Koolhydraten hebben in de afgelopen 10 a 20 jaar bijna dezelfde naam gekregen als vet: Je wordt er dik van, dus hoe minder koolhydraten en vet je eet in je dieet, hoe meer je zult afvallen. Het blijft immers makkelijker om het beestje een naam te geven en dan vooral de schuld te geven van alle problemen in de wereld (nou ja, in elk geval van overgewicht).
Zoals gewoonlijk worden biologische zaken vooral bij diëten ongelooflijk versimpeld, want één vijand in je voeding geeft je een simpel doel: schrap alles waar de vijand in voorkomt of eet speciale voeding waar deze vijand uitgehaald is. Als een dieet vervolgens mislukt dan geef je de vijand de schuld dat deze jou verleid heeft – zonder te beseffen dat het menselijk lichaam al tienduizenden jaren bevriend is met wat jij een vijand noemt.
De experts die de vriendschap tussen ons lichaam en koolhydraten onderzoeken komen er nu pas achter hoe hecht de vriendschap eigenlijk is. Al langer was bekend wat er gebeurt als ons lichaam bewust afgesneden wordt van koolhydraten:
Enkele gevolgen van een koolhydraatarm dieet
1. Koolhydraat arme diëten zorgen er voor dat je depressief en gestrest kunt worden
Koolhydraten reguleren je stemming omdat er hormonen in je lichaam vrij komen die stress voorkomen en je rustiger maken. Een lange periode te weinig koolhydraten eten zorgt daarom vaak voor neerslachtigheid.
2. Te weinig koolhydraten eten vergroot de kans op eetbuien
Wanneer je te weinig koolhydraten binnen krijgt is de kans groot op stemmingswisselingen en schommelingen in je bloedsuikerspiegel. En dat zijn vervolgens belangrijke oorzaken van eetbuien.
3. Een koolhydraatarm dieet is bijna niet vol te houden op lange termijn
Je lichaam heeft koolhydraten nodig en dat zul je uiteindelijk goed merken. Sporters zullen dit bevestigen: zonder koolhydraten heeft je lichaam geen directe energie om te bewegen.
4. Koolhydraatarme diëten zorgen voor een slechte stoelgang en constipatie
Je krijgt met een koolhydraatarm dieet vrijwel altijd te weinig vezels binnen, omdat de meeste producten met veel vezels koolhydraatrijk zijn. Als je te weinig vezels eet ontstaan afwisselend opstoppingen (je darmenwand mist vezels als smeermiddel) en krijg je sneller last van diarree (te veel vocht is niet geabsorbeerd).
Resistent zetmeel: De ‘nieuwe’ goede koolhydraten
Pas een aantal jaren geleden zijn experts er achter gekomen dat koolhydraten uit zogenaamd ‘resistent zetmeel’ (Resistant Starch / RS) erg veel voordelen hebben voor mensen. Het heet resistent zetmeel omdat de structuur zo is opgebouwd dat deze koolhydraten niet worden afgebroken door ons lichaam. Maar aangekomen in de darmen produceren ze vetzuren die je helpen met afvallen:
- Stimuleren de aanmaak van en activeren enzymen die vetcellen laten krimpen
- Je lever omschakelen naar een stand om vet af te breken
- Bepaalde hormonen aangemaakt worden die je een vol gevoel geven
Na deze ontdekkingen zijn er natuurlijk diëten die zich volledig richting op het eten van relatief veel koolhydraten uit dit resistente zetmeel, zoals het ‘Carb Lover’s Diet‘. Bananen, bonen en bepaalde granen staan dagelijks op het menu van dit dieet. En ik moet zeggen dat het een goede en gezonde methode lijkt, al ligt de nadruk wel weer erg op één soort voedingsstof, dit keer gaat het tenminste niet om het zoeken naar een enkele vijand.
De vriendschap met koolhydraten
Wat ik vooral duidelijk probeer te maken in dit artikel is dat ons lichaam erg complex in elkaar zit. Werkelijk alles heeft met elkaar te maken en reageert op elkaar. Eén voedingsstof als vijand zien en uitsluiten heeft nog nooit gewerkt en zal ook nooit werken in de toekomst.
Als je geen koolhydraten eet ga je enorm uit je mond stinken en verlies je alle kracht in je lichaam. Begrijp dat dit signalen zijn van je lichaam dat je gezondheid in gevaar is, en dat het geen beproeving is van de grote vijand ‘koolhydraten’ die je moet doorstaan om gelukkig en slank te worden.
Koolhydraten en ons lichaam gaan prima samen, ook zonder dik te worden en helemaal als je wilt afvallen. Vooral volkoren pasta, zilvervliesrijst en volkoren brood doen je oneindig meer goed dan kwaad. Zorg in elk geval dat je weet wat het verschil is tussen simpele en complexe koolhydraten, zoals eerder uitgelegd in dit artikel over koolhydraten.
Opmerkingen en vragen zijn natuurlijk welkom :)
21 comments
Kees
30 juni 2017Resistent zetmeel heeft mij van mijn Prikkelbaar Darm Syndroom af geholpen. 2x per dag een eetlepel zonder kop vermengd met water doet wonderen. De effecten worden op diverse sites beschreven. Melchior Meijer vind ik het duidelijkst.
Lia
13 november 2016Paul, zelf kan ik niet goed tegen tarwe. Spelt, rogge, gewone tarwe etc Toch heb ik geen coeliakie. Eet ik ze toch dan 3 weken niet naar het toilet. Heb ik al sinds ik sinds mijn 6 de levensjaar. Nu ik het niet meer eet. Ga ik elke dag naar het toilet. Voeding werkt gewoon voor iedereen anders. Ik heb 8 jaar koolhydraatarm gegeten. Voelde me beter dan ooit en had geen last van overeten. Nu 9 jaar later eet ik 70% Paleo. Doe ik het niet dan krijg ik weer veel klachten. Ik merk juist dat ik depressief word van teveel koolhydraten. Mijn moeder heeft het ook. Eet ze low carb achting krijgt ze minder klachten. Eet ze volgens het advies voedingscentrum vooral veel tarwe dan krijgt zij diarree. Mijn oma had ook last van ernstige verstoppingen. Wij zijn bij diverse artsen geweest maar kunnen niets vinden. Dus eten mijn moeder en ik koolhydraatarm-achtig. Veel groente. Meer vis i.v.m. jodium. Vlees, fruit, af en toe melkproducten i.v.m. jodium en bonen. Af en toe pseudogranen (boekweit, havermeel, quinoa en verschillende noten meel en chufa / knolmeel) hier geen last van.
Angela
28 augustus 2015Ik had hoge bloeddruk, hoog suikerspiegelgehalte en veel overgewicht, en ben begonnen met Grip op Koolhydraten van Yvonne Lemmers en ben in 6 weken, 6 kg afgevallen, mijn bloeddruk is normaal en mijn bloedsuikerspiegel ook! Mijn HA heeft gelijk haar naam opgeschreven voor zijn andere suikerzieke patiënten, want dit eetplan (is geen dieet!!) is speciaal ontwikkeld voor suikerzieke patiënten!!! Ook cardiologen sturen hun hartpatiënten naar deze dame, het werkt echt!!!
Paul
31 augustus 2015Toevallig heeft een toenmalig redactielid ooit een artikeltje geschreven over de ‘koolhydraatverslavingstest’ die destijds nog werd gebruikt op de website van Yvonne Lemmers… Hier werd destijds uitgebreid gereageerd door de auteur van ‘Grip Op Koolhydraten’.
