18 huid-gezwellen: abces, cyste, poliep, blaar, zweer, tumor e.a.

Op en onder de huid kunnen allerlei verdikkingen voorkomen. Een verdikking van de huid wordt –afhankelijk van de oorzaak, vorm en aard– ook wel knobbel, bult, uitwas of gezwel genoemd. Hierbij een opsomming van de bekendste verdikkingen die zoal op, in en onder je huid kunnen voorkomen. Wellicht helpt deze lijst je bij het achterhalen van de soort en oorzaak van het huidgezwel…

1. Tumor

‘Tumor’ is de Latijnse term voor ‘zwelling’ en de term tumor kan dan ook in principe voor alle soorten zwellingen worden gebruikt. Meestal wordt met de term ‘tumor’ een kankergezwel bedoeld, maar deze benaming is incorrect. Een tumor kan namelijk goedaardig (benigne) zijn, en in dat geval is er géén sprake van kanker. Alleen als er onrustige of kwaadaardige (maligne) cellen in een gezwel/tumor voorkomen, is er sprake van een kankergezwel oftewel ‘maligne’ tumor.

Bovenstaande betekent dus dat de aanwezigheid van een tumor of gezwel niet automatisch hoeft te betekenen dat je geconfronteerd bent met huidkanker. Bij deze vorm van de kanker (de vaakst voorkomende in onze regio trouwens) is het zo dat er sprake is van een vreemd plekje welke zich ergens op de huid bevindt. Dat plekje kan groeien, jeuken of bloeden. De kans op huidkanker neemt toe naarmate je ouder wordt. De belangrijkste veroorzaker van deze vorm van kanker is UV-straling.

2. Abces

Een abces is een verdikking die ontstaat door de ontwikkeling en opeenhoping van etter in een holte die niet van nature in het lichaam voorkomt. De opeenhoping van etter is nagenoeg altijd het gevolg van een bacteriële infectie. Abcessen kunnen nagenoeg overal in het lichaam ontstaan. Naarmate de hoeveelheid etter toeneemt, wordt het abces groter.

Een abces wordt meestal verholpen door deze open te snijden en de etter weg te laten vloeien. Als pus zich ophoopt in een bestaande holte (galblaas e.a.), spreekt men van een ‘empyeem. Er zijn allerlei soorten abcessen. We maken op dit vlak dan ook een onderscheid tussen:

Een warm abces;
Een koud abces;

In eerste instantie is er het warm abces. Hiervoor geldt dat het een onderhuidse ophoping van etter betreft welke doorgaans omgeven wordt door een gebied dat rood kleurt. Warme abcessen zijn zeer vaak voorkomend. Zo kunnen ze bijvoorbeeld op het tandvlees ontstaan, maar ook in de keel. Is er sprake van een abces die zich manifesteert rond de keelamandelen? In dat geval wordt deze doorgaans veroorzaakt door een ontsteking van de amandelen.

Daarnaast is het dus eveneens zo dat er zoiets bestaat als een koud abces. Voor een dergelijk abces geldt dat ze blauwrood is van kleur. Ze wordt veroorzaakt door de aandoening tuberculose. Voor dit abces geldt gelukkig dat ze in de praktijk als bijzonder zeldzaam kan worden bestempeld.

3. Cyste

Een cyste is – net als een abces – een onnatuurlijke lichaamsholte. Een cyste bevat, in tegenstelling tot een abces, echter geen etter, maar lucht, vocht of semi-vast materiaal. Omdat een cyste bekleed is met epitheelweefsel en een semipermeabele wand heeft, kan er wel vocht in, maar geen vocht uit. Dit heeft tot gevolg dat een cyste groeit.

De symptomen waar je mee wordt geconfronteerd bij een cyste kunnen danig verschillen. Ze zijn bovendien ook sterk afhankelijk van het soort cyste waarvan sprake is. In veel gevallen is het zo dat er een abnormale knobbel kan worden opgemerkt. Dit in het bijzonder wanneer de cyste zich net onder de huid bevindt. Voor heel wat inwendige cysten (zoals deze in de nieren of in de lever) geldt dat ze helemaal geen symptomen veroorzaken.

