Zwanger & aankomen: gewichtstoename tijdens zwangerschap…

Of je nu wilt of niet, je zult aankomen als je zwanger bent. Sterker nog: je baby is zelfs afhankelijk van jouw gewichtstoename tijdens je zwangerschap. Als je niet aankomt, is er iets mis. Maar wat is nu precies een gezonde hoeveelheid kilo’s om aan te komen tijdens je zwangerschap? Welke gewichtstoename brengt de minste aanvullende risico’s met zich mee voor jou en je ongeboren baby? En welk gewicht is het beste zodat het relatief makkelijk is om weer af te vallen ná je zwangerschap?

Tip: let altijd op je eten tijdens je zwangerschap: eet gezond, gevarieerd, uitgebalanceerd en bovendien voldoende. Voor twee eten is echter niet nodig. Let vooral ook op met alcohol en cafeïne als je zwanger bent.

De richtlijnen voor aankomen tijdens een zwangerschap

Je gewicht zal dus hoe dan ook toenemen als je zwanger bent. Er zijn echter geen hele duidelijke of strenge regels als het aankomt op gewichtstoename tijdens je zwangerschap. Dat komt omdat elk lichaam nu eenmaal anders is. Wel zijn er richtlijnen die aangeven hoeveel aanvullende kilo’s binnen de grens van “gezond” vallen om extra mee te moeten dragen tijdens je zwangerschap…

Gewicht tijdens zwangerschap –> Aangeraden gewichtstoename

Het aantal kilo’s dat je mag aankomen tijdens je zwangerschap zijn afhankelijk van je lichaamsgewicht en BMI van voor je zwangerschap. De volgende gewichtstoename ‘s worden als “optimaal” gezien:

• Ondergewicht (BMI tot 18):
  12 tot 18 kilo gewichtstoename is ideaal
• Normaal gewicht (BMI 18 tot 24):
  11 tot 15 kilo aankomen 
als je zwanger bent
• Overgewicht (BMI 25 tot 30):
  7 tot 11 kilo gewichtstoename
is oké
• Zwaarlijvigheid (BMI boven 30):
  Ongeveer 7 kilo aankomen in gewicht

Als je in verwachting bent van een tweeling of drieling, dan mag je hier 5 kilo bij optellen.

Waar blijven de kilo’s tijdens een zwangerschap?

Het is natuurlijk ook wel interessant om te weten waar die aanvullende kilo’s nu precies in gaan zitten. In het onderstaande lijstje kun je de gemiddelden vinden van de gewichtstoenames rond het einde van een zwangerschap. Hierbij de locaties van je “extra gewicht”:

• Baby: rond de 3 tot 4 kilo
• Grotere borsten: 0,5 tot 1,5 kilo
• Grotere baarmoeder: 1 kilo
• Placenta: 0,75 kilo
• Vruchtwater: 1 kilo
• Groter bloedvolume: 1,5 tot 2 kilo
• Groter vochtvolume: 1 tot 1,5 kilo
• Extra vetreserves: 3 tot 4 kilo (bron)

Zo, nu weet je hoeveel je op een gezonde manier mag aankomen tijdens je zwangerschap. O ja, en vergeet niet dat je er –ondanks je gewichtstoename– geweldig uitziet als je zwanger bent! Ook al voel jij je misschien niet zo. :)

Dus hoeveel aankomen bij zwangerschap?

Hoe dan ook is aankomen tijdens je zwangerschap volkomen normaal. Er groeit nu eenmaal een kind in je buik. En zolang je kind groeit, geeft de weegschaal aan dat je als moeder zwaarder wordt. Aankomen tijdens de zwangerschap is dus niet alleen gezond en natuurlijk, maar zelfs noodzakelijk.

Sommige aanstaande moeders komen echter te veel aan tijdens hun zwangerschap; soms zelfs méér dan goed is voor moeder en kind. Maar hoe zit dat dan precies met gewichtstoename tijdens de zwangerschap? Hierbij een aantal praktische tips m.b.t. aankomen tijdens de zwangerschap…

1. Eten voor twee is een fabel

Vroeger werd nog weleens onterecht de stelling gemaakt dat een zwangere vrouw moet eten voor twee. Wanneer je logisch nadenkt moet het toch duidelijk zijn dat het lichaam van een ongeboren baby lang niet zoveel voedingsstoffen verbruikt als dat van een volwassen vrouw.

