Mannen: 12 tips om je testosteronspiegel te verhogen

Body · Door Ilse

testosteronspiegel verhogen

Mannen worden gedurende hun bestaan grotendeels gedreven door het mannelijke geslachtshormoon testosteron. De strekking van je testosteronproductie en de hoogte van je testosteronspiegel worden namelijk in verband gebracht met onder meer je:

  • Libido (seksdrift)
  • Potentie (erectievermogen)
  • Sperma (productie & kwaliteit)
  • Spieren (groei, herstel & ontwikkeling)
  • Hoofdhaar (verlies & groei)
  • Emotionele stemming (somber of opgewekt)
  • Energie-niveaus
  • Vetverbranding & Vet-opslag
  • Geluk & Welzijnsbeleving

Daarnaast is testosteron verantwoordelijk voor androgene/mannelijke kenmerken (o.a. lage stem, lichaamsbeharing, zware botten & penis). Geen wonder dus dat ‘je testosteron verhogen’ het doel is van menig man…

De 11 tips om testosteron te verhogen…

Een relatief hoge concentratie testosteron in je bloed is –met het oog op bovenstaande aspecten– beter dan een lage testosteronspiegel. Daarom hierbij 11 effectieve tips om je testosteron te verhogen of in ieder geval op peil te houden…

1. Testosteronspiegel laten testen bij vermoedelijk tekort

Als je het idee hebt dat je testosteron-concentratie of testosteron-productie te laag is, dan kun je het beste eerst je testosteronspiegel laten testen. Als je zaadballen en bijnieren niet genoeg testosteron aanmaken, dan is dat namelijk zichtbaar in je bloed. Je kunt een testosteron-bloedtest aanvragen bij je huisarts. Bij een huisartsenlaboratorium kun je een buisje bloed laten afnemen voor een testosteron-test.

Ga dus niet zomaar testosteronsupplementen of testosteron-boosters slikken. Als je testosteron te hoog wordt, kun je namelijk agressief gedrag gaan vertonen of zelfs hersenschade oplopen.

2. Krachttraining: dé manier om je testosteronspiegel te verhogen

Krachttraining is de meest effectieve en efficiënte manier om op eigen kracht je testosteronspiegel te verhogen. Train je spieren bij voorkeur kort en krachtig (HIT = High Intensity Training). Doe korte sets met weinig reps, maar geef wel alles wat je in je hebt. Gebruik bovendien veel gewicht en weerstand; liever bijna iets te veel dan zeker iets te weinig.

Zorg er bovendien voor dat je al je spiergroepen traint en je grootste spiegroepen (bovenbeenspieren, rugspieren & borstspieren) extra intensief aanpakt. Goede oefeningen voor een hogere testosteronspiegel zijn onder meer: bankdrukken opdrukken, optrekken, deadlifts, squats, lunges en leg-press. Hoe vaker je aan krachttraining doet, des te groter je spieren worden en des te meer je je natuurlijke testosteron-productie stimuleert. Probeer daarom 2 à 3 keer per week intensieve krachttraining te doen.

Blijf altijd naar je lichaam luisteren; doe niet meer dan je aankan, want dan werkt krachttraining averechts. Zorg bovendien dat er altijd een rustdag tussen twee krachttrainingsdagen inzit.

3. Vermijd overgewicht om je testosteronspiegel op peil te houden

Overgewicht zorgt ervoor dat je hormoonspiegel en hormoonproductie kelderen, zo ook je testosteronspiegel. Met overgewicht of zwaarlijvigheid wordt doorgaans een overmatig vetpercentage bedoeld. Houd je vetpercentage dus zo laag mogelijk. Je kunt je vetpercentage omlaag brengen of laag houden met behulp van:

  • Cardio-training (duursport) – Voorbeelden hiervan zijn hardlopen, zwemmen, fietsen, touwtjespringen en crosstrainen.
  • Calorie-intake beperken – Eet niet te veel; eet nooit meer calorieën dan je verbruikt middels lichaamsbeweging.

Doe cardio uitsluitend op niet-krachttrainingsdagen. Hoe cardio en krachttraining je doet, des te meer calorieën je mag nuttigen.

4. Testosteronspiegel verhogen dankzij een gezonde leefstijl

Het verouderingsproces zorgt ervoor dat je testosteronpeil daalt; vanaf je 25e levensjaar begint je testosteronproductie al te dalen. Tegen ouderdom kun je helaas niet vechten. Een ongezonde leefstijl –waarbij je slecht eet, slecht slaapt en onvoldoende beweegt– is echter ook funest voor je testosteronspiegel. Als je je testosteron wilt verhogen, is het dan ook raadzaam om zo gezond mogelijk te leven. Dit houdt in:

  • Gezond, gevarieerd, uitgebalanceerd & voldoende eten
  • Suiker-intake beperken
  • Dagelijks bewegen
  • Cafeïne beperken
  • Voldoende slapen
  • Niet roken
  • Alcohol beperken

Dus als je ervoor kiest al deze factoren in je leefstijl te verweven, is de kans groot dat het wel snor zit met je testosteronniveau…

5. Voldoende drinken om je testosteronspiegel te verhogen

Voor alle processen binnen het lichaam is (direct of indirect) water nodig, zo ook voor de productie van testosteron. Als je je testosteronspiegel wilt verhogen of op peil wilt houden, moet je dus voldoende water drinken. Drink bij voorkeur kraanwater, mineraalwater, groene thee en witte thee. Drink vooral geen suikerrijke drankjes of light-drankjes met synthetische zoetstoffen; en vermijd alcohol en cafeïne. Drankjes met alcohol, cafeïne en suiker remmen namelijk de testosteron-productie; direct of na verloop van tijd.

Water reinigt je lichaam. Bovendien zorgt een goede vochthuishouding ervoor dat je lichaam meer testosteron kan aanmaken tijdens de ochtendpiek.

6. Testosteronspiegel verhogen door optimaal insuline-niveau

Als de insulinespiegel van je bloed stijgt, daalt de testosteronspiegel. Daarom is het belangrijk om je insuline laag te houden. Insuline wordt vooral aangemaakt door de alvleesklier op het moment dat je bloedsuikerspiegel (glucose) stijgt. Dat gebeurt voornamelijk als je snelle en simpele koolhydraten eet. Enkele voorbeelden van producten die veel van dit soort slechte koolhydraten bevatten, zijn tafelsuiker, snoep, koek, gebak, roomijs en frisdrank.

Als je je testosteronspiegel wilt verhogen, is het dus belangrijk om je koolhydraat-inname te beperken. Ook van gecompliceerde koolhydraten (pasta, brood, rijst, aardappels, granen e.a.) dien je niet te veel te eten i.v.m. je testosteron-niveau. Eet relatief veel eiwitten en weinig koolhydraten; eet bovendien altijd volkoren-varianten.

Daarnaast wordt insuline aangemaakt onder invloed van mentale en emotionele stress. Het is dus raadzaam om stress zo veel mogelijk te voorkomen!

7. Vette vis voor een optimale testosteronspiegel

Testosteron wordt in de Cellen van Leydig geproduceerd uit cholesterol. Het is dan ook belangrijk om je “goede” HDL-cholesterol en je “slechte” LDL-cholesterol in balans te houden. Een goede manier hiervoor is het eten van vette vis zoals zalm, tonijn, makreel, haring en sardientjes. Vette vis bevat namelijk essentiële, meervoudig onverzadigde vetzuren die goed zijn voor je cholesterol en testosteronspiegel. Ook rauwe vis (o.a. sushi & sashimi) en visolie-capsules kunnen je testosteronspiegel helpen verhogen.

Visolievetzuren zorgen er bovendien voor dat overmatige testosteron makkelijk door de lever kan worden afgebroken tot androsteron.

8. Zink eten voor een hogere testosteronspiegel!

Het mineraal zink is onmisbaar voor een optimale testosteron-huishouding. Enzymen gebruiken zink namelijk als co-enzym om testosteron aan te kunnen maken. Als je je testosteronspiegel wilt verhogen, dien je dan ook voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan zink. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

Een niet-sporter kan rondkomen met 15 milligram per dag; intensieve krachtsporters kunnen tot 100 milligram per dag gebruiken. Zulke innames zijn enkel haalbaar via zinksupplementen.

Als sporters per kilogram lichaamsgewicht 3 milligram zink innemen, dan zit er na 4 weken 40% meer vrij testosteron in hun bloed. (bron)

9. Beperk de consumptie van soja & soja-producten

Op zich is er niks mis met soja, maar eet er niet te veel van. Soja verhoogt namelijk de productie van vrouwelijk oestrogeen en verlaagt de productie van mannelijk testosteron. (bron)

Voorbeelden van soja-producten zijn sojabonen, sojasaus, sojaburgers, tofoe, tempeh, edamame en kant-en-klare (in sojasaus gemarineerde) seitan.

10. Goed slapen & slaap = testosteronspiegel verhogen

Slaapgebrek en slechte slaapkwaliteit zorgen ervoor dat de productie van het bijnierschorshormoon cortisol stijgt. Hoe meer cortisol de bijnieren produceren, des te meer ze de productie van testosteron verwaarlozen. Cortisol gaat dus ten koste van je testosteronspiegel.

Voorkom de productie van cortisol door 7 à 8 uur per nacht te slapen. Probeer eens per week extra diep en extra lang te slapen om geestelijk bij te tanken en een chronisch slaaptekort te voorkomen. Ook stress verhoogt de productie van cortisol; een reden te meer dus om stress te voorkomen…

Als je voor het slapengaan een halfuurtje actief sekst, dan verhoog je je testosteron nog effectiever! Seks bevordert namelijk de productie van endorfine & oxytocine en daarmee ook voor een hogere natuurlijke testosteron-productie.

11. Veel vitamine D = veel testosteron!?

Vitamine D is eigenlijk geen vitamine, maar veeleer een hormoon. Wanneer je er als man voor zorgt dat er voldoende vitamine D in je bloedbaan circuleert, maakt je lichaam meer testosteron aan. Althans, dat suggereert verkennend wetenschappelijk onderzoek… Een vitamine D-tekort zou dan ook funest kunnen zijn voor een gezonde testosteronproductie. En een hoog-gedoseerd vitamine D-supplement zou weleens de oplossing kunnen zijn voor een ogenschijnlijk onverklaarbaar testosterontekort. (bron + bron) Zie ook deze artikels over vitamine D:

12. Verhoog je testosteronspiegel met testosteronboosters

Bij een tekort aan testosteron, kunnen testosteronsupplementen uitkomst bieden. Je kunt op allerlei websites testosteronsupplementen ofwel testosteron-boosters kopen of bestellen om je testosteronspiegel te verhogen. Testosteronsupplementen zijn verkrijgbaar in de vorm van pillen, capsules, crèmes, injecties en pleisters. De bekendste testosteron-middelen zijn:

  • AndroGel (crème)
  • Testogel (crème)
  • Testim (crème)
  • Tostran (crème)
  • AndroPatch (pleister)
  • Intrinsa (pleister)
  • Livensa (pleister)
  • Andriol (capsule)
  • Axiron (spray)
  • MDTS (spray)
  • Nebido (injectie)
  • Sustanon (injectie)

De meeste van deze testosteron-verhogende middelen bevatten 1 tot 2% testosteron. Let wel: het toedienen van exogeen testosteron kan ernstige bijwerkingen hebben, zoals toegenomen agressie en hypertrofie (verdikking) of hypotrofie (ineenkrimping) van de teelballen. Daarnaast staat testosteron op de internationale dopinglijst van de ‘World Anti-Doping Agency’. Een te grote hoeveelheid testosteron in het bloed kan er bovendien voor zorgen dat hersencellen zichzelf vernietigen, waardoor je hersenen ernstig en soms onherstelbaar worden beschadigd. (bron)