Een cyste kan vanzelf verdwijnen, maar vaak dient deze te worden weggesneden. De term ‘cyste’ wijst dus op een – met epitheel beklede– holte en kan verwijzen naar allerlei soorten gezwellen. Er zijn allerlei soorten cysten, waaronder de haarnestcyste en het ganglion… Ze kunnen overal voorkomen. (bron)

In bepaalde gevallen is het mogelijk dat de cyste wordt leeggezogen. Daarvoor dient er een naald of katheter in de holte te worden ingebracht. Een arts zal er vervolgens voor kiezen om de vloeistof die werd verwijderd extra te onderzoeken onder een microscoop. Bestaat het vermoeden van kanker? In dat geval zal de arts je wellicht voorstellen om de cyste operatief te laten verwijderen. Vervolgens zou er een biopsie moeten worden uitgevoerd van de cystewand.

Voor bepaalde cysten geldt dat ze bestempeld worden als een neveneffect van een onderliggende, medische aandoening. Er kan hierbij dan niet alleen worden gedacht aan het zogenaamde polycysteusovariumsyndroom, maar ook aan fibrocysteuze borstziekte. In dergelijke gevallen spreekt het voor zich dat de keuze zal komen te liggen om vooral te focussen op het behandelen van de aandoening.

4. Neoplasme

De term ‘neoplasme’ duidt op nieuwgroei; het is geen gevulde holte, maar een knobbel bestaande uit vast weefsel. Een neoplasme bestaat uit cellen die zich onbeheerst en aanhoudend delen, waardoor aldoor groeiende gezwellen ontstaan. Een neoplasme kán kwaadaardig (maligne) of goedaardig (benigne) zijn. Een goedaardig neoplasma is enkel schadelijk indien het in zijn groei omliggende weefsels verdrukt. Een kwaadaardig neoplasma is sowieso gevaarlijk omdat het lichaamseigen weefsels vernietigt.

De term ‘maligne neoplasme’ is de meest correcte benaming voor een ‘kankergezwel’. Afhankelijk van de soort, locatie en het ontwikkelingsstadium van een neoplasme bestaan er velerlei soorten en benamingen voor neoplasmen. Zo heb je o.a. seminomen, carcinomen en teratomen; een teratoom een neoplasme dat allerlei weefsels kan bevatten, waaronder haren, huid, tanden, spieren en zenuwen.

5. Papel

Met de term ‘papule’ oftewel ‘papel’ wordt een solide verdikkinkje van de huid bedoeld dat kleiner is dan 1 centimeter. Bekende papuleuze verdikkingen zijn mee-eters (comedonen). Als een papule ontstoken raakt, spreekt men ook wel van een ‘puist’ of ‘pustel’. Als een puist onderhuids openbarst, kan deze zich tot een abces ontwikkelen. Een abces dat vanuit een puist ontstaat, noemt men ook wel ‘infiltraat’. Ook kleine bultjes door eczeem, auto-immuunziekten of ontstekingsreacties worden veelal met papule aangeduid. Acne vulgaris oftewel ‘jeugdpuistjes’ is de bekendste veroorzaker van papels.

Voor een papel geldt dat ze over een rood/roze kleur beschikt waarbij er geen sprake is van pus of een zichtbare opening. De behandeling van een papel bestaat in verschillende vormen. In eerste instantie kan je gebruikmaken van een leave-on booter of een serum welke bestaat uit ingrediënten zoals:

Tea Tree olie;
Salicylzuur;
TT Technologie;

Voordat je een bepaalde behandeling uit gaat kiezen spreekt het voor zich dat je er altijd goed aan doet om eerst even contact op te nemen met een huidexpert of dermatoloog. Enkel en alleen op die manier is het immers mogelijk om de beste behandeling te kunnen achterhalen.

