Sulfiet heeft alles te maken met zwaveldioxide. Zwaveldioxide is een gas dat hoofdzakelijk ontstaat bij de verbranding van zwavelhoudende brandstoffen zoals aardolie en steenkool. Door de verbranding van zwavel\/sulfur komt zwaveldioxide in de lucht terecht<\/b>. Zwaveldioxide behoort dan ook tot de belangrijkste aspecten van luchtverontreiniging.<\/p>\n
Als zwaveldioxide in waterdamp terechtkomt of oplost in vloeibaar water, ontstaat \u2018zwaveligzuur\u2019 oftewel diwaterstofsulfiet. Dit is een zwak organisch zuur dat medeverantwoordelijk is voor zure regen. Sulfieten zijn zouten<\/i> van diwaterstofsulfiet; al met al is een sulfiet dus een zout dat het sulfiet-ion, SO3<\/sub>2-<\/sup> bevat. Deze sulfietzouten worden in voeding gebruikt, met name als conserveermiddelen\u2026<\/b><\/p>\n In onderstaand artikel lees je alles over de voordelen en gevaren van sulfiet in voeding\u2026<\/i><\/p>\n Sulfieten zijn natuurlijke antioxidanten en \u2018antifermentatieven\u2019; ze gaan namelijk oxidatie en fermentatie tegen doordat ze (ongewenste en wilde) gisting en bacteriegroei remmen. Zodoende zal voedsel minder snel bederven en dus langer houdbaar blijven<\/b>. Sterker nog: sulfiet kan voorkomen dat je ziek wordt van voedsel.<\/p>\n Allereerst remt sulfiet op natuurlijke wijze de groei van micro-organismen in levensmiddelen. Daarnaast remt sulfiet de oxidatieve verkleuring<\/i> van levensmiddelen. Vlees, vis, wijn, vruchten en groenten blijven langer vers en mooi, zowel qua smaak en samenstelling als uiterlijk (kleur, textuur etc.).<\/b><\/p>\n Voedingskundig en voedingstechnisch gezien, beschikt sulfiet dus over een aantal waardevolle eigenschappen.<\/i><\/p>\n Sulfiet heeft echter ook schadelijke trekjes. Binnen de toxicologische evaluatie van sulfiet spelen 2 belangrijke zaken een rol, namelijk: A. algemene toxiciteit c.q. giftigheid<\/b> en B. voedselintolerantie<\/b>.<\/p>\n Sommigen beweren dat sulfiet voornamelijk schadelijk is voor mensen die te kampen hebben met sulfietallergie of problemen met (of zwakte van) lever nieren en\/of maag. Anderen brengen sulfiet echter in verband met allerlei algemeen voorkomende gezondheidsklachten, \u00f3\u00f3k bij overwegend gezonde mensen<\/b> (bron<\/a>). Hierbij valt te denken aan:<\/p>\n Hoofdpijn wordt overigens veeleer toegeschreven aan wijn, en daarmee alcohol, en is niet per se te wijten aan sulfiet an sich. <\/i><\/p>\n Sulfiet vermindert sowieso (dus bij iedereen) de opname van vitamine B1 door de darmwand doordat <\/b>sulfiet thiamine in het maagdarmkanaal kan afbreken<\/b>. Bij mensen die toch al weinig vitamine B1 binnenkrijgen, kan door toedoen van sulfiet zelfs een (ernstig) vitamine B1-tekort ontstaan. In ratten en varkens veroorzaakt sulfiet bovendien irritatie en schade aan de maag; of dit ook bij mensen kan gebeuren, wordt vooralsnog onaannemelijk geacht.<\/p>\n Daarnaast be\u00efnvloedt sulfiet waarschijnlijk de ‘glutathion-route, vanwege de reactie van sulfiet met geoxideerd glutathion. Hierdoor wordt de beschikbaarheid van het tripeptide glutathion negatief be\u00efnvloed. Glutathion behoort tot de belangrijkste stoffen die het menselijk lichaam kan inzetten bij de bescherming van cellen.<\/b> Zo vormt glutathion een belangrijke schakel in de fysiologische biotransformatie: de biochemische omzetting en opruiming van lichaamsvreemde stoffen.<\/p>\n Sulfiet is (nog) geen allergeen in klassieke<\/i> zin. Het is namelijk niet aangetoond dat sulfiet-allergische c.q. -intolerante personen de aanleg hebben om antistoffen van het type IgE (immunoglobuline) aan te maken, specifiek gericht tegen sulfiet. En er is dus ook niet per se sprake van een overmatige (schadelijke) immuunreacties en vrijkoming van histamine in de bloedbaan bij inname van sulfietzouten. Sulfiet geeft voor zover men weet dus g\u00e9\u00e9n allergische reactie, maar een intolerantiereactie. <\/b><\/p>\n Mensen kunnen in zekere zin echter wel \u2018allergisch\u2019 reageren op sulfieten, waardoor men over het algemeen spreekt van sulfietallergie. Van de mensen die heftig reageren op sulfiet, is niet iedereen daadwerkelijk intolerant, allergisch of atopisch; sommigen zijn veeleer gevoelig of overgevoelig en hebben een relatief milde reactie. Mensen met een heuse (zeldzame) sulfietintolerantie c.q. sulfietallergie moeten daarentegen \u00e9cht oppassen met sulfiet.<\/b><\/p>\n Het exacte mechanisme van overgevoeligheidsreacties op sulfiet is vooralsnog onbekend.<\/i><\/p>\n Sulfietverbindingen die gebruikt worden als conserveringsmiddel, kleurstof of antioxidant in o.a. dranken, voedingsmiddelen en injectievloeistoffen<\/b> kunnen een acute asthma-bronchiale aanval uitlokken. Bekende symptomen van een allergische reactie op sulfieten zijn onder meer:<\/p>\n Let op: er is een verband aangetoond tussen overgevoeligheid voor sulfieten enerzijds en overgevoeligheid voor aspirine (acetylsalicylzuur)<\/b> anderzijds. De pathogenese van deze sulfiet-overgevoeligheid is niet geheel duidelijk, maar een IgE-gemedieerde allergie lijkt het meest waarschijnlijk. (bron van NVGT helaas offline gehaald)<\/p>\n Tien tot twintig milligram sulfiet per kilogram product\/levensmiddel kan al overgevoeligheidsreacties opwekken.<\/i><\/p>\n Opvallend is dat sulfietallergie (of eigenlijk sulfietintolerantie) relatief vaak voorkomt bij astmapati\u00ebnten<\/b>:<\/p>\n Ongeveer 5% van de astmapati\u00ebnten krijgt binnen 5 minuten ademhalingsmoeilijkheden na het nuttigen van sulfiet-houdend voedsel.<\/b> Personen met astma en\/of een allergie voor aspirine hebben bovendien een verhoogd risico voor een heftige, hyper-allergische reactie op sulfiet (anafylaxie). Een dergelijke reactie kan fataal zijn en dient ogenblikkelijk behandeld te worden.<\/p>\n Let op: ook mensen met zwakke nieren en\/of lever zijn extra ontvankelijk voor sulfiet-gerelateerde klachten. <\/i><\/p>\n Sulfiet moet worden vermeld in de ingredi\u00ebntenlijst van voedingsmiddelen indien een product meer dan 10 \u2018parts per million\u2019 sulfiet bevat. Dit staat gelijk aan +\/- 0,0001%. Indien de term sulfiet wordt genoemd in een ingredi\u00ebntenlijst, dan hoeft dat echter nog niet per se te betekenen dat er biologisch actief sulfiet in zit. De term \u2018sulfiet wordt namelijk als containerbegrip gebruikt voor verschillende vormen van sulfiet<\/b>, waaronder:<\/p>\n Van nature komt sulfiet voor in plantaardige voedingsmiddelen uit de lookfamilie. Hierbij valt te denken aan ui, knoflook, sjalot, prei, bieslook, en daslook<\/b>.<\/p>\n Daarnaast wordt sulfiet toegevoegd<\/i> als hulpstof c.q. additief, met name als kleurstof en conserveermiddel.<\/b> Sulfieten worden in allerlei vormen en onder talloze benamingen verwerkt in voedingsmiddelen. Hierbij valt te denken aan:<\/p>\n Pas op: zwaveldioxide (toegepast als conserveringsmiddel E220) wordt in de lever geoxideerd tot sulfiet en kan dus indirect als sulfiet worden aangemerkt. Ook anthocyanine (E163) levert mogelijkerwijs sulfiet.<\/i><\/p>\n Allereerst is het goed om te weten dat je met een sulfietallergie moet oppassen<\/i>, niet alleen voor \u2018sulfiet\u2019 an sich, maar ook voor aanverwante stoffen onder verschillende benamingen, waaronder \u2018conserveermiddel\u2019, bovengenoemde E-nummers, SO2, zwaveldioxide en zwaveligzuur. Voedingsmiddelen die sulfiet kunnen<\/i> bevatten<\/b> zijn onder meer:<\/p>\n De sulfietzouten van zwaveligzuur worden gebruikt als conserveringsmiddel en kleurstof in voedsel, maar ook in bepaalde injecties. De toevoeging van sulfiet zorgt er onder meer voor dat vlees en fruit niet bruin kleuren. Vooral in gedroogd fruit, mosselen en bepaalde wijnen kunnen relatief hoge sulfietgehaltes voorkomen.<\/i><\/p>\n Sulfieten worden tijdens de wijnproductie (in beperkte mate) toegevoegd aan wijnen om fermentatie en oxidatie van tegen te gaan. Bij het maken van wijn worden sulfietzouten gebruikt; meestal kaliumwaterstofsulfiet of kaliummetabisulfiet. Deze zouten vallen in water weer uiteen in zwaveligzuur. <\/b>Sulfiet komt in wijn voor als gebonden sulfiet en vrij sulfiet:<\/p>\n De hoeveelheid sulfiet die benoemd wordt op het etiket van wijn is het \u2018totaalsulfiet\u2019: vrij + los + vast = totaalsulfiet.<\/i><\/p>\n Waar het eigenlijk<\/i> om draait bij de productie van wijn is de gasvorm van sulfiet: geoxideerde zwavel, genaamd SO2.<\/sub> Want uitsluitend vrij<\/i> Sulfiet is biologisch actief; 0,5 tot 1,5 mg moleculair SO2<\/sub> per liter wijn biedt een gedegen bescherming tegen bacteriegroei in zowel droge als zoete wijn. Men zorgt doorgaans voor een minimum van 0,8 mg moleculair SO2<\/sub> per liter wijn (dit is de onderste waarnemingsgrens),<\/b> vanaf het einde van de gisting tot aan het bottelen.<\/p>\n Met deze hoeveelheid sulfiet be\u00efnvloedt men de oxidatie, kleur, malolactische gisting (malo), gistactiviteit, eiwitstabiliteit, bacteriegroei en biologische zuurafbouw (BZA) van de wijn. Zonder sulfiet is dit allemaal niet of nauwelijks regelbaar, wat veelal ten koste van de wijnkwaliteit en -veiligheid.<\/i><\/p>\n Vooral voor wat betreft wijn is er veel ophef en opspraak over sulfiet. Niet per se terecht, want er zijn veel en veel meer voedingsmiddelen waar sulfiet in zit. Zo mogen instant (poedervormige) aardappelpuree en aardappelchips 400 milligram sulfiet per kilo bevatten; gedroogde witte groenten 400 mg; limoensap en citroensap 350 mg; vleesvervangers 200 mg; en gedroogde abrikozen vijgen, pruimen en druiven maar liefst 2000 mg. <\/b>(bron<\/a>)<\/p>\n De maximale hoeveelheid sulfiet in wijn is relatief strikt en wordt streng gehandhaafd en gecontroleerd. Het maximum toegestane sulfiet (als zwaveldioxide\/SO2) in wijn is als volgt\u2026 Maximumgehalte sulfiet per liter wijn<\/b>:<\/p>\n Voor wijnen uit bepaalde gebieden en\/of oogstjaren gelden hogere maxima, tot 400 milligram sulfiet per liter wijn, maar dit zijn uitzonderingen. Al met al valt de hoeveelheid sulfiet in wijn best wel mee<\/b>, althans, in vergelijking tot de toegestane, maximale hoeveelheid totaalsulfieten in bijvoorbeeld gedroogde vruchten. (bron<\/a>)<\/p>\n Vergis je niet: ook biologische<\/i> wijnen kunnen sulfiet bevatten<\/b>, aangezien de term \u2018biologisch\u2019 betrekking heeft op de druiventeelt en niet op de vinificatie, die het gebruik van sulfiet toestaat. Er zijn overigens wijnen die g\u00e9\u00e9n sulfiet bevatten; wijn zonder sulfiet is relatief zeldzaam en bovendien erg kwetsbaar. Het punt is dat biologische wijn niet synoniem is aan sulfietvrije wijn. Hetzelfde geldt overigens voor Fair Trade wijn. (bron<\/a>) Enkele voorbeelden van wijnen zonder sulfiet zijn als volgt:<\/p>\n Kijk wel altijd goed op de fles: soms gaat het om wijnen zonder \u201ctoegevoegd\u201d sulfiet<\/strong>. In dat geval kan er nog altijd een kleine hoeveelheid van nature aanwezige sulfiet in de wijn zitten. Dit staat dan vermeld op de fles.<\/p>\n Sulfiet blokkeert een groot aantal aroma\u2019s in die van nature in kwaliteitswijnen aanwezig zijn. Vandaar dat sulfietvrije, sulfietloze en sulfietarme wijnen onder Fransozen ook wel bekendstaan als \u201clibre\u201d (vrije) wijnen. Een vrije wijn herbergt beduidend meer \u00e9chte, eigen smaak en is bovendien lichter verteerbaar dan \u2018standaard\u2019 wijn. <\/i><\/p>\n De hoeveelheid sulfiet in wijn kan worden gemeten m.b.v. pH-meter of lakmoespapier, door het aantal waterstofionen te meten. Hoe lager de pH, des te meer H-ionen, en hoe meer H-ionen, des te meer SO2<\/sub> uit een gegeven hoeveelheid sulfiet<\/b>. Hoe lager de pH, des te beter de werking van het sulfiet, dus des te minder er (tot op zekere hoogte) van nodig is.<\/p>\n Sulfiet wordt niet alleen be\u00efnvloed door pH, maar ook door temperatuur.<\/b> Zodoende kan sulfiet worden be\u00efnvloed door toevoeging van melkzuur, door ontzuring en door aanpassing van de temperatuur. Sulfiet verandert bovendien door koolzuur bij het gisten, door binding met oxidatieproducten, en door vorming van vaste verbindingen.<\/p>\n Soms wordt beweerd dat sulfiet gemakkelijk kan worden vervangen (althans deels) door vitamine C oftewel ascorbinezuur\u2026 Maar niets is minder waar: vitamine C valt uiteen onder invloed van tijd, temperatuur, licht en lucht<\/b> en vormt zodoende waterstofperoxide, waardoor juist extra sulfiet nodig is om verdere oxidatie en fermentatie tegen te gaan.<\/p>\n Er zijn mensen die zich afvragen of bepaalde soorten drinkwater aanbevelenswaardig of juist risicovol zijn i.v.m. sulfietallergie. In vloeibaar water is het vrije zuur diwaterstofsulfiet niet aangetoond<\/b>; desalniettemin wordt de waterige oplossing van zwaveldioxide vaak (onterecht) zwaveligzuur genoemd. Dit is echter een kleurloze vloeistof<\/i>, afkomstig van zwaveldioxide dat ontgast uit de oplossing.<\/p>\n In drinkwater<\/i> (drinkbaar kraanwater en flessenwater) komt in principe \u00fcberhaupt g\u00e9\u00e9n zwaveligzuur, diwaterstofsulfiet of sulfiet voor die direct of indirect een \u2018sulfiet-allergische reactie\u2019 kan uitlokken.<\/b> In oppervlaktewater wordt hydrogeen sulfide: waterstofsulfide oftewel zwavelwaterstof aangetroffen, maar dit zit echt niet in drinkwater, want het is zwaar toxisch: giftig. Met een sulfietallergie zou je dan ook met gerust hart drinkwater moeten kunnen gebruiken. Voor de zekerheid zou je \u2018natuurlijk mineraalwater\u2019 kunnen mijden, maar in principe is het potenti\u00eble sulfiet in alle mogelijke drinkwaters absoluut verwaarloosbaar. (bron<\/a>)<\/p>\nVoordelen van sulfiet<\/h2>\n
Nadelen van sulfieten<\/h2>\n
\n
Mogelijke (algemene) gevaren & risico\u2019s<\/h3>\n
Allergisch voor sulfiet?<\/h2>\n
Sulfietintolerantie: risico\u2019s & symptomen<\/h3>\n
\n
Sulfietintolerantie & astma<\/h3>\n
\n
Sulfiet in voeding<\/h2>\n
\n
\n
Welke voedingsmiddelen bevatten sulfiet?<\/h2>\n
\n
Sulfiet in wijn\u2026<\/h2>\n
\n
Vinificatie met vrij sulfiet<\/h3>\n
Maximale hoeveelheid sulfiet in wijnen<\/h3>\n
\n
\n<\/strong>Rode wijn<\/a>: 150 milligram sulfiet per liter
\nwitte wijn en ros\u00e9: 200 milligram sulfiet per liter<\/li>\n
\n<\/strong>150 milligram sulfiet per liter indien restsuiker \u2264 5 gram per liter
\n200 milligram sulfiet per liter indien restsuiker \u2265 5 gram per liter<\/li>\n
\n<\/strong>Mousserende wijn: 235 milligram sulfiet per liter
\nMousserende kwaliteitswijn (met BOB of BGA): 185 milligram sulfiet per liter<\/li>\n
\n< 2 gram suiker: 100 milligram sulfiet per liter
\n2 tot 5 gram suiker: 120 milligram sulfiet per liter
\n> 5 gram suiker: 170 milligram sulfiet per liter<\/li>\n<\/ul>\nBiologische wijn zonder sulfiet?<\/h3>\n
\n
Sulfiet meten & be\u00efnvloeden<\/h2>\n
Sulfiet in drinkwater?<\/h2>\n