De angst voor kleine gaatjes is echt – Ben je bang voor kleine gaatjes? Dat is helemaal niet zo gek als je misschien denkt. Ben je bang voor kleine gaatjes dan wordt dat trypofobie genoemd. Die term zelf is bij veel mensen niet bekend, maar de angst des te meer, maandelijks zoeken meer dan 10.000 mensen naar de term trypofobie online. Lees hier alles wat je wilde weten over trypofobie, wat is trypofobie? Wat is de oorzaak van trypofobie? En wat is de oplossing voor trypofobie?
Wat is trypofobie?
Trypofobie is de angst voor kleine gaten. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om een bijenkorf, koraal, of iets zo simpel als een spons. Wie deze kleine gaatjes ziet, zal zich hierdoor heel ongemakkelijk voelen. Dat kan zich uiten in een afkeer tegen datgene wat je ziet, hartkloppingen, angst en zelfs paniekaanvallen. Heb je een van de volgende symptomen als je kleine gaten ziet dan kun je wel eens trypofobie hebben:
- Zweten
- Hartkloppingen
- Duizelig
- Misselijk
- Trillen
- Paniekaanval
- Benauwdheid
Dit zijn dingen waar mensen met trypofobie moeite mee kunnen hebben:
- Sponzen
- Koraal
- Honingraat
- Zeepbelletjes
- Puimsteen of beton met gaatjes
- Gedroogde lotusbloemknop
- Huid met gaatjes door huidproblemen
- Dieren met stippen
- Luchtgaten in brood
- Cluster ledlicht
- Douchekop
Trypofobie is een irrationele maar echte angst
Trypofobie is een samenvoeging van de woorden trypo en fobie. Trypo is een Grieks woord dat staat voor het boren van gaten. Een fobie is een irrationele angst voor bepaalde dingen. Een fobie kenmerkt zich doordat er geen echte bedreiging is voor datgene waar iemand angst voor heeft. Dat is ook het geval als het gaat om trypofobie. Iedereen weet dat er geen reden is om bang te zijn voor kleine gaatjes en toch heb je er last van.
Trypofobie is nog geen erkende fobie
Ondanks dat heel wat mensen last lijken te hebben van deze fobie is trypofobie nog niet officieel erkend. De fobie staat niet vermeld in DSM 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders). Hierin zijn alle door Nederland en andere westerse landen erkende fobieën en psychische aandoeningen opgenomen. Het feit dat de fobie niet opgenomen is in DSM 5 wil overigens niet zeggen dat het geen echte fobie is. Er is simpelweg nog niet genoeg onderzoek gedaan naar trypofobie om vast te stellen of het echt een fobie is.
Wat is de oorzaak van angst voor gaatjes?
Voor de meeste fobieën is een verklaring te vinden in de evolutie. Zo is er een belangrijke reden dat we bang zijn voor hoogtes, donkere plekken en dieren zoals slangen en spinnen. De reden dat we hier bang voor zijn is om ons te beschermen tegen deze gevaren. De oorsprong is in deze gevallen heel duidelijk, maar hoe zit dat bij trypofobie. Is er een evolutionele reden dat we bang moeten zijn voor kleine gaatjes?
trypofobie is evolutionair bepaald
Onderzoekers zijn op zoek gegaan naar een verklaring voor de angst voor kleine gaatjes. Na het interviewen van een groot aantal mensen met trypofobie kwam naar voren dat de angst inderdaad evolutionair bepaald is.
Er zijn in de natuur dieren en planten met kleine gaatjes, of patronen die lijken op gaatjes. Het gaat hierbij om dieren en planten die giftig zijn voor de mens. Zo zijn er tal van giftige vissen, kikkers en zelfs schelpen met een dergelijk patroon. De onderzoekers kwamen erachter dat mensen met trypofobie hier extra heftig op reageerden.
Sommige mensen lijken bovendien vrij heftig te reageren op foto’s van gaatjes in de huid. Dit kan te verklaren zijn door onze angst voor ernstige ziektes. De mazelen, pokken en bepaalde parasieten kunnen zorgen voor een asymmetrische uitslag of beschadigingen en kleine gaatjes op de huid. Deze ziektes wil je als mens van nature voorkomen. Weerstand tegen het zien van vergelijkbare patronen is in die context niet zo vreemd.
Is trypofobie angst of afkeer?
Uit het weinige onderzoek dat is gedaan is wel naar voren gekomen dat het in meeste gevallen van trypofobie niet echt om angst gaat, maar meer om afkeer. Het gaat om een afkeer van iets wat door iemand gezien kan worden als iets wat ongezond of zelfs slecht voor iemand is.
Trypofobie heeft dus een rationele oorzaak. Het probleem met trypofobie is dat het heel vervelend kan zijn in het dagelijkse leven. Je weet immers nooit wanneer je kleine gaatjes tegenkomt. Het kan voor mensen heel oncomfortabel zijn om hiermee geconfronteerd te worden.
Zijn er mensen die meer vatbaar zijn voor trypofobie?