Heb jij ervaring met het verhogen van de testosteronspiegel? Deel hieronder jouw opvattingen, ervaringen, bevindingen, tips en adviezen m.b.t. testosteronverhoging…

90 comments


  • dennis

    15 november 2017

    hallo ik ben 52, doe al 36 jaar aan bodybuilding , en merk sinds aantal jaren dat me herstel achteruit gaat en kreeg chronische pijnen, ik heb niet mijn test laten testen of ik testosteron tekort kwam want ik heb geen last van me libido maar, omdat me herstel veel testosteron nodig heb blijf er weinig over voor onder ander me gemoed toestand, nu heb ik androgel gekocht en smeer dat nu 2 weken 1 zakje per dag en merk veel verschil ik ben minder moe, meer pomp trainen en me pijntjes worden al minder dus bij mij werk t prima. het mooiste is dat het een aanvulling is op je eigen aanmaak en omdat het kortwerkend is zit ik nooit over de maximale testosteron heen wat een man maximaal aanmaakt, dus geen last van dat je je eigen productie plat legt. daarom heb je ook geen last van rare bijwerkingen zodat je in principe deze middel gewoon kan blijven gebruiken zonder te stoppen, het mag wel maar is niet nodig, ik denk dat het bij een jonger persoon niet werkt die hebben al een hoge testosteron productie maar voor mensen boven 40 kan dit middel zeer goed werken je voel je er goed bij mvg Dennis

  • Aad

    27 augustus 2017

    Hallo Paul ben een man van 63 ben 1.93 lang en weeg 98 kilo ik heb sinds een paar maanden een roeitrainer waar ik dagelijks een half uur intensief op train. Weet sinds eergisteren dat mijn testosteronspiegel op 11 zit maar zie totaal geen resultaat. Zijn er veilige alternatieven om mijn spiegel op te peppen. Las laatst ook iets over testo ultra komt jouw bekent voor? Groet Aad

  • deeweetje

    7 augustus 2017

    Halllo Paul, ik ben 50 jaar, 1.85 m lang en 82 kg. Lichamelijk oké, wel opletten op onderrug. Verder wel wat buikvet (genoeg buikspieren, maar onzichtbaar). ;) Ik eet vegetarisch, waarbij ik best veel soja nuttig, vrees ik. Ik train 2x per week: circuittraining in een groepje onder begeleiding, vooral kracht, balans, core… Soms intensief, maar weinig met gewichten. Denk aan buikspieren, cardio, boksen, squats. Ik denk eraan om level testosteron via voeding op te krikken (zonder vlees / vis). Misschien ook bepaalde training te wijzigen. Ik zie 11 tips of zo op je site. Is er iets wat je als eerste stap aanraadt? dank!

  • olivier

    8 juli 2017

    hallo ik heb een vraagje, iemand zei me in de fitness dat er een pilletje bestaat die je kan innemen telkens je een testosteron inspuit en dit om teelbal krimping tegen te gaan, hoe de pil heet weet ik niet maar die zei dat het een pil is die de menstruatie kan regelen het zou raar zijn als dat juist is, klopt dat?

    • Paul

      10 juli 2017

      Volgens mij zijn anticonceptiva de enige receptplichtige medicijnen waarmee de menstruatiecyclus regelmatiger kan worden gemaakt. Maar als man moet je die echt niet willen innemen! Anticonceptiemiddelen bevatten vaak oestrogeen en remmen dus juist de testosteronproductie. Verder zijn er wel voedingssupplementen waarvan wordt beweerd dat ze voor een regelmatigere maandcyclus kunnen zorgen (Ovulavit van Bional e.a.), maar ikzelf geloof daar totaal niet in. Al met al zou ik dus niet weten wat men je bij het fitnesscentrum heeft willen uitleggen.

  • Donny

    20 januari 2017

    Hallo mijn naam is Donny ik ben 1.87 lang en weeg 100 kilo ik train ongeveer vier tot vijf keer per week meer cardio gericht vanaf volgende week kracht training er bij maar nou heb ik laatste keer me testosteron laten meten bij de dokter en was 12 dokter zeg is normaal maar ik ben 27 ik vin het nog al aan de lage kant wat vind uw alvast bedank voor de reactie

  • Mark

    19 januari 2017

    Hallo, Mijn testosteron waarde laten meten. Die was de vorige 2 keren 18 van de max 25 (per test zat er 4 maanden tussen)! Nu had ik laatst weer laten testen, en was het maximale!!! 25: dit hadden ze al jaren niet gezien zei het priklab en huisarts… En ook mijn TSH was gezond en normaal zoals mijn huisarts mededeelde… Die was 1.6. Toch lijkt het alsof er iets niet goed is, ik kom gewoonweg niet aan. En moet 3000+ kilocalorieën per dag eten, om op mijn gewicht te blijven. Weeg 72 kg, na bijna 2 jaar niet meer kuren en laatste jaar niet meer naar fitness school geweest. Ga dit wel weer oppakken snel… Iemand hier een idee? Want anders als mijn huisarts niks voorschrijft (hij zegt alles is prima) dan haal ik zelf wel wat medicatie. :) Heb zo’n 2 jaar geleden roids gebruikt. 10 maanden, met cruises en blasts.. Toch is mijn testosteron waarde erg hoog. Puur natuur! Geen supplementen.

    • Mark

      19 januari 2017

      Woog van mezelf altijd zo’n 60kg.. Na roid gebruik, zelfs jaar later ben ik nog steeds zo’n 12kg zwaarder als van nature!

  • Tom

    24 oktober 2016

    Soja heeft bij kleine hoeveelheden geen effect op de hormoonhuishouding van mannen.

  • John

    13 september 2016

    Beste Paul, Ter aanvulling van mijn vorige bericht. Ik hoop dat je het niet erg vindt. Hierbij de laatste resultaten na bezoek bij de specialist. Ik heb op eigen initiatief een aantal dingen veranderd in mijn leven. Overgewicht: ik woog (5 maanden terug) 101 kg bij een lengte van 1.84m, teveel koolhydraten. Ik trainde weliswaar 3x per week 1 uur tot 1,5 uur, maar meer gericht op cardio. Tot 1.5 maand geleden was gewicht afgenomen tot 90,5 kilo. Doch mijn testosteronwaarde was 1.6 zoals vermeld zelfs vrouwen halen meer. Na het lezen van vele sites o.a Oscar Helm en Richard de Ridder over vetverbranding en afvallen het besluit genomen om mijn cardio te laten en geheel over te schakelen naar HIT. Ik train maximaal 1 uur met kettlebells 3 tot 4 per week. Mijn vetpercentage is drastisch verlaagd. Ben 2,5 kg vet verloren en weeg nu 88kg. Maar het meest verbazende is mijn testosterongehalte die is van 1.6 naar 14.2 gegaan. Weliswaar net binnen de norm, maar zeker spectaculair gestegen in 1.5 maand tijd. Dus een aantal bevestigingen uit de praktijk van een bijna 60-jarige. Verlaag je gewicht en het liefst je vet. Eet verstandig (minder “snelle” koolhydraten of liever helemaal niet), laat suiker staan en neem supplementen in de vorm van o.a zink en vitamine D. Doe aan Krachttraining en het liefst niet langer dan een uur. Nu iedereen doet ermee wat hij wil, maar bij mij heeft het resultaat gehad. Helaas kwamen ze tot een andere ontdekking en dat ik in het 1ste stadium van ziekte Kahler zit. M.v.g. John

    • Paul

      13 september 2016

      Beste John, Ik ben er juist heel erg over te spreken dat je je ervaringen en bevindingen op Gezondr wilt delen! Oestrogeendominantie, testosterontekort en overgewicht gaan inderdaad maar al te vaak hand in hand. Menselijke vetcellen produceren namelijk oestrogeen (de hormonale tegenhanger van testosteron) en oestrogeen zorgt voor aanvullende lichaamsvetopslag. Kortom: een vicieuze cirkel van meer vet en meer oestrogeen. Krachttraining + vetverbranding zorgt dan ook vaak voor een verhoogde testosteronspiegel. Overigens wordt een klein deel van het mannelijke testosteron omgezet in oestrogeen, en heeft oestrogeen ook binnen het mannelijk lichaam zijn functies en voordelen. Extreem afschuwelijk overigens dat je blijkt te lijden onder de ziekte van Kahler c.q. Multipel Myeloom (MM). Ik hoop van harte dat er zeer snel een stabiele fase wordt bereikt en een extreem langdurige ziektevrij periode wordt gehandhaafd! Onwijs veel sterkte en beterschap toegewenst! Groeten, Paul

  • John

    12 september 2016

    Beste Paul, Bedankt voor je reactie. Het was in feite geen echte vraag, maar meer een aanvulling op hetgeen je geschreven hebt. Ik zal misschien in de toekomst wel beschrijven hoe het met mij vergaan is. Alleen weet ik niet of het in deze context thuis hoort. Jouw initiatief door dit te schrijven is alleen maar positief. M.v.g. John

    • Paul

      12 september 2016

      Beste John, Inhoudelijke reacties zoals de jouwe zijn meer dan welkom; dankjewel voor je bijdrage! Ik ben heel erg benieuwd of de endocrinoloog je kan verder helpen; ik hoop het van harte! Mocht je benieuwd zijn naar gerelateerde situaties, dan vind je onder dit artikel over testosterontekort een heleboel overeenstemmende verhalen. Nogmaals sterkte toegewenst! Groeten, Paul

  • John

    11 september 2016

    Beste Paul, Wel ik tob al jaren met mijn eten (lees ook gewicht). Ik heb het probleem dat ik van koolhydraten opzwel en als ik niet oppas dikker wordt. De laatste 2 jaar is nog een keer verergerd door een te laag testosterongehalte (volgens mijn specialist nog lager dan een vrouw). Oké ik ben bijna 60, maar ineens zo drastisch. Vermoeid, pijnlijke spieren en gewrichten, soms depressief, slecht slapen. En zweetaanvallen gelijk ik in de overgang ben. Ik train regelmatig, maar mijn spieromvang nam af. Ik moest er zelf op internet achter komen wat er met mij loos was en ook om een bloedonderzoek moest vragen aan mijn dokter. Zelf komen zij er niet op. Het is de leeftijd bla bla bla. Ik ben dan doorgestuurd naar een specialist en daar ben ik nu al ruim 3 maanden op consult zonder iets te krijgen. Hopelijk binnenkort wel. Trouwens ik ben er niet voor om testosteronverhogende middelen te gebruiken. Het is duur en je wordt niet gecontroleerd. Zinksupplementen zijn inderdaad een hele goede aanvulling. Vroeger als ik wilde afvallen hoefde ik maar de koolhydraten te scheiden van de eiwitten en ik viel 1 tot 1,5 kilo af. Nu moet ik echt bijna alleen eiwitten en groenten eten om af te vallen. Ik werk fulltime (ben zelfstandig) en ik train 3 tot 4 een uur per week met kettlebells (6 weken). Ik moet zeggen dat de zweetaanvallen minder zijn. Ik eet tussen de 1200 a 1400 kilocalorieën per dag en ben weliswaar van 101 naar 89 kilo gegaan, maar wel in 22 weken. Nu blijf ik zo’n beetje stationair op dat laatste gewicht. Ik ben 1.84m dus ik mag best naar de 86 kilo gaan. Hopelijk weet ik binnenkort meer na consult bij specialist. M.v.g. John

