Ovulatie: alles over eisprong & vruchtbaarheid…

Een vrouw kan niet op ieder willekeurig moment zwanger raken. Voor bevruchting is namelijk een rijpe, vrije eicel nodig, en die is niet continu beschikbaar. De beschikbaarheid van een rijpe eicel heeft alles te maken met het moment waarop de maandelijkse eisprong van een vrouw plaatsvindt…

Eisprong & vruchtbaarheid

De eisprong ofwel ovulatie is het moment waarop een rijpe follikel openbarst en een eicel vrijkomt uit de eierstok. Wanneer de eicel loskomt, wordt deze opgevangen door het waaiervormige uiteinde van de eileider. Daarna wordt ze voortgedreven door trilhaartjes op de eileiderwand. Eenmaal aangekomen in de eileider, heeft de eicel plusminus twaalf uur om te worden bevrucht. Als dit niet gebeurt, verschrompelt de eicel en wordt deze uitgestoten met de menstruatie.

In zeldzame gevallen worden meerdere eicellen tegelijkertijd rijp; in dat geval kan een twee-eiige tweeling of meerling ontstaan.

Een eicel is 12 uur vruchtbaar

Een eicel heeft na vrijkoming een levensduur van plusminus 36 uur. Daarvan is de eicel ongeveer 12 uur vruchtbaar. Het is echter niet zo dat je per se binnen deze 12 uur geslachtsgemeenschap dient te hebben om zwanger te worden…

Zaadcellen overleven veel langer

Na ejaculatie in de vagina blijven spermacellen gemiddeld 72 uur in leven. Er zijn zelfs gevallen bekend waarin zaadcellen tot maar liefst 10 dagen in leven blijven. Bevruchting is mogelijk zolang er levende zaadcellen aanwezig zijn tijdens de 12-urige bevruchtingsperiode van de eicel…

Wanneer vrijen?

De dagen rond de eisprong zijn het meest vruchtbaar, maar geslachtsgemeenschap zou al 10 dagen voor de eisprong kunnen plaatsvinden om bevrucht te raken. De kans op bevruchting is op het moment van de eisprong tot een halve dag erna het grootst; zelfs drie keer zo groot als in de zeven dagen voorafgaand aan de eisprong. Het zou dus ideaal zijn om 24 tot 48 uur voor de eisprong te vrijen.

Ovulatiemoment…

Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. De cyclus begint op de eerste dag van de menