Veel mensen kiezen er bewust voor om geen vlees en vis te eten omdat ze het immoreel en barbaars vinden dat dieren worden geslacht voor menselijke consumptie. Hoewel dit standpunt zeker niet onterecht of ongegrond is, hoeft een vegetarisch of veganistisch dieet niet per definitie diervriendelijker te zijn dan een vleesrijk dieet. Hierbij enige uitleg…
Waarom eten mensen vlees & vis?
Vlees en vis bevatten essentiële eiwitten die mensen per se moeten binnenkrijgen om gezond te blijven. Dit geldt in mindere mate ook voor andere dierlijke producten zoals eieren en zuivel. Om die reden kunnen dierlijke eiwitten bijdragen aan een algehele goede gezondheid. Mensen eten dus allereerst dierlijke producten omdat ze belangrijke voedingsstoffen leveren; daarnaast vinden veel mensen ze lekker.
Plantaardige eiwitten
Plantaardige voedingsmiddelen bevatten naar verhouding weinig eiwitten. Bovendien bevatten plantaardige voedingsmiddelen over het algemeen beduidend minder essentiële eiwitten. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel. Zo bevatten paddenstoelen, noten, zaden, pitten, bessen, kiemgroenten en zeewier relatief veel eiwitten. Omdat deze eiwitrijke plantaardige voedingsmiddelen relatief duur zijn, worden ze door de meeste mensen niet dagelijks als vleesvervanger gegeten…
Sojabonen…
Maar toen kwam soja om de hoek kijken. Soja bevat niet alleen veel eiwitten voor een plantaardige eiwitbron, maar ook nog eens veel essentiële eiwitten. De belangrijkste plantaardige vleesvervanger die in westerse landen wordt gegeten is daarom soja. Soja wordt gemaakt van sojabonen en zit –of wordt verwerkt– in onder andere:
- Tofoe, tempé & seitan
- Groenteburgers & sojaburgers
- Chiang (oosterse specerijenpasta)
- Soja-olie & sojasaus (hoisin & ketjap)
- Miso, kinako, natto, yuba & okara
- Sojabloem, sojamelk en sojaboter
- Sojapasta, sojapoeder + sojazemelen
Soja is niet diervriendelijk
Sojabonen zijn relatief goedkoop om te verbouwen. Omdat de vraag naar vleesvervangers c.q. soja-producten gedurende de afgelopen 10 jaar zo enorm is gestegen, zijn er dan ook heel veel sojaplantages aangelegd in een extreem kort tijdsbestek. Heb jij je weleens afgevraagd waar jouw sojaburger vandaan komt?
Sojabonen komen grotendeels van kolossale sojaplantages in Zuid-Amerika (Argentinië, Brazilië e.a.). Om ruimte te maken voor deze plantages worden enorme stukken regenwoud gekapt, waardoor dagelijks duizenden dieren omkomen. Soja is dus niet per se diervriendelijk; het dierenleed blijft alleen wat verder van je bed. Het gaat niet om koeien, varkens en kippen, maar om mensapen, jaguars en tropische vogels.
Al met al kan soja dus minstens zo dodelijk zijn voor dieren als slachting binnen de vleesindustrie. Bovendien is de kap van regenwoud funest voor eventuele volgende generaties dieren. Al met al hoeft de productie van een sojaburger niet diervriendelijker te verlopen dan het verkrijgen van een biefstuk. (bron)
Prijs-kwaliteitverhouding…
Helaas zijn er nog altijd heel veel (zelfbenoemde) vleesetende dierenrechtenactivisten die fervent tegenstander zijn van dierenleed TOTDAT ze in de supermarkt rondlopen… Vanaf dat moment verdient vooral de portemonnee aandacht en wordt het winkelmandje volgeladen met kiloknaller kip, half-om-half gehakt, hamburgers, frituursnacks en andere spotgoedkope vleesproducten der bio-industrie. Toch is er maar 1 manier om als vleesetende consument bij te dragen aan een beter leven voor slachtvee: vrije uitloop en biologisch vlees kopen met 2 of 3 ‘Beter Leven Sterren’, maar daar wil men niet voor betalen…
Maar als je even stilstaat bij de hedendaagse vleesprijzen zou je toch eigenlijk moeten inzien dat een halve kilo kipfilet voor 2,64 euro helemaal niet kan!? Hoe kun je voor een knaak een kuiken grootbrengen tot kip (inclusief voer, onderdak, slacht, zorg, vervoer, et cetera) en er dan ook nog voldoende winst op maken om onder andere het fokkerijpersoneel, boerderijpersoneel, slagerijpersoneel, transportpersoneel, supermarktpersoneel en marketingpersoneel te betalen?! Dat kan simpelweg niet; tenzij je de boel extreem efficiënt en dieronvriendelijk maakt. Al met al vindt iedereen het verschrikkelijk hoe er binnen de bio-industrie wordt omgesprongen met dieren en eist men zowat een betere kwaliteit van leven voor slachtvee, maar wil men niet inzien dat daar de nodige kosten mee gemoeid gaan die zullen moeten worden doorberekend aan de eindgebruiker: de consument.