    • Paul

      12 september 2016

      Beste John, Aangezien ik geen vraag in je verhaal kan terugvinden, weet ik niet zo goed hoe ik mijn reactie moet vormgeven. Ook ik ben geen groot voorstander van testosteronsupplementen, maar in bepaalde gevallen KAN ik er groot fan van zijn. Dit is totaal afhankelijk van de beweegreden om testosteron te suppleren. Als je niet te kampen hebt met een testosterontekort moet je naar mijn mening geen testosteronsupplementen willen gebruiken, zeker niet om (bijvoorbeeld) zo snel mogelijk je spiermassa te vergroten. Maar als je te lijden hebt onder een klinisch gediagnosticeerd testosterontekort, vind ik de voordelen van testosteronsupplementen daarentegen absoluut opwegen tegen de mogelijke nadelen. Maar laat ze te allen tijde voorschrijven door een arts, laat je bloedwaarden periodiek controleren en volg de adviezen van de voorschrijvend arts strikt op. Kortom: ga niet op eigen initiatief en zonder geldige reden lopen sollen met testosteronsupplementen. In jouw geval is er volgens mij wel degelijk sprake van een hele duidelijke reden, namelijk een testosteronniveau dat lager ligt dan dat van een doorsnee vrouw… Sterkte ermee! Groeten, Paul

  • Arthur

    13 juni 2016

    Beste, Ik heb al een tijdje op het internet gezocht voor een hormonentherapie, maar ik ben tot de ontdekking gekomen dat je als transgender pas hormonen mag nemen op je 16e, ik ben echter net 15. Ik zou ook graag zo snel mogelijk willen beginnen met zo een proces met dat is dus nog niet mogelijk. Daarom was mijn vraag of testosteron verhogen voor mensen zoals ik, a.k.a. transgender jongens vast in een vrouwelijk lichaam, ook gunstig zou zijn en sterker nog, of een hoger testosteron überhaupt wel veilig is. Hoe dan ook, super dat u uw tijd heeft genomen om dit artikel te schrijven en vele mensen te helpen! Met vriendelijke groeten (hopelijk binnenkort bekend als), Arthur

    • kevin

      23 juni 2016

      Ik raad je aan om eens diep na te denken of dat wel goed voor je is , en dan bedoel ik het hele transgender gebeuren! Het hele verhaal van dat jij vast zit in een ander lichaam,klopt voor geen meter. Dat betekend dus dat jij indirect toegeeft dat je een geest bezit,en daarmee dus dat er een god bestaat , en ik ben nog geen religie tegengekomen die dat goedkeurt. Het hoort niet! Snappen wij dat niet? Wanneer snappen wij het wel , als een man zegt dat hij zich gevangen voelt in zijn eigen lichaam , en dat hij eigenlijk een zwijn is , en zich wil laten opereren tot zwijn? Is het dan wel plotseling raar? Je bent wat je bent!! , en als je dat niet boven in je hoofd accepteert , dan raad ik je aan om je eens psychich te laten onderzoeken (niet beledigend bedoeld). Vergeet niet dat als je niet-normaal bent (en dat ben je als transgender) dat je dan ook een niet-normaal leven gaat leiden!

    • Paul

      24 juni 2016

      Beste Arthur, Helaas heb ik onvoldoende verstand van deze materie. Ik verwacht dat er specialistische hulpsites en forums bestaan die je hieromtrent meer duidelijkheid kunnen verschaffen. Of neem toch alvast contact op met je huisarts of ziekenhuis. De natuurlijke testosteronverhogende tips kun je natuurlijk altijd uitproberen, maar met testosteronsupplementen moet je niet zomaar onverhoopt in de weer gaan als (louter biologisch gezien en bij gebrek aan een betere definitie) jong meisje. Vanwege de vrijheid van meningsuiting kan en mag ik Kevins kortzichtige reactie (helaas) niet weigeren, maar neem van mij aan dat zijn beredenering te dom is voor woorden. Dat is dan weer mijn persoonlijke mening… Laat je in ieder geval goed voorlichten en zoek hulp en steun bij naasten en professionals. Sterkte en groeten, Paul

    • Chris

      1 juli 2016

      Beste Kevin, Eerlijk gezegd klopt er niets van je redenatie. Dat er een geest is hoeft nog helemaal niet te betekenen dat er ook een god is, om maar een voorbeeld te noemen. Sowieso raar om religie in deze te betrekken. Laat alsjeblieft niet je nodeloze scepsis los op deze dappere mensen, ze hebben het als moeilijk genoeg zonder dat je ze zwijnen noemt. Voor Arthur: veel succes met het nastreven van je ware aard, laat je niet intimideren door deze nodeloze, onderbouwde kritiek!

    • treffer

      13 juli 2016

      Beste Arthur, het advies van Kevin is reinste onzin. Je zou als transgender een niet normaal leven leiden en waar maakt hij dat uit op dan? is mnr nu een psychiater ? en zelfs een psychiater zou nooit zeggen dat je geen normaal leven kan leiden als transgender, het maakt me best boos zulke onwetende uitspraken en hij brengt het of hij je wel even de weg naar rome verteld. Wees gelukkig met jezelf wie of wat je ook bent of gaat worden. Ik kan je helaas geen advies geven over testosteron. Een mens die zich zelf kent is het mooiste mens ter wereld en jij kent jezelf en weet waar je naar toe wilt, ik wens je heel veel succes en laat je niet van slag brengen door mensen die jou wel even vertellen wat het beste voor jou is. Je mag worden wie je bent en zal ook een partner vinden daar ben ik van overtuigd. Er jammer dat je zo word afgescheept en dat niemand er iets van zegt is mij geheel buitenaards… bah, bah, bah. Ik ben getrouwd en heb twee kinderen mijn beste maat is pas op latere leeftijd transgender geworden terwijl ik dat niet eens wist maar is hij dan nu een mindere vriend? nee juist doordat hij zich bloot heeft gegeven toont hij zijn hart en ik/wij als gezin zullen er alles aan doen om hem nooit op zijn hart te trappen. Mensen die dat wel doen zijn de moeite van niets waard. love en geniet van wie je bent en waar je naar toe wilt.

  • Ruben

    8 juni 2016

    Beste Paul, Ik ben bezig met een kuur trenbolone met testosteron. Ik ben 30 jaar, 1:80 en 65 kilo. Ik ben begonnen aan deze kuur omdat ik mijn gewicht wil verhogen, en aangezien dit niet lukt door simpelweg veel te eten probeer ik het nu zo. Ik houd mij ook erg goed aan het eiwittendieet wat erbij hoort, inclusief veel water, vitamines en zink (noten). Mijn vraag is of het roken van wiet en sigaretten hier negatieve invloed op heeft (ik rook 1 joint per avond). Ik ben er inmiddels achter gekomen dat door het roken van wiet je testosteron in je lichaam verlaagd. Het liefst blijf ik ’s avonds mijn joint gewoon roken, het helpt mij namelijk goed met slapen. Vervolgens kom ik op een bericht dat je van het roken van wiet niet goed uitrust als dat je dat zonder zou doen. Ik hoop dat mijn vraag zo duidelijk genoeg geformuleerd is. M.v.g. Ruben

    • Paul

      9 juni 2016

      Beste Ruben, Er zijn sterke aanwijzingen dat het roken van cannabis / marihuana de serumtestosteronniveaus onderdrukt. Deze aanwijzingen zijn echter afkomstig uit enkele decenniaoude (jaren 60, 70 en 80) en relatief kleinschalige studies en niet bepaald onomstotelijk. Veelal wordt ondersteld dat het na cannabisgebruik / marihuanagebruik tot 24 uur duurt voordat de testosteronniveaus weer als vanouds zijn. Als je iedere 24 uur wiet rookt, zou je in theorie dus stelselmatig je testosteronniveau kunnen remmen / onderdrukken… Maar er zijn ook studies die veronderstellen dat testosteronniveaus uitsluitend worden beïnvloed door extreem veelvuldige, intensieve en langdurige inname van THC. (bron + bron + bron + bron + bron) Het gekke is dat rokers over het algemeen een hoger testosteronniveau hebben dan niet-rokers. Het (causale / correlatieve) oorzaak-gevolg-verband tussen roken enerzijds en testosteronniveau anderzijds is vooralsnog echter een raadsel. Zijn mensen met een relatief hoog testosteron ontvankelijker / vatbaarder voor een nicotineverslaving of verhoogt tabak daadwerkelijk je testosteron? (bron + bron) Overigens kleven er heel veel nadelen aan het roken van tabak en cannabis. Zie desgewenst ook: Stoppen met blowen: 5 tips om te kappen met wiet of hasj (200+ reacties)… Er zijn veel mensen die extreem slecht slapen zodra zij stoppen met wiet en/of hasj: slapeloosheid, nachtzweten, lucide dromen… Maar voor de meesten is dit een kwestie van ontwennen. De beste methode om op een gezonde manier je lichaamsgewicht te vergroten is en blijft naar mijn mening overigens krachttraining. Krachttraining is ook nog eens goed voor je testosteron! Zie ook:

      Succes & groeten, Paul

  • Leo

    30 mei 2016

    Goede middag, Gezien de laatste artikelen zie ik dat je niet meer zoveel schrijft? Door de veroudering van de NL bevolking zal er steeds meer behoefte komen aan goede voorlichting. Dank dus voor deze informatieve en heldere blog! Inmiddels 62 en dus hard op weg naar een herfstperiode. Je opmerkingen over gezond leven stimuleren me om hier weer goed over na te denken. Roken, drinken en zitten… tja het is allemaal aanwezig en niet nodig. Dus roer om! Heb je meer suggesties en/of tips dan aanbevolen? Met groet, Leo

    • Paul

      31 mei 2016

      Beste Leo, Dankjewel voor je bemoedigende reactie! Ik werk nog altijd zo’n 70 uur per week aan deze site, dus van minder schrijven is absoluut geen sprake. :D De focus verschuift wel van tijd tot tijd: nieuwe content schrijven, oude content herzien, vragen van bezoekers beantwoorden, techniek achter de website… Specifiek over testosteron heb ik de afgelopen tijd overigens inderdaad weinig geschreven, maar er komen nog wel altijd veel reacties onder de verschillende ’testosteronartikels’ binnen… Ik zou je graag voorzien van aanvullende tips en handvatten, maar kun je misschien iets specifieker zijn in waarnaar je precies op zoek bent? Over een gezonde leefstijl is namelijk al onnoemelijk veel geschreven op Gezondr… Nogmaals dank voor je interesse! Groeten, Paul

  • Testo

    18 april 2016

    Hoi, Purwoceng verhoogt je testosteron niveau met factor 4!

