Chocola wordt door velen als ongezond snoepgoed gezien. Dit is echter volledig onterecht, want indien chocolade van goede kwaliteit is, kleven er hartstikke veel gezondheidsvoordelen aan. Pure, rauwe cacao bevat namelijk vele gezonde voedingsstoffen en kan je zelfs helpen om een gezonder en slanker lichaam te bewerkstelligen. Maar dan moet je natuurlijk wel de juiste choco kiezen en er bovendien verantwoord mee omgaan.
Hierbij alles wat je moet weten om de beste en meest gezonde chocola te kopen…
Wat is chocolade?
Chocolade wordt gemaakt van cacaobonen. Dit zijn pitten die worden gewonnen uit de vruchten van de cacaoboom (Theobroma cacao). Cacaobonen worden gereinigd, voorgebrand, gebroken, ontdopt, nogmaals gebrand/geroosterd en tot slot tot een vettige brij gemalen die ook wel bekendstaat als “cacaomassa”.
Onder hoge druk kan cacaomassa worden opgedeeld in droog cacaopoeder en vette cacaoboter. Cacaoboter is dus het vet dat van nature voorkomt in de cacaoboon. Cacaopoeder (oftewel “cacao”) bestaat uit de “droge”, vetarme bestanddelen van de cacaoboon. Van het cacaopoeder wordt de lekkernij gemaakt die we allemaal kennen als chocolade.
Geschiedenis van chocolade
Van oudsher worden allerlei heilzame en gezondheidsbevorderende eigenschappen toegeschreven aan cacaobonen. Vandaar ook dat de mens al duizenden jaren chocolade-achtige voedingsmiddelen produceert. Tot voor kort dacht men dat de Mexicaanse Azteken en Maya’s de eersten waren die chocolade nuttigden; chocoladedrank werd onder andere gebruikt aan het hof van keizer Montezuma. In 2006 zijn echter drieduizend jaar oude kruiken gevonden in Honduras met daarin sporen van chocola. Dat betekent dat de oorspronkelijke Hondurese bevolking al vanaf 1100 voor Christus drankjes maakte op basis van cacaobonen.
Helaas is chocolade de afgelopen 10 jaar steeds ongezonder geworden door de fabrieksmatige verwerking ervan en de toevoeging van suiker en gehard vet. Sinds kort grijpt men gelukkig steeds vaker terug naar oorspronkelijke, zwarte, rauwe en biologische cacaoproducten.
Puur, melk & wit
Bij de productie van consumptiechocolade worden verscheidene ingrediënten met elkaar vermengd en versmolten: cacaomassa, cacaopoeder, cacaoboter, melk, melkpoeder, suiker, natuurlijke smaakmakers (vanille, kaneel e.a.) en/of synthetische hulpstoffen (E-nummers). Als deze stoffen uitharden ontstaat de delicatesse die alom bekendstaat als chocolade of “chocola”.
Volgens de Warenwet mag een product ‘pure chocolade’ worden genoemd als het voor ten minste 54% uit cacaopoeder bestaat. Melkchocolade hoeft slechts tussen de 32 en 54% cacaopoeder te bevatten. ‘Witte chocolade’ mag eigenlijk helemaal geen chocolade heten, want het bestaat voor 0% uit cacaopoeder en bevat enkel cacaoboter, gecondenseerde melk, suiker en vanille.
Cacaofantasie?
Let op: (Licht)bruine, chocolade-achtige producten die minder dan 32% cacaopoeder bevatten, worden ook wel ‘cacaofantasie’ of ‘chocoladefantasie’ genoemd. Soms bevatten ze 0% cacao en hebben ze dus letterlijk niks met chocolade te maken! Bestudeer maar eens de ingrediëntenlijst van chocopasta’s, chocomel, chocokoekjes etc. Meestal zul je er geen cacao in aantreffen.
De melk en suiker in melkchocolade en witte chocolade kunnen de opname en werking van bepaalde flavonoïden belemmeren; een aanvullende reden waarom pure chocolade véél gezonder is!
Puur = gezond
Cacao oftewel cacaopoeder is hetgeen de heilzame voedingsstoffen bevat die chocolade zo gezond kunnen maken. Dus hoe meer cacaomassa –en liever nog cacaopoeder– des te gezonder de chocola.
Zodoende is pure chocolade de enige vorm van chocola die als gezond kan worden bestempeld. En dan NIET de goedkope “pure” chocoladerepen van 54% cacao die je in de meeste supermarkten en snoepwinkels vindt, maar chocolade die beduidend puurder is dan dat.