freddy
30 april 2014Ik heb nu al 6 pakjes aardappelzetmeel Honig van Albert Heijn achter de kiezen en ben nog geen gram vermagerd. Integendeel! Mijn glucose als diabeet is ook nog niet minder. Ik denk de een is de andere niet. Zoals gewoonlijk werkt het bij mij niet. Dus nog een desillusie rijker en alle hoop vervlogen. Groeten, Freddy
Paul
30 april 2014Beste Freddy, Ik las vorig jaar al verscheidene artikels van zogenaamde ‘Paleo-goeroes’ die beweerden dat rauw aardappelzetmeel het afslankmiddel van de toekomst zou worden… Maar ik sta er niet van te kijken dat je er amper iets over hoort of leest. Onverteerbare koolhydraten zoals resistent zetmeel worden niet afgebroken tot glucose-eenheden. Zodoende leveren ze geen energie, maar fungeren ze als ballaststoffen/vezels. Vezels kunnen helpen bij afvallen, met name omdat ze de maag vullen zonder calorieën te leveren. Resistent zetmeel wordt resistent genoemd omdat dit zetmeel niet kan worden verteerd; het kan dus niet worden afgebroken door je spijsverteringsenzymen. Het gaat om rauw, onbewerkt, natief, zetmeel, dus het is in feite NIET gemodificeerd (al zijn er chemische uitzonderingen). Resistent zetmeel vertoont een grote samenhang en sterke ordening, waardoor de complexe koolhydraatstructuur niet kan worden doorbroken door enzymen zoals amylase en het in zijn geordende, kristallijne vorm te groot blijft om via de menselijke darmwand te worden opgenomen in de bloedbaan. Er worden 4 groepen resistent zetmeel oftewel resistant starch (RS) onderscheiden, namelijk:
In de cellen van aardappels komen hele zetmeelkorrels c.q. leukoplasten voor; de aardappels worden vermalen, waarna het zetmeel wordt gescheiden en gedroogd. Aardappelzetmeel bestaat van nature uit 2 moleculen: amylopectine en amylose. Dus bijna puur uit vezels en nauwelijks vet of eiwit. Het is een basiszetmeel. Hoe resistent aardappelzetmeel is, hangt af van o.a. de puurheid, bewerking, bereiding, bewaring, rijping en verhitting ervan. Hoe dan ook komt het resistente zetmeel uit voedingsmiddelen onverteerd in de dikke darm terecht, waar het wordt opgenomen en gefermenteerd door de darmflora (nuttige darmbacteriën). Dit heeft drie positieve gevolgen: 1. De bacteriële massa neemt toe, waardoor de darmwerking wordt bevorderd. 2. Er worden korte keten vetzuren aangemaakt die darmkanker kunnen tegengaan. 3. De pH-waarde c.q. zuurgraad daalt, wat ten goede komt aan het behoud, de oplosbaarheid en de opneembaarheid van o.a. elektrolyten, macromineralen, spoorelementen, vitamines en eiwitten. Hoewel resistent zetmeel kan bijdragen aan afvallen en fysieke gezondheid, lijkt het me onwijs ongezond om je darmen te belasten met grote hoeveelheden aardappelzetmeel; dit zou in theorie tot verregaande darmklachten kunnen leiden. Pakjes met Honig aardappelzetmeel puur naar binnen werken om af te vallen, lijkt me een aanslag op je lijf. Gezonde voeding betekent gevarieerd en uitgebalanceerd eten; resistent zetmeel hamsteren is tegenovergesteld hieraan. Er zullen heus wel mensen zijn die erdoor afvallen, maar ze zullen er op langere termijn zeker geen heilzaam voedingspatroon of gewicht aan over houden. Ik snap dit soort hypes echt totaal niet; Paleo betekent dat je terugstapt op een natuurlijk voedingspatroon zoals men dat vroeger hanteerde, maar dit rijmt daar toch totaal niet mee?! Men kon in de tijd van de jagers/verzamelaars geen aardappelzetmeel scheiden en rauwe aardappels zijn giftig. Dat Paleo coaches dit soort adviezen geven vind ik echt kansloos! Houd je liever bezig met een gezonde leefstijl! Groeten, Paul
caat
24 juni 2013Als we nu eens de boeken van Gary Taubes gaan lezen dan is deze discussie ook overbodig. Ik heb er inmiddels één uit (why we get fat) en het is een eyeopener. Ondertussen geniet ik dagelijks van mijn speltboterhammen en let ik, na mijn gastric bypass, toch ook op de koolhydraten. Alleen de langzame komen er nog in bij mij en de snelle niet, dus ook geen eten meer waarmee geklooid is door de voedingsindustrie. Geen optimel bijvoorbeeld.