    • Paul

      18 april 2016

      Dankjewel voor de aanvulling! ‘Purwoceng Wortel Poeder’ in combinatie met ‘Pasak Bumi’ zou volgens talloze webshops een libidoverhogende testosteronbooster zijn. Purwoceng-producten oftewel ‘Java Viagra’ bevat namelijk extracten van ‘Tongkat Ali’ en ‘Pimpinella alpina’ c.q. ‘Pimpinella pruatjan’. Volgens een publicatie in de ‘Medical Journal of Indonesia’ van de ‘Bogor agricultural University’ / ‘Institut Pertanian Bogor’ (IPB) in 2007 zouden dit soort supplementen inderdaad weleens libido- en testosteronverhogend kunnen werken. Ze verhogen in ieder geval de testosteronserumspiegel… Het vermoede werkingsmechanisme van de Pasak Bumi- + Purwoceng-combinatie is vooralsnog echter onduidelijk. En of er nadelen of gevaren aan suppletie van Purwoceng en Pasak Bumi kleven eveneens… (bron + bron + bron)

  • Anoniem

    3 maart 2016

    Hallo, Ik ben een jongen van (net) 15 jaar en heb last van gynaecomastie (lichte borstgroei) aan mijn rechterborst. Zou het verhogen van de testosteronspiegel door bijvoorbeeld krachttraining de borstgroei de-stimuleren? Of zou het dan alleen maar erger worden? Ik weet dat het waarschijnlijk met 1/2 jaar weer weg is, maar hoe sneller hoe beter! M.v.g. Anoniem

    • Paul

      5 maart 2016

      Beste, Het door de testes / teelballen geproduceerde oestrogeen kan (bij een vooralsnog onvoldoende op gang gekomen testosteronproductie) inderdaad gynaecomastie (borstvorming bij mannen) veroorzaken. De piek-incidentie van gynaecomastie door een disbalans tussen testosteron en oestrogeen bij onvolwassen jongens ligt rond de 13- à 14-jarige leeftijd, dus op je 15e is dit niet ongewoon. Het fenomeen verdwijnt in dat geval doorgaans spontaan binnen 12 tot 18 maanden. (bron) In dergelijke situaties zou krachttraining (in theorie) inderdaad z’n steentje kunnen bijdragen, maar dat zal in de praktijk moeten blijken. Toch zijn er (naast een onderontwikkelde testosteronproductie en krachttraining) nog een aantal aspecten om rekening mee te houden… Zo kan gynaecomastie worden veroorzaakt door bepaalde medicijnen, door toedoen van (ectopische productie door) een testiscarcinoom, het syndroom van Klinefelter of een prolactine-producerende hypofysetumor… Ook leverfunctiestoornissen, nierfunctiestoornissen en schildklierfunctiestoornissen kunnen in bepaalde gevallen gynaecomastie veroorzaken. Laboratoriumonderzoek naar lever-, nier- en schildklierfuncties kan dus wenselijk zijn. Als deze orgaanfuncties normaal blijken, kan hypogonadisme worden uitgesloten door de bloedserumconcentraties qua testosteron, oestradiol en luteïniserend hormoon te bepalen. Zijn de laboratoriumuitslagen normaal, dan volgt doorgaans een hormonale screening om primair, secundair of tertiair (hypogonadotroop / gonadaal, hypofysair of hypothalamisch) hypogonadisme uit te sluiten. Mijn punt is overigens geenszins dat er meer aan de hand is dan een onderontwikkelde testosteronproductie, maar veeleer dat krachttraining uitsluitend zin heeft om de testosteronproductie te stimuleren. Mocht er geen sprake zijn van een testosterontekort, dan heeft krachttraining dus ook niet of nauwelijks invloed op de borstgroei. Voor meer zekerheid zou je dus je serumtestosteron kunnen laten bepalen door je huisarts. Ik ben overigens geen arts en probeer enkel met je mee te denken. Sterkte! Groeten, Paul

  • Yessica

    24 augustus 2015

    Mijn vriend, Heeft duidelijk een veel te laag testosteronniveau, maar wil niet naar de dokter (een fobie van hem) voor een test. En geen suppletie omdat hij eerst wil weten wat zijn testosteronspiegel is… Kun je je testosteronniveau ook testen (en uitleg bij de uitslag krijgen) zonder naar een dokter te gaan?

    • Paul

      29 augustus 2015

      Via de huisarts kost een testosteronbepaling gemiddeld genomen tussen de 17 en 30 euro. Als je als particulier zonder verwijsbrief naar een laboratorium stapt (zoals Primelab, Genova Diagnostics Via Ergomax, Medimark of voormalig ServiceLabs) voor testosterononderzoek, dan betaal je algauw 80 tot 15 euro. Dit kun je proberen, maar het is überhaupt de vraag of een bepaald lab zomaar wil meewerken. Bel gewoon je huisarts op en geef uitleg over de fobie van je vriend… Wellicht kun jijzelf een monsterflesje voor urineonderzoek ophalen en weer terugbrengen, waardoor je vriend niet eens zelf naar de huisarts hoeft… Succes!

  • olivier

    24 maart 2015

    Geachte, Ik heb maar 1 bloedonderzoek gedaan, maar ben van plan ermee te stoppen. Heb maar 1 probleem. Heb 1 keer Sustanon 250 gekregen van de dokter en heb vernomen van vrienden dat het niet goed was. Mijn vraag is, wat gebeurd er nu met mij? Gaat het weer normaal worden of moet ik iets doen zoals injectie of pilletjes? Ik hoop wel dat die Sustanon 250 op een natuurlijke manier weg kan en dat ik zelf mijn testosteron weer kan maken op een natuurlijke manier.

    • Paul

      24 maart 2015

      Beste Olivier, Ik snap je verhaal niet helemaal. Met welk onderzoek wil je stoppen? En je vrienden hebben je verteld dat WAT niet goed is? Als je dokter testosteron (in de vorm van Sustanon 250) heeft voorgeschreven, dan zal hij/zij daar een goede reden voor hebben gehad. Ik ken je achtergrond (leeftijd, medische geschiedenis etc.) niet, maar ik neem aan dat je te kampen had/hebt met een testosterontekort. In geval van medische gronden kan het heeeeeel belangrijk zijn om exogeen testosteron te gebruiken, vooral als dit op doktersadvies is. Dat geldt des te meer voor jongens die nog in de groei zijn. Een testosterontekort dient simpelweg te worden aangevuld (logischerwijs zonder een testosteronoverschot te creëren). Ik neem aan dat je arts hiervoor heeft gezorgd… In principe gebeurt er dus niks naars/geks/negatiefs met je indien je een tekort aan testosteron had, wat onder begeleiding van een arts is aangevuld met behulp van testosteronmedicatie. Mocht je op eigen houtje -dus zonder tussenkomst van je arts- stoppen met de testosteronsupplementen, dan kan er echter een klinisch testosterontekort optreden, wat wel degelijk voor allerlei lichamelijke, mentale en emotionele klachten kan zorgen. Nogmaals: ik begrijp niet helemaal wat je probeert uit te leggen, maar mocht je inderdaad op doktersadvies/doktersvoorschrift testosteron gebruiken, stop daar dan niet zomaar op eigen initiatief mee, maar neem contact op met je arts. Sterkte & groeten, Paul

    • olivier

      24 maart 2015

      Hallo Paul, Ik ben 40, 170cm, 86kg, gehuwd en 6 kinderen. Heb een bloedonderzoek gedaan omwille een erectiestoornis en het testosteronniveau is 22, maar weet niet hoe ik dit moet interpreteren. Heb van mijn huisarts Sustanon 250 gekregen (injectie), maar volgens andere mensen (vrienden) mocht dat niet. Zij zeiden dat ik beter naar een uroloog ga. Maar mijn vraag is nu, moest ik niet in de minimum van de testosterongehalte zijn en heb toch Sustanon 250 gekregen, wat kan er gebeuren? Er is maar 1 injectie gegeven. Word Sustanon afgebroken in mijn lichaam en wordt alles weer normaal zoals voor de injectie?

    • Paul

      25 maart 2015

      Hallo Olivier, Deze aanvullende informatie maakt een hoop duidelijk. De referentiewaarden voor testosteron zijn als volgt: – Vrij testosteron in volwassen mannen: 174 tot 729 pmol/l; – Vrij testosteron in volwassen vrouwen: 3,5 tot 29,5 pmol/l; – Totaal testosteron in volwassen mannen: 9,72 tot 38,2 nmol/l; – Totaal testosteron in volwassen vrouwen: 0,52 tot 2,43 nmol/l. Ik neem dan ook aan dat je totale testosteron 22 betrof, wat in principe netjes binnen de grenswaarden valt. Wel moet gezegd worden dat ideale testosteronspiegels niet alleen afhankelijk zijn van geslacht, moor ook van leeftijd. Gedetailleerde referentiewaarden t.a.v. testosteron per leeftijdscategorie vind je desgewenst in dit artikel over testosterontekorten. Tachtig procent van de mannen boven de 40-jarige leeftijd heeft te weinig testosteron, maar (naar mijn ondeskundige mening) is 22 helemaal niet zo verkeerd. Misschien bedoelden je vrienden dat toen ze zeiden dat Sustanon volgens hen slecht zou zijn? Testosteron (zo ook Sustanon) wordt in je lichaam benut voor allerlei processen. Het wordt gemetaboliseerd/omgezet in actieve stoffen en uiteindelijk blijven er bepaalde restproducten over die verdwijnen via de urine. Dus ja, de situatie wordt na een tijdje weer als voordat je testosteron suppleerde. Alleen als je testosteron verlaagd was voorafgaand aan je gebruik van Sustanon, dan zal deze naar alle waarschijnlijkheid ook verlaagd blijven. Was je testosteronproductie daarentegen prima, dan zal een enkel testosteronsupplement de boel echt niet zomaar in de war schoppen. Je natuurlijke, lichamelijke testosteronproductie zal vooral worden geremd als je meer testosteronsupplementen gebruikt dan je lichaam direct nodig heeft. Zoals nog weleens gebeurd bij het bulken van testosteron t.b.v. krachttraining of bodybuilding. Mocht je nog altijd twijfelen over je testosteronniveau en de reden waarom je arts testosteronsupplementen voorschreef, vraag dit dan voor de zekerheid nog even na bij je arts. Groeten, Paul

    • olivier

      26 maart 2015

      Hallo, Ik werk in een bedrijf waar ik de hele dag moet rondlopen, trap op en af, verdieping op en af. Op de 8 uren die ik werk is er maar 45 minuten wanneer ik stilsta of zit. Mijn vraag: is dat ook een natuurlijke boost voor mijn testosterongehalte?

    • Paul

      26 maart 2015

      Dit is veeleer een goede ondersteuning van een gezond testosteronmetabolisme dan een boost voor je testosteronniveau. Vooral intensieve krachttraining verhoogt het testosterongehalte in je bloedbaan.

  • Katrien

    14 maart 2015

    Hallo, Ik ben een vrouw, maar ik zou mijn libido willen verhogen met testosteron inname. Kan dit ook voor een vrouw en voor welke mannelijke kenmerken moet ik dan opletten? En indien het nog aan te raden is hoe hoog kan de dosis zijn en welk merk van product juist? Groeten en alvast bedankt! Katrien

    • Paul

      16 maart 2015

      Beste Katrien, Ik ben GEEN arts, dus advies over dosering en toediening van testosteron kan ik je niet bieden. De potentiële negatieve bijwerkingen van testosteronsupplementen vind je in dit artikel over de symptomen van testosteronsuppletie. Bij vrouwen veroorzaakt testosteron ook nog eens vermannelijking; hierbij valt te denken aan verschijnselen als baardgroei, verhoogde lichaamsbeharing, zware stem en vergrote clitoris. Natuurlijk gebeurt dit niet zomaar… dus moet bij lage of sporadische inname van testosteron… maar wel bij stelselmatig testosterongebruik in hoge doses. Hopelijk kun je hier wat mee. Groeten, Paul

  • jappo

    9 juli 2014

    Hoi Paul, Kan gynaecomastie ook tegengegaan worden door het verhogen van de testosteronspiegel? M.v.g. Roy

    • Paul

      10 juli 2014

      Beste Roy/Jappo, Ga in geval van blijvende/chronische gynaecomastie niet zomaar aan de haal met testosteronpreparaten. Je dient namelijk de onderliggende oorzaak van deze mannelijke borstvorming te achterhalen. Zo kan er sprake zijn van een loodvergiftiging, lever- of nierziekte, foutief medicijngebruik, oedeem (‘overmatig intracellulair vocht vasthouden’) of een hormoon-producerend gezwel. Bovendien is gynaecomastie niet per se het gevolg van een testosterontekort, maar veeleer van een disbalans binnen de hormoonhuishouding. Vaak zijn oestradiol en follikel-stimulerende hormonen (FSH) en luteïniserende hormonen (LH) betrokken. Borstvorming bij mannen kan bijvoorbeeld ook optreden bij een testosteronoverschot, als gevolg van testosteronsupplementen. Ik zou je daarom absoluut willen aanraden om een arts te raadplegen indien je lijdt onder gynaecomastie-problematiek. Sterkte & groeten, Paul

  • j de korver

    6 juni 2014

    Die facebook en twitter symbolen zijn enorm irritant want ze staan over de tekst heen, weghalen s.v.p.

