Rauwe ham: de beste & gezondste vleeswaren voor op je brood

Food · Door Ilse

Dagelijks vlees eten is niet nodig, maar af en toe een portie mager vlees eten kan erg gezond zijn. Vlees bevat namelijk belangrijke aminozuren, vetzuren, vitamines, mineralen, spoorelementen en enzymen. Helaas hebben veruit de meeste vleeswaren die je bij “normale” supermarkten en slagers kunt kopen nauwelijks meer iets met vlees te maken. Er wordt namelijk veel te veel aan gesleuteld!

E-nummers & synthetische toevoegingen

Zo wordt er aan het overgrote merendeel van alle reguliere vleesproducten hulpstoffen toegevoegd die je lichamelijke gezondheid geenszins ten goede komen. Denk maar eens aan emulgatoren, gisten, kleurstoffen, smaakversterkers, bewaarmiddelen en zoetstoffen. Verwerkte vleeswaren zijn vooral berucht vanwege nitriet en nitraat. Daarnaast wordt er bijna altijd een vorm van suiker aan toegevoegd (maltose, dextrose, glucose, lactose etc.).

Helaas kun je dit soort ongezonde vleeswaren niet altijd op het blote oog herkennen. Maar in sommige gevallen wel… Verwerkt (gemalen, gepureerd, vermengd etc.) vlees dat in perfect ronde of ovale plakjes of cilindertjes wordt verkocht zoals gebraden gehakt, paté, corned beef, salami en allerhande worstsoorten zijn bijna altijd ongezond. Dat geldt echter in veel gevallen ook voor “heel” vlees zoals spek, kipfilet, kalkoenfilet en bepaalde soorten ham. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel zoals biologische kipfilet.

Tip: Als je biologisch vleesbeleg koopt, ben je sowieso verzekerd van E-nummer-vrije vleeswaren!

Matig gezonde vleeswaren

Hoewel ze vrij zeldzaam zijn, is er ook nog altijd vleesbeleg dat géén synthetische hulpstoffen bevat. Het gaat dan in veruit de meeste gevallen om “hele” vleeswaren die geen ideale symmetrische persvorm hebben. Denk maar eens aan fricandeau, rauwe ham, rosbief, rookvlees en beenham. Toch is het ook bij deze vleeswaren verstandig om de ingrediëntenlijst in te zien, omdat het gebruik van hulpstoffen enorm verschilt per slagerij, producent en verkoopadres.

Gezondste vleeswaren voor op brood

Er zijn bepaalde vleeswaren waar –vanwege wet- & regelgeving– geen E-nummers aan toe mogen worden gevoegd. Ze bestaan uitsluitend uit gesneden plakken vlees en zout. Niet dat zout nou zo gezond is, maar een snufje zout verdient wat mij betreft de voorkeur boven een mix van 15 (veelal overbodige) E-nummers. De beste keuze is doorgaans rauwe ham…

Rauwe ham moet niet worden gezien als “een plakje dood dier” dat volledig onbereid wordt gegeten (wat bij rauwe vis soms wel het geval is). Rauwe ham is namelijk “rauw” in de zin van ‘ongekookt’, ‘niet gebakken of gebraden’, ‘niet gegrild of geroosterd’ en ‘niet gestoomd’. Rauwe ham wordt namelijk gerijpt, gerookt en/of gezouten. Dit zijn simpelweg alternatieve methodes om vlees te conserveren. De meeste van dit soort gerookte, gerijpte en gepekelde soorten ham zijn vrij van ongezonde, chemische/synthetische/kunstmatige hulpstoffen.

Tip: aan rauwe, gerookte en gerijpte hammen zit vaak een zichtbare witte vetrand. Om je vet- en calorie-intake te beperken, kun je zichtbaar vet verwijderen met een scherp vleesmes. Als je op je lijn wilt letten, kies dan bij de slager of in de supermarkt sowieso altijd de minst gemarbreerd/gepersilleerde (“vet-doorregen”) ham uit.

