Hyperventilatie is een eigenaardig verschijnsel. Het is natuurlijk sowieso enorm vervelend, maar het kan ook nog eens leiden tot verregaandere klachten. Hoewel angst bedoeld is om te waarschuwen voor gevaar, is de paniek die gepaard gaat met hyperventilatie vaak buiten proporties en een gevaar op zichzelf. Hyperventilatie gaat niet enkel samen met angst en paniek; ook (hevig) trillen, transpireren, hartkloppingen, zwakte, slapeloosheid, vermoeidheid, depressie, fobieën, flauwvallen e.a. zijn symptomen van hyperventilatie. Hieronder zetten we de verschillende oorzaken van hyperventilatie uiteen.
1. Hyperventileren door stress
Het lichaamsmechanisme dat verantwoordelijk is voor het ontstaan en de instandhouding van hyperventilatie wordt gevoed door stresshormonen. Stresshormonen (o.a. adrenaline) worden aangemaakt onder invloed van stress. Voorbeelden van stressoren zijn o.a. spanning, pepmiddelen, vermoeidheid en angst. Stresshormonen zorgen ervoor dat het lichaam zich gaat voorbereiden op inspanning en/of (irreëel) gevaar. Hierdoor gaat het hart sneller kloppen, vernauwen de bloedvaten zich, versnelt de ademhaling en kun je gaan hyperventileren.
2. Emoties kunnen je doen hyperventileren
Hyperventilatie kan worden veroorzaakt door hevige emoties. Gevoelens zoals kwaadheid, woede, teleurstelling, verdriet en angst kunnen leiden tot hyperventileren. Deze emoties kunnen op hun beurt worden veroorzaakt door relatieproblemen, moeilijkheden op het werk en onverwerkte problemen uit het verleden. Emoties uiten kan in zulke gevallen verlichting brengen.
3. Hyperventilering door paniekstoornis
Aan hyperventilatie ligt in veel gevallen een paniekstoornis ten grondslag. Bij een paniekstoornis word je op zeer onverwachte momenten overvallen door de irreële angst om dood te gaan, gek te worden of de controle over jezelf te verliezen. Voor paniekstoornissen is veelal verregaande psychische behandeling vereist.
4. Chronische hyperventilatie
Naast acute hyperventilatie bestaat er ook een chronische vorm van hyperventileren. Deze vorm is doorgaans veel minder heftig, maar uit zich met enige tot zeer grote regelmaat. Soms wordt er zelfs de hele dag door gehyperventileerd, zonder dat men het merkt. Omdat de klachten licht zijn, wordt deze vorm van hyperventileren minder snel herkend. Men spreekt dan ook wel van latente of verborgen hyperventilatie.
5. Herhalingsangst kan hyperventilatie uitlokken
De klachten bij hyperventilatie kunnen verergeren na de eerste, onverwachte hyperventilatie-aanval. De angst om nogmaals te gaan hyperventileren kan al voldoende zijn om ook daadwerkelijk te gaan hyperventileren. Op den duur kan zodoende zelfs een fobie worden ontwikkeld.
Conclusie
Als je denkt dat je last hebt van (chronische) hyperventilatie, maak dan een afspraak met de huisarts. Deze kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist. Als je een aanval van hyperventilatie voelt opkomen, dan kun je door lichaamsbeweging (o.a. springen, kniebuigingen, hardlopen e.a.) de klachten proberen te minderen. Probeer vooral niet in paniek te raken, omdat de klachten daardoor juist erger worden.
Heb jij aanvullende tips, ervaringen of bevindingen m.b.t. (chronische of latente) hyperventilatie? Deel hieronder je vragen en opmerkingen in een reactie…
15 comments
ronald
6 augustus 2018Aan hyperventilatie ligt in veel gevallen een paniekstoornis ten grondslag. Mijn mening is dat het ook andersom is , hyperventilatie ( chronisch) veroorzaakt angsten, depressies en paniekaanvallen. Ik heb al 30 jaar chronische hyperventilatie en meestal in de zomer als het flink warm is. Ik loop dan te hijgen als een gek en gaat vaak samen met angsten en depressies. In de winter als het koud is heb er nauwelijks last van. Ik heb het dan wel wat benauwder maar mijn angsten en depressies zijn dan zo goed als weg.
lissy
31 augustus 2015Beste iedereen met hyperventilatie!! Wat uw het rot hè, Ik kamp al jaren met paniek aanvallen/hyperventilatie… en elke keer naar de dokter met de bekende “vage klachten”. Van moe tot hart kloppingen van slappen spieren tot hoofdpijn!! En elke keer kom je thuis met de conclusie hyperventilatie!! Het is zo rot. Ik ga nu 2 keer in de week naar ademhalingstherapie en hoop zo dat dit werkt om te leren gezond adem te halen. Verder gebruikte ik vanaf mijn 16e t/m 22e Paroxetine waar ik eindelijk na lange tijd ” afkicken” vanaf ben. Nu heel af en toe nog een valeriaan om rustig te worden. Klachten zijn bij mij bijna elke dag aanwezig!! Ik hoop dat mensen die hyperventilatie af zijn tips hebben en hun verhaal kunnen doen Hoe hun er vanaf zijn gekomen. Laten we hopen dat er iets is dat werkt.
