Een eetstoornis is een psychische aandoening waarbij het eetgedrag afwijkt van de “norm”. Zo kan iemand veel méér eten dan normaal wordt geacht, maar ook beduidend minder. Bovendien kan voedsel worden uitgebraakt of worden geloosd met behulp van laxeermiddelen.
De medische wetenschap erkent tot nog toe maar twee “echte” eetstoornissen, namelijk ‘anorexia nervosa’ en ‘boulimia nervosa’. In dit artikel bespreken we echter 25 “eetstoornissen”. Veruit de meeste hiervan worden dus niet officieel als medische aandoening gezien en ze zijn zelfs niet altijd psychologisch of dwangmatig van aard…
1. Anorexia nervosa
Anorexia wordt gekenmerkt door een onrealistisch beeld van het eigen lichaam. Men ziet zichzelf als dik, zelfs bij extreem ondergewicht. Er heerst een obsessieve angst om aan te komen. Gevoelsmatig geldt: hoe magerder hoe beter.
> Lees hier meer over anorexia nervosa…
2. Boulimia nervosa
Bij boulimia nervosa oftewel ‘boulimie’ wisselen periodes van extreem veel eten en uithongering elkaar af. Het ene moment geeft men zich over aan eetbuien; het volgende moment wordt er moedwillig gebraakt of gelaxeerd om zich van het voedsel te ontdoen.
> Lees hier meer over boulimia nervosa…
3. Binge Eating Disorder
Bij Binge Eating Disorder oftewel ‘eetbuienstoornis’ lijdt men aan (extreme) eetbuien, vergelijkbaar met boulimia nervosa. Patiënten hebben echter niet de neiging tot braken of laxeren. Hierdoor kan op vrij korte termijn overgewicht of zelfs zwaarlijvigheid (obesitas) ontstaan.
> Lees hier meer over Binge Eating Disorder…
4. Orthorexia nervosa
Orthorexia wordt gekenmerkt door de drang of obsessie om “gezond” te eten. Vooral vet, suiker en synthetische toevoegingen (E-nummers) worden gemeden. Deze eetstoornis wordt doorgaans steeds extremer, waardoor men op den duur enkel nog biologisch geteelde groenten eet, met alle gevolgen van dien.
> Lees hier meer over orthorexia nervosa…
5. Anorexia athletica
Anorexia athletica staat ook wel bekend als “sport-anorexia”. De patiënt is fanatiek beoefenaar van duursport of krachtsport om alsmaar slanker en strakker te worden. Vanwege de activiteit is het energieverbruik extreem hoog. De persoon in kwestie blijft echter normaal of zelfs gematigd eten, waardoor er tekorten aan brandstof en bouwstoffen optreden.
> Lees hier meer over anorexia athletica…
6. Vitarexia
Vitarexia is niet zozeer een eetstoornis, maar veeleer een eetprobleem. Vitarexia heeft namelijk geen psychische, maar een praktische oorzaak. Het is een vorm van ondervoeding; niet door te weinig eten, maar te ongezond eten. Met vitarexia wordt een klinisch gebrek aan vitamines bedoeld door belabberd eetgedrag.
> Lees hier meer over vitarexia nervosa…
7. Pregorexia
Pregorexia is een taalkundige samenstelling van ‘pregnancy’ en ‘anorexia’. Het gaat hierbij meestal om vrouwen met de obsessieve drang om na een zwangerschap zo snel mogelijk weer slank te zijn. Koste wat kost vermageren… Ongeacht tegenstrijdige behoefte van moeder & kind. De term ‘pregorexia’ wordt tevens gebruikt voor zwangere vrouwen die aan anorexia nervosa lijden.
> Lees hier meer over pregorexia…
8. Bridorexia
Bridorexia is een neologisme, bestaande uit de woorden ‘bride’ en ‘anorexia’. Het is de obsessieve drang om er zo slank mogelijk uit te zien op de eigen trouwdag. Het gaat meestal om aanstaande bruiden die in een zo strak mogelijk uitgesneden bruidsjurk willen passen. In Nederland spreekt men ook wel van ‘bruidorexia’.