‘Extra pure chocolade’ bevat altijd meer dan 64 procent cacaopoeder, maar er is chocola die nog veel meer cacao en dus veel minder vet en suiker bevat… Chocolade is relatief gezond vanaf 72% cacao. Veel beter nog zijn chocoladerepen van 80% en 90% of 100% cacao.
Let op: Heuse pure chocolade (100% cacao) is erg zeldzaam. Het hoogst bewerkelijke cacaopercentage is 92%; daarboven wordt het product erg droog, broos en onhandzaam, en dat vindt niet iedereen even prettig.
Drie belangrijkste eigenschappen
Chocolade heeft talloze gezonde eigenschappen, maar die zie je er aan de buitenkant niet altijd vanaf. Toch zijn er in beginsel 3 belangrijke aspecten waaraan je de beste vormen van chocola kan herkennen:
1. Zwarte kleur
Hoe puurder de chocolade, des te donkerder de kleur. De puurste en gezondste vormen van chocola zijn dan ook nagenoeg zwart en ze staan bekend onder verscheidene namen. De meest gangbare benamingen voor goede, gezonde chocola zijn:
- Bittere choco
- Extra pure chocola
- Zwarte chocolade
2. Raw chocolate & rauwe cacao
De meeste chocolade wordt gemaakt van verhitte cacaobonen; ze worden vooraf geroosterd of gebrand. Bij de verhitting van cacaobonen vindt glycatie plaats en komen bepaalde schadelijke stoffen vrij. Bovendien gaan er nuttige voedingsstoffen verloren. Er bestaat gelukkig ook rauwe chocolade, meestal onder de noemer ‘Raw Chocolate’ of ‘Rauwe Cacao’. Deze wordt tijdens het bereidingsproces niet verhit, waardoor alle heilzame eigenschappen bewaard blijven. Tip: Google eens op ‘zelf rauwe chocolade maken’.
Let op: Het nadeel van rauwe chocola is weer dat er iets meer (potentieel schadelijk) oxaalzuur in kan zitten.
3. Biologische chocola
Kies altijd voor biologische, organische oftewel ecologische chocolade. De ingrediënten die voor deze chocola worden gebruikt zijn namelijk vrij van pesticiden, insecticiden, (geharde) transvetten en synthetische hulpstoffen. Veel gezonder dus dan “normale” chocola!
In het gunstigste geval koop je dus rauwe, zwarte chocolade van biologische komaf.
Kwaliteit & smaakbeleving
De kwaliteit van chocolade is niet uitsluitend afhankelijk van het cacaopercentage. Chocola kun je namelijk vergelijken met koffie en wijn. Topdruiven uit een topstreek kunnen een slecht jaar hebben. En Arabica-koffiebonen kunnen op onkundige wijze worden geoogst, gebrand en verwerkt. Dus ook 100% cacao kan voor 100% van slechte kwaliteit zijn. Dit zijn de belangrijkste punten waaraan gezonde chocolade moet voldoen:
- Hoog cacaopercentage (tussen 72 en 100%)
- Cacao van topkwaliteit cacaobonen…
- …Dus op verantwoorde wijze geteeld, geoogst, gebrand, verpakt etc…
- Liefst op biologische/organische wijze verbouwd
- Zo min mogelijk suiker
- Géén kunstmatige toevoegingen (E-nummers)
- Als vetstof uitsluitend cacaoboter…
- …Dus géén “gehard vet” of “plantaardig vet” (=transvet)
- Liever geen verhitting, dus “rauw” (Raw Chocolate)
Tip: Eet alleen pure chocola, want aan andere chocoladeproducten (melkchocolade, witte chocolade, “chocoladefantasie”, chocolade-achtig snoepgoed etc.) wordt doorgaans heel veel suiker en transvet toegevoegd.
Cacaopercentage opvoeren
Melkchocolade is populair, want suiker en vet maken chocolade “aangenaam” voor een breed publiek. Dit principe is vergelijkbaar met het toevoegen van melk en suiker aan zwarte koffie of het drinken van mierzoete dessertwijnen, gewoonten die eveneens ongezond zijn.
Als je romige, zoete chocolade gewend bent, zal het dan ook even duren voordat je smaakpapillen gewend zijn aan pure chocolade met een hoger cacaopercentage. Pure chocolade is namelijk droger (minder romig) en bitterder (minder zoet) dan pure chocola. Toch loont deze omslag zich absoluut als het aankomt op je gezondheid.