  • Hielke de Wolf

    4 juni 2014

    Hoi, Ik ben geboren met Klinefelter Syndroom, wij moeten ons leven lang testosteron gebruiken, vanaf de leeftijd van 12 jaar. Zag dat je Tostran aangeeft als crème, moet zijn gel. Ideaal voor ons om zelf te doseren, in overleg met de endocrinoloog. Ik heb een informatief boekje voor je. Alles wat je moet weten over testosteron.

  • David

    20 mei 2014

    Mooie tips, toch een foutje ontdekt. Seitan heeft helemaal niets met soja te maken. Seitan is een eiwitbron die gemaakt wordt op basis van tarwe. Zowel sojaproducten als seitan worden vaak gebruikt in de vegetarische keuken, vandaar misschien de vergissing?

    • Paul

      20 mei 2014

      Je situatieschets is helemaal correct. ;) Seitan wordt inderdaad vervaardigd uit tarwegluten en alleen de kant-en-klare variant is veelal gemarineerd in sojasaus. Ik pas het direct aan. Dankjewel voor je correctie!

  • josha

    11 april 2014

    Hey, Superrr tevreden over wat ik hier lees, maar zit toch nog met een vraag: Je zegt ik weet nu perfect welk voedsel ik voorbij moet lopen en welk ik moet kopen. Kan je geen uitgebreide lijst zetten met voedsel (ontbijt. middagmaal en avondeten) voor gezond testosteron (man)? Grtz, Josha

    • Paul

      19 mei 2014

      Beste Josha en Frank, Sorry voor de late reactie. Vanwege de toenemende omvang van de site wordt het steeds lastiger om alle vragen te beantwoorden. Ik ga kijken of ik een lijst kan samenstellen met testosteronrijke en testosteronverhogende voedingsmiddelen en er een maaltijdschema van samen kan stellen. Ik kom er z.s.m. op terug! Groeten, Paul

  • Frank

    4 januari 2014

    Bedankt voor het goede overzichtsartikel! Ik neem aan dat je de meeste recente en betrouwbare bronnen hebt gebruikt. Ik heb nog wel een vraag: zijn er ook andere gewone voedingsmiddelen naast bv vette vis die je kunt eten om je testosterongehalte te verhogen? Je hoort wel eens iets over eieren of broccoli, etc. Zijn die een fabeltje of helpen die ook echt? Welke lijst met voedingsmiddelen adviseer jij dan? Groet en succes, Frank

  • Peter

    3 januari 2014

    Bedankt voor de duidelijke informatie! Vooral fijn dat de meeste tips ‘huis-tuin-en-keuken-tips’ zijn, zodat dat je er zelf iets aan kunt doen. En zo zie je maar weer hoe belangrijk een gezonde levensstijl is. :-)

  • Freek Bok

    4 december 2013

    Hoi Paul, Ik zie dat jij wel weet waar je over spreekt als het op testosteron en andere zaken aankomt, en dus lijkt het mij zeer nuttig om jou te vragen wat ik graag weten wil. In 2007, eind 2007 is dat, kreeg ik een relatie, maar aangezien ik al bijna 20 jaar vrij hoge doses methadon gebruik kelderde mijn testosteron level naar een nummer 3, dus is dat dan 3 nM/liter? Ik bedoel in ieder geval 3 nanomol of 3 nano molar een nummer voor wat betreft testosteron, en dat is veel te laag, want gemiddeld zou dit tussen de 9 en de 25 moeten liggen, maar methadon zorgt ervoor dat testosteron levels verlaagd worden en als je dan ook nog langzaam tegen de 50 loopt (ik ben nu 47) dan is TRT bijna een vereiste als je ook methadon gebruikt. Alleen ook zonder dat middel is TRT aan te raden voor veel mannen boven de 50. TRT staat voor Testosterone Replacement Therapy en wordt vaak gegeven in de VS, meestal d.m.v. injecties, die zijn het goedkoopst denk ik. Of anders die pillen, maar die zijn weer zwaar belastend voor de lever en dus gebruik ik Tostran gel 60 mg per dag, aangebracht in de morgen. Sinds een klein jaar doe ik ook aan krachttraining en het viel een van de meer long term sporters op dat ondanks mijn relatief dunne armen (ik ben licht gebouwd) ik een mooi gewicht kon duwen bij verschillende oefeningen, terwijl bij andere oefeningen het wat langzamer gaat voor wat betreft de spieropbouw en de toegenomen kracht. Ik train 3 keer per week anderhalf uur en voel me daar stukken beter bij, vergeleken met lui zijn en helemaal niets doen. Maar ook in vergelijking tot datzelfde nietsdoen in combinatie met wel TRT gebruiken… Ik vermoed dat ik zonder TRT nu de kracht zou hebben van een natte handdoek, afgaand op het zeer lage gewicht wat ik in eerste instantie gebruikte. Met andere woorden: als je niets doet en je spieren niet en nooit belast, dan kun je testosteron gebruiken tot je een ons weegt, maar je zult toch langzaam maar zeker flink verslappen. En precies dat gebeurde met mij.Dat ik testosteron gel wilde had te maken met een laag libido en als je dan net een vriendin krijgt, dan is dat minder leuk. Dus hup naar de dokter, waar ik haar vertelde wat de bedoeling was en ze reageerde met ‘je krijgt niets tot ik je bloedspiegel voor TRT gezien heb’ daarna was dat geen punt meer. Qua effect zou ik kunnen stellen dat je toch wel enkele weken moet wachten, maar je moet ook niet echt gaan zitten wachten tot er ‘iets’ gebeurt, want dat iets zal niet gebeuren; het effect is vrij subtiel in de zin van dat je stemming in het algemeen wat verbetert, je libido gaat omhoog in de loop van wat weken en verder, je voelt dat je spieren krachtiger zijn; de spiertonus gaat ook omhoog, en daarnaast zijn er natuurlijk ook ongewenste, minder leuke bijwerkingen. TRT gebruiken als middel om meer kracht te krijgen en meer spiermassa, ik ben daar geen voorstander van. Maar ik denk dat testosteron gel een van de minst schadelijke androgenen is, ook omdat het in gel vorm komt, dus geen first pass effect en dus nauwelijks belasting voor de lever. Er zijn enkele symptomen die iemand kunnen vertellen dat er te veel testosteron wordt gebruikt, zoals enkels die dikker zijn geworden doordat er vocht vastgehouden wordt, veranderingen in persoonlijkheid kunnen optreden zoals agressie, komend van iemand die als niet agressief bekend staat bijvoorbeeld, haaruitval (kaalheid bij mannen wordt onder andere veroorzaakt door een (te) hoge testosteronspiegel), priapisme oftewel pijnlijke en langdurige erecties die niets met seks of opwinding te maken hebben en nog veel meer… Ik zou het op moeten zoeken. Wat ik jammer vind is dat het erg moeilijk is om de min of meer juiste dosis van TRT te bepalen, maar van de gel die ik heb, gebruik ik dagelijks 60 mg als ik dat nog niet vermeld had… En in de bijsluiter staat dat 60 mg de startdosis is; dat maakt dat ik denk dat 60 mg een relatief lage dosis is. Als ik Tostran gel gebruik en dan ga sporten met veel zweten, is het dan mogelijk dat door veel zweten een zekere hoeveelheid testosteron verdwijnt, ook al is het volledig opgedroogd en hopelijk opgenomen? Wat ik bedoel is dat ik de gel op mijn borst aanbreng en uitwrijf, maar als mijn T shirt dan doorweekt is, vraag ik me altijd af of dat iets doet, want onze huid zal beginnen te functioneren als reservoir na wat dagen al… En dus als je een dagje vergeet, dan is dat met gel gebruik vrijwel geen probleem. Nou dit was het wel zo’n beetje. Groet, Freek

    • Paul

      4 december 2013

      Beste Freek, Bedankt voor je reactie. De potentiële nadelen van testosterongebruik zijn min of meer gelijk aan die van een testosteronoverschot. In dit artikel over ‘vrije hypertestosteronemie’. De symptomen van een testosterontekort vind je in dit artikel over ‘vrije hypotestosteronemie’. De voor- en nadelen van de verschillende toedieningsvormen van testosteron vind je in dit artikel over testosteronsupplementen. Hoe snel Androgel/Testogel via de huid in je bloedbaan wordt opgenomen is afhankelijk van allerlei factoren. Ook de exacte hoeveelheid die wordt opgenomen en de hoeveelheid die in/op de huid achterblijft is voor iedereen verschillend. Het kan 24 uur duren voordat alle testosteron is opgenomen, dus theoretisch gezien kun je gedurende 24 uren minieme concentraties testosteron uitzweten. Het staat vast dat zweten de opname van testosteron beïnvloedt en dat transpiratie op de ingesmeerde plek, direct na het insmeren een enorme impact heeft. Vandaar dat je testosterongel het beste op een plek kan aanbrengen/smeren die relatief droog blijft. Overigens ook nooit op de vettere lichaamsdelen smeren. Smeer bijvoorbeeld op de schouders of onderbenen? Op je borst en buik smeren wordt sowieso afgeraden… Groeten, Paul

  • Eric

    16 augustus 2013

    Leuk artikel. Iedereen moet denk ik wel onthouden dat het allemaal erg algemeen is. Het lichaam is tot veel in staat. Zo heb ik nooit begrepen hoe mensen waar ik jarenlang mee heb gewerkt in de bouw de hele dag kunnen werken (zwaar werk ook nog) op koffie en sigaretten en dan ergens met de lunch 2 witte sneetjes brood eten. :-( Als ik dat doe, kun je me binnen een week begraven. Mijn vriendin eet al jaren ongeveer net zoveel als een kleuter. Overdag misschien een crackertje met kaas en 1 stuk fruit en ’s avonds warm eten. Ze werkt bij mij in het bedrijf, dus ik weet ook echt dat ze niet meer eet. Ze heeft altijd zin in seks en is nooit ziek. Als ik de calorieberekeningen erop loslaat, moet ze al jaren dood zijn. :-) Tuurlijk is het goed om je lichamelijke gezondheid in acht te nemen maar wees niet bang om een paar keer per dag lekker een bak koffie te nemen. Ik neem altijd voor de training een bak koffie en zou niet anders willen, ongeacht wat men beweerd. Nog een laatste ding: slaap. Er wordt altijd beweert dat je 7 of 8 uur moet slapen. De laatste keer dat ik 7 uur haalde op een nacht was ergens op de lagere school of zo. Ik slaap tussen de 4 en de 5 uur per nacht en meer haal ik gewoon niet, wat ik ook probeer. Leer van alle artikelen, maar raak niet meteen in paniek als je het een beetje anders doet. Een lichaam is een uiterst flexibel en wonderbaarlijk ding!

    • Paul

      16 augustus 2013

      Helemaal mee eens: ieder lichaam is anders qua samenstelling, chemie en functionaliteit. Ik drink trouwens ook gewoon een kop koffie en een wijntje, maar probeer in de grote lijnen gezond te leven. Mensen die de hele dag zwaar lichamelijk werk doen, hebben overigens 9 van de 10 keer een hoog testosteronniveau. Mannen met een hoog testosteronniveau neigen namelijk naar fysieke activiteit en mannen die de hele dag door fysiek actief zijn, verhogen daarmee hun testosteronniveau. Wederzijdse beïnvloeding dus die op den duur een positieve, vicieuze cirkel kan vormen. :) Ik zit daarentegen voornamelijk achter de computer en “mensen zoals ik” moeten dan ook bewuster letten op hun testosteron dan bijvoorbeeld bouwarbeiders en krachtsporters.

