Alle plantaardige voedingsstoffen (vruchten, bladgroenten, wortels, knollen, granen, graszaden, pitten, noten, bloemen, paddenstoelen etc.) bevatten naast gezonde voedingsstoffen (nutriënten) ook ongezonde gifstoffen (antinutriënten). Deze schadelijke stoffen worden ook wel “fyto-toxines” genoemd.
Meestal gaat het om stofjes die planten aanmaken om zichzelf te beschermen tegen vraat door insecten en zoogdieren. Enkele voorbeelden van antinutriënten zijn als volgt:
- Bepaalde glyco-alkaloïden (stikstofverbindingen)
- AGT (agaritine)
- Bepaalde lectines & tannines
- Goitrogenen (schildklieronderdrukkende stoffen)
- Fytaat (fytinezuur)
- Oxalaat (oxaalzuur)
- Saponines (zeepstoffen)
- Gluten (onderdeeltjes van graaneiwitten)
Gevolgen van antinutriënten
Bij gezonde mensen vormt de inname van kleine hoeveelheden antinutriënten niet of nauwelijks problemen. Ze worden namelijk onschadelijk gemaakt door je darmen, lever en nieren. Als je echter te kampen hebt met darmproblemen, leverproblemen en/of nierproblemen, dan kan het zomaar zijn dat er gezondheidsklachten optreden door toedoen van antinutriënten.
Klachten die ontstaan naar aanleiding van antinutriënten manifesteren zich negen van de tien keer in je darmen. Vaak gaat het om relatief onschuldige klachten zoals lage buikpijn, rommelende darmen, winderigheid, obstipatie en diarree. Maar antinutriënten kunnen ook leiden tot het Lekkende Darm Syndroom (LDS).
Welke voedingsmiddelen zijn “gevaarlijk”?
De meeste voedingsmiddelen bevatten heel weinig antinutriënten die ook nog eens mild reageren. Er zijn echter ook voedingsmiddelen die relatief veel en bovendien behoorlijk agressieve fyto-toxines bevatten. Denk maar eens aan rauwe champignons en groenten uit de nachtschadefamilie (aardappels, tomaten, aubergines, gojibessen e.a.), maar ook rabarber, avocado en witlof.
Dus…
Als je de schadelijke gevolgen van antinutriënten wilt voorkomen, dan is het raadzaam om zeer gevarieerd te eten. Zolang je gevarieerd eet, krijg je immers nooit extreem veel van een bepaalde fytotoxine binnen. Dit vergroot de kans dat je lichaam het efficiënt kan opruimen en uitscheiden.
Dus hoewel appels in principe erg gezond zijn, is het verstandiger om een banaan, een peer en een appel te eten dan 3 appels.
Eet jij extra gevarieerd om gezondheidsproblemen te vermijden of eet jij rustig iedere dag 2 paprika’s of wekelijks een flinke portie rauwe champignons? Deel hieronder jouw opvattingen m.b.t. anti-nutriënten!
Pas op: alles wat je eet is giftig!
De ene dag lees je dat een bepaalde bes extreem gezond is; de dag erop beweert men echter dat de betreffende bes giftig is. Dit soort tegenstrijdige berichten lees je over allerlei groenten, paddenstoelen, vruchten, algen, theeën en afslanksupplementen. Denk maar eens aan druiven, (rauwe) champignons, gojibessen, chocolade, aubergine, aardappels etc. Hieronder lees je meer over de giftigheid van voedingsmiddelen…
Toxicologie
Met de term ‘vergif’ wordt meestal een chemische verbinding bedoeld die een schadelijke invloed heeft op de mens. In de natuur komen allerlei giftige planten, dieren, bacteriën, mineralen en schimmels voor. Een gif kan op verschillende manieren uitwerken. Zo kunnen giffen je zuurstoftransport belemmeren, je zenuwstelsel platleggen, enzymen blokkeren of weefsels afbreken.
Het eerste basisprincipe van de toxicologie is als volgt: ‘alleen de hoeveelheid maakt het vergif’. Hiermee wordt bedoeld dat iedere stof schadelijk is als je er te veel van binnenkrijgt. Dus eigenlijk is alles giftig… Van sommige stoffen kun je enorme hoeveelheden eten voordat je er ziek van wordt; andere stoffen zijn al dodelijk in minuscule hoeveelheden. De giftigheid van een stof is, behalve van de dosering, tevens afhankelijk van de effectsterkte en wijze van opname.
Giftigheid van voedsel
Een product waar naar verhouding veel heilzame stoffen in zitten, noemen we gezond. Een product dat verhoudingsgewijs veel schadelijke stoffen bevat, noemen we giftig. Het lastige is dat het één het ander niet uitsluit…
Zo hebben nagenoeg alle gezonde voedingsmiddelen ook schadelijke stoffen in zich. En vele giftige producten hebben tevens heilzame eigenschappen. Een product wordt doorgaans als “eetbaar” beschouwd als de voedingskundige voordelen ervan ruimschoots opwegen tegen de potentiële nadelen. Bovendien mogen de nadelen niet té schadelijk zijn voor de gezondheid; dus geen gevaarlijke of ziekmakende vormen aannemen…
Tot slot
Als je ergens leest dat een bepaald voedingsmiddel giftig is, dan is dat op waarheid gebaseerd… Naarmate je ergens meer en meer van eet, wordt het immers vanzelf giftig. Wat je echter in het oog moet houden, is dat veruit de meeste stoffen pas schadelijk zijn in extreem hoge concentraties. Extreem giftige voedingsmiddelen vind je daarentegen écht niet in de supermarkt.
Ken jij voedingsmiddelen waarvan wordt beweerd dat ze giftig zijn? Maak ze hieronder bespreekbaar!
3 Reacties
Dit is ook wel de reden waarom seizoensgebonden en lokaal eten gezonder is dan bijvoorbeeld elke dag van het jaar tomaten eten. Ik zie ook het nut niet in van elke dag smoothies te maken met rauwe spinazie. Is dat niet vragen om problemen? Sommige mensen beweren ook dat de meest schadelijke stoffen in de pel en de pitten zitten bij de nachtschadefamilie. Wat denken jullie? Groetjes, Katrien
En wat als je appels kookt? Verdwijnen dan niet een deel van de antinutriënten? Appelsap is juist laag in oxalaten (maar rijk aan fructose). :) Noten kun je weken (een nacht), dan drogen en eventueel licht roosteren (niet te heet).
Hallo allemaal, Volgens mij wisten mijn grootmoeder en moeder dit vroeger ook al maar zijn we met z’n allen een heel end afgedreven van dit principe. Een betere machine als je lichaam kun je niet bedenken, je hoeft er alleen maar goed voor te zorgen! En dit doe je onder andere door gevarieerd te eten. Als je de hele dag appels eet en daardoor steeds moet boeren, dan kun je daar wel een maagtabletje voor slikken… maar misschien ligt ’t dan wel aan die appel! Groetjes, Anna