6. Poliep

De term ‘poliep’ duidt puur op de vorm van een gezwel. Het uiteinde van een poliep is dikker dan de basis, dus een poliep is een gezwel aan een soort van steeltje. Een poliep ziet er vaak uit als een zakje van slijmvlies. Een poliep kan bevestigd zijn met een dun steeltje (pedunkel) of brede stam (sessiel) en zowel in het lichaam (intern) als op de huid (extern) voorkomen.

Poliepen bevinden zich meestal in de holte van een orgaan, zoals de neus, keel, darmen, blaas, bijholten of baarmoeder. Ze groeien vanuit de weefsels van o.a. de slijmvliezen, stembanden en baarmoederwand. De aanwezigheid van poliepen wordt ook nog weleens ‘polypose’ genoemd. Poliepen zijn in veruit de meeste gevallen goedaardig, maar maligniteit (kwaadaardige ontaarding) komt af en toe voor.

Het is mogelijk om het risico op verschillende soorten poliepen danig in te perken. Bekende voorbeelden hiervan zijn de dikkedarmpoliepen. Door een regelmatige screening te laten doen bij een arts kan het risico op deze aandoening drastisch worden verminderd. Ook bepaalde veranderingen in je levensstijl kunnen hier een bijdrage aan leveren. Denk op dit vlak bijvoorbeeld maar eens aan:

Het veelvuldig eten van fruit en groenten;
Het toevoegen van volle granen aan je dieet;
Ook diverse vitamines kunnen een bijdrage leveren;

Is er sprake van één of meerdere poliepen in bijvoorbeeld de darmen? Dan kan er gebruik worden gemaakt van verschillende soorten ingrepen om deze te verwijderen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om kleine(re) exemplaren te laten verwijderen middels een zogenaamde colonoscoop. Voor grotere poliepen wordt een aangepaste behandelmethode toegepast. Hierbij wordt een soort van strik of strop rond de poliepbasis aangebracht waarna er met elektrische cauterisatie doorheen wordt gebrand.

7. Nodus

Met de term ‘nodus’, ‘nodule’ oftewel ‘nodulus’ wordt doorgaans een harde, onderhuidse knobbel bedoeld. Een nodule ligt altijd dieper dan een papule en is groter dan 1 centimeter. Het is een harde, massieve, bolvormige verdikking die onderhuids voelbaar is. Afhankelijk van de grootte kan een nodule zichtbaar zijn als een verheven bobbeltje aan het huidoppervlak.

Een nodulus is een vast-aanvoelende, rond- of ovaalvormige en doorgaans afgeplatte en omkapselde massa. Vanwege diens vorm en hardheid wordt een nodus ook wel ‘knoop’ genoemd. Een nodule kan maligne (kwaadaardig) of benigne (goedaardig) zijn. Bekende soorten nodulen zijn o.a. de peesknoop (ganglion), reumaknobbel, jichtknobbel (tophus), vetknobbel (lipoom) en inkapseling (granuloom).

Wellicht de bekendste en tevens ook vaakst voorkomende nodus is de zogenaamde schildkliernodus. Het gaat hierbij om een knobbel of zwelling in de schildklier. In het merendeel van de gevallen is deze absoluut goedaardig. Slechts in enkele zeldzame gevallen is er sprake van een kwaadaardige afwijking. Een nodus wordt doorgaans per toeval ontdekt, bijvoorbeeld wanneer er een echo of een scan wordt gemaakt van de hals.

Dit gezegd hebbende is het ook mogelijk dat ze zichtbaar of voelbaar is van aan de buitenkant. Een schildkliernodus is een vaak voorkomend probleem, want treft in totaal maar liefst 60 procent van de mensen die ouder zijn dan 60 jaar.