Emi
11 november 2015Hey, Ik heb al 2 jaar last van hyperventilatie! Ben veel naar spoed geweest naar mijn huisarts en elke keer zeggen ze hetzelfde HYPERVENTILATIE!!! Heb ademhalingsoefeningen gedaan bij de kine het helpt wel maar na een tijdje heb ik het weer. Elke dag heb ik dezelfde klachten! Mijn huisdokter schrijft me alleen maar Temesta van 1g. Ze zegt dat ik mijn hyperventilatie zelf moet overwinnen zonder verslavende medicatie te gebruiken! Hopelijk is er iets dat ons kan helpen!
Tineke
20 mei 2016Hoi iedereen! Ik wou mijn verhaal delen in de hoop dat iemand er iets aan heeft! Aangezien ik eindelijk van mijn chronische hyperventilatie af ben! Mijn chronische hyperventilatie begon in een stressvolle periode met opeens twee acute hyperventilatie-aanvallen in 1 dag, wat toen dus omsloeg in constant –dag en nacht– hyperventileren. Ik was benauwd, had vaak hartkloppingen, duizelingen, wazig zien en had tintelingen in mijn handen en benen. Na alles geprobeerd te hebben (ademhalingsoefeningen, Buteyko Methode, kalmeringsmiddelen etc.) besloot ik dat ik maar moest leren leven met deze aandoening. Ik dacht constant aan mijn ademhaling en probeerde constant mijn lichaam te forceren langzaam en rustig adem te halen. Wat ik niet doorhad was dat doordat ik 24/7 met mijn ademhaling bezig was, dit alleen maar erger werd, en ik me alleen maar meer concentreerde op de klachten van mijn hyperventilatie. Op een gegeven moment (na een paar maanden) besloot ik dat het genoeg was en dat ik wel nú van die vervelende hyperventilatie af moest. Ik wist niet hoe, maar ik wist dat het moest. Ik besloot mijn ademhaling los te laten, en het in handen van mijn lichaam te leggen i.p.v. mijn gedachten. Ik concentreerde mij niet meer op de verkeerde ademhaling of de benauwdheid die ik voelde en probeerde mezelf zo veel mogelijk af te leiden. Ook probeerde ik constant positief te blijven (jezelf moed inspreken) en constant tegen mezelf te zeggen dat het wel overgaat, en dat ik er maar gewoon niet aan moet denken. Tot mijn grote verbazing ging het een paar dagen na deze mentale ommezwaai al een heel stuk beter met het hyperventileren! Mijn benauwdheid verminderde en ik voelde me gelukkiger. En het is geen grap als ik zeg dat mijn chronische hyperventilatie op deze manier in 2 weken volledig verdween! Ik had me nog nooit zo fit en gelukkig gevoeld als wanneer ik weer normaal kon ademen en functioneren. Hiermee wil ik zeggen dat chronische hyperventilatie vooral een mentale onderliggende oorzaak heeft, als je je gedachten en instelling tegenover de hyperventilatie verandert, en je positiever opstelt, verbetert dit je ademhaling al een heel stuk! Ook het niet denken aan de benauwdheid en het niet concentreren op je ademhaling werkt enorm goed! Neem deze tips a.u.b. mee als je op dit moment problemen hebt met chronische hyperventilatie (CHV). Ik weet hoe vreselijk en uitzichtloos het is, maar geloof me als ik zeg dat het tot een eind komt. Vooral positief zijn! En doen wat je “voor” je hyperventilatie ook deed, voor je het weet, heb je het terug!
said
10 augustus 2015Hallo paar dagen gelden ik had zware epilepsieaanval me vrouw belt 112 zegt me man heb epilepsieaanval ze komen zeg hij heb alleen hyperventilatie hun gaan weg ik was paar uur pas wakker later had hun erg mis.