Dus als je een beter leven voor slachtdieren wilt stimuleren, stop dan met het eten van vlees of koop vlees van dieren met 2 of 3 ‘Beter Leven Sterren’ van de Dierenbescherming.
De oplossing: ‘biologisch’
Een diervriendelijke oplossing is biologisch eten. Biologische voeding is (nagenoeg) vrij van chemische stoffen zoals hormonen en bestrijdingsmiddelen, en vrij van genetische alternatie. Biologische voeding is zeker niet de oplossing voor alle voedingsgerelateerde problemen, maar het is hoe dan ook diervriendelijker!
Een biologische biefstuk komt bijvoorbeeld van een weiderund dat vrij heeft rondgescharreld en niet is vetgemest met synthetische soja en maïs. Biologische koeien krijgen voornamelijk gras, klaver en hooi te eten; zo ziet het dieet van een koe er van nature uit. Als je biologisch vlees eet, eet je vlees van een dier dat een natuurlijker en diervriendelijker leven heeft gehad. Bovendien eten biologisch gefokte dieren geen genetisch gemanipuleerde soja. (bron)
Ook de consumptie van duurzaam geteelde, biologische soja is een potentiële diervriendelijke oplossing. Zo is een biologische groenteburger een ideale vleesvervanger. Tot op heden levert de verbouwing van biologische, duurzame soja echter heel wat problemen op. Bovendien zijn biologische sojaproducten in veel gevallen duurder dan niet-biologisch vlees. (bron)
Vegetarisch: tot slot…
Deze tekst is absoluut niet bedoeld als promotie van vleesconsumptie. Het is namelijk niet zo dat Zuid-Amerikaanse regenwouden puur worden gekapt voor sojaburgers. Sterker nog: 95% van alle soja wordt gebruikt als veevoer binnen de bio-industrie. Niet-biologisch vlees kan zodoende dubbel nadelig uitwerken voor de wereldwijde dierenpopulatie.
Het punt is dat de consumptie van biologisch vlees en biologische vis niet minder diervriendelijk hoeft te zijn dan het eten van sojaproducten. Ook aan een sojaburger kan namelijk een heleboel dierenleed vooraf zijn gegaan. De boodschap van bovenstaand verhaal is simpelweg dat overal voor- en nadelen aan kleven; zowel aan vlees als aan veganisme.
Vleesconsumptie versus sojaconsumptie… Wat is jouw mening omtrent dit vraagstuk? Laat hieronder weten of jij liever vlees of vleesvervangers op sojabasis eet!
12 comments
JW
10 november 2021Jw
Beste allemaal. Volgens mij mis ik hier één ding.
Hoeveel eiwitten je nodig hebt hangt volgens mij heel erg af van hoe je dagrlijkse lichamelijke belasting is. Indien je een zwaar lichamelijk beroep hebt zul je veel meer eiwitten nodig hebben dan wanneer je een kantoorbaantje hebt en b.v. maar 6 km perdag fietst.
In hetmeest ideale systeem verbouwd een ieder xijn eigen groente en raapt zijn eigen eieren bij zijn eigen blije kippen. Echter dan komt er weer veel meer fysieke arbeid bij. Als je dan ook nog een woning wilt met alles erin wat nu gewoon is moet er toch een dustrie bedtaan om dat mogelijk te maken. Het kon 2000 jaar terug ook. Echter dat ging niet lang goed zonder vlees of vis consumptie. Dus die zullen we gemiddeld nooit helemaal kunnen uitsluiten.
Eten verteren kost voor een lichaam veel energie.
Eieitten uit vlees/vis halen gaat daar vanbinnen wat sneller. Dat is voor herstel na ziekte vaak noodzakelijk.
Doe er je ding mee.
