Negatief denken: voordelen, nadelen & oplossingen

Je kunt bijna geen psychologie magazine meer doorbladeren of het staat er wel in: Je moet positief denken om doelen te bereiken. Toch zijn er ook mensen die daar anders over denken. Zo heeft negatief denken ook zo zijn voordelen volgens een Amerikaanse professor van de Universiteit van Wellesley. In dit artikel lees je daarom alles over de voordelen en nadelen van negatief denken. Je leest bovendien hoe je negatieve gedachten kunt omzetten en loslaten.

Voordeel negatief denken: defensief pessimisme

De positieve kant van negatief denken, en dan in het bijzonder van defensief pessimisme, kan volgens bovengenoemde professor heel handig zijn. Ze stelt namelijk het volgende: Als je een nieuwe situatie tegemoet gaat en je bent pessimistisch over de uitkomsten, dan creëer je een win-win situatie. Gaat het in de praktijk niet goed, dan heb je niets verloren. Gaat het wel goed, dan overstijgt dit jouw verwachtingen. (bron)

Negatief denken is populair

In werkelijkheid passen veel mensen deze strategie van negatief denken al toe in hun leven. Waarschijnlijk ligt het percentage mensen met deze vorm van negatief denken zo rond de 30 a 35 procent. Met deze denkstrategie zou je beter voorbereid zijn op een slechte uitkomst. Negatieve gedachten hoeven dus niet altijd slecht uit te pakken.

Nadeel: negativiteit wordt gereflecteerd op jezelf

Ik ben alleen niet erg overtuigd van deze “negatief denken is positief” strategie. Nu heb ik geen diploma psychologie op zak, maar het lijkt me dat deze vorm van negatief denken er ook voor zorgt dat je dit uitstraalt. Als je niet overtuigd bent van je eigen kunnen, dan is het mijns inziens vrijwel onmogelijk om toch (nep)zeker over te komen, met als gevolg dat je bij voorbaat al minder kansen hebt om je doel te bereiken.

Het succes van positief denken

Daarnaast zorgt deze manier van negatief denken voor een tweede grote nadeel: je geeft sneller op. Want wat zijn de eigenschappen van succesvolle mensen? Optimisme, nooit opgeven en geloven in jezelf. Ik zie in elk geval niet in hoe negatief denken in de vorm van defensief pessimisme daar in past.

3 tips om negatieve gedachten te stoppen

Heb jij vaak negatieve gedachten en wil je dit negatief denken graag doorbreken? Bekijk dan onderstaande tips om negatieve gedachten te stoppen.

Tip 1: Geen negativiteit over negatief denken

Realiseer je allereerst dat negativiteit over je negatieve gedachten je alles behalve zal helpen. Dit levert immers alleen maar meer negatief denken op. Probeer negatieve gedachten dus bewust te stoppen, maar focus jezelf er niet op dat je geen negatieve gedachten meer mag hebben.

Tip 2: Hoe terecht zijn je negatieve gedachten?

Analyseer je negatieve gedachten eens kritisch en bekijk hoeveel van deze gedachten objectief zijn, en in hoeverre deze meningen subjectief of compleet verzonnen zijn. Een groot deel van de negatieve gedachten die mensen hebben is een reflectie van hun angsten. Veel van deze angsten komen echter nooit voor in de praktijk. Ben je er dus bewust van dat je negatieve gedachten geen reflectie zijn van de werkelijkheid. Dit kan je enorm helpen om negatieve gedachten los te laten.

Tip 3: Zet negatieve gedachten om in positieve gedachten

Train jezelf om negatieve gedachten om te zetten in, of in ieder geval aan te vullen met, positieve gedachten. Als je je nare situaties en negatieve gevolgen kunt indenken, dan moet het ook lukken om je positieve dingen en leuke scenario’s voor te stellen. Je verbeelding is enorm waardevol; maak hier dus optimaal gebruik van om de leuke kanten van het leven in te zien. Mochten er toch weer negatieve gedachten in je opkomen, doorbreek dit dan door ook een positieve gedachte naar boven te halen.

Té optimistisch zijn is niet goed als je gewicht wilt verliezen

Een Japans onderzoek suggereert dat te veel optimisme er uiteindelijk voor zorgt dat gewicht verliezen minder snel gaat dan je zou willen. Dit geldt zéker voor de eerste weken als je begonnen bent met een dieet of in het algemeen met een gezonder leefpatroon. De onderzoekers keken naar mensen met obesitas en hun persoonlijke instelling en motivatie om gewicht te verliezen. Ze werden gedurende een programma van diëten, lichaamsbeweging en professionele begeleiding gevolgd. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten:

• Patiënten die erg optimistisch met het programma waren gestart, hadden de minste kans om succesvol gewicht te verliezen.
• Patiënten die met behulp van therapie hun zelfbewustzijn verbeterden, hadden méér kans om gewicht te verliezen dan patiënten die dit niet konden.

Interessant genoeg is dit niet het eerste onderzoek dat het verband legt tussen ongelukkig en/of pessimistisch zijn enerzijds en het bereiken van goede resultaten anderzijds. Uit een eerder onderzoek bleek al dat ongelukkige studenten doorgaans beter presteren dan studenten die gelukkig zijn. Een goed voorbeeld van te veel optimisme kun je zien aan het begin van het nieuwe jaar. Vol goede moed begin je in januari met een nieuw dieet, maar hoe vaak lukt het daadwerkelijk om blijven gewicht te verliezen?

Het is daarom vooral belangrijk om realistische doelen voor ogen te houden en niet te beginnen met een ‘gezonde levensstijl’ zonder te weten of je het wel voor een langere periode vol kunt houden. Er is niets mis met enthousiasme, maar blijf met beide benen op de grond, want anders is teleurstelling onvermijdelijk.

In hoeverre benader jij het leven negatief? En heb jij vaak negatieve gedachten? Laat hieronder weten of negatief denken jou leven verbetert of juist verslechtert! Aanvullende tips tegen negatieve gedachten zijn uiteraard ook welkom.