Eten voor twee tijdens je zwangerschap staat garant voor overgewicht en dit is niet alleen slecht voor jezelf, maar ook voor je ongeboren kind. Eet gewoon zo gezond mogelijk en zorg dat je niets tekort komt… Maar houd in gedachten dat je je kind niet blij maakt met slagroomtaart en chocoladeroomijs.

2. Neem voedingssupplementen voor zwangere vrouwen

Bij de drogist en apotheek zijn voedingssupplementen te krijgen die speciaal zijn samengesteld voor zwangere vouwen. Deze bevatten alle vitaminen, mineralen en spoorelementen die jij en je ongeboren kind nodig hebben, als aanvulling op een volledig, gevarieerd en uitgebalanceerd dieet. Met name foliumzuur is erg belangrijk.

3. Kom niet te veel, maar ook zeker niet te weinig aan

Aankomen tijdens je zwangerschap is normaal en noodzakelijk. Een gezonde baby komt namelijk pas ter wereld bij een gemiddelde gewichtstoename van 11 tot 12 kilo. Als minimum wordt doorgaans een gewichtstoename van 9 kilo aangehouden en als maximum een gewichtstoename van 12 kilo, maar dit verschilt per persoon.

Daarnaast geldt: hoe zwaarder je als aanstaande moeder weegt, des te minder je mag aankomen tijdens je zwangerschap… En hoe lichter je bent, des te meer je mag aankomen tijdens je zwangerschap. Een verloskundige kan je hierbij persoonlijk adviseren en begeleiden.

4. Wees gerust; gewicht is niet per definitie vet

Aankomen tijdens je zwangerschap is geen reden tot schrik of vrees. Slechts 25 procent van de aangekomen kilo’s betreft namelijk lichaamsvet. Bij een gewichtstoename van 12 kilo zit dus gemiddeld maar 3 kilo vet. Dit vetweefsel dient als reserve en is noodzakelijk voor een gezonde zwangerschap. We bespraken het hierboven al eerder, maar de rest van de gewichtstoename zit hem in onder meer:

• Baby (+/- 3,5 kg)
• Baarmoeder (+/- 1 kg)
• Placenta (+/- 0,5 kg)
• Borsten (+/- 0,5 kg)
• Bloed (+/- 1,5 kg)
• Vocht & vruchtwater (+/- 2,0 kg)

5 tot 6 kilo van dit gewicht raak je direct –of in ieder geval al snel– na de bevalling weer kwijt. Een ander deel laat langer op zich wachten. En het vet verlies je doorgaans pas als laatst. Zolang je niet meer dan 12 kilo bent aangekomen tijdens je zwangerschap, zul je het relatief gemakkelijk weer kwijtraken.

5. Kom niet te snel aan tijdens je zwangerschap

Wanneer je gedurende de eerste twee maanden van je zwangerschap al 10 kilo aankomt is er natuurlijk iets niet in orde. In het begin van je zwangerschap zul je hoogstens enkele kilo’s aankomen en naarmate de zwangerschap vordert gaat dit steeds sneller. Zo verloopt de gemiddelde verdeling van de gewichtstoename per week van de zwangerschap:

• Tussen week 01 en week 12: 0% gewichtstoename
• Tussen week 13 en week 20: 25% zwaarder
• Tussen week 21 en week 30: 50% aankomen
• Tussen week 30 en week 36: 25% gewichtstoename
• Tussen week 37 en week 40: 0% aankomen

Ongeveer halverwege de zwangerschap wordt het ongeboren kindje merkbaar qua gewicht. Aan het eind van de zwangerschap zul je weer weinig verandering bemerken. (bron)

Aankomen tijdens zwangerschap: nieuwe richtlijnen voor vrouwen met obesitas

Overigens zijn er sinds 2009 vernieuwde richtlijnen voor vrouwen met obesitas c.q. overgewicht c.q. zwaarlijvigheid die zwanger zijn: je mag hooguit 5 tot 9 kilo aankomen tijdens de zwangerschap! (bron) De oude c.q. verouderde richtlijn die in de jaren 90 is opgesteld, maakte namelijk géén onderscheid tussen vrouwen met overgewicht (BMI 25-30) en vrouwen met obesitas (BMI hoger dan 30). Maar omdat er steeds meer vrouwen zijn die obesitas hebben, is besloten om de richtlijn aan te passen voor deze groep. De richtlijn voor hoeveel je mag aankomen tijdens je zwangerschap is verder ongewijzigd gebleven:

• Vrouwen met ondergewicht (BMI < 18,5) zouden tussen de 12 en 18 kilo moeten aankomen.
• Vrouwen met een normaal gewicht (BMI 18,5 – 25) zouden tussen de 11 en 16 kilo moeten aankomen.
• Vrouwen met overgewicht (BMI 25-30) zouden tussen de 7 en 11 kilo moeten aankomen.

Dokters en gezondheidsexperts raden vrouwen met overgewicht en obesitas ondanks de nieuwe richtlijn natuurlijk nog wel aan om eerst af te vallen voordat ze zwanger raken. Overgewicht is en blijft een belangrijke factor bij complicaties tijdens de zwangerschap en de bevalling. Meer over zwanger zijn met overgewicht lees je hier:

• Zwanger + overgewicht: risico’s vóór, tijdens & ná de zwangerschap voor jezelf én je kind

Ben je reeds zwanger en heb je overgewicht of obesitas? Ga dan nóóit onverhoopt op een dieet en vraag jouw dokter om advies over wat je wel kunt doen om gezonder te eten.

Aanvullende tip: nóóit lijnen tijdens de zwangerschap

Overgewicht tijdens je zwangerschap is zeker niet wenselijk, maar afvallen tijdens je zwangerschap is wellicht nog gevaarlijker. Tijdens het lijnen komen namelijk afvalstoffen vrij die slecht zijn voor het ongeboren kindje. Zorg daarom dat je op het gewenste gewicht bent alvorens je zwanger raakt. Lees desgewenst ook:

• Afvallen tijdens zwangerschap: mag je afslanken als je zwanger bent?
• Veelgestelde vragen over gewichtstoename & afvallen bij zwangerschap
• Afvallen na zwangerschap: Hoe kun je afvallen na een bevalling?

Lijnen tijdens je zwangerschap is al met al riskant, zowel voor de ongeboren baby als voor jezelf. Afvallen tijdens de zwangerschap vergroot de kans op de noodzaak van een keizersnede, evenals de kans op zwangerschapsvergiftiging en een miskraam. Eet dus niet te veel, maar zeker ook niet te weinig tijdens je draagtijd. Het beste is een gezond, gevarieerd en uitgebalanceerd dieet. Gun je lichaam na de bevalling bovendien de tijd om weer te herstellen.

En dan nog dit: vaders komen gemiddeld 6,5 kilo aan tijdens zwangerschap eerste kind

Wie denkt dat alleen de moeders aankomen qua lichaamsgewicht tijdens een zwangerschap hebben het mis: mannen die voor het eerst vader worden, komen gemiddeld genomen 6,5 kilo aan! Het onderzoek werd gedaan onder 5.000 mannen in Groot Brittannië en de volgende oorzaken kwamen daaruit naar voren:

• 20% zei dat ze grotere maaltijden voorgeschoteld kregen
• 25% zei meer te eten zodat hun zwangere partner zich minder slecht zou voelen door de gewichtstoename
• 41% zei dat er meer snacks in huis waren
• 42% bracht meer tijd door met hun partner, om méér te halen uit de laatste maanden voor ze ouders zouden worden.

Misschien ook opvallend om te vermelden: terwijl na de zwangerschap veel vrouwen proberen met een dieet de extra kilo’s weer kwijt te raken, deed maar een derde van de mannen mee met dit dieet. Het lijkt er dus een beetje op dat de mannen vrolijk mee-eten met hun vriendin of vrouw als ze zwanger is, maar dat ze weinig zin hebben om er daarna iets aan te doen. En zo is een bierbuikje snel geboren. ;)

Als jij nog tips hebt om een gezond gewicht tijdens je zwangerschap te waarborgen, laat jouw adviezen voor gezond aankomen tijdens de zwangerschap dan a.u.b. hieronder achter… En laat eveneens weten wat jouw gewichtstoename was tijdens je draagtijd!