Beste soorten “pure” ham

Normale, gekookte en gebraden hamsoorten (achterham, schouderham e.a.)  zitten doorgaans vol met ongezonde toevoegingen. Dit geldt gelukkig niet voor de meeste rauwe hamsoorten. Hierbij een lijstje met relatief gezonde vleeswaren voor op je brood of uit de hand:

1. Parma ham

Parmaham oftewel ‘Prosciutto di Parma’ is zo’n beetje de populairste rauwe hamsoort die in Nederland verkrijgbaar is.

2. Serrano & Ibérico

In Spanje is de Serranoham oftewel ‘Jamón serrano’ extreem populair. En dan is er ook nog de koning onder de Spaanse hamsoorten, genaamd ‘Jamón Ibérico’. Hierbij wordt weer onderscheid gemaakt tussen ‘Bellota’, ‘Recebo’, ‘Cebo de Campo’ en ‘Cebo’. ‘Jamón Ibérico de Bellota Reserva’ is de meest exclusieve Spaanse ham van allemaal.

3. Schwarzwälder Schinken

Bekende Duitse tegenhangers van de Italiaanse Parmaham en Spaanse Serrano-ham zijn de Zwarte Woudham (Schwarzwälder Schinken), Westfalia Ham (Westfälischer Schinken) en Ammerlander Ham (Ammerländer Schinken) en Coburgerham (Coburger Schinken).

4. Coburgerham

Uit België zijn onder meer de Gandaham en Ardennerham afkomstig.

5. Countryham

En dan is er nog de Amerikaanse Country-ham…

Tot slot

Kijk voor de zekerheid altijd op de ingrediëntenlijst als je ham koopt. Rauwe ham is namelijk lang niet altijd vrij van (synthetische) toevoegingen. Op voorverpakte rauwe hamsoorten staat meestal een gedetailleerde ingrediëntenlijst.

Als je ham koopt bij de versafdeling van de supermarkt of bij een keurslager, wordt deze doorgaans niet voorzien van een ingrediëntenlijst. Je kunt in dat geval echter altijd vragen om een overzicht waarop eventuele hulpstoffen staan vermeld. De vleesverkoper hoort hier namelijk een overzicht van in zijn bezit te hebben.

Wat is jouw favoriete vleesbeleg voor op het brood? Laat hieronder een reactie achter!

18 comments


  • Nick

    16 juni 2017

    Ik koop meestal rauwe ham (Ardenne ham) en kipfilet bij de Hema. Enig idee of hier troep in zit? Kipfilet heeft welke altijd perfecte plakjes…

    • Paul

      16 juni 2017

      Een perfecte geometrische vorm van vleeswaren (rond, vierkant, ovaal, rechthoekig, ellips e.a.) duidt negen van de tien keer op plakvlees: aan elkaar vastgelijmde vleesrestjes. Ik ben niet bepaald voorstander van plakvlees, maar in essentie hoeft er met dit fenomeen niet zoveel mis te zijn als het aankomt op ‘nutriciteit’ (voedzaamheid / heilzaamheid). Wat je vooral moet doen, is de ingrediëntenlijst bekijken. Hoe meer ingredienten er in het product zitten, des te minder het eindproduct met vlees te maken heeft. Helaas heeft HEMA geen webshop waarbij de ingrediëntenlijsten van versproducten kunnen worden ingekeken.

  • Wim

    19 augustus 2016

    Waarom wordt er geen aandacht gegeven aan PLAKVLEES ! Want de meeste vleeswaren zijn geplakt. Stelletje onbenullen, wordt eens wakker !

    • Paul

      21 augustus 2016

      Bovenstaand artikel gaat expliciet over rauwe ham. Rauwe ham bevat zijn oorspronkelijke vetrand en is dus per definitie GEEN plakvlees. Misschien dat je iets hebt aan dit artikel over ‘samengestelde vleeswaren’… In dat artikel wordt juist HEEL veel aandacht besteed aan plakvlees! ;)

    • Jan

      16 april 2019

      Wie iemand anders een onbenul noemt zit meestal in het zelfde schuitje, dergelijke woorden horen hier niet thuis!

  • Justine

    13 april 2016

    ik hou van ham!!!