8. Myoom & fibroom

Een myoom is een –meestal goedaardig– gezwel in het spierweefsel. In principe kunnen myomen zich voordoen in alles spieren (skeletspieren, glad spierweefsel e.a.). Veruit de bekendste en vaakst voorkomende vorm van myoom is de ‘vleesboom’ die kan ontstaan in het spierweefsel van de baarmoederwand. Sommige zeldzame myoom-types (vooral in hartspierweefsel) kunnen kwaadaardig worden. Een kwaadaardige (maligne myoom) wordt ook wel ‘sarcoom’ genoemd.

Naast de myoom onderscheidt men ook de fibroom, ook wel fibroïd(e) of acrochordon genoemd. Een fibroom is een goedaardig gezwelletje dat veelvuldig voorkomt op de huid van hals, oksels, liezen en romp. Het zijn zachte, rubberachtige, meestal huidkleurige bindweefselgezwelletjes. Indien fibromen met een soort van smal ‘steeltje’ vastzitten aan het huidoppervlak spreekt men ook wel van een ‘gesteelde fibroom’, ‘steelwratje’ of ‘skin tag’.

Vleesboom

Een bekend type myoom is de zogenaamde ‘vleesboom’. Het betreft hier een goedaardige bal welke zich in de spierlaag vormt van de baarmoeder. Voor deze vleesboom geldt dat ze doorgaans geen klachten geeft. Dit neemt echter niet weg dat een behandeling soms wel degelijk is vereist. Dit bijvoorbeeld wanneer er sprake is van hevige of (zeer) pijnlijke menstruaties. Er zijn verschillende soorten behandelingen die hiervoor toegepast kunnen worden. Zo bestaan er verschillende medicijnen, maar is het ook mogelijk om een operatieve ingreep te ondergaan. Een inwendige echo en een gynaecologisch onderzoek zullen op dit vlak uitsluitsel moeten bieden.

9. Buil

Een zwelling die ontstaat door impact (klap/val/stoot) wordt doorgaans een ‘buil’ of ‘bult’ genoemd. Een dergelijke opzwelling ontstaat doordat er lymfevaten en bloedvaten gekneusd raken. Zodoende lekt er lymfevocht en bloed onder de huid. In principe is dit een positieve ontwikkeling, want de bouwstoffen en beschermingsstoffen in deze vloeistoffen helpen bij het herstel van de beschadigde weefsels. Bij een lichte klap ontstaat doorgaans uitsluitend een bloeduitstorting (hematoom); bij fikse klap ontstaat tevens een verdikking door plaatselijke vochtophoping (oedeem).

Let op: ook abcessen en cysten worden nog weleens buil genoemd. Denk maar eens aan de ‘etterbuil’ en de ‘pestbuil’.

10. Blaar

Een blaar oftewel bulla is een holte in of onder de opperhuid, gevuld met vocht. Een blaar kleiner dan 1 centimeter noemt men ook wel ‘blaasje’ of ‘vesikel’. Blaren en vesikels ontstaan meestal door blootstelling van de huid aan extreme hitte of kou (brandblaren). Ze kunnen echter ook ontstaan door druk of wrijving. In dat geval spreekt men ook wel van een drukblaar, klemblaar, bloedblaar of wrijvingsblaar. Er zijn nog veel meer huidaandoeningen die blaren kunnen veroorzaken. Denk maar eens aan allergische reacties, ontstekingen of contact met giffen of irriterende stoffen. Maar ook bepaalde vormen van oedeem (oedeemblaren).

Wanneer er sprake is van één of meerdere blaren zijn er verschillende zaken of symptomen die je zal kunnen vaststellen. Om te beginnen zal je bijvoorbeeld pijn en ongemak ervaren. Blaren kunnen pijnlijk zijn, dit niet in het minst wanneer ze voorkomen op delen van het lichaam die vaak in beweging zijn zoals de voeten. Andere zaken die je vast zal kunnen stellen bij de vorming van blaren zijn onder meer:

Een bult gevuld met vloeistof;
Roodheid evenals een ontsteking;
Blaren kunnen ook behoorlijk jeuken;

Sommige blaren staan erom bekend erg te kunnen jeuken waardoor het een uitdaging kan vormen om er vanaf te blijven. Dit gezegd hebbende is dit wel belangrijk omdat je anders het genezingsproces onnodig langer zal doen uitvallen. Er valt over het algemeen niet zoveel te doen tegen blaren. Dit betekent dat ze doorgaans uit zichzelf moeten genezen. Dit neemt gelukkig niet erg veel tijd in beslag waardoor je hier snel terug van verlost zal zijn.