Sommige mensen zijn meer vatbaar voor trypofobie dan anderen. Zo is er een grotere kans dat vrouwen last hebben van trypofobie dan mannen. Uit onderzoek is bovendien gebleken dat 25% meer mensen last hebben van trypofobie als een naast familielid er ook last van heeft. Uit hetzelfde onderzoek kwam naar voren dat mensen met trypofobie vaak ook andere psychische aandoeningen hebben. Denk hierbij aan depressie, angststoornissen en compulsief gedrag. In totaal heeft 15% tot 17% van de bevolking last van trypofobie.1`
Heb je trypofobie? Test het
Wil je weten of je bang bent voor kleine gaten dan is er eigenlijk maar één goede manier om daarachter te komen. Bekijk foto’s van gatenpatronen. Het is misschien niet zo leuk, maar het is wel de enige manier. Zoek de volgende foto’s op en peil je reactie. We zullen ze op volgorde zetten van makkelijk verdraagbaar voor iemand met trypofobie tot moeilijk verdraagbaar voor iemand met trypofobie:
- Spons
- Honingraat
- Kleine zeepbelletjes
- Puimsteen
- Koraal
- Gedroogde lotusbloemknop
- Gaatjes in de huid of hand
Foto’s van gaatjes in de huid zijn meestal nep
Als je bij elke foto walgt van wat je ziet, heb je zonder twijfel last van trypofobie. Ga je vooral bij de laatste foto walgen dan moeten we je geruststellen dat de meeste foto’s van een hand met gaatjes niet echt zijn. Die foto’s zijn speciaal gemaakt om een reactie van mensen met trypofobie uit te lokken. Toch een fijne gedachte dat het niet normaal is dat iemand gaten in zijn hand heeft.
Hoe kom je van trypofobie af?
De volgende vraag is hoe je van trypofobie afkomt. Deze fobie kan voor heel wat ongemakken zorgen, zeker omdat je nooit weer wanneer je met kleine gaatjes geconfronteerd zal worden. Het zal iemand die deze fobie niet heeft minder snel opvallen, maar er zijn meer kleine gaatjes om je heen te vinden dan je denkt.
We kunnen alvast vertellen dat je niet zomaar van trypofobie af kunt komen. Wat je wel kunt doen is jezelf aanleren om minder heftig op kleine gaten te reageren. Hiervoor zijn een aantal methodes te weten:
- Ontspanningstechnieken
- Cognitieve gedragstherapie
- Blootstellingstherapie
Ontspanningstechnieken
Wil je zelf proberen om beter om te gaan met trypofobie dan kun je jezelf ontspanningstechnieken aanleren. Dit zijn technieken die je helpen om te ontspannen op het moment dat je trypofobie of andere stressvolle situaties ervaart. Dit zijn een aantal ontspanningstechnieken:
- Yoga
- Meditatie
- Mindfulness
- Ademhalingstechnieken
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie is therapie die zich vooral richt op hoe je omgaat met angst en afkeer. Deze therapie focust zich dus niet zozeer op dingen met kleine gaten, maar vooral op de reden waarom je hier zo heftig op reageert. Dankzij deze therapie leer je om anders om te gaan met je gevoelens en ze op de juiste manier een plekje te geven. Daarbij krijg je handvatten die je helpen om met je gevoelens om te gaan op het moment dat je trypofobie ervaart.
Blootstellingstherapie
De meest radicale methode om minder last te hebben van trypofobie is blootstellingstherapie. Deze methode is niet voor iedereen weggelegd omdat het hiervoor noodzakelijk is om je angst onder ogen te komen. Het idee achter deze therapie is dat je jezelf meerdere keren op een gecontroleerde manier blootstelt aan dingen met kleine gaten. Op die manier leer je langzaam je angst onder ogen te komen en zal de angstreactie minder worden.
Het is aan te raden om voor blootstellingstherapie naar een psycholoog te gaan die hiervoor de juiste methode hanteert. Je zult niet direct een spons in je handen krijgen. Eerst zul je beginnen met denken aan dingen met kleine gaten. Als dat wat makkelijker gaat, ga je over naar het bekijken van foto’s met kleine gaten.
Als je je hierbij wat meer op je gemak voelt, is het tijd om over te gaan naar de volgende stap, het bekijken van een echt voorwerp met gaten. Houd er rekening mee dat er meerdere sessies nodig zullen zijn om ervoor te zorgen dat je reactie op kleine gaten minder heftig is.
Veelgestelde vragen over trypofobie
Veel mensen in Nederland hebben last van angst voor kleine gaatjes. Dit zijn de vragen die jullie hierover het meest stelden, inclusief de antwoorden.
Wat is angst voor kleine gaatjes?
Angst voor kleine gaatjes heet trypofobie. Wie te maken heeft met deze angst zal een gevoel van afkeer en soms zelfs angst ervaren bij het zien van dingen met kleine gaatjes. Denk hierbij aan een honingraat, koraal, puimsteen, een spons of gaatjes in de huid. De angst voor kleine gaatjes is officieel geen fobie, maar dat kan te verklaren zijn door het feit dat er nog niet voldoende onderzoek naar gedaan is.
Hoeveel mensen hebben trypofobie?
Naar schatting heeft 15% tot 17% van de bevolking last van een bepaalde vorm van trypofobie. Er is daarbij een grotere kans dat vrouwen er last van krijgen dan mannen.
Is er een test om te zien of je trypofobie hebt?
De enige manier om te achterhalen dat je trypofobie hebt, is door je reactie te peilen bij het zien van dingen met kleine gaatjes erin. De eenvoudigste manier om dit te testen is door foto’s te bekijken van dingen met kleine gaatjes. Ervaar je een grote afkeer, spanning en eventueel hartkloppingen dan is de kans groot dat je trypofobie hebt.
Is er een trypofobie behandeling?
Er is geen manier om volledig van trypofobie af te komen. Wel is het mogelijk om je reactie op kleine gaten minder heftig te maken. Sommige mensen kunnen dit al realiseren door ontspanningsoefeningen te doen. Een andere methode is cognitieve therapie waarbij je leert om te gaan met je reactie op kleine gaten. Tot slot is er blootstellingstherapie waarbij je meerdere malen in een gecontroleerde omgeving blootgesteld wordt aan kleine gaten. Dit zal ervoor zorgen dat je reactie minder heftig is.