    • Paul

      15 april 2016

      Ik ook… :) Nog even een algemene update: Zelfs runderrookvlees (zo een klassiek en eenvoudig product) wordt sinds enige tijd nodeloos volgepropt met nutteloze suikers en chemisch-synthetische additieven zoals glucosestroop, dextrose, natriumnitriet, kaliumnitraat, (willekeurig gesynthetiseerd ‘natuur-identiek) ‘aroma’ en ‘rook’… Nergens voor nodig, maar waarom zou je vleeswaren naturel, ‘clean-label’ en volledig van natuurlijke oorsprong aanbieden als je er ook een heleboel ongezonde meuk aan toe kunt voegen?! Men raakt echt volledig de kluts kwijt binnen de voedingsmiddelenindustrie… *zucht* Overigens zie ik de afgelopen jaren ook in steeds meer soorten rauwe ham nodeloze toevoegingen terug, waaronder suiker, E-nummers, specerijen, gistextract en andersoortige onzin. Zelfs de biologische varianten worden er niet heilzamer op. :(

  • katrien

    13 april 2016

    ik vind hesp super lekker! jij ook?

    • Paul

      16 juni 2017

      Bedoel je varkensachterham?

  • lida

    25 september 2015

    Coburgerham uit Belgie? Dat klopt toch echt niet.

    • Paul

      27 september 2015

      Daar was inderdaad een foutje ingeslopen; dankjewel voor je oplettendheid! ;)

    • katrien

      13 april 2016

      Dat is waar!

  • marleen

    6 april 2015

    Rauwe hamsoorten zijn absoluut lekker. Helaas ben ik het niet eens met je eens dat biologisch vlees automatisch geen E-nummers bevat. biologisch heeft te maken met de herkomst. ga het Albert Heijn schap maar eens af bij het biologisch vleesbeleg… een en al E-nummers. Overigens bij reacties van mensen die beweren dat E-nummers onschadelijk zijn… hou lekker jezelf voor de gek…

    • Paul

      6 april 2015

      Nee hoor, In biologische ham mogen geen E-nummers van chemisch-synthetische komaf zitten. Natuurlijk mogen ‘natuurlijke’ E-nummers, zoals citroenzuur, paprika-extract en bietenrood wel worden gebruikt. Er zijn enkele E-nummers -waaronder nitriet- waarvan de veiligheid en ‘natuurlijke komaf’ wordt betwist, maar hierbij gaat het om absolute uitzonderingen. Er kan hoe dan ook geen sprake zijn van biologische vleeswaren die boordevol E-nummers zitten. Bovendien heeft biologisch helemaal niets te maken met herkomst (qua locatie) en juist alles met leefwijze, voedingswijze, bereidingswijze en bewerkingswijze.

  • Mein

    7 maart 2014

    En nog op goed keuring wachten ook. pffff. KEEP CALM she just helped keeping the world apart.

  • Mein

    7 maart 2014

    Ben je niet helemaal goed bij je hoofd. Heb je jezelf wel ooit eens verdiept in wat E nummers kunnen inhouden. Daar is niks chemisch aan. Lekker ierereen gek maken. Schrijf alsjeblieft iets geods of doe het niet.

    • Paul

      7 maart 2014

      Altijd weer lachen, dit soort ongenuanceerde en volledig aan onderbouwing ontbrekende reacties. Vooral ook je tip om iets “geods” te schrijven of het anders niet te doen… heerlijk! Om je vraag te beantwoorden: ja, ik heb me verdiept in E-nummers, dat doe ik al jaren, vandaar ook dat ik geen voorstander ben van DIE E-nummers die zowel van synthetische komaf als overbodig zijn. Herleid de herkomst maar eens van de hulpstoffen in een blik knakworsten, een pakje gebraden gehakt, een stuk palingworst of een blikje smeerleverworst en kom daarna nog eens bij me terug… ;) P.S. Het fenomeen ‘helping to keep the world apart’ spreekt enorm tot mijn verbeelding; vertel me alsjeblieft meer over deze fantastisch klinkende bezigheid! You’ve just made my day; thanks! :P

  • Lieve

    12 april 2013

    Ik ben echt dol op coburgerham. Ik haal het witte vetrandje er wel altijd vanaf. Is coburger dan net zo gezond als de rauwe hamsoorten in het lijstje hierboven? Ben heel benieuwd…

Laat een reactie achter

Je reactie wordt voor publicatie gekeurd door de redactie en dient te voldoen aan de regels voor reacties.