11. Zweer

Een open, ontstoken wond aan het huidoppervlak kan zich verheffen en een kraterachtige verdikking vormen. Dit noemt men ook wel een ‘zweer’ of ‘ulcus’. Een zweer is een opening in een lichaamsoppervlak waaruit dode cellen worden afgestoten. Een zweer ontstaat meestal door een bacteriële of virale infectie (streptokokken, stafylokokken, herpes, rode hond, syfilis etc.)… Maar soms ook door een huidreactie op lichaamsvreemde stoffen of binnengedrongen objecten.

Een zweer kan tevens ontstaan door een afwijking van het immuunsysteem of woekering van kanker. Bekende soorten zweren zijn onder andere maagzweren, aften en steenpuisten (ontstoken haarzakje). Een sterk zwerende steenpuist wordt ook wel ‘karbonkel’ of ‘furunkel’ genoemd. Een kanaalvormige zweer die een verbinding vormt tussen verschillende weefsels en/of organen wordt ook wel een ‘fistel’ of ‘pijpzweer’ genoemd. Een zweer betreft in sommige gevallen de opening c.q. uitgang van een abces.

Let op: vrijwel alle “open” gezwellen zouden kunnen worden aangemerkt als zweer.

12. Opstaande moedervlek

Opstaande moedervlekken zijn woekeringen van pigmentvormende cellen. Men onderscheidt in beginsel de ‘dermale naevus’ (relatief oppervlakkig, huidkleurig bobbeltje) en de ‘gecombineerde naevus’ (= sterk verheven, bruinachtig bolletje). Een verheven moedervlek kan dus gekleurd zijn: lichtbruin, donkerbruin, roodachtig, zwartachtig of paarsachtig, maar ook bleek, wit of huidkleurig.

Een opstaande moedervlek kan vrij oppervlakkig zijn, maar ook “wratachtig”. Afhankelijk van de locatie kunnen er haren uit een moedervlek groeien. Men onderscheidt overigens talloze verschillende sub-typen van opstaande moedervlekken, afhankelijk van de exacte hoedanigheid. Een kwaadaardige moedervlek wordt ook wel een ‘melanoom’ genoemd.

Kan je een moedervlek laten verwijderen?

Voor heel wat moedervlekken geldt dat ze over een onschuldig karakter beschikken. Dit gezegd hebbende is het zo dat er dus ook zoiets bestaat als een kwaadaardige moedervlek. In dat geval zal de arts je alsnog adviseren om ze te laten verwijderen. De werkwijze die hiervoor wordt toegepast kunnen we het best als volgt uiteenzetten:

De moedervlek wordt schoongemaakt door de huisarts;
Een prik moet zowel de moedervlek als de omliggende huid verdoven;
Vaak is het zo dat er een doek zonder bacteriën op de huid wordt geplaatst waarin een gat is terug te vinden ter hoogte van de moedervlek;
De huisarts maakt een sneetje in de huid en zal vervolgens de moedervlek voorzichtig wegsnijden;
Vaak is het zo dat er hechtingen in het wondje worden geplaatst die verwijderd kunnen worden na zo’n 5 tot 14 dagen;
Er wordt een pleister of een verband op de wond gelegd;

Wanneer een moedervlek wordt verwijderd omdat het vermoeden bestaat dat deze bijvoorbeeld kwaadaardig zou kunnen zijn is het de gewoonte om deze op te sturen voor verder onderzoek.