Tot slot
Het verhogen van het cacaopercentage van chocolade is een kwestie van gewenning. Je kunt het best beginnen met +/- 70% cacao en dit percentage stapsgewijs opvoeren naar 90 tot 100%.
Ter afsluiting nog een laatste tip: Neem iedere ochtend een klein blokje pure (liefst biologische & rauwe) chocolade bij de (groene) thee. Je hebt dan direct je “chocofix” voor die dag gehad en zult gedurende de dag minder naar cacao verlangen.
Ben jij bekend met gezonde, pure, zwarte, rauwe en biologische chocolade van 80 tot 100% cacao? Laat hieronder weten wat je ervan vindt!
26 comments
A. Nusink
4 mei 2017Ik eet regelmatig chocola van 85% -overigens niet meer dan 20 gram per keer. Ik merk dat mijn eetlust erdoor wordt bevorderd en dat het een laxerende werking heeft.
A. Nusink
4 mei 2017Ik ben gewoon om regelmatig pure chocola van 85% te eten. Ik merk, dat mijn eetlust er niet onder lijdt en dat het eten van chocola een laxerend effect heeft.
3s
16 februari 2017Zijn er ook slaafvrije cacaonibs verkrijgbaar?
Maxime
9 september 2016Hallo Paul, Ik zit in 6 VWO en zou graag willen weten of de artikelen die u op deze site plaatst wetenschappelijk zijn (in verband met profielwerkstuk zou ik de informatie goed kunnen gebruiken namelijk). Ik hoop dat u mij z.s.m. hier antwoord op zou kunnen geven, alvast bedankt, groetjes Maxime
Paul
10 september 2016Beste Maxime, Wetenschappelijke artikels moeten qua inhoud, indeling, opbouw, formulering, probleemstelling / hypothese, vraagstelling, literatuuronderzoek, resultaten, conclusies, discussies en literatuurverwijzingen aan allerlei normen voldoen. Ik weet niet wat jouw definitie is van ‘wetenschappelijk artikel’, maar in een oogopslag zou duidelijke moeten zijn dat mijn artikels niet wetenschappelijk van aard zijn. ;) Overigens behoren veruit de meeste van mijn bronnen wel tot de wetenschappelijke publicaties — dus uit wetenschappelijke (vak)tijdschriften. Hopelijk kun je iets met deze info. Succes met je profielwerkstuk! Groeten, Paul
Demi
4 mei 2016Waar ik (vooral) op let bij het kopen van chocolade: * puur, hoog cacaopercentage; * soort suiker; * liefst zonder emulgatoren (lecithine); * zonder E-nummers; * zonder “aroma’s” en mét echte Bourbon-vanille; * prijs!… Mijn persoonlijke favorieten: – Lovechock – rauw, verschillende smaakjes, 85% cacao, 40 gram a €2,99 (duur…); – Vivani 92% – gezoet met kokosbloesemsuiker; – Bjornstäd 92% – gezoet met kokosbloesemsuiker; – Lindt Excellence – bv 85% beste keuze bij veel ‘normale’ supermarkten en erg lekker; – ‘Love it’ chocolade – 70%, rauw!, rietsuiker sinds kort gespot bij de jumbo! puur met moerbeien hmmm… 50 gram €1,99;… Hopelijk hebben jullie eventueel wat aan deze chocoladetips! ;)
Paul
5 mei 2016Dankjewel, erg leuk om over jouw aanraders qua chocolademerken en chocoladesoorten te lezen!
bets
1 november 2015welke puur chocolade is nu beste om te kopen ,en merk graag bij voorbaat mijn dank Bets
Paul
2 november 2015De kwaliteit en heilzaamheid van chocolade wordt niet bepaald door het merk, maar door het cacaopercentage en de manier waarop de cacaobonen worden geteeld, geoogst en tot chocolade worden gevormd. Al met al is er niet 1 gezondste chocolade; veel merken komen op hetzelfde neer. In mijn reactie hieronder van 17 januari jongstleden worden talloze voorbeelden van gezonde chocolades gegeven. Ga bij voorkeur voor biologische chocolade met een cacaopercentage tussen de 80 en 100%.
daniel claeys
24 oktober 2015Dus met andere woorden gewoon laten liggen en naar een bio winkel gaan. Zo ook die chocolade van Cote Dor niet kopen? Dank u alvast voor je antwoord!