Jet
17 oktober 2014Paniekstoornis; mijn hyperventilatie is uitgegroeid tot een paniekstoornis waar ik al jarenlang alles aan doe om het uit mijn systeem te krijgen. Therapie, Cognitieve gedragstherapie, homeopathie, medicatie en nog is het, na ruim 30 jaar, (ik ben nu 56) niet over. Ik heb er tot mijn grote verbazing en geluk een jaar lang geen last van gehad, had mijn medicatie afgebouwd en was zooo blij! En nu is het weer terug. Uiteraard weet ik dat er onderliggende oorzaken voor zijn, die heb ik volgens mij zo’n beetje allemaal van alle kanten bekeken, mezelf binnenste buiten gekeerd waardoor ik mezelf behoorlijk goed heb leren kennen, mijn jeugd in kaart kunnen brengen, de onverklaarbare angsten deels kunnen herleiden naar specifieke dingen… En toch, het lijkt nu alsof de paniekstoornis een eigen zelfstandig leven is gaan leiden. Ik voel me daar zo dubbel in; van de ene kant is er rust in en meer verbondenheid met mijn binnenste, van de andere kant zit de angst voor de angst nog zo stevig tussen mijn oren, reageer ik zo fysiek op van alles en is de paniek helaas vorig jaar druppelsgewijs als gif weer naar binnen geslopen… Ik zit weer volop aan de medicatie (Alprazolam), er is zelfs een bètablokker bijgekomen en dat is nu juist niet de bedoeling. Ik ben geen watje, ik ben een zelfstandig en onafhankelijk persoon, altijd gewerkt in goede banen, ik pak problemen aan als ze zich voordoen, waarom, waarom gaat de paniek dan toch niet weg? Ik ben een paar weken geleden maar weer naar een psycholoog gestapt en heb me er voorlopig bij neergelegd dat ik medicatie moet gebruiken om de deur uit te kunnen. Kort geleden is de moed me even in de schoenen gezonken maar daar heb ik me gelukkig weer uit kunnen trekken… Vraag: herkent iemand zich in mijn verhaal? Vraag: heeft iemand positieve ervaring met een echt effectief werkend homeopathisch middel ter vervanging van de Alprazolam (waar ik zo graag vanaf wil!)? Kan bijvoorbeeld Rhodiola helpen? Help!?
Anne
17 oktober 2014Beste Jet, Zelf heb ik door mijn jeugd altijd aan de angststoorniskant gezeten, zonder dit te beseffen. Het was er ook niet altijd. Heb in de loop der jaren (ik ben jouw leeftijd) mijn jeugd ook van alle kanten bekeken en al veel achter me kunnen laten, maar niet alles, dat zal ook wel niet meer gebeuren. 15 jaar geleden voelde ik me na een stressvolle periode steeds slechter en mijn hartslag ging ook erg omhoog, ik kreeg bètablokkers die redelijk goed helpen. Alleen heeft dit ook invloed op je suikerspiegel, die wordt lager en als die te laag is … krijg je paniekgevoelens. Dat werd dus erger en in zulke mate dat ik niet meer goed kon functioneren, ik moest antidepressiva proberen want valium mocht maar voor 2 weken. Toen kreeg ik via een vriendin die al een heel spectrum aan antidepressiva had doorlopen, de tip om om noradrenaline te vragen, een hormoon en neurotransmitter die niet opjaagt, (want in veel antidepressiva zitten aanjagers én kalmeringseffecten), het kalmeert alleen en brengt het teveel aan adrenaline dat de paniek veroorzaakt in balans. Ik geef nu ongetwijfeld een medisch onjuiste voorstelling van zaken, maar dat is wat ik ervan begrepen heb en het werkt bij mij redelijk goed. Alle medicatie heeft bijwerkingen, dat wel. Maar als je weer kunt functioneren, neem je die voor lief. Noradrenaline wordt eigenlijk nooit voorgeschreven voor angst, voor zover ik weet. Maar jaren voordat ik het kreeg, had ik er al iets over gelezen wat me deed denken dat ik dat wel eens nodig zou hebben. Het verhaal over vluchten of vechten, adrenaline of noradrenaline. Ik merk overigen dat mijn paniekreacties de laatste tijd minder worden, ik kon zo angstig wakker worden ’s nachts, dan kreeg ik een echte hypo en mijn hart ging bruisen, zoals ik dat noem (boezemfladderen of zoiets) en het laatste jaar lijkt dat minder te worden. Waarom weet ik niet, misschien toch een vorm van genezing. Maar angst gaat inderdaad op en neer, soms moet je weer ergens doorheen om iets te verwerken en dan komt het weer terug, denk ik. Homeopathische middelen zie ik geen heil in, maar ik gebruik om beter in te slapen wel Goudpapavercapsules die je vaak bij de apotheek of reformwinkel kunt kopen. Het is familie van de opiumpapaver, begrijp ik, dus het heeft beslist werking, het is een spierverslapper. Maar verwacht er geen wonderen van, net zomin als van Sint Janskruid of iets dergelijks, daar zijn je klachten en de oorzaak te ernstig voor. Dat mag je best serieus nemen. Ik zeg altijd tegen mezelf of tegen mensen met dezelfde achtergrond: er zijn mensen met dezelfde jeugdtrauma’s die er veel ernstiger aan toe zijn, maar bij ons kun je het niet zien. Dat wil niet zeggen dat het minder heftig geweest is. Wees een beetje lief voor jezelf en sterkte!