    • Ozzy

      5 december 2013

      Echt mooi gezegd. ;-)

  • Ano en Niem

    31 juli 2013

    Beste Paul, Bedankt voor dit artikel. Ik vond het zeer informerend. Ik zou graag aan de slag willen om meer spieren te gaan opbouw en niet alleen daarom, maar ook om mijn testosteronspiegel te verhogen of op z’n minst op een normale niveau te krijgen. Wat mij een beetje weerhoudt om aan de slag te gaan is het advies van mijn endocrinoloog. Ik heb namelijk hypogonadisme (laag testosterongehalte) en hypofyse-insufficiëntie. Doordat mijn hypofyse niet goed werkt, is het aansturing naar overige organen niet juist. Hierdoor werkt mijn schildklier ook niet goed, mijn bijnieren maken niet of nauwelijks cortisol aan en dit is ook de reden waarom ik een laag testosterongehalte heb. Mijn vorige arts liet een MRI maken van mijn hypofyse en trof geen afwijkingen aan. Mijn huidige arts bekeek deze MRI en verklaart dat het te zien is dat mijn hypofyse een beetje verkleind is en dus niet goed is ontwikkeld. Is je hypofyse groter dan 1 centimeter, dan heb je een hypofyse-tumor en in mijn geval zegt men dat het klein is en daardoor heb ik een hypofyse-insufficiëntie. Het lijkt mij wel vreemd dat men dit dan niet eerder opgevallen is en op basis van het oude MRI nu deze conclusie trekt. Maar ja, probeer maar eens een nieuwe MRI te regelen. Zij hebben hun verklaring nu en that’s it. In het verleden heb ik Propecia gebruikt en ik lees veel op internet dat dit ook endocrinologische problemen kan veroorzaken en aan de andere kant ontkent men dat dit iets als hypogonadisme kan veroorzaken. Mijn artsen beweren dat dit niet relevant is en dat het puur toeval is, want veel mannen hebben wel last van haaruitval. Hier kreeg ik in het verleden last van, vandaar dat ik een paar jaren Propecia gebruikt heb, maar nu heb ik niet meer zoveel last van haaruitval. Ik denk dat dit te maken heeft met mijn testosterongehalte dat laag is. Ik kan mij ook herinneren dat haaruitval ook iets mee te maken heeft met DHT en dit heeft weer samenhang met testosteron. Anyway, ik heb vaak besproken of ik mijn testosteron op een natuurlijke manier kan verhogen d.m.v. finess, voeding, ander soort medicatie enz. Zij beweren dat dit geen enkel baat zal hebben, aangezien mijn testosteron enorm laag is, net als de vorige poster ook rond de 2 of 3. Zij willen dat ik testosteron-vervangende middelen als AndroGel gebruik om het te compenseren. Vorige jaar gebruikte ik dat ook, en ik moet eerlijk toegeven dat ik mij toen beter voelde, zowel lichamelijk als geestelijk. Niet zo neerslachtig en depressief, beter libido, seksueel actief enz. Door mij vorige endocrinoloog (bij wie ik weggegaan ben) werd mij medegedeeld dat je lichaamseigen testosteron erdoor achteruit kan gaan, je testikels kunnen verkleinen en je hebt een verhoogd risico op prostaatkanker (wat zo nu en dan gecontroleerd moet worden). Wat mij toen niet werd verteld is dat het ook mogelijk is dat je testikels helemaal geen testosteron zullen aanmaken en dat je daardoor onvruchtbaar wordt. En dit gebeurde ook… Uit onderzoeken kwamen wij erachter dat dit inderdaad het geval was, en hier schrok ik enorm van. Ik moest toen een periode stoppen met de Androgel en godzijdank is het weer min of meer hersteld (het is niet ideaal, maar ben nog wel vruchtbaar). Het advies van mijn artsen is dat ik Androgel weer hervat en zodra ik kinderwens heb om dan nog iets anders erbij toe te dienen wat het lichaamseigen testosteron weer zal activeren. Nou ben ik er tot op heden (meer dan een jaar) niet meer opnieuw mee gestart, uit angst om weer onvruchtbaar te raken, of dit nu tijdelijk is of niet maakt voor mij niets uit. Ik heb altijd een enorme kinderwens gehad, maar op dit moment is het niet realistisch om daar wat aan te gaan doen. Er zijn middelen waarbij je jouw lichaamseigen testosteron kan behouden en extern testosteron kan toedienen. Dit heeft iets mee te maken door LH- en FSH-hormonen te stimuleren, waardoor je testikels meer testosteron aanmaken. Het is inmiddels een tijd geleden dat ik dit onderzocht heb, maar ik herinner mij dat men standaard op deze manier te werk gaat met het behandelen van hypogonadisme in het buitenland. Dus je behoudt je vruchtbaarheid en krijgt testosteron verhogende middelen. Helaas gebeurt dit niet in Nederland. Nu zit ik al een tijdje hiermee en vraag mij af wat de beste oplossing is. Ik vind de eerste twee opties niet ideaal… Optie 1 is Androgel gebruiken, wat natuurlijk voordelen meebrengt, maar het nadeel is tijdelijk* onvruchtbaarheid; *=zegt men, ze kunnen mij geen garantie hierover geven, noch ervaringen voorleggen van anderen of iets dergelijks. Optie 2 is geen testosteron-vervangende middelen gebruiken, wat weer nadelig is voor je lichamelijke en geestelijke gesteldheid, maar je behoudt je vruchtbaarheid… Maar houd er rekening mee dat je eigen testosteronspiegel enorm laag is, dus dit heeft ook weer effect op je vruchtbaarheid en de kwaliteit van je sperma. Tevens is het mij verteld dat doordat je testosteron laag blijft, je allerlei botaandoening kan krijgen. Optie 3 is dus eigenlijk je vruchtbaarheid behouden en je testosteron verhogen, maar in Nederland is dit niet mogelijk, (terwijl als ik op dit moment mijn kinderwens zou willen verwezenlijken, dan gaat men hier wel toe over). En na veel research en het lezen van jouw artikel denk ik dat er ook een optie 4 bestaat en dat is om toch op z’n minst te proberen om mijn natuurlijke testosteron te verhogen zonder testosterontoediening van buitenaf d.m.v. informatie zoals die in jouw artikel staat beschreven… Of dit baat, weet ik niet, maar door niet te beslissen en niets te doen, maak ik toch een keus, namelijk optie 2. :( Wat is jouw mening hierover, Paul? Any advice, denk jij dat door het volgen van jouw artikel enig effect zal hebben op mijn testosterongehalte? Groetjes, Ano

    • Paul

      1 augustus 2013

      Beste Ano…, Het menselijk lichaam probeert overal een zekere balans in te creëren. Je lijf houdt namelijk van regelmaat, routine en vastigheid en niet van verrassingen, schommelingen en veranderingen. Logisch, want hoe meer balans, des te effectiever het lichaam kan functioneren en des te efficiënter het kan omspringen met energie, bouwstoffen en beschermingsstoffen. Het lichaam zal pas veranderingen doorvoeren als jij het ervan overtuigt dat daar een goede reden voor is. Wil jij meer spieren, dan zul je je lichaam ervan moeten overtuigen dat die spieren ergens voor nodig zijn. Wil je minder vet, dan dien je je lichaam ervan te overtuigen dat je leefstijl beter tot z’n recht komt met een slank c.q. licht c.q. vetarm lichaam. Er is een gezonde methode om je lichaam om te vormen, namelijk je leefstijl blijvend aanpassen… Maar ook een minder raadzame methode, namelijk medicamenten die bepaalde lichaamseigen hormonen, neurotransmitters, enzymen en/of blokkers aanvullen, nabootsen of onderdrukken. Het nadeel van dit soort supplementen is 1. Bijwerkingen en 2. Je moet ze permanent blijven gebruiken om de veranderingen in stand te houden. Dus in jouw geval: Krachttraining zorgt voor meer testosteron, want door stelselmatig aan intensieve krachttraining te doen (die je spieren dwingt om tot het uiterste te gaan) laat je je lichaam merken dat er meer spieren nodig zijn voor jouw intensieve leefstijl. De bottom-line is dat ik niet verwacht dat je met natuurlijke veranderingen (gezond eten, regelmatig slapen etc.) een extreem hoge testosteronproductie kan bewerkstelligen. Ik geloof echter wel dat je er in bepaalde gevallen een te lage testosteronspiegel “normaal” mee kan krijgen. Dat bij jou je hormoonklieren (gonaden) niet meewerken, maakt het er natuurlijk niet makkelijker op, maar ook hypogonadisme heeft een achterliggende oorzaak, en een gezond leefpatroon zou daar (tot op zekere hoogte) best weleens verbetering in kunnen brengen. Of je écht veel aan bovenstaande tips zult hebben, is al met al afhankelijk van je doel: 1. Wil je een normale hoeveelheid testosteron produceren voor een gezonder lichaam en een prettiger leven? In dat geval denk ik dat je sowieso een serieuze verbetering zou kunnen realiseren. Of 2. Wil je extreem snel spieren kweken door je testosteronniveau flink op te schroeven. In het tweede geval denk ik dat bovenstaande tips niet volstaan en dat alleen een testosteronsupplement voldoende werkzaam zal zijn. Persoonlijk ben ik echter geen fan van testosteronsupplementatie. Toediening van exogeen testosteron kan namelijk –zoals je zelf al suggereert– inderdaad je natuurlijke testosteronproductie drastisch verlagen, en dat is nou juist wat je niet wilt. Ik ben overigens enkel een fervente hobbyist en geen medicus, dus wat medicamenten betreft zou ik absoluut naar de raad van je artsen luisteren. Twijfel je aan diens oordeel, vraag dan een second opinion aan bij een andere arts, daar heb je te allen tijde recht op. Heel veel succes en sterkte in ieder geval! Groeten, Paul

  • Thomas

    10 juni 2013

    Bedankt ten eerste voor dit artikel. Mijn testosterongehalte is: 2.8. Ik ben momenteel in Thailand en kom net het ziekenhuis uit met een bak vol gele pillen (testosteron). Om een kort verhaal lang te maken: impotent verklaard. Vervelend, kan gebeuren, maar het zit me niet helemaal lekker. Met deze gedachte ging ik surfen op het internet en toen kwam ik uit bij jouw artikel. Alles doorgelezen en ik vind het top! De desbetreffende dokter vertelde me ook dat ik het absoluut niet kan innemen op een lege maag omdat het giftig is. Maar dat zei hij dan. Mijn pillen liggen zo goed als in de prullenbak en door jouw artikel ga ik terug naar NL en een zeer gezonde leefstijl aannemen. Maar nu vraag ik me toch af: wat gebeurt er nu bij een te hoog testosterongehalte?