Andrea
22 juni 2013Wat een onzin dit artikel. Er staat allemaal dingen in die helemaal niet waar zijn. Koolhydraatvrij zou zorgen voor bloedsuikerschommelingen waardoor je stemmingswisselingen krijgt. JUIST NIET! Koolhydraten zorgen juist voor stemmingswisselingen door de bloedsuikerschommelingen doordat koolhydraten omgezet worden in suikers. En meer onzin, het is duidelijk dat je niet veel af weet van voedingsleer en de werking van het menselijk lichaam en je hier gewoon een boek probeert te verkopen. Over het algemeen eet men vier keer zo veel koolhydraten als dat je lichaam werkelijk nodig heeft. En ja, je hebt koolhydraten nodig. Maar niet zo veel en geen koolhydraten uit tarwe aangezien de gluten in tarwe de darmen irriteert en bij veel mensen een intolerantie en leaky gut en andere darmziekten veroorzaakt. Koolhydraten maken serotonine aan in de hersenen waardoor je je gelukkig voelt. Voor dat gevoel kun je ook gaan sporten i.p.v. je vol te eten met koolhydraten. En een schommelende suikerspiegel zul je nooit hebben als je zorgt dat je suikerspiegel over het algemeen vrij laag blijft. Heel laag hoeft niet, maar zorg dat het niet kan pieken. Kkoolhydraten worden omgezet in suikers en zorgen voor een piek. Eet veel groenten, een beetje fruit, vlees en vis, noten. Aangevuld met zo nu en dan koolhydraatrijke groenten als zoete aardappel, wortels en pompoen, dan krijg je genoeg koolhydraten binnen en blijft je lichaam in balans.
Paul
24 juni 2013Andrea, Je hebt een paar goede punten, maar ze slaan in dit specifieke geval volledig de plank mis. Je ziet namelijk niet in dat dit artikel is geschreven over een specifiek soort koolhydraat, namelijk resistent zetmeel. Dit is een complexe koolhydraat en een polysacharide voedingsvezel. Je zou je beter moeten verdiepen in koolhydraten en onderscheid leren maken tussen complexe en enkelvoudige koolhydraten. Natuurlijk kent iedere micro- en macronutriënt voordelen zowel als nadelen; dat geldt voor ieder vetzuur, ieder aminozuur, iedere koolhydraat, iedere (co)vitamine, ieder mineraal, ieder spoorelement, ieder (co)enzym, ieder fytonutriënt en iedere ballaststof. Als je nadelen van voedingsstoffen wilt ontlopen, dan moet je simpelweg stoppen met eten. Natuurlijk moet je niet te veel simpele koolhydraten eten, maar dat geldt voor alles. Leer liever gematigd en gevarieerd eten dan te benadrukken welke nadelen (eenvoudige) koolhydraten hebben indien je er te veel van eet. Daar heeft niemand iets aan. Naar mijn mening heeft de schrijver volkomen gelijk! En dat zij een boek probeert te verkopen…? Een typisch gevalletje van betweterigheid, “schoppen” en geveinsde superioriteit.
Natas
1 oktober 2010Tsja, ik zou ook dit niet zo snel doen, gewoon omdat ik dan helemaal uitdij. Ik kan niet veel koolhydraten eten omdat ik het gewoonweg niet verbrand. Ik beweeg wel, fiets iedere dag een uur op en neer naar werk enzo, maar het maakt gewoon echt niets uit.
Ben nu maar weer eens begonnen om doordeweeks zo min mogelijk suikers en koolhydraten binnen te krijgen, wat niet betekent dat ik helemaal geen KH eet, maar met mate. ’s ochtends of yoghurt met Special K of een beschuitje met Optimel, tussendoor fruit of komkommer of iets anders al lunch maak ik altijd een lekkere salade (nomnom!) en ‘savonds gewoon een stukje vlees met groente. Ik drink geen frisdrank meer doordeweeks en thee zonder suiker. Ik het weekend mag ik van mezelf 1 blikje frisdrank per dag en eventueel een patatje/ pasta of iets van aardappels en een gebakje. Zo denk ik zelf dat het makkelijker is vol te houden omdat ik altijd iets heb om naar uit te kijken en het dus ook kan volhouden.
Vorige week ben ik dus maar weer eens begonnen, en toch al weer wat kwijt, ook al is het niet veel. Deze week was even een prutweek, dus heb wel een pistoletje met brie gegeten als lunch toen ik een dagje weg ben geweest en wat chocolade kruidnoten tijdens een bezoek aan de bioscoop, maar dat moet ook kunnen vind ik. Vanmiddag weer lekker salade eten met surimi, tomaat, komkommer, doperwtjes en worteltjes in vinaigrettesaus!