13. Wrat

Een wrat (verruca vulgaris) is een harde, eeltachtige vergroeiing van de opperhuid. Het is een wit tot grijs knobbeltje met een bloemkoolachtig voorkomen. Wratten worden veroorzaakt door een virus uit de familie humaan papillomavirus (HPV), waarvan vele tientallen soorten bestaan. Wratten ontstaan meestal op de handen en voeten, maar ook vaak op de genitaliën (genitale wratten).

Wratten zijn meestal niet schadelijk, maar vaak wel vervelend. Ze verdwijnen nagenoeg altijd vanzelf. In zeldzame gevallen worden wratten extreem groot qua aantal en omvang. Dat gebeurt meestal vanwege een sterk verzwakt immuunsysteem. In dat geval bestaat de kans dat wratten uitgroeien tot kwaadaardige huidkanker.

Wat te doen tegen wratten?

In het merendeel van de gevallen is het zo dat wratten voor weinig overlast zorgen. Dit zorgt er dan ook voor dat er eigenlijk niets tegen wordt ondernomen. Gewoon even afwachten is dan ook vaak voldoende om de wratten te zien verdwijnen binnen een periode van één jaar. Na twee jaar zijn bij twee derde van de mensen alle wratten opnieuw verdwenen. Wil je toch graag iets ondernemen tegen de wratten? Dan kan je onder meer gebruikmaken van:

Middelen met het zogenaamde salicylzuur;
Middelen die de wrat in kwestie kunnen bevriezen;
Middelen beschikkende over werkzame stoffen als TCA, MCA of mierenzuur;

In bepaalde gevallen is het ook mogelijk om een behandeling met stikstof te ondergaan. Voor een dergelijke behandeling moet je uiteraard altijd naar de huisarts. Dat spreekt voor zich.

14. Likdoorn

Een likdoorn oftewel eksteroog is een aar binnen groeiende eeltplek. Likdoorns komen voornamelijk voor op de voetzolen en tenen, maar soms ook in de handpalmen. Eelt op de voeten ontstaat doordat er druk of wrijving op het huidoppervlak wordt uitgeoefend, meestal door slecht passend schoeisel. De druk zorgt er tevens voor dat de eelt naar binnen groeit. Druk op de handpalmen ontstaat doorgaans door zware arbeid. Doordat harde eelt de zachte weefsels binnendringt, kunnen likdoorns oftewel eksterogen erg pijnlijk zijn.

Ondanks het feit dat likdoorns erg vervelend en bovendien ook zeker pijnlijk kunnen zijn is het zo dat ze helemaal geen kwaad kunnen. Van zodra de druk van de ketel is gaan de klachten dan ook uit zichzelf weg. Er is echter wel een uitzondering op deze regel. Deze uitzondering geldt voor mensen die lijden aan diabetes. Voor hen geldt dan ook dat likdoorns wel degelijk voor de nodige problemen kunnen zorgen. Diabetes zorgt er immers voor dat de bloedvaten evenals de zenuwen in de voeten beschadigd kunnen raken.

In bovenstaande situatie stroomt er aanzienlijk minder bloed naar de huid van zowel de voeten als de tenen. Je zal vervolgens een aanzienlijk minder gevoel ervaren in zowel de voeten als de tenen. Een likdoorn zou dan eventueel zonder dat je dit zelf merkt kunnen zorgen voor een wond of een ontsteking. Dit is dus wel iets waar je in de praktijk aandachtig voor zal willen zijn.

15. Opgezette klier

Klieren kunnen als gevolg van een ontsteking of infectie opzetten. Vooral lymfeklieren kunnen zichtbaar en voelbaar zijn als knobbeltjes aan het huidoppervlak. Deze zwellinkjes worden ook wel benigne ‘lymfomen’ genoemd. Dit komt vooral veel voor in de hals, de lies en de oksels. Ook de traankliertjes van het oog, de speekselkliertjes in de mond, de talgkliertjes en zweetkliertjes in de huid en de schildklier in de hals kunnen opzwellen.

