Met ‘vitarexia’ wordt een klinisch gebrek aan micronutriënten (vitamines, mineralen & spoorelementen) bedoeld. Vitarexia is geen officiële –medisch erkende– eetstoornis. Het gaat veeleer om abnormaal –in negatieve zin afwijkend– eetgedrag. Vitarexia heeft doorgaans géén psychologische oorzaak; het is simpelweg een vorm van ondervoeding die niet ontstaat door te weinig eten, maar door te ongezond eten. Kort door de bocht is vitarexia dus een gebrek aan voedingsstoffen als gevolg van belabberd eetgedrag…
Oorzaak vitarexia
In tegenstelling tot wat de naam wellicht doet vermoeden, is vitarexia géén eetstoornis in de klassieke zin des woords. Het is veeleer een gezondheidscomplicatie die ontstaat door slechte eetgewoonten. Vitarexia kán te maken hebben met anorexia nervosa of boulimia nervosa, maar dat hoeft geenszins het geval te zijn. Wel eten anorexiapatiënten extreem weinig, dus uithongeringsanorexia staat nagenoeg garant voor vitarexia. En boulimiapatiënten lozen hun maaginhoud nog vóórdat er de nodige voedingsstoffen aan kunnen worden onttrokken, en ook dát kan vitarexia tot gevolg hebben.
Vitarexia kan echter ook volledig losstaan van een officiële eetstoornis en zelfs voorkomen bij mensen die extreem veel eten. Dat je veel eet, garandeert immers niet dat je voldoende bruikbare c.q. nuttige c.q. essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt. Zo zijn er verrassend veel vitarexiapatiënten die veel te veel en tegelijkertijd veel te ongezond eten en zodoende óók nog eens te kampen hebben met ernstig overgewicht oftewel obesitas.
Uithongering staat nagenoeg garant voor vitarexia, maar véél eten betekent niet automatisch dat je ook voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Je kunt dus beter gematigd en gezond eten dan overvloedig en ongezond; óók als het aankomt op de voorkoming en genezing van vitarexia.
Gezond versus ongezond…
Als een voedingsmiddel veel ongezonde voedingsstoffen bevat (o.a. verzadigd vet en geraffineerde suiker), maar geen nuttige voedingsstoffen (o.a. essentiële eiwitten, voedingsvezels, vitamines, macromineralen, spoorelementen, enzymen en antioxidanten), dan is het product nutteloos voor je lichaam. Dit fenomeen wordt ook wel ‘lege calorieën‘ genoemd… Je kunt in dat geval veel beter een gezondere keuze maken. Natuurlijk is het niet erg om af en toe een ijsje, een koek of een snoepje te nemen. Maar als ook je hoofdmaaltijden uit voedingsstofloze producten bestaan, dan loop je een groot risico op vitarexia.
Vitarexia & voedingsstoffen
Vitarexia is een gestaag groeiend probleem, met name binnen de westerse wereld. Dat komt omdat we steeds meer fabrieksmatig bewerkte en verwerkte producten eten die bol staan van de verzadigde vetten, geharde vetten, transvetten en toegevoegde suikers. Er wordt steeds minder tijd vrijgemaakt om eigenhandig te koken en een gezonde maaltijd op tafel te zetten, vervaardigd uit verse natuurproducten, streekproducten en seizoensproducten. En er wordt steeds vaker gekozen voor een snelle, vette hap, bestaande uit onherleidbare bestanddelen.
Voorverpakte, gebruiksklare kant-en-klaarvoedingsmiddelen zijn doorgaans rijk aan energie (calorieën). Ze leveren echter niet of nauwelijks nuttige bouwstoffen en beschermingsstoffen. De moderne westerse voeding levert dus steeds minder nutriënten waar je lichaam écht iets mee kan. Het ontbreekt de doorsnee westerse voeding aan de volgende voedingsstoffen:
- Vitamines, mineralen & spoorelementen
- Fytochemicaliën & antioxidanten
- Enzymen & co-enzymen
- Voedingsvezels (prebiotica)
- Essentiële aminozuren & vetzuren
- Complexe koolhydraten
Een ongezond tussendoortje op z’n tijd moet kunnen. Als echter het overgrote merendeel van je maaltijden tekortschiet, dan loop je een groot risico op vitarexia. De kans op vitarexia is extreem groot als je overwegend ‘lege calorieën’ tot je neemt in de vorm van snoep, koek, chips, gebak, frisdrank, ijs, kant-en-klare pizza’s, frituursnacks en meer van dat soort junkfood.
De gevolgen van vitarexia
Vitarexia zorgt ervoor dat je in een neerwaartse spiraal terechtkomt. Doordat je te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt, ga je je steeds vermoeider en lustelozer voelen. En als je je eenmaal chronisch moe en futloos voelt, dan heb je waarschijnlijk geen zin om de keuken in te duiken om een gezonde maaltijd te bereiden.
Naarmate de tekorten aan vitamines en mineralen groter worden, ontstaan er steeds ernstigere gezondheidsklachten. De klachten zijn volledig afhankelijk van de vitamine, het mineraal of het spoorelement waar een tekort aan is ontstaan. Klachten van vitarexia kunnen variëren van uitputting tot botontkalking, van oogklachten tot gewrichtsklachten en van bloedarmoede tot hartklachten.
Kortom: vitarexia zorgt voor een negatieve c.q. neerwaartse spiraal. Doordat je te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt, ga je je steeds futlozer en moeër voelen. Doordat je je moe en futloos voelt, heb je geen zin om gezond te koken en leg je al snel een voedingsstofloze pizza in de oven. Als je eenmaal in deze vicieuze cirkel bent beland, is het erg lastig om er weer uit te geraken. Eet daarom gezond en hoed je voor vitarexia!
Symptomen van vitarexia
Je zou vitarexia bij jezelf kunnen herkennen aan de volgende symptomen:
- Je eet overwegend junkfood (friet, pizza, broodje hamburger etc.)
- Je maakt vaak gebruik van afhaalmaaltijden bij Chinees, McDonald’s, KFC e.a.
- Je eet niet of nauwelijks onbewerkte natuurproducten zoals verse groenten, fruit, noten en ongeprepareerde vis- & vleeswaren
- Je kookt zelden en gebruikt overwegend kant-en-klaarmaaltijden
- Je snoept onwijs veel (drop, koeken, suikerrijk snoepgoed, candybars, chips etc.)
- Je hebt weinig benul van wat je überhaupt in je mond stopt
Vitarexia voorkomen
Bevat een bepaald product naar verhouding weinig gezonde voedingsstoffen en juist veel ongezonde voedingsstoffen? Kies dan voor een gezonder en heilzamer alternatief. Hierbij enkele tips om vitarexia te voorkomen…
1. Groenten & vruchten
‘Twee ons groenten en twee stuks fruit’ klinkt misschien oubollig, maar het is en blijft een uitstekend voedingsadvies. Als je deze voedingsrichtlijn dagelijks toepast en bovendien veel verschillende groenten en fruitsoorten eet, dan is vitarexia nagenoeg nihil. Variëren is een must als het aankomt op groenten en vruchten.
2. Vlees & vis
Vlees en vis bevatten essentiële vitamines, mineralen en spoorelementen. Gebruik liever geen verwerkte vlees- en visproducten zoals vissticks en frikadellen, maar bij voorkeur échte, onbewerkte delen van slachtdieren en vissen. Denk maar eens aan biefstuk, varkenshaas, kipfilet, zalmmoot en snoekbaarsfilet… En bij voorkeur biologisch.
3. Granen
Bij graanproducten dien je altijd voor volkoren te kiezen en nooit voor de geraffineerde variant. Neem hele ontbijtgranen i.p.v. “Choco Puffs”… Volkorenbrood i.p.v. wit brood… Volkorenpasta i.p.v. witte pasta… En zilvervliesrijst i.p.v. witte rijst. Het vlies van de graankorrel dient altijd in het product te zijn verwerkt.
4. Noten, pitten & zaden
Je hoeft geen kilo’s noten, pitten en zaden te eten om vitarexia te voorkomen. Het zijn desalniettemin uitstekende aanvullingen op een gezond dieet als je ze in kleine hoeveelheden eet.
Ook paddenstoelen, eieren, tofoe, kiemen, plantaardige oliën en zuivel kunnen vitarexia helpen voorkomen.
Vitarexia is een aldoor toenemend gevaar binnen de moderne Westerse samenleving. Vitarexia is ‒ zoals de naam wellicht doet vermoeden ‒ geen eetstoornis, maar veeleer een eetprobleem dat wordt veroorzaakt door slechte eetgewoonten.
Vitarexia is een vorm van ondervoeding. Geen ondervoeding in de zin van te weinig eten, maar in de zin van slecht eten. Met vitarexia wordt namelijk een tekort aan vitamines, mineralen en spoorelementen bedoeld, veroorzaakt door ongezonde voeding. Vitarexia ontstaat met name wanneer je veel “lege calorieën” tot je neemt.
Lege calorieën uit junkfood & fastfood
Steeds meer mensen hebben te kampen met overgewicht. Helaas betekent gewichtstoename niet per definitie dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Overgewicht wordt namelijk in veruit de meeste gevallen veroorzaakt door ongezond voedsel (junkfood of fastfood). Denk maar eens aan friet, gefrituurde snacks, vette pizza’s, hamburgers, snoep, koek, zoutjes en frisdranken. Dit soort voedsel bevat veel calorieën, veel snelle en ongecompliceerde suikers en veel verzadigd vet en transvet. Er zitten echter nauwelijks nuttige voedingsstoffen in. In dat geval spreekt men van lege calorieën. Als je te veel lege calorieën tot je neemt, dan is vitarexia vaak het gevolg.
Vitarexia: tot slot…
Vitarexia betekent niet (per se) dat je te veel of te weinig eet. Het is een teken dat je te weinig vitamines, mineralen en spoorelementen binnenkrijgt. De beste remedie voor vitarexia is dan ook gezonder eten. Meer natuurproducten en minder fabrieksmatige rotzooi.
Herken jij je in het concept vitarexia? Of heb je aanvullende vragen, opvattingen, bevindingen of ervaringen die je t.a.v. dit onderwerp met ons wilt delen? Laat hieronder je reactie achter!
