Een moedervlek is in principe onschuldig. Een “gewone” moedervlek is namelijk niets meer of minder dan een egaal vlekje of verheven bobbeltjes in de huid dat een hoge concentratie pigmentvormende cellen bevat. Deze cellen worden ook wel melanocyten genoemd en het pigment dat ze produceren heet melanine.
Hoe meer melanocyten er in een moedervlek zitten, des te donkerder de moedervlek. De kleur van een moedervlek wordt namelijk bepaald door het aantal melanocyten en de hoeveelheid melanine die ze produceren. Een melanoom ontstaat in veruit de meeste gevallen als een melanocyt “ontspoort” en agressief wordt.
Hieronder lees je hoe je een ontspoorde melanocyt oftewel melanoom kunt herkennen…
Hoe ontstaat een melanoom?
Alle goedaardige moedervlekken kunnen zich in principe ontwikkelen tot een melanomen. Een melanoom is een extreem gevaarlijke vorm van huidkanker! Waarom een melanocyt zich ontwikkelt tot huidkanker is niet precies duidelijk. Factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van melanomen zijn:
- Overmatige blootstelling aan zon & zonnebank (UV- straling)
- Verbranding van de huid
- Erfelijkheid (aangeboren aanleg)
Risicofactoren voor melanomen
Er factoren die kunnen duiden op een vergroot risico op het ontstaan van melanomen. Zo heb je een klein beetje meer kans op een melanoom als je:
- Meer dan 50 rustige moedervlekken hebt
- Meer dan 3 onrustige moedervlekken hebt
- Moedervlekken pas op latere leeftijd ontstaan
- Een (extreem) bleke huid hebt
- Blond, rossig of rood haar hebt
- Sproeten hebt
Maligne melanoom!?
Een melanoom wordt ook wel maligne melanoom genoemd. Maligne betekent kwaadaardig, maar dit voorzetsel is overbodig. Een melanoom is namelijk per definitie kwaadaardig en behoort tot de zelfs tot de agressiefste vormen van huidkanker die er zijn. Een melanoom kan namelijk al in een vroeg stadium uitzaaien ofwel metastaseren!
Het grootste gevaar van een melanoom is dan ook uitzaaiing. Omdat een melanoom al snel na het ontstaan ervan kan uitzaaien, is het belangrijk dat je in staat bent om een melanoom te herkennen. Hoe vroeger een melanoom wordt herkend, des te eerder deze effectief kan worden behandeld.
Melanoom vroeg herkennen = grote overlevingskans!
Als je een melanoom echter niet snel genoeg herkent en operatief laat verwijderen, dan ga je bruut gezegd dood. Het is daarom letterlijk van levensbelang dat een melanoom bij de eerste tekenen van agressiviteit wordt ontdekt en verwijderd.
Als je een melanoom in een vroeg stadium herkent en laat verwijderen, dan is de kans op uitzaaiingen zeer klein. In dat geval hoeft er niet per se blijvende schade te ontstaan en is de overlevingskans dus zeer groot. Als een melanoom eenmaal is uitgezaaid, dan is de kans dat de kanker permanent kan worden weggehaald erg klein (+/- 30%).
Kenmerken van melanomen
Een melanoom kun je herkennen aan verschillende eigenschappen. Zo kunnen “normale” moedervlekken worden onderverdeeld naargelang:
- Verhevenheid (egaal of opstaand)
- Afmetingen (volume, oppervlak & omtrek)
- Kleur (bruin, zwart, rood, paars, grijs, wit of combinatie)
- Vorm (rond, ovaal of wispelturig)
- Haargroei (behaard of haarloos)
- Aard (rustig of onrustig)
Een kleine, ronde, opstaande & egaal gekleurde moedervlek is zelden een melanoom. Als je echter een onrustige, vlakke, wispelturig gevormde moedervlek hebt met allerlei kleuren, dan kan het zijn dat je een melanoom hebt herkend…
Eigenschappen waaraan je een melanoom kan herkennen
De kans dat een moedervlek zich tot een melanoom ontwikkelt, is 1 op 1.000.000. Van elke miljoen goedaardige moedervlekken wordt er dus maar één een melanoom. Laat je door dit gegeven echter niet ontmoedigen alert te zijn op melanomen. Je kunt een melanoom herkennen aan:
1. Jeuk aan het oppervlak van de moedervlek
2. Stekende pijn van de moedervlek
3. Bloeden uit de moedervlek
4. Ontstaan van korstjes op de moedervlek
5. Wispelturige vorm & contouren
6. Aanzienlijke “Breslow-dikte” (dikte van de tumor)
7. Niet-symmetrische, rode omlijsting
8. Uitstulpingen (bobbelige moedervlek / “bloemkool-moedervlek”)
9. Groot oppervlak (> 8 centimeter in doorsnee)
10. Meerdere kleuren (niet egaal gepigmenteerd = atypisch)
11. Onrustigheid (groei & vormverandering)
12. Kleurverandering (bijv. van bruin naar rood)
13. Ontstaan van afwijkend gekleurde “stipjes” in de moedervlek
Bekijk hier een aantal foto’s van melanomen om een extra duidelijk beeld te krijgen.
Ga bij één of meerdere van deze symptomen dus direct naar een huisarts of dermatoloog, al is het maar uit voorzorg!
Melanoom behandelen & weghalen
Een enkele agressieve pigmentcel betekent al dat je huidkanker hebt. Een melanoom is om die reden niet altijd met zekerheid vast te stellen of uit te sluiten… Zelfs niet met microscopisch onderzoek door een expert.
Bij twijfel zal een arts er dan ook altijd voor kiezen om een “verdachte” moedervlek te verwijderen. Dit gebeurt middels een kleine chirurgische ingreep (wegsnijden). In geval van uitzaaiingen is chemotherapie en/of radiotherapie vereist om de melanoom effectief te behandelen.
Heb jij ervaring met (het herkennen van) melanomen? Laat a.u.b. hieronder je reactie achter.