laura
22 december 2015Hoi, ik heb nu Bach bloesem Rescue Remedy tegen paniekaanval, oorzaak bij mij is stress, trauma waardoor hyperventilatie erin geslopen is, er is een website, kijk ff via google, die speciale Bach Bloesem mix verkoopt voor hyperventilatie, Bach mix 84 geloof ik, sterkte
marie
10 augustus 2016Heb het van mijn 14 jaar en ben nu 69 dagen goed en dagen minder… probeer heel weinig medicatie maar ademhalingstherapie… helpt wel maar… volhouden… kijk ook eens op MAATKRACHT… ik was daar goed op weg maar door onvoorziene omstandigheden moeten stoppen…
Tessa
13 april 2011@Paul: Je bent zeker geen expert! Wat Rosa omschrijft lijkt totaal NIET op een epileptische aanval. Dan ga je op een andere manier trillen en ben je echt buiten bewustzijn en kun je je niks meer herinneren. Daarna heb je overal spierpijn omdat talloze spieren in je lichaam zich hebben aangespannen. @Rosa: Hopelijk ben je ermee naar de dokter gegaan en heb je dit voorval ook aan je ouders gemeld. Voortaan meteen doen en niet op internet om hulp vragen.
Paul
30 juli 2013Beste Tessa, Paul zou best weleens gelijk kunnen hebben. Je hebt namelijk een lichtelijk clichébeeld bij epileptische aanvallen, wat bij lange na niet voor iedereen (of voor elke aanval) opgaat. Er zijn namelijk vele vormen van epilepsie en epileptische aanvallen, en wat Paul omschrijft, komt absoluut overeen met een aantal daarvan. Mijn vrouw heeft ook epilepsie en haar ziektebeeld komt heel aardig overeen met wat Paul beschrijft. Vooral met haar complex-partiële (= gedeeltelijke c.q. focale c.q. “kleine” c.q. partiële) epileptische aanvallen. Groeten, (andere) Paul
Paul
21 januari 2011@ Rosa: Ik ben geen expert, maar jouw verhaal doet me eerder denken aan een epileptische aanval dan aan hyperventilatie. Ik zou er absoluut mee naar de dokter gaan!
hyperventilatie tips
14 oktober 2010Door een zakje ademen lijkt me niet de beste oplossing. ;-) Ik ben zelf gelukkig van het hyperventileren af. Heb ook nog een tijdje een soort cassettebandhoesje gehad waar ik dan in moest blazen. Hielp ook niks! Pas toen ik een knop in mijn hoofd om kon zetten en anders ging denken, en ook echt de dingen die ik eng vond ging doen, kwam ik van mijn “probleem” af.
Rosa
13 oktober 2010Ik heb een vraagje: ik ben 13 jaar, doe vwo en heb lieve vrienden en zo. Maar ik heb nu 3x een hyperventilatie gekregen, de laatste keer duurde het een halfuur en was voor mij het heftigst. Het gebeurde toen ik gewoon aan het luisteren was naar 2 vriendinnen, na een les Nederlands. Opeens kreeg ik het benauwd, ik begon raar te ademen en ik voelde me heel slap, uit het niets. Daarna ging ik heel snel ademen en kreeg geen lucht meer. Ik kon ook niks meer zien en het was alsof ik van binnen heel ergens anders was, alsof mijn lichaam niet van mij was, en ik dacht ook bijna niks meer. Ik kreeg ook buikpijn en daarna zat ik nog heel lang te trillen. Maar de 2x daarvoor had ik het maar 5 minuutjes. En ik ben heel relaxed, en het was zo plotseling, moet ik langs de dokter gaan? En mijn hoofdvraag: gaat het vaker gebeuren? Groetjes, Rosa
Ik..
17 maart 2015Hee Rosa, Ik heb bijna hetzelfde als jij hebt. Alleen ik heb het vaker en langer, maar bij mij komt het ook plotseling uit het niets, zonder enige aanleiding. Ik ben er zelf 2x mee naar de dokter geweest, de dokter zei niks, alleen dat ik dan moet gaan lezen omdat ik daar rustig van zou worden… Nou, dat werkt bij mij dus niet. Wat bij mij wel helpt is gaan slapen. Het klinkt misschien raar, maar mij helpt het wel. Natuurlijk kan dat niet zomaar als je bijvoorbeeld op school zit… Als ik op school zit ga ik meestal rustig buiten zitten met een vriendin en dan is het na een halfuurtje of uurtje voorbij. Hoop dat je er wat aan hebt. :)