> Lees hier meer over bridorexia…
9. Fatorexia
Net als anorexia wordt ‘fatorexia’ gekenmerkt door een vertekend zelfbeeld. Waar anorexia gepaard gaat met een onterecht beeld van overgewicht, wordt fatorexia gekarakteriseerd door een vertekende voorstelling van een gezond of zelfs slank lichaam. Iemand is overduidelijk te zwaar, maar beschouwt zichzelf als gezond; overgewicht wordt dus niet als zodanig ondervonden of erkend.
10. Kinder-anorexia
Piepjonge kinderen (met name meisjes) lijden steeds vaker aan anorexia nervosa. Niet alleen jonge tienermeiden (10 – 14 jaar), maar zelfs meisjes tussen de vier en zes jaar oud. Bij jonge vrouwen (kinderen en meiden onder de 18 jaar) die lijden aan anorexia nerovosa spreekt men ook nog weleens van ‘kinder-anorexia’.
11. Manorexia
Omdat anorexia nervosa nog altijd als een “vrouwen-aandoening” wordt gezien is de term ‘manorexia’ in het leven geroepen voor mannen die aan anorexia nervosa lijden. De afgelopen jaren zijn er dan ook steeds meer mannen die aan eetstoornissen lijden en hier openlijk voor uitkomen. Manorexia is dus geen op zichzelf staande eetstoornis, maar een samenstelling van ‘man’ en ‘anorexia’.
12. Compulsief overeten
Compulsief Overeten staat ook wel bekend als Compulsive Overeating (COE) en ‘eetverslaving’. Compulsive Overeating kent duidelijke raakvlakken met Binge Eating Disorder. Bij COE is echter sprake van een continue mentale afhankelijkheid, vergelijkbaar met alcohol-, drugs- en rookverslaving. De bekendste eetverslaving is de koolhydratenverslaving.
13. Purging disorder
Purging disorder is een eetstoornis die voornamelijk wordt gekenmerkt door laxeren. Hoewel dit doorgaans ook het geval is bij anorexia en boulimia, verschilt purging disorder van beide. Er is namelijk geen sprake van ondergewicht zoals bij anorexia en ook niet van vreetbuien zoals bij boulimia. Het gebruik van laxeermiddelen staat op de voorgrond.
14. Diaboulimia
‘Diaboulimia’ is een eetstoornis onder diabetici (mensen met suikerziekte). Vooral jongeren met diabetes type 1 gebruiken insuline-injecties om af te vallen of uit angst om aan te komen. Door onvoldoende insuline toe te dienen of injecties over te slaan, valt men af. Dit zorgt echter voor (levens)gevaarlijke schommelingen in de bloedsuikerspiegel. Diaboulimia wordt ook wel ‘diarexia’ of ‘diaboulimie’ genoemd.
15. Food Maintenance Syndrome
Food Maintenance Syndrome is een psychische stoornis onder kinderen in de pleegzorg die wordt gekenmerkt door abnormaal eetgedrag. Het gaat om een patroon van overmatig eten, terughoudendheid controle-uitoefening. Hierdoor kunnen verregaande groeiproblemen ontstaan. Men verondersteld dat het afwijkende eetgedrag wordt uitgelokt door stress en mishandeling. (bron)
16. Hyperfagie
Hyperfagie staat ook wel bekend als polyfagie, megalofagie, vraatzucht, varociteit, edaciteit, gastromanie, sitomanie, pantofagie en ziekelijke gulzigheid. Polyfagie is geen eetstoornis op zich, maar veeleer een symptoom van verscheidene eetstoornissen. Polyfagie kan een teken zijn van boulimia, COE of BED, maar ook worden veroorzaakt door depressie, uithongering of een hersenafwijking.
17. Nocturnal Sleep-Related Eating Disorder
Nocturnal Sleep-Related Eating Disorder (NSRED) betekent letterlijk ‘nachtelijke slaap-gerelateerde eetstoornis’. Het is een combinatie van parasomnie en een stoornis. Parasomnie is het vertonen van ongewoon gedrag tijdens het slapen, waardoor het voor anderen lijkt alsof je wakker bent. In dit geval wordt er door de slaper gegeten, zonder dat diegene zich daarvan bewust is.
18. Night Eating Syndrome
Night Eating Syndrome (NES) oftewel “nacht-eten” is een eetstoornis die gepaard gaat met terugkerende nachtelijke eetbuien. Minstens de helft van de dagelijkse calorie-intake wordt tussen 12 uur ’s nachts en 6 uur ’s ochtend genuttigd. Het ontbijt wordt meestal overgeslagen; de lunch is gematigd. Vaak is er sprake van een geringe eigenwaarde, symptomen van depressiviteit en verlaagde melatonine en leptine-niveaus.