Bij vrouwen kunnen ook melkkliertjes in de borsten opzetten of opzwellen. Hierdoor kan onterecht angst kan ontstaan voor borstkanker. Er zijn allerlei benamingen voor opgezwollen klieren, waaronder ‘adenoom’, ‘hordeolum’, ‘chalazion’ en ‘atheroom’. Opgezette klieren zijn meestal goedaardig. Een kwaadaardig (maligne) klier noemt men ook wel ‘carcinoom’.

Dikkere lymfeklier in de hals

Ondanks het feit dat klieren op verschillende plaatsen verspreid over ons lichaam op kunnen zetten is het zo dat het vooral de klieren in de hals zijn die vaak opgemerkt worden. Een dikkere lymfeklier in de hals wordt dan ook opgemerkt aan de hand van de volgende symptomen:

Er is sprake van een bobbel in de hals, achter het oor of in de nek;
De bobbel die je voelt zou eventueel wat pijn kunnen doen;
Het is mogelijk dat de bobbel warm aanvoelt;
De bobbel zou eventueel snel in omvang kunnen toenemen;
Soms heb je een vervelend gevoel en kan er zelfs sprake zijn van koorts;

In het merendeel van de gevallen is het zo dat opgezette klieren in de hals niet gevaarlijk zijn. In het merendeel van de gevallen zijn ze dan ook het gevolg van een ontsteking die uit zichzelf over zal gaan. Het kan hierbij gaan om een keelontsteking, maar ook om een verkoudheid. Veel mensen vrezen dat een opgezette lymfeklier wijst in de richting van een bepaalde kanker, maar dat is in de praktijk (gelukkig) eerder zelden het geval.

16. Spatader & aambei

Door toenemende druk op een ader, kunnen aders oprekken en als bobbels zichtbaar worden aan het huidoppervlak. Dit fenomeen wordt ook wel een ‘spatader’ genoemd. In de aderen van onze benen zijn een soort van klepjes terug te vinden. Wanneer aderen wijder worden is het mogelijk dat de klepjes niet meer goed (af)sluiten. Dat kan dan vervolgens terug zorgen voor een ophoping van bloed waardoor de aderen nog verder zullen uitzetten. Op deze manier worden er geleidelijk aan spataderen gevormd.

Spataderen zien eruit als een soort van blauwpaarse, kronkelende bloedvaten. Het kan hierbij gaan om kleine bloedvaatjes, maar er kan ook sprake zijn van grote(re) opgezwollen vaten. Voor de grootste exemplaren geldt dat ze veel weg hebben van knobbels. Spataderen zijn een aandoening waar ontzettend veel mensen mee af te rekenen krijgen. Naar verwachten wordt maar liefst 25 procent van alle mensen hiermee geconfronteerd.

Een ‘aambei’ is een soort spatader nabij de anus. Als een opgerekte ader ontstoken raakt, spreekt men ook wel van een aderontsteking oftewel ‘flebitis‘. Wanneer je geconfronteerd wordt met aambeien zijn er verschillende zaken die je kan vaststellen, namelijk:

Er is sprake van een beetje bloed bij de poep of op het toiletpapier;
Er kan een beetje slijm bij de poep zitten;
Het is mogelijk dat je jeuk ervaart in de bilspleet;
Er kan sprake zijn van een branderig gevoel rond de anus;
Er is een bolletje voelbaar bij de anus;
Het is mogelijk dat je soms een klein beetje poep verliest;

Aambeien ontstaan op het ogenblik dat er teveel druk komt te staan op de anus. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer je te hard perst tijdens het poepen, maar ook bij vrouwen die te hard persen tijdens de bevalling. Zelfs een langdurige, stevige hoest zou hier in principe voor kunnen zorgen.

