Hyperventilatie is een eigenaardig verschijnsel. Het is natuurlijk sowieso enorm vervelend, maar het kan ook nog eens leiden tot verregaandere klachten. Hoewel angst bedoeld is om te waarschuwen voor gevaar, is de paniek die gepaard gaat met hyperventilatie vaak buiten proporties en een gevaar op zichzelf. Hyperventilatie gaat niet enkel samen met angst en paniek; ook (hevig) trillen, transpireren, hartkloppingen, zwakte, slapeloosheid, vermoeidheid, depressie, fobieën, flauwvallen e.a. zijn symptomen van hyperventilatie. Hieronder zetten we de verschillende oorzaken van hyperventilatie uiteen.
1. Hyperventileren door stress
Het lichaamsmechanisme dat verantwoordelijk is voor het ontstaan en de instandhouding van hyperventilatie wordt gevoed door stresshormonen. Stresshormonen (o.a. adrenaline) worden aangemaakt onder invloed van stress. Voorbeelden van stressoren zijn o.a. spanning, pepmiddelen, vermoeidheid en angst. Stresshormonen zorgen ervoor dat het lichaam zich gaat voorbereiden op inspanning en/of (irreëel) gevaar. Hierdoor gaat het hart sneller kloppen, vernauwen de bloedvaten zich, versnelt de ademhaling en kun je gaan hyperventileren.
2. Emoties kunnen je doen hyperventileren
Hyperventilatie kan worden veroorzaakt door hevige emoties. Gevoelens zoals kwaadheid, woede, teleurstelling, verdriet en angst kunnen leiden tot hyperventileren. Deze emoties kunnen op hun beurt worden veroorzaakt door relatieproblemen, moeilijkheden op het werk en onverwerkte problemen uit het verleden. Emoties uiten kan in zulke gevallen verlichting brengen.
3. Hyperventilering door paniekstoornis
Aan hyperventilatie ligt in veel gevallen een paniekstoornis ten grondslag. Bij een paniekstoornis word je op zeer onverwachte momenten overvallen door de irreële angst om dood te gaan, gek te worden of de controle over jezelf te verliezen. Voor paniekstoornissen is veelal verregaande psychische behandeling vereist.
4. Chronische hyperventilatie
Naast acute hyperventilatie bestaat er ook een chronische vorm van hyperventileren. Deze vorm is doorgaans veel minder heftig, maar uit zich met enige tot zeer grote regelmaat. Soms wordt er zelfs de hele dag door gehyperventileerd, zonder dat men het merkt. Omdat de klachten licht zijn, wordt deze vorm van hyperventileren minder snel herkend. Men spreekt dan ook wel van latente of verborgen hyperventilatie.
5. Herhalingsangst kan hyperventilatie uitlokken
De klachten bij hyperventilatie kunnen verergeren na de eerste, onverwachte hyperventilatie-aanval. De angst om nogmaals te gaan hyperventileren kan al voldoende zijn om ook daadwerkelijk te gaan hyperventileren. Op den duur kan zodoende zelfs een fobie worden ontwikkeld.
Conclusie
Als je denkt dat je last hebt van (chronische) hyperventilatie, maak dan een afspraak met de huisarts. Deze kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist. Als je een aanval van hyperventilatie voelt opkomen, dan kun je door lichaamsbeweging (o.a. springen, kniebuigingen, hardlopen e.a.) de klachten proberen te minderen. Probeer vooral niet in paniek te raken, omdat de klachten daardoor juist erger worden.
Heb jij aanvullende tips, ervaringen of bevindingen m.b.t. (chronische of latente) hyperventilatie? Deel hieronder je vragen en opmerkingen in een reactie…
