paar weken geleden had ik een nieuwe bureaustoel gekocht. Nu begon het bij bepaalde handelingen licht te branden onder mijn rechter (muis kant) schouderblad. Ik dacht dit is even wennen en dan gaat het wel weer over, maar i.p.v. overgaan is het erger geworden. Op het moment kan ik niet achter de computer zitten zonder dat het pijn doet. Ook als ik andere dingen doe heb ik veel last. Het gevoel is een erg brandend gevoel onder mijn rechter schouderblad ook is het een beetje dik. Is dit RSI? Wat kan ik hier aan doen? Mijn huis arts is momenteel niet beschikbaar en het enige wat de huisartsen post zegt is dat ik pijnstillers moet nemen, de pijn is niet fijn maar ik heb liever advies met betrekking tot het genezen. Alvast bedankt!
Niet per definitie RSI, maar waarschijnlijk wel rug-, nek- en schouderklachten door een verkeerde zithouding. Dit wordt ook wel acute rug-, nek- en schouderpijn genoemd. Stijve nek, pijn in de schouder of tussen de schouderbladen en een pijnlijke bovenrug behoren tot de symptomen. Tegen de pijn en stijfheid helpen eigenlijk alleen het verbeteren van de zithouding, het doen van oefeningen en eventueel massages. Een ergonomisch verantwoorde stoel en houding zijn sowieso van cruciaal belang. (bron) Zie ook dit artikel over nekklachten en dit artikel over schouderklachten… Heel veel sterkte ermee!
Hoi. Gister heb ik een keiharde stick tegen mijn enkel gekregen. Ik kan sindsdien niet meer zonder pijn lopen en bewegen gaat ook niet al te soepel. Aan de buitenkant is niets te zien. Wat is dit?
Ik neem aan dat niets met RSI te maken heeft. Dit zou bijvoorbeeld een kneuzing, breuk of andersoortig letsel kunnen zijn van de harde en/of zachte weefsels in je enkelgewricht. In dit artikel over o.a. breken, kneuzen en verstuiken kun je er desgewenst meer over lezen. Mocht de pijn niet vanzelf weggaan of mocht je je zorgen maken, ga dan even langs de huisarts.
Kunnen RSI-klachten ook naar je rechterborst uitstralen?
Ik heb een RSI duim van het gamen op de pc. Kan de fysiotherapeut helpen, en zijn er oefeningen om de pijn te bestrijden? Ik voel het ook in de biceps van de arm. Gr. Harry
Ik heb een RSI duim, de pijn trekt door tot mijn arm. Helpt de fysiotherapeut? En hebt u oefeningen om de RSI te bestrijden? B.v.d. Harry
Ik heb de laatste tijd steeds vaker last van RSI klachten, waarschijnlijk omdat ik zo veel achter de computer werk. Ik zal eens wat vaker een pauze nemen. Bedankt voor de tips.
Kan RSI ook in je nek voorkomen?