Caat
30 september 2010@Isa wat een flauwekul. Hashimoto is een auto imuunziekte en die wordt echt niet getriggerd door ‘verkeerde’ voeding of het ontbreken van vezels, vitamines of mineralen!! Moet je je toch iets meer in je ziekte verdiepen want wat je nu beweert is klinklare nonsens.
isa
2 oktober 2010Een auto-immuunziekte ontwikkeld zich naar mijn idee via een zwakke plek in het lichaam. Heeft als oorzaak een ander begin maar, Ik denk dat je eigen lichaam niet een gezond sterk orgaan ‘aanvalt’ als je immuunsysteem in de war is. Bij mij (!) is het naar mijn idee deze combinatie geworden. Je hebt gelijk dat deze eetgewoonte geen algemene voorwaarde is om een auto-immuunziekte te ontwikkelen maar mijns inziens was het bij mij een bijdrage aan een te langzaam werkende schildklier (mede door bijv. gebrek aan jodium). Dus je creërt een zwakke plek. Als ik i.p.v. te weinig, teveel ‘snelle’ koolhydraten had gegeten zou mijn kans, in deze, op diabetus waarschijnlijk zeer aanwezig zijn geweest, (overwerkte alvleesklier). Als je er een heel ander idee over hebt, laat ik me graag informeren.
isa
30 september 2010Helaas heb ik heel veel jaren met zo min mogelijk koolhydraten geleefd (als brood, rijst etc). Dat ben ik nu aan het veranderen. En met resultaat dat ik me inderdaad energieker voel en minder snel een honger- gevoel heb. Ik at altijd veel groente en fruit en vlees vis en gevogelte.
Door jaren lang geen langzaam verterende koolhydraten te nemen (want dààr praten we over) ben ik naar mijn idee ziek geworden. Daarbij zo min mogelijk eten om een voldoende laag gewicht vast te houden en te weinig variatie in mijn voeding, wat een tweede eigenschap van mij is geweest en wat je kunt zien als een andere grote bijdrage aan mijn ziek worden (ziekte van Hashimoto). Kortom gevarieerd eten en niet te veel blijft een goede optie! Wat ik bedoel te schrijven is dat langzaam verterende koolhydraten echt heel belangrijk zijn voor het vast houden van een bepaald gewicht. Ook omdat er naast vezels enkele onmisbare vitamines en mineralen ontbraken in mijn voeding heeft dat nu een afhankelijkheid van thyroxine-hormoon tot gevolg. En leven zonder medicijnen is nog steeds wat ik ieder ander ook zou toewensen.
Angela
31 augustus 2015Kijk eens bij Yvonne Lemmers, Grip op Koolhydraten, het kan best zijn dat het niet te laat is voor je!
Tuppie
29 september 2010Geweldig artikel, super en helemaal mee eens.
Ik ben al 15 kg. afgevallen met ruim voldoende eten.
6 x per dag, 80% van wat ik eigenlijk zou moeten eten.
Ik sluit géén voeding uit, behalve dan de foute koolhydraten en te veel verzadigde vetten,
en in de verhouding 20% eiwitten, 50% koolhydraten en 30% vetten.
Sporten kan ik helaas niet maar probeer vaak te gaan wandelen.
Al mijn bloedwaarden zijn sterk verbeterd, ik mag minder medicijnen gaan gebruiken, de stofwisseling is er op vooruit gegaan en ik voel me prima!
Ik val gemiddeld 3 ons per week af en ondertussen leer ik mezelf een gezonde manier van eten aan, wat heel makkelijk vol te houden is tot in lengte van jaren.
Wat dan ook gelijk het jojo effect voorkomt.
Hoop de volgende 10 kg. vet ook op deze manier kwijt te spelen, maar ik ben al heel tevreden met het tot nu toe behaalde resultaat.
Warme groet van Tuppie.
tuppie
20 september 2011Wat grappig dat ik precies 1 jaar later dit artikel weer tegenkom.
Het gaat niet meer zo snel als voorheen, maar die 15 kg. zijn er inmiddels 20 geworden met 80% van m’n bmrr te eten en de bovenstaande verhoudingen.