daniel claeys
23 oktober 2015Hoe zit het met die pure chocolade van een zeer bekent merk cote dor? ik heb dat al veel gekocht maar gisteren zag ik een vergissing puur? zwart ja maar liefst 43 procent suiker zat daar in en ik dacht dan nog dat het goede was. en omdat ik wat last heb van nog geen suiker wist ik na een tijd wat de oorzaak was van mijn vermoeidheid en soms aanvallen dat je opeens erg moe word en je niet zo goed meer voelt ik lust ook graag chocolade maar dank zei dit weet ik nu waar ik op moet letten. dank je wel
Paul
24 oktober 2015De definitie ‘puur’ of ‘pure’ zegt inderdaad nauwelijks iets over de heilzaamheid van chocolade, zeker niet als er ook nog eens sprake is van gevulde chocola, dus chocolade met een vulling. In principe mag een product pas ‘chocolade’ heten bij een cacaopercentage c.q. cacaogehalte vanaf 32%. En een chocoladeproduct mag puur worden genoemd als er ten minste 54% cacao in zit. Maar dat betekent dat er nog altijd 46% suiker in zulke chocolade kan zitten. Als er ook nog eens sprake is van een suikerrijke vulling kan het suikerpercentage c.q. suikergehalte zelfs nog verder oplopen. Koop daarom liever een normale chocoladereep zonder vulling, en dan ook nog eens met cacaogehaltes c.q. cacaopercentages VANAF 72% (liever nog 85 tot 100 procent). Hoe meer cacao, des te minder suiker en des te beter de chocoladekwaliteit. In repen met een hoog cacaopercentage kan simpelweg niet zo veel suiker zitten omdat het overgrote merendeel van de productmassa reeds wordt opgevuld door cacaobestanddelen. Massaproducenten van populaire chocoladeproducten zetten inderdaad maar al te vaak met koeienletters ‘PUUR’ op hun product om zodoende te kunnen meeliften op de goede (lees: relatief gezonde) reputatie van pure chocolade, maar zulke producten zijn 9 van de 10 keer nog altijd van inferieure kwaliteit omdat ze zelden meer dan de minimale hoeveelheid cacao bevatten om de sticker ‘puur’ te mogen dragen. Vervolgens worden ze opgevuld met een maximale hoeveelheid goedkope suiker om de productiekosten ervan te drukken en de zoetheid en ‘verslavendheid’ ervan op te krikken.
Paul
17 januari 2015Het duurde even, maar hierbij zoals beloofd alsnog een lijst met chocolademerken die (voor zover ik weet) goed staan aangeschreven t.a.v. ingrediënten, mens en milieu: ‘Akessons’, ‘Aman’, ‘Amedei’, ‘AMMA’, ‘Blanxart’, ‘Chchukululu’, ‘Chocoé’, ‘El Ceibo’, ‘Grenada Chocolate Company’, ‘Hoja Verde’, ‘Idilio’, ‘Kallari’, ‘Kuná l’Artigiano di Gardini’, ‘Madécasse, Marou’, ‘Mayta’, ‘Menakao’, ‘Original Beans’, ‘Pacari’, ‘Rancho Grande’, ‘Solstice’, ‘Tibor Szántó’, ‘Tobago Estate Chocolate W.I.’ en tot slot ‘Valrhona’. Een top 3 vind ik lastig, want smaken verschillen, ZEKER ook als het op chocola aankomt. Op deze extreem handige kaart van ChocoWeb vind je een heleboel verkooppunten van kwalitatief hoogwaardige chocoladerepen. Mocht iemand aanvullingen, opmerkingen en/of aanmerkingen hebben, laat het vooral weten! Groeten, Paul
klaziena waerts
8 januari 2015Wil je meer weten over de geschiedenis en de potentiële gezondheidsvoordelen van cacao en pure chocolade? Lees dan ook mijn e-book ‘De kracht van Cacao en Chocolade’.
Cindy
6 januari 2015Ik gebruik biologische cacaonibs en chocolade met 92% cacao. Maar wat is het verschil? Hebben de nibs dezelfde gezondheidsvoordelen? Ik doe ze elke morgen door de yoghurt.