    • Paul

      11 juni 2013

      Beste Thomas, Ik was net een reactie aan het typen, maar die werd zodanig lang dat ik er maar een apart artikeltje van heb gemaakt. :P Het artikel over testosteronoverschot & potentiële nadelen en gevaren van testosteron is nog niet heel erg gedetailleerd (ik zal er binnenkort flink aan bijschaven), maar dan krijg je alvast een idee… Hopelijk heb je er iets aan. Groeten, Paul

    • bilko

      15 april 2014

      hallo ik heb zo een beetje over deze forum gelesen ….lange berichten over testosteron over bij werkingen ….ales boelschit ik neem al 40 jaar testos in geen bijwerkingen ik neem 500 mg per week in …ool dat verhaal in thailand een hand vol gele pillen in moet er om lachen ik woon zelf hier in korat .. hier krijg je in het zieken huis geen testos .. wel in de apo dus ze praten te veel over dingen die ze niet kennen en niet mee om kunnen gaan gr bilko

    • Jeremy

      16 april 2014

      @ Bilko: Super geloofwaardig jouw opvattingen omtrent testosteron, en geweldig onderbouwd! Je zult wel gelijk hebben, want als iets voor jou werkt, dan werkt dat voor de rest van de wereld natuurlijk exact hetzelfde. Laat alle wetenschappelijke onderzoeken naar endogeen testosteron en testosteronsupplementen voortaan links liggen en laten we met z’n allen naar Bilko luisteren (waar overigens geen zinnig woord uitkomt)… :P

  • testoman

    19 mei 2013

    Testosteron kun je op veel verschillende manieren verhogen. De meeste mensen grijpen al TE snel naar supplementen. In plaats van meerdere supplementen in te nemen moet je eerst eens kijken naar je levensstijl en die problemen eerst oplossen: Ben je te zwaar, ga dan afvallen. Eet je te vet, ga dan gezonder eten. Rook je, stop met roken…enz. Als je eerst eens begint met je slechte gewoontes af te leren en gezonder te gaan leven ben je al een heel eind.

    • Veteter

      11 december 2016

      “Eet je te vet” Volgens mij zijn we al sinds de jaren ’50 heel vetarm gaan eten, en dan bedoel ik dierlijk vet, de plantaardige rommel hadden ze beter nooit kunnen uitvinden, behalve olijfolie en kokosvet. Tot de 20e eeuw at men zelfs op brood nog reuzel (varkensvet), en altijd volle producten. En als ze toen zo ongezond leefden dan waren wij er nooit geweest, moet je zien hoeveel problemen er nu zijn door al die suikers en bloemproducten.

  • Rune Avalon

    10 mei 2013

    Beste Paul, Oké, even kijken of ik dit mooi en duidelijk in mekaar kan zetten… Ik kwam bij jouw artikel terecht na een lange zoektocht. Maar deze begon helemaal niet bij überhaupt de gedachte dat ik weleens een testosteron tekort zou kunnen hebben. misschien dat ik die zoektocht gewoon even van voor af aan opschrijf, dan wordt het vast wel duidelijk waarom dit mijn aandacht extra pakte. Het zit zo: Ik ben iemand gediagnosticeerd met ADD, en concentratiestoornis, ontwikkelingsstoornis, etc. You get the point… En ik heb al enige tijd last van een vervelende klacht bedoeld voor de KNO-arts. Ik ben dus voor deze 2 dingen intensief naar oplossingen aan het zoeken naar het mijn leven drastisch beïnvloedt op een negatieve manier. Nu is het zo dat ik na 3 jaar zoeken zelfs de inkt die door zweet loskomt van een oud boek niet meer vertrouw. Gek genoeg had ik die gezichtsklacht -en niet het concentratiestoornis verhaal- in mijn hoofd toen ik op zoek ging naar giftige bijwerkingen als je in aanraking komt met inkt van het oude type. Door te zoeken naar de giftige werking van inkt kwam ik uit op een artikel van TROS radar, welk gaat over bisfenol A, wat schadelijk blijkt te zijn voor de volksgezondheid. In die zin schadelijk dat het een hormoonfunctie in je lichaam verstoort. En je raadt het al: De hormoonfunctie van testosteron. Doordat bisfenol A de functie heeft van een lichaamsvreemd oestrogeen. Om terug te vallen op mijn verhaal, Ik ben verder gaan zoeken naar waar het allemaal in zit (overal dus). Want vis plastic komt het voor in voedsel, en ze gebruiken het voor druk-inkt. En als je dat aanraakt komt het via je huid naar binnen. Op wikipedia lees ik van alles over de toepassing en de schadelijke effecten van bisfenol A. De link met mijn psychische diagnose? Een tekort aan testosteronproductie houdt op allerlei fronten de ontwikkeling van een persoon tegen. En bisfenol A zorgt onder andere voor een blijvend tekort in de productie van testosteron. Nu heb ik ondertussen de hele tijd gedachtes in mijn hoofd die ik niet kan negeren. Ik krijg m’n hele leven namelijk al te horen dat ik ietwat vrouwelijk overkom. En ik blijf maar denken aan alle andere oorzaken die ik heb gevonden voor het veroorzaken van ontwikkelingsstoornissen op allerlei vlakken. Zoals fosfor, fluoride, inentingen, rokende ouders, zelf roken, alcoholgebruik, voedingsadditieven (versterken het effect)… En oh ja, een tekort aan testosteron verstoort de fase in de groei waar 1 hersenhelft de dominantere overhand krijgt. Imagine what that would do to your developement… Oh, misschien is Dr. Russell Blaylock ook wel een leuke link voor je… Russell Blaylock legt in zijn docu uit dat de gevolgen van het gebruik van heel wat stoffen in onze voeding (waaronder overmatig suiker gebruik) een dusdanig effect kunnen hebben op onze hersenen dat een kind aangezien kan worden als autistisch (dat wat ik heb ligt overigens ook in het autistisch spectrum). Maar onder een juist dieet kan zo’n kind al die klachten kwijtraken en dat zou weleens de helft kunnen zijn van alle diagnoses van mensen die iets hebben in het autistisch spectrum. Ook agressie door bepaalde type mensen met een bepaalde stofwisselingsziekte wordt verklaard door hem in zijn lezing. Anyway, het kan zijn dat ik gek word… Ik blijf maar denken: niet para worden, niet para worden… Maar het punt is dat ik me mijn hele leven al tegengehouden voel op alle vlakken in mijn ontwikkeling. En het eerste waar ik dat heb vernomen is school: elke opleiding die ik heb gehad. En ik kan maar niet ophouden te denken dat letterlijk alles wat te maken heeft met aspecten die het ontwikkelingsproces van een mens drastisch naar beneden halen… Niks wordt echt tegengegaan en veel dingen worden juist aangespoord. En alles wat het meest populair is in de maatschappij gaat het ontwikkelingsproces zo’n beetje tegen. “Kijk maar naar de tv” (leuke naargeestige woordspeling. :D En ik bedenk me hoe gigantisch veel ik op allerlei vlakken ben blootgesteld aan allerlei laten we maar zeggen “onwikkelingsvertragende stofjes” en ontwikkelingsvertragende invloeden in de maatschappij. Goed, tot zo ver mijn verhaal denk ik. Hmmzz, oh ja, Volgens mij kun jij me behoorlijk verder helpen… Om mij wat meer helderheid te geven op het gebied van voedsel en lifestyle. Want ik heb echt zoiets van AAAAHHHHH OMG, volgens mij had ik echt veeeeeeel slimmer kunnen zijn. Ik probeer wat van die schade te herstellen zeg maar. Ik hoop niet dat dat dat te vaag is. Anyway, gezien de aard van je bericht dacht ik iig van: I thought you should know. En ik hoor wel of ik bericht van je krijg. Groetjes Leander

    • Paul

      11 mei 2013

      Beste Leander, Ik ben geen dokter dus op medische gebied kan ik je geen adviezen geven. Wat betreft je lifestyle kan ik me helemaal vinden in je gedachtegang. Toch is het wel link om wat betreft je fysieke en mentale ontwikkeling in “hokjes” te denken of jezelf een tunnelvisie aan te meten. Zo geloof ik dat bisfenol A (BPA) slecht voor je is, maar zo zijn er nog duizenden andere stofjes die een mens kunnen belemmeren in diens ontwikkeling. Hierbij moet je vooral denken aan endocriene disruptoren, waaronder synthetische (xeno)oestrogenen. Hiertoe behoort inderdaad bisfenol A en aanverwante industriële chemicaliën (waaronder styreen & nonylfenol)… Maar ook bepaalde PCB’s, bepaalde pesticiden, gebromeerde vlamvertragers, PCDD’s, PCDF’s, TBT en weekmakers die behoren tot de categorie ftalaten. Daarnaast dien je rekening te houden met transvetten, snelle suikers, synthetische zoetstoffen (aspartaam, acesulfaam-K e.a.), andersoortige hulpstoffen (kleurstoffen, emulgatoren e.a.), hormonale medicatie, neurotoxines, zware metalen… En niet te vergeten tekorten/overschotten/disbalansen van micro- en/of macronutriënten (aminozuren, vetzuren, vitamines, mineralen, spoorelementen etc.). En vergeet ook stress (en bijbehorende stresshormonen) niet! En glycerende en oxiderende stoffen in je voedsel. Al met al is bisfenol het puntje van een van de vele ijsbergen. Het is simpelweg onmogelijk om al deze aspecten volledig te vermijden. Je zou jezelf moeten opsluiten in een hermetisch afgesloten bunker en niks meer moeten eten, drinken, aanraken of inademen. Wat mij betreft is dit geen leven. Wat je wel kunt doen is zo veel mogelijk van deze stoffen vermijden. Dingen die je kunt doen zijn:

      • Biologisch eten (zonder transvetten, synthetische E-nummers, antibiotica etc.)
      • Vegetarisch of veganistisch eten (minder hormonen)
      • Uitsluitend medicatie innemen op doktersadvies
      • Geen drugs & alcohol
      • Zo min mogelijk met schadelijke chemicaliën werken
      • Suikerinname beperken
      • Zo min mogelijk kant-en-klare producten eten
      • Zo veel mogelijk onbewerkt voedsel eten (dus rechtstreeks uit de natuur)
      • Etc. etc. etc.

      Voor een beetje inkt van een boek of printer hoef je echt niet bang te zijn. Dan kun je je beter zorgen maken om plastic voedselverpakkingen en de coating op blikjes. Zo koop ik liever sauzen en dranken uit glas dan uit plastic flessen. En drinken doe ik ook liever uit glas of keramiek dan uit plastic bekers. Als je je zo veel zorgen maakt, lijkt het me overigens geen slecht idee om er eens over te praten met iemand. Weleens gedacht aan je huisarts of maatschappelijk werk? Heel veel succes en sterkte in ieder geval met je gezondheidsproblemen! En als je nog vragen hebt, stel ze dan gerust hieronder… Groeten, Paul P.S. Ik heb je verhaal ietwat moeten aanpassen omdat er veel links in stonden die niet werkten. Ik heb de link naar de docu geprobeerd te traceren, volgens mij heb ik degene gevonden en gelinkt die je probeerde te vermelden

    • Rune Avalon

      11 mei 2013

      Oh, hij doet het nog steeds niet die link. als je intypt in Google “Russel Blaylock nutrician and behaviour” dan komt het voor iedereen goed. het is in ieder geval 1 van de lezingen en docu’s die mijn ogen heeft geopend over hoe de wereld in elkaar zit. Oh, en natuurlijk voordat ik het vergeet… Echt enorm bedankt voor deze gedetailleerde info man. Ik ben inmiddels trouwens alweer voor de zoveelste keer naar het GGZ gegaan, dit keer niet om te praten, want dat heb in mijn leven natuurlijk al genoeg gehad. En het punt is er is 1 regel die altijd geldt, en dat is: Alles waarop je je focust, word je je van bewust. En hoe meer je je ergens op focust, des te helderder je dingen gaat inzien over dat onderwerp. En als je onderwerp van focus “problemen in je leven” is, tsja, dan word je dus heel goed in het zien van problemen. Stress opwekkend dus, niet goed right? :P Ik hou me nu alleen bezig met problemen die blijven hangen zonder dat ik er op let. En dat is onder andere dit voedsel probleem. En je wilt niet weten: ik heb dus al wat gesprekken gehad bij het GGZ met de hulpvraag of zij een dieet voor mij konden samenstellen op basis van mijn diagnose en om weer helder te worden in mijn hoofd. Maar ze willen dat simpelweg niet geven omdat, zegt de psycholoog, “wij niet volgens die wijze handelen”. :S Vandaar mijn dank aan jou. Er staat echt een hele hoop in voor mij om uit te zoeken wat het is en of het nut heeft voor mij om te vermijden of niet.