En, ook heel belangrijk, bij sport en/of extra beweging 60% van de verbruikte energie extra eten.
Ik doe er nog een jaartje bij op deze manier. :-)
Caat
29 september 2010Absoluut niet het einde van het low carb dieet. De naam zegt het al ‘low carb’ en geen NO CARB! Alleen de zg. inductie is de moeilijkste periode van het low carb dieet maar daarna voeg je gewoon koolhydraten toe en het liefst uiteraard de koolhydraten die je nodig hebt. En slechte stoelgang, ook daarbij wordt geadviseerd om dan vezels te nemen en moeilijk vol te houden. Nou ik volg deze levenswijze nu al 7 jaar en prima vol te houden hoor, depressief, lusteloos? Ook niet, ja als ik eens besluit chocola te nemen dan voel ik me opgeblazen. Het low carb dieet is met zoveel wetenschap omgeven dat een boek als tegenreactie nu eerder lachwekkend op me overkomt want we moeten dus blijkbaar weer net als vroeger…..verkeerd eten.
WonderWoman
30 september 2010Nou het gaat natuurlijk niet zozeer om het boek dat ik aanhaal, als wel om het feit dat er elke paar jaar wel weer nieuwe wetenschappelijke onderzoeken opduiken die elkaar tegenspreken.
Er zijn natuurlijk veel mensen die afvallen door minder koolhydraten te eten, maar als ik in de praktijk kijk waar deze (vooral geraffineerde) koolhydraten meestal vandaan komen (witbrood, koek, veel te grote borden pasta) dan is dit ook niet zo vreemd. Vooral de hoeveelheid en de combinatie met nog meer suiker (broodbeleg bijvoorbeeld) en verzadigd vet is dan vaak het probleem.
Resistent zetmeel is toevallig interessant omdat het ook in wit brood, koude witte pasta en koude aardappelen voorkomt – voornamelijk simpele koolhydraten dus. Zelfs in ‘witte’ koolhydraten zitten dus stoffen die goed voor je zijn, en in de hoogtij dagen van Atkins nog niet eens bekend waren.
Vandaar dus dit artikel om duidelijk te maken dat het niet zo simpel in elkaar zit als vaak wordt voorgesteld. Hoe fanatiek iemand ook is met het prediken van een low-carb dieet – een situatie waarbij veel mensen door bangmakerij voor koolhydraten nog amper een boterham, aardappel, appel of banaan aan durven te raken gaat mij gewoon veel te ver.
Carola
28 september 2010Fijn om dit eens te lezen, ik werd al bijna bang voor brood! Ik ben een broodeter, voor mij is het echt een straf als ik geen of weinig brood mag hebben. Ik eet maximaal 4 sneetjes meergranen of volkorenbrood per dag dus dat valt wel mee. Gewoon goed opletten WAT je op brood doet dus geen zoete of vette soorten beleg. Daarnaast eet ik ook regelmatig rijst, aardappelen, muesli, brinta en bananen nou dat zijn behoorlijk veel koolhydraten! Ik had al minstens vierkant moeten zijn als ik de berichten moet geloven dat is gelukkig niet het geval maar ja…..die 10 extra zwangerschapskilo’s zijn er na 2 jaar helaas nog steeds niet vanaf!
WonderWoman
28 september 2010Precies! Om mij heen zie ik ook mensen die bang zijn voor het eten van een aardappel of een boterham. Hopelijk is het nu eens afgelopen :p
En natuurlijk val je af met een low-carb dieet als je minder calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt. Daarom werkt elk dieet als je er maar genoeg moeite voor doet.
PS Als je maar tien kilo’s wilt afvallen dan zou ik gewoon een crosstrainer thuis neerzetten en elke dag tijdens je favoriete TV programma er een half uurtje op staan. Dan ben je ze zo kwijt en krijg je ook nog een goede conditie.
Joke
28 september 2010Ik volg de methode van Yvon Lemmers en ik val 1 kg per week af zonder honger te hebben en duizelig en trillerig te worden. Ik heb geen behoefte aan zoetigheid en dit vind ik ideaal.
Wel heb je inderdaad een vieze smaak in je mond en ik hoop dat dit over gaat.
Ik ben nu 4 weken bezig.