Paul
6 januari 2015Beste Cindy, Cacaobonen zijn de zaden van een cacaoboom/cacaoplant. Als je de schil van een cacaoboon kraakt en verwijdert, houd je zogenaamde ‘cacao nibs’ over. Cacao nibs zijn dus stukjes van de zaadkern van een cacaoboon. De cacao nibs die je in de meeste winkels terugvindt zijn doorgaans wel gedroogd en gefermenteerd, maar niet geraffineerd en gebrand en zodoende rauw. Bovendien zijn veel cacao nibs van biologische komaf, dus op ecologische wijze geteeld en daarmee vrij van chemisch-synthetische ingrediënten, hulpstoffen en processtoffen. Cacao nibs bestaan dus doorgaans uit pure, rauwe, onbewerkte cacao. Chocoladerepen bevatten naast (veelal geraffineerde) cacaobestanddelen ook suiker en -afhankelijk van de exacte soort chocola- allerlei mogelijke toevoegingen. Als puntje bij paaltje komt, KAN chocolade van 92% cacao om en nabij dezelfde voedingswaarden beschikken, maar dit is met name afhankelijk van de exacte bereiding van de chocolade en van de exacte samenstelling van de overige 8% aan ingrediënten. Groeten, Paul
Pascal
30 september 2014Hallo allemaal! Weten jullie toevallig ook waar deze cacao te koop is? Ik zou graag cacao willen kopen uit Zuid-Amerika bijvoorbeeld, die wel Fair Trade is en biologisch. Kan er helaas niks van vinden… Gr. Pascal
Johan Bionda
7 juli 2014Goedemorgen allemaal, De beste 100% cacao vind je bij Claudio Corallo. Lees het adembenemende verhaal van deze man en bekijk zijn plantages in Sao Tomé en Principe. Het is 100% cacao die niet bitter smaakt…
Jacky
30 mei 2014Ik was altijd van de melkchocolade, totdat ik ongeveer een jaar geleden op gezondheidstoer ging. Ik begon in natuurwinkels te zoeken naar donkere chocolade wat me aansprak, soms met bv. amandelen erdoorheen. Telkens op zoek naar hogere percentages cacao waarbij 80% vaak het hoogste was wat ik kon vinden. Het smaakte me prima en het voordeel was dat ik met 1 of 2 blokjes ook verzadigd was (met melkchocolade verdween de gehele reep). Rauwe chocolade geprobeerd, wat ik ook heerlijk vind. Laatst 100% cacao reep gevonden en zojuist geprobeerd, oef, dat is wennen. Voor mij is dit wel erg bitter. Kwam op deze site omdat ik op zoek was naar hoe ik deze chocolade eventueel ergens anders in kan verwerken. :)
Paul
30 mei 2014Bedankt voor je berichtje; leuk! Ik heb ook enkele keren een reep van 100% rauwe cacao geprobeerd en moet zeggen dat ik het ook erg wennen vind. Mijn ervaring is dat je pure chocolade o.a. kunt verwerken in gezonde varianten van baksels (muffins e.a.), ontbijtgranen en notenrepen.
Eveline
22 februari 2014Zeg Paul, kun je ook iets zeggen over een top 3 van welke merken chocolade je moet kopen?
Paul
22 februari 2014Ik wil niet te merkgericht worden, dus ga even nadenken over hoe ik dit het beste uiteen kan zetten. Ik zal binnenkort een voor mijn doen zo objectief mogelijk lijstje maken met specifieke soorten, merken en typen gezonde chocolade. Ik kom hier z.s.m. op terug…
Hans
20 februari 2014Goed om deze informatie over de kwaliteit van chocola te lezen. Als ik echter in de winkel (supermarkt) sta, vind ik het moeilijk om een goede keuze te maken, want zelfs bij 72% ++ chocola heb ik het gevoel toch een industrieel product in handen te hebben. Waar zou ik ambachtelijke chocola van hoge kwaliteit kunnen kopen?
Paul (Chocoladeverkopers.nl)
17 januari 2015Hoi, Als je nog met deze vraag zit kan ik je eventueel wel verder helpen. Groet, Paul
Marguerite Schoemaker
7 juli 2013Waarom is rauwe bio cacaopoeder van Superfoods lichter van kleur dan bijvoorbeeld de kleur van cacaopoeder uit de “Parti” (noten en delicatessenwinkelketen)? Heeft dit soms met het brandingsproces te maken? Graag een reactie. M.v.g. Marguerite
Paul
9 juli 2013Beste Marguerite, Je slaat de spijker op zijn kop. Rauwe cacao is inderdaad een heel stuk lichter dan gebrande cacao omdat het brandingsproces ervoor zorgt dat cacao-eiwitten, cacaosuikers en cacaovetten tezamen een oxidatie-, fermentatie- en/of glycatie-reactie ondergaan. Zodoende worden ze donkerder. Gebrande koffiebonen zijn ook veel donkerder dan rauwe koffiebonen en gefermenteerde thee donkerder dan groene thee. Groeten, Paul