Alhoewel de termen ‘fytochemicaliën’ en ‘fytonutriënten’ regelmatig de revue passeren op Gezondr, hebben ze pas vrij recentelijk wereldwijde bekendheid verworven binnen de voedings- en gezondheidsindustrie. Misschien wordt de fytonutriënt wel ‘de omega-3’, ‘de voedingsvezel’ of ‘het probioticum’ van de toekomst…

Wat zijn fytochemicaliën?

Fytochemicaliën zijn biologisch actieve stoffen die natuurlijkerwijs voorkomen in planten en een bevorderlijke uitwering hebben op de lichamelijke gezondheid. Elke dag worden er weer nieuwe fytochemicaliën aan de nu al ellenlange lijst toegevoegd. Er wordt zelfs geschat dat er wereldwijd honderdduizenden verschillende fytochemicaliën voorkomen in planten. Een aantal reeds bekende gunstige fytonutriënten komen voor in supermarktproducten zoals groenten, fruit, granen, soja, peulvruchten, noten, zaden en thee.

Goed voor plant en dier

Jaren geleden werd reeds ontdekt dat fytochemicaliën in planten van gunstige invloed zijn op de gezondheid van de planten zelf. Nog maar kort geleden werd echter ontdekt dat sommige fytochemicaliën niet alleen goed zijn voor de plant zelf, maar ook voor degene die de plant nuttigt. Tegenwoordig worden bepaalde fytochemicaliën bovendien gebruikt om ziekten bij mensen te behandelen of genezen of zelfs te voorkomen.

Onderzoek

De voornaamste gebieden waar de huidige studies naar fytochemicaliën op zijn gericht zijn hart- en vaatziekten, diabetes en hoge bloeddruk. De werking van fytochemicaliën zit hem waarschijnlijk in hun antioxiderende eigenschappen. Antioxidanten verdedigen cellen in het lichaam tegen agressie van vrije radicalen (bijproducten van de stofwisseling). Wetenschappers zien vooral heil in het verband tussen de antioxiderende werking van fytonutriënten en de verdediging, reparatie, en herleving van lichaamscellen.

Bekende fytochemische stoffen

Voor wat praktische duidelijkheid hierbij een aantal voorbeelden van reeds bekende fytochemicaliën die voorkomen in gangbare voedingswaren, en een toelichting van hun aangenomen bevorderlijke invloed op de menselijke gezondheid. Van deze effecten zijn er overigens slechts enkele absoluut bewezen.

A. Terpenen

Carotenoïden en limonoïden zijn terpenen die voorkomen in granen, sojaproducten, citrusvruchten, groene groenten en tomaten. Ze hebben een antioxiderende werking, versterken het immuunsysteem, beschermen huidcellen en longweefsel en stimuleren de ontgiftingsenzymen in de lever.

B. Thiolen

Glucosinolaat, sulforafaan en allylsulfide zijn thiolen die voorkomen in alle koolgroenten (kruisbloemfamilie), knoflook, ui, bieslook en prei. Ze hebben een antioxiderende werking, activeren ontgiftingsenzymen in de lever, activeren witte bloedcellen, verwijderen toxinen, vertragen tumorgroei in slokdarm, borst, longen, lever, prostaat en dikke darm, bevorderen immuunreacties, beschermen hart, vaten en immuunsysteem, verlagen cholesterol en hebben een natuurlijke antibiotische werking tegen virussen, bacteriën, schimmels en parasieten.

C. Fenolen

Flavanoïden, flavonolen, isoflavonen, catechinen en galluszuur zijn fenolen die voorkomen in bessen, druiven, aubergine, citrusvruchten, boekweit, sojabonen, melkdistel, kamille, artisjok, rode wijn, appels, kikkererwten, groene thee, zwarte thee en koffie. Ze stabiliseren vrije radicalen, wijzigen prostaglandinebanen, blokkeren ontstekingsenzymen, helpen een hartaanval en beroerte te voorkomen, versterken vitamine C, remmen enzymenactiviteit, blokkeren oestrogeen, verlagen de bloeddruk, voorkomen afbraak van prostaglandine, verminderen bloedadhesie, versterken haarvaten, bestrijden ontstekingen, verminderen vermoeidheid, verzachten artritis en allergie, verlagen cholesterol, bevorderen gezonde huid, vertragen tumorgroei, enzovoort.

D. Fytosterolen

Fytosterol komt voor in pompoen, rijst, sojabonen, groene en gele groenten en plantaardige oliën. Ze verlagen cholesterolopname en risico op hartkwalen, verminderen ontstekingen en remmen tumorgroei.

E. Tocoferolen

Tocoferol komt voor in zaden, noten, sojabonen, tarwekiemen en volle granen. Ze beschermen celmembranen en neutraliseren vrije radicalen.

F. Isoprenoïden

Isoprenoïden komen voor in granen, noten en zaden. Ze neutraliseren vrije radicalen.

Tot slot

De meeste fytonutriënten worden tot op heden op effectiviteit, potentie en veiligheid getest. Ook de optimale hoeveelheden per fytochemicalie en de interactie tussen de verschillende fytochemicaliën zijn nog niet gedefinieerd. Het nuttigen van vijf tot negen porties groenten en/of fruit is in ieder geval volkomen veilig en bevorderlijk voor de gezondheid. Het totaalonderzoek naar fytochemicaliën kan overigens nog vele jaren duren. (bron)

Ben jij je bewust van de vele potentieel heilzame stofjes in natuurvoedingsmiddelen oftewel ‘whole foods’? Deel hieronder jouw bevindingen met fytonutriënten oftewel fytochemicaliën…

Plaats een reactie

Je reactie wordt voor publicatie gekeurd door de redactie en dient te voldoen aan de regels voor reacties.