    • Paul

      11 mei 2013

      Beste Leander, Graag gedaan hoor. Wat voor mij echt goed werkt wat betreft optimalisatie van de testosteronspiegel is krachttraining doen + suiker laten staan. Geen frisdrank, geen snoep, geen suiker in de thee, geen ijs etc. Wat mijn gezondheid in zijn algemeenheid enorm heeft verbeterd, is het mijden van synthetische toevoegingen in voeding. Zoetstoffen, kleurstoffen, smaakversterkers etc. Inmiddels weet ik uit mijn hoofd welke ik moet mijden, maar ik heb jarenlang het gidsje ‘Wat zit er in uw eten?’ van Corinne Gouget meegenomen naar de supermarkt. Hierin staat exact vermeld welke E-nummers “harmless” zijn en welke je lijf van binnen enorm kunnen verzieken. Wellicht iets voor jou? Nogmaals heel veel succes, sterkte en beterschap. Groeten, Paul

    • Rune Avalon

      11 mei 2013

      Dat en een testosteron test laten doen dus bij mijn huisarts. :P Ik heb echt het idee dat wat jij hier zegt best wel eens heeeeeel veel positief effect kan hebben op meer mensen dan dat we nu denken. Sowieso bij mij, aangezien ik van alle tips die jij geeft om je testosteron op peil te houden zo’n beetje het tegenovergestelde doe…

  • Anoniem

    23 april 2013

    Mijn ervaringen met testosteron zijn alleen maar positief. Op elke site kun je dit soort dingen tegenwoordig wel kopen. Een Androgel pleister werkt perfect. Mijn datingleven is er in ieder geval op vooruit gegaan!

  • bernard

    30 december 2012

    Haha, die Mike is zeker een testosteron-verslaafde junkie. Dit zijn tenminste informatieve pagina’s waar je wat aan hebt! Op natuurlijke wijze je testosteron verhogen en niet 40ml in je reet spuiten… Och, kijk mij waterballon… Super info, heb ‘m in m’n favorieten opgeslagen. M.v.g en thanks voor de info!

  • Massabeast

    1 november 2012

    Ik drink best veel koffie en elke dag alcohol (3 consumpties), dat geeft mij meer energie dan hele dag water drinken, zeker als ik 4x in de week train (cardio en kracht). Laatst werden op de gym pillen aangeboden die testosteron bevatten, zit een stof in die je lever uitschakelt. Mij niet gezien met die troep. In pilvorm schijnt testosteron sowieso niet opgenomen te worden als je lever niet uitgeschakeld wordt.

    • OeTTINGER

      19 december 2012

      Koffie en alcohol hebben op mij een zeer negatief effect, zowel op energie als op stress/ontspanning. Vanaf een bak of 4 (of ’s avonds) ben ik zeer rusteloos en slaap ik slecht, en bij alcohol ook. Maar ’t is wel lekker, haha.

  • Martin

    28 oktober 2012

    Leuk artikel! Maar ik miste de shoulder press in de krachttrainingsoefeningen, een van mijn favorieten. Zal goed samengaan met het optrekken. Gr.

    • Paul

      29 oktober 2012

      Hoi Martin, Bedankt voor je leuke reactie en aanvulling. De shoulder press is inderdaad een geweldige vorm van krachttraining en dus een uitstekende methode om de testosteronproductie te bevorderen!

  • Herman

    25 oktober 2012

    Bovenstaand overzicht geeft een prima beeld van natuurlijke testosteron stimulatie. Krachttraining is daar een van. Daar naast heeft het ook invloed op het natuurlijke groeihormoon.

  • Danniel

    20 juli 2012

    Een ronde buik bij kinderen uit 3e-wereldlanden is niet omdat ze telkens hetzelfde toegediend krijgen. Dat komt doordat ze een eiwittekort hebben…

    • Paul (Redactie)

      20 juli 2012

      Helemaal correct!

  • Stefan

    11 juli 2012

    Wat voor mij werkt is 2 keer per week krachttraining (niet te vaak) en aminozuren (gaba en theanine en alle bcaa’s) voor het slapen gaan. Relaxen en slapen is de beste manier om te herstellen en voor het ontstaan van hormonen. Gaba en theanine werken perfect tegen stress en als je niet met stress kunt omgaan, dan krijg je een hoge stem, waaruit ik concludeer dat ontspanning heel belangrijk is. Daarnaast ontbijt ik ’s ochtends met veel eiwitten (vis en pompoenpitten). En niet onbelangrijk, uiensap doet ook wonderen.

  • Mr Know It All

    7 mei 2012

    Het is wel waar wat mike beschrijft. het is namelijk een instinctieve reactie van je lichaam die je in veel meer dingen terug vind dan je eigenlijk zou denken. dit proces gaat al net zolang mee zoals leven bestaat. zelfs planten, wanneer bijv. aardbeien binnen kassen worden gekweekt groeie zei in een rap tempo. dat weten we allemaal en daarom is dit ook na het uitvinden worldwide blijven hangen. En ook je zin in eten veranderd. wanneer men altijd hetzelfde blijft eten dag na dag raakt men niet alleen verveeld maar word men ook dik. niet van het vele eten maar omdat je lichaam deze stoffen keer op keer naar binnen krijgen en geen varierende stoffen hebben om andere opties (zal er even niet diep op ingaan wil je dat wel dan stort ik je mail even vol) te kunnen uitvoeren aan je systeem. het resulteerd in bijv mensen met uitpuilende buik zoals gezien in sommige 3de wereld landen. en de absolute oorzaak is TE VEEL VAN HETZELFDE. Niemand en ook geen 1 ding op aarde alles met massa veranderd. Denk er maar eens overna je zult er vast al snel een aantal vermoeden / realiseren. Snap je iets niet? Get lost. I don’t care if you believe me or not, because i certainly know it’s true. That’s enough for me. Dr.Werner Arber

    • Paul (Redactie)

      21 mei 2012

      Beste Werner, Het effect dat Mike beschrijft (testosteron-deficiëntie) trek ik totaal niet in twijfel. Dat heb ik zelfs beschreven in mijn artikel over testosteronsupplementen. De kern van jouw verhaal over kas-aardbeien en eenzijdigheid, overschotten en tekorten snap ik helaas niet (onnavolgbaar gebruik van verwijzingen / verwijswoorden en verbanden / verbindingswoorden); misschien dat je het verband met testosteron ietwat kunt verhelderen?

    • peter

      17 juni 2012

      Hallo Paul, Bedankt voor de info hoor, ik weet nu zeker dat ik geen supplementen ga gebruiken, dat risico is het mij niet waard. Beetje jammer van die vette vis. Ik eet namelijk geen zeevoer. Is er een alternatief? En wat suiker betreft, dat eet ik ook te veel, maar ik heb vaak snelle energie nodig, anders val ik letterlijk stil, vergelijkbaar met suikerziekte (hypo). Nou dan denk ik dat ik toch maar eens met de grote jongens in de sportschool mee moet doen (HITT)…

    • Paul

      1 mei 2013

      Beste Peter, Lijnzaad en chiazaad zijn redelijke alternatieven voor vette vis. Maar ik prefereer toch nog altijd een biologisch zalmmootje. :P

    • Tim

      9 mei 2013

      OMG, Mr. Know it all…??? In jouW reactie zitten meer dan 12 taalfouten, waaronder “zei” i.p.v. “zij”. Waar een “t” staat moet een “d” staan en andersom. Hoe kan iemand jou in hemelsnaam serieus nemen? Los van de inhouD die wellicht (deels) op waarheid berusT zal zijn…

    • pablo

      19 augustus 2013

      Tim typisch een taal wonder en letter kunde jij. Ik heb wel begrepen waar het om gaat. En dat daar gaat het volgens mij om Tim. De rechters en politiek praten een taal / schrijven waar wij niks van begrepen. Wil jij dat in standhouden Tim. Of heb jij zijn verhaal ook begrepen Tim. Ik ben namelijk dyslexie Tim. Door type mensen als jou zou ik dus nooit mee kunnen doen aan een discussie. Jammer van jou Tim dat jij dat niet begrijp. Gr. Pablo

    • Grammarnazi

      10 september 2013

      “Door mensen als jij” hoort dat te zijn. Daar kun je dyslexie niet de schuld van geven! Xxx, One Love P.S. Wat een onzin-reactie verder. Natuurlijk kan je meedoen aan discussies. Overigens was die eerder genoemde reactie werkelijk onleesbaar door het gebrek aan grammatica.

  • richard

    2 januari 2012

    Je blijft altijd mensen houden die het beter weten. “Mister Know It All”, een bekend nummer van Stevie Wonder!

  • Alexander

    31 december 2011

    Bedankt :)

  • mike

    29 november 2011

    Kan duidelijk zien dat de schrijver er geen bal van weet al denkt hij vanwel Bv hypotrofie is geen verdikking maar je ballen krimpen juist omdat door de extern toegediende testosteron jezelf minder of niks meer aanmaakt, je lichaam denkt immers ik heb al genoeg testosteron dus maak ik het niet Meer aan. En dan de uitspraak dat het je hersencellen zou vernietigen, pure onzin , op niets gebaseerd”!!

    • Paul (Redactie)

      29 november 2011

      Beste Mike, Bedankt voor je sterk onderbouwde en genuanceerde reactie… Hierbij mijn bronnen: “Taking large doses of androgens, or steroids, is known to cause hyperexcitability, a highly aggressive nature, and suicidal tendencies. These behavioral changes could be evidence of alterations in neuronal function caused by the steroids. Testosterone is the main male hormone and it plays fundamental roles in development, differentiation, and cellular growth. In neurons, testosterone acts as a neurosteroid and can induce changes at the cellular level, which in turn lead to changes in behavior, mood and memory. Both neuroprotective and neurodegenerative effects of androgens have been reported. The researchers showed that high levels of testosterone triggered programmed cell death in nerve cells in culture. Cell death, or apoptosis, is critical in many life processes, including development and disease. It is characterized by membrane instability, activation of caspases, which are the executioner proteins in apoptosis, change in membrane potential, and DNA fragmentation. “In the present study we have demonstrated for the first time that the treatment of neuroblastoma cells with elevated concentrations of testosterone for relatively short periods, six to 12 hours, induces a decrease in cell viability by activation of a cell death program,” Ehrlich said. “Low concentrations of testosterone had no effects on cell viability, whereas at high concentrations the cell viability decreased with incremental increases in hormone concentration.” — Senior author, Barbara Ehrlich, professor of pharmacology and physiology” …… “The testosterone-induced apoptosis described in this study occurs through overactivation of intracellular Ca2+ signaling pathways. Overstimulation of the apoptotic program in neurons has been associated with several neurological illnesses, such as Alzheimer disease and Huntington disease. Uit: ‘Journal of Biological Chemistry’ 281: 25492-25501 (september 2006)” Je leest overigens niet goed. Je haalt hypERtrofie en hypOtrofie door elkaar; in het artikel hierboven komen beide aan bod. Misschien te veel testosteron gebruikt? ;) Ik ben benieuwd naar jouw bronnen. Met vriendelijke groet, Paul

Laat een reactie achter

Je reactie wordt voor publicatie gekeurd door de redactie en dient te voldoen aan de regels voor reacties.