17. Keloïd

Een keloïd is een verdikking die ontstaat door littekenweefsel dat buiten de afbakening van de oorspronkelijke wond groeit. Een keloïd kan ontstaan door een klein wondje (piercing e.a.), maar ook door een operatieve ingreep. Als de verlittekening binnen de grenzen van de oorspronkelijke wond blijft, dan spreekt men ook wel van hypertrofisch littekenweefsel.

Voor heel wat mensen die geconfronteerd worden met een keloïd geldt dat ze graag op zoek willen gaan naar een manier om deze te behandelen. Hiervoor bestaan verschillende opties. In eerste instantie is er zogenaamde siliconentherapie. Voor deze therapie geldt dat ze zeker een nuttige bijdrage kan leveren bij het herstellen van het litteken, maar een aanvullende behandeling kan in de praktijk wel zijn vereist. Het is in ieder geval van cruciaal belang om het litteken voldoende te hydrateren.

Door het inperken van vochtverlies is het mogelijk om klachten zoals bijvoorbeeld roodheid evenals een trekkend gevoel te doen afnemen. Beschik je over een keloïd litteken? Dan is het ook interessant om te weten dat een behandeling met Scarban in principe zal worden vergoed door de zorgverzekering.

18. Kwaddel

Een kwaddel is een soort vochtophoping die zich uit als een onderhuidse schijf of plakkaat gevuld met vocht. Deze oedemateuze kwaddels zijn meestal het gevolg van een natuurlijk verdedigingsreactie van je lichaam op lichaamsvreemde stoffen (zoals bij insectenbeten en huidcontact met brandnetels).

Maar meestal ontstaan kwaddels ten gevolge van een overdreven heftige immuunreactie op lichaamsvreemde stoffen die ook wel bekendstaat als ‘allergie’ of ‘allergische reactie’… Of door een auto-immuunreactie, waarbij het immuunsysteem bepaalde lichaamseigen cellen of stoffen voor lichaamsvreemd aanziet en het lichaam als het ware zichzelf aanvalt. De kwaddel oftewel galbult oftewel urtica behoort overigens tot de belangrijkste symptomen van netelroos en angio-oedeem.

Welke symptomen ervaar je?

Voor de typische urtica geldt dat ze een bijzonder jeukend, verheven rode plek is die vaak centraal over een bleke kleur beschikt. Voor afzonderlijke plekken geldt dat ze groter kunnen worden of samen kunnen vloeien met andere plekken. Het is mogelijk dat ze binnen enkele uren komen te verdwijnen zonder dat er sprake is van restafwijkingen aan de huid. Het is in principe niet zo dat er sprake is van voorkeursplaatsen. De aandoening komt dan ook vaak voor op:

De armen;
De benen;
De romp;
In het gezicht;

Bovendien is het zo dat er ook zoiets bestaat als drukurticaria. Deze komen voor op plaatsen zoals de knieën evenals de handpalmen en de voetzolen. Is er sprake van het ontstaan van urticaria als gevolg van een beet door een insect? Dan zien we ze doorgaans vooral verschijnen op de onderarmen of de onderbenen.

Tot slot

De exacte benaming van een verdikking of zwelling is afhankelijk van de oorzaak, hoedanigheid, samenstelling, vorm, structuur, grootte, locatie, diepte, aantal, geaardheid, ontwikkelingsstadium, eventuele inhoud of abnormaliteit en de tak der geneeskunde. Er zijn dan ook letterlijk duizenden mogelijke benamingen voor knobbels en gezwellen.

Gezwellen kunnen bovendien het gevolg zijn van uiteenlopende lichamelijke reacties. Ze kunnen ontstaan door o.a. verwondingen, littekens, virussen, bacteriën, kwaadaardige cellen, auto-immuunziekten, vochtophoping, cel-woekering, overgevoeligheid en schommelingen in de hormoonhuishouding. Als je twijfelt over de oorzaak of hoedanigheid van een knobbel of gezwel, raadpleeg dan altijd uit voorzorg een arts!

Heb jij ervaring, vragen of opmerkingen m.b.t gezwellen, knobbels of bulten? Laat hieronder jouw reactie achter..