19. Chronische voedselweigering
Voedselweigering kent verschillende vormen en gradaties. In dit geval bedoelen we stelselmatige voedselweigering die gezondheidscomplicaties met zich meebrengt. Deze eetstoornis ontstaat vaak bij kinderen met een uitgebreide en gecompliceerde medische voorgeschiedenis. Er ontstaan gedragsproblemen zoals een extreme voedselvoorkeur, slikangst, chronisch braken of zelfs langdurige hongerstaking.
20. Vetzucht
Iemand met vetzucht heeft de begeerte om dik te zijn. Een extreem dik lichaam wordt verheerlijkt en als mooi, stijlvol en verleidelijk ervaren. Men kiest er opzettelijk en welbewust voor om alsmaar zwaarder te worden. Zelfs levensbedreigend overgewicht past in dit ideaalbeeld. Er is zelfs een aanzienlijke community die overgewicht als schoonheidsideaal ziet. Deze ‘eetstoornis’ wijkt in deze zin af van de rest omdat er dus geen sprake is van een obsessieve drang.
21. Magerzucht
Magerzucht is de tegenhanger van vetzucht. Iemand met magerzucht ervaart de behoefte om extreem mager te zijn. Een uitgemergeld lichaam wordt verheerlijkt en als esthetisch, verleidelijk en modieus gezien. Men kiest er opzettelijk en welbewust voor om alsmaar dunner te worden. Zelfs levensbedreigend ondergewicht past in dit ideaalbeeld. Magerzucht is net als vetzucht een uitzondering op de ‘regel’ omdat obsessieve drang ontbreekt.
22. Pica
Pica houdt in dat er stelselmatig niet-eetbare dingen worden gegeten. Het kan gaan om aarde, klei, kalk, pleisterwerk, roest, as, papier en zelfs glas. Door het eten van oneetbare producten kunnen buikklachten, gebitsbeschadigingen of zelfs een levensbedreigende vergiftiging ontstaan. Mens spreekt van pica als deze neiging langer dan een maand aanhoudt.
23. Ruminato
Bij ruminato oftewel ruminatiestoornis wordt voedsel niet in één keer doorgeslikt. Het eten wordt keer op keer herkauwd na een oprisping. Deze oprispingen kunnen onwillekeurig zijn, maar ook doelbewust worden opgewekt. De precieze oorzaak van ruminato is onbekend, maar de oprispingen worden in elk geval niet veroorzaakt door een aandoening van de slokdarm of maag.
24. Psychogeen braken
Psychogeen braken houdt in dat men overgeeft vanwege psychische problemen. Vaak is er sprake van een lange voorgeschiedenis met braken die soms zelfs teruggaat tot in de kindertijd. Het zijn psychische problemen die leiden tot misselijkheid en braken, en het overgeven gebeurt frequent, moeiteloos en pijnloos.
25. Eetstoornis Niet Anderszins Omschreven
Een ‘eetstoornis niet anderszins omschreven’ (ENAO) staat ook wel bekend als ‘eating disorder not otherwise specified’ (EDNOS). Het is een verzamelterm voor allerlei eetstoornissen die niet als een op zichzelf staande ziekte worden erkend. In principe behoren alle eetstoornissen onder de ENAO die niet aan de criteria van anorexia, boulimia óf BED voldoen.
Gevolgen van eetstoornissen
De gevolgen van een eetstoornis kunnen relatief mild zijn, maar zijn in veel gevallen enorm heftig en ingrijpend. Vooral anorexia, boulimia en BED hebben in veel gevallen slopende gevolgen voor lichaam en geest. De kenmerkendste gevolgen van eetstoornissen zijn gevaarlijk tot levensbedreigend ondergewicht of overgewicht; daarnaast kan schade optreden aan onder meer huid, haren, tanden, botten, spieren, vruchtbaarheid en psychische gesteldheid. Letsel als gevolg van eetstoornissen kan achteraf onherstelbaar blijken.
Laat hieronder jouw vraag, opmerking of verhaal achter met betrekking tot eetstoornissen…