JW
Juliette
7 maart 2016Ik ga toch even fel reageren. Die soja-plantages worden niet aangelegd voor de vegetariërs. De plantages in bijvoorbeeld het regenwoud worden aangelegd voor VEEvoer. Dat vervolgens wordt geslacht of wordt gemolken e.d. Erg flauw dat wij vega’s nu de schuld krijgen van teveel soja eten. Wat wij eten is minuscuul in verhouding met wat koeien e.d. ieder jaar eten. Ik doe best veel research naar een vega lifestyle en ik ben topfit. Ik krijg gewoon goede voedingsstoffen binnen en zit zelf nog in de groei. Hier mijn kant van het verhaal.
Veganisten verpesten de wereld
6 oktober 2015Dit is iets wat ik al jaren geleden zei tegen veganisten dien ik ken en werd als idioot afgescheept… terwijl ik veel reis en met mensen uit de regio praat. Een mens heeft nou eenmaal vlees nodig… doe je dat niet, dan ben je jezelf aan het doodmaken. Ik ben misschien 1 keer in de 2 jaar ziek, dat kan ik niet zeggen van mijn veganistische vrienden die vaak meerdere malen per maand ziek zijn… maar ja, moet je allemaal lekker zelf weten.
Chantal Baas
26 december 2015Dit maakt mij zo woedend, wij hebben geen recht om dieren van het leven te ontnemen,zij hebben net zoveel gevoelens als ons ,als je een koe ziet met haar kleine zij heeft net zo goed moeder gevoelens als een mens met een baby,er is niks trouwers en mooiers als een dier,en vlees heeft een mens niet nodig dat is bewezen, en al was het zo ik zou nooit het vreselijke leed op mijn geweten willen hebben wat zoveel arme dieren moeten meemaken,de vieze mens denkt alleen maar aan hebzucht en aan zichzelf,dat miljoenen dieren lijden door ons toedoen heeft de mens lak aan.
Cecily
3 oktober 2015Bij de meeste merken vega(n)burgers (Valess is hier een goed voorbeeld van) wordt de soja verbouwt op plekken waar voorheen al landbouw was, in tegenstelling tot de soja die wordt gevoerd aan dieren of toegevoegd wordt aan dierlijke burgers, die wordt meestal wel op die plekken geoogst. Een vegetarisch dieet is niet volledig leedvrij, dat weet ik, en helaas zal het dat ook niet zomaar kunnen worden in de wereld waarin we nu leven, maar diervriendelijker dan een leven met vlees is het zeker WEL. Ook zijn er in elk geval binnen Europa nu aanpassingen gedaan in de wet die het dierenleed in de vee-industrie verminderen.
@rno
6 oktober 2012In Oosterse landen wordt veel soja gegeten. Zelf (hele leven vegetariër) eet ik nauwelijks sojaproducten. Ik denk dat iemand die vlees eet, vaker soja eet dan ik. Soja wordt toegevoegd aan vleesproducten. Het is een goedkoop opvullertje.
Ruud
9 mei 2016Ik ben een vegetariër sinds een half jaar ongeveer. Heb een prima balans gevonden om even fit en gezond te blijven als toen ik vlees at (wellicht gezonder zelfs). Wel doe ik dit op dit moment o.a. door Tofu en Tempeh (sojaproducten) te eten. Daar zou ik graag vanaf willen stappen. Wat zijn tips van jou als levenslange-vegetariër? Bvd!!!
Alynda
24 mei 2012In Nederland gaat 90% van alle geïmporteerde soja naar de vee-industrie. Zo komt het dat een vleeseter (indirect) 5x meer soja consumeert dan een veganist. Dus juist wat soja betreft is een veganistisch eetpatroon diervriendelijker. The Dutch Soy Coalition heeft het niet eens over vega eten, maar puur over vlees… Verder is er niks diervriendelijks aan om een dier te slachten. Juist als een dier een goed leven heeft gehad, waarom zou daar een eind aan moeten komen? Enne, vergeet niet dat vegans heus niet zoveel soja eten. Nu lijkt het net of er niks anders meer over blijft, maar er zijn genoeg andere peulvruchten die vaak dichterbij huis geteeld worden! In bijna alle voedingsmiddelen zitten eiwitten en het is eenvoudig om er voldoende van binnen te krijgen.
