Spieren –met name die in je de benen en kuiten– drukken bij contractie de aders/venen leeg en pompen de inhoud richting je hart. Als de hoeveelheid vocht die door je spieren wordt aangeboden niet snel genoeg kan worden verwerkt, treedt oedeem op. Dit gebeurt vaak tijdens of na het sporten, maar soms ook bij overmatige spierspanning of spierkramp. Een spiergebonden vochtophoping die wordt veroorzaakt door je spieren wordt ook wel musculogeen of myogeen oedeem genoemd…
Zwaartekracht
Je benen bevinden zich onderaan, dus rekening houdende met zwaartekracht en pompkracht, zijn je benen, kuiten, knieën, enkels en voeten érg vaak de klos als het aankomt op spieroedeem. Wees daarom alert indien je intensief je spieren gebruikt. In principe is het hartstikke positief om aan cardiofitness en krachttraining te doen, maar als je na het sporten standaard last krijgt van oedeem, houdt je lymfestelsel het vochtaanbod van je spieren dus niet bij.
Let op: sporten kan in zeldzame gevallen spieroedeem veroorzaken, maar in veel gevallen júíst werkzaam zijn om oedeem te voorkomen of verhelpen!
Inspanningsoedeem
Bij iedere aandoening zijn individuele, bijzondere en moeilijk behandelbare gevallen aan te wijzen die een uitzondering op de regel vormen, zo ook bij oedeem. Indien gematigde lichamelijke inspanning al tot vochtophopingen leidt –die niet of nauwelijks behandelbaar zijn met plastabletten– dan spreekt men nog weleens van inspanningsoedeem.
Inspanningsoedeem is dus het gevolg van de spierspanning die vanzelfsprekend ontstaat bij lichaamsbeweging en lichamelijke inspanning. Het verschil met ‘gewoon’ musculair oedeem is dat er nauwelijks kracht hoeft te worden verzet of uithoudingsvermogen hoeft te worden aangesproken voordat zich vochtophopingen manifesteren.
Bij inspanningsoedeem treedt de vochtstapeling dus buitengewoon snel op; trainingsduur en -intensiteit staan totaal niet in verhouding tot de mate van oedeemvorming.
Dependency-oedeem
Een belangrijke oorzaak van oedeem is gebrek aan spieractiviteit, waardoor veneuze insufficiëntie van de bloedvaten optreedt. Hierbij valt te denken aan rolstoelgebonden of bedlegerige patiënten die nauwelijks lichaamsbeweging krijgen. Deze vorm van oedeem ontstaat dus door inactiviteit en wordt ook wel dependency-oedeem genoemd.
Soms treedt dependency-oedeem op ten gevolge van een spierpompdisfunctie. In dat geval is dependency oedeem doorgaans van veneuze, cardiogene of musculogene aard, dus het gevolg van aders, hart of spieren. (bron)
Spieroedeem: vochtophoping ín je spieren
Een intramusculaire vochtophoping, dus in de spieren, wordt ook wel spieroedeem of musculair oedeem genoemd. Ophoping van vocht in spierweefsel is meestal het gevolg van overbelasting of blessure van de betreffende spier. Spierweefsel dat overbelast is, trekt namelijk vocht aan, waardoor de spier harder en korter wordt. Hierdoor kan een spier niet meer optimaal aanspannen of verlengen. Spieroedeem kan worden gemobiliseerd door druk of massage op het spierweefsel uit te oefenen, waarna het oedeem via de lymfecirculatie en bloedcirculatie wordt afgevoerd.
Compartimentsyndroom of logesyndroom
Bepaalde spieren of spiergroepen worden omgeven door een kapsel oftewel fascie. Een spiergroep met een fascie eromheen wordt ook wel een spiercompartiment oftewel spierloge genoemd. De stevigheid en stugheid van een spierkapsel verschilt sterk per spier, spiergroep en persoon. Als de spieren in een stug en nauw compartiment uitzetten bij een vergrote bloedtoevoer ten gevolge van (over)belasting, ontstaan problemen.
Een spierloge is van nature namelijk vrij nauw. Als de druk in de loge te groot wordt, wordt de bloedtoevoer afgekneld. Bij extreme inspanning en oedeemzwelling kunnen spieren zelfs veel te strak in hun fascie komen te zitten. Deze beknelling zorgt voor pijnklachten en aanvullend spieroedeem. Uiteindelijk treden complicaties op met de doorbloeding en zenuwvoorziening. Deze aandoening staat ook wel bekend als (chronisch) compartimentsyndroom of logesyndroom. (bron)
Tot slot
Doordat het bindweefsel dat tussen de verschillende compartimenten niet in staat is op te rekken om de zwelling meer ruimte te geven, kan milde spieroedeem in een compartiment de druk al sterk verhogen en complicaties teweegbrengen. Bij oedeem in de spieren dient dan ook bijtijds te worden ingegrepen.
Al met al kán een vochtophoping in spieren of spierbindweefselbekleding enorm belastend en belemmerend zijn. In dat geval is het veelal raadzaam om een afspraak te maken met je huisarts om te achterhalen wat de achterliggende oorzaak is van de musculaire vochtstapeling.
Heb jij ervaring met spieroedeem, inspanningsoedeem of dependency-oedeem? Deel hieronder jouw ervaringen & bevindingen met betrekking tot vochtophopingen ín spieren of wégens spierspanning…