Alex
23 mei 2012Over deze tekst is slecht nagedacht. Ik zal er even snel op in gaan, maar het klopt sowieso niet helemaal zo. Zeker niet wat betreft veganisme. Daarnaast is het niet correct om 1 aspect te belichten en ook niet consequent de hele lijn volgen. Ten eerste even ter vermelding dat pas vanaf dit jaar (eind 2012 geloof ik) pas verplicht wordt om biologisch vee 100% biologisch voer te geven (ik meen dat het nog wel mogelijk blijft vismeel te voeren… :/ want dat is ‘biologisch’ uit de zee). Nu is zo een 10% nog niet biologisch. Dus dat is al een punt van aandacht. En dit gaat nog vooral om de dieren die onder het keurmerk staan. Dit geld niet voor opfokbedrijven (vanuit daar worden dieren verkocht aan biologische en gangbare veebedrijven) en voor evt. verkoop van dieren naar gangbare sector, want de biologische en bio-industrie staat voor sommige fasen in de keten nog gewoon bij elkaar. Bijna alle vleesvervangers op sojabasis (op een tofoe bij een of andere Chinese toko na) zijn gemaakt van soja van duurzame teelt. Dus de punten van regenwoud kap e.d. gaan niet op. De meeste soja gaat naar veevoer. En daarnaast naar producten als koekjes, e.d. Producten die vaak ook ei of zuivel bevatten. En die veganisten bv. al niet zo snel eten. Vegetariërs dan weer wel, maar gemiddeld zal dat gelijk liggen met de vleeseter. Verder worden vele aspecten in dit artikel niet meegewogen. Nl. de nadelige gevolgen voor het milieu van de veeteelt (biologisch is voor milieu nadeliger zelfs..), de inefficiëntie waardoor slechte voedselverdeling (inclusief waterverspilling) t.o.v. medemens (mensen zijn ook dieren). ;) En ook de effecten op de gezondheidszorg. Dierlijke consumptie belast de gezondheidszorg enorm (grotere kans op hart- en vaatziekten, kanker e.d.). De promotie van vlees/zuivel zorgt bv. jaarlijks voor 1000+ extra doden (volgens WHO). De gezondheidszorg kan daardoor niet goed voor iedereen zorgen wat weer nadelig is voor medemens. Kortom is het stellen dat veganistisch niet per definitie diervriendelijker is niet kloppend. Als je alle aspecten meeweegt en de hele lijn bekijkt dan zie je dat plantaardig leven toch diervriendelijker is. Vegetariers die veel zuivel consumeren zouden wel dieronvriendelijker kunnen leven t.o.v. van mensen die weinig vlees eten e.d. Wat veel vegetariers vergeten is dat zuivel en eieren ook de slacht stimuleert.
Daphne Wessel
23 mei 2012Ten eerste hoef je helemaal geen soja te eten en ten tweede eten vegans natuurlijk geen soja waarvoor regenwoud gekapt is. De producten van Alpro en Provemel zijn gecertificeerd en gebruiken geen soja afkomstig van plekken waar regenwoud gekapt is. Het is niet zo dat als je geen soja eet, dat vlees eten dan het meest vriendelijke alternatief is. Er zit genoeg proteïne in plantaardige voeding, en plantaardige bronnen zijn ook het beste. Het is niet zo dat alle vegans soja eten/drinken.
Vera
2 augustus 2012@ Daphne: Wat een onzin! Ten eerste eten veganisten wel degelijk soja waarvoor regenwouden gekapt zijn; de veganisten die ik ken in ieder geval wel. Ten tweede zijn plantaardige eiwitten van een beduidend lagere biologische waarde dan dierlijke eiwitten. Het enige dierlijke eiwit dat qua aminozuursamenstelling onderdoet voor plantaardige eiwitten is gelatine.
Deborah
20 oktober 2014@ Vera: Wat een onzin over eiwitten! Er zijn 8 à 9 essentiële aminozuren die we uit voeding moeten halen. Planten bevatten deze ook. Soja, hennep en chiazaad zijn complete eiwitten. In andere gevallen is het belangrijk om een combinatie te maken van peulvruchten (linzen, erwten, bonen) en granen, zodat alle essentiële aminozuren vertegenwoordigt en er een eiwit gevormd kan worden. Eiwittekorten komen zeer zelden voor bij veganisten. We leven in een maatschappij waarin het fenomeen eiwittekort überhaupt zelden voorkomt, enkel bij ziektes of ernstige ondervoeding. Mensen eten echter wel vaak te veel eiwitten, met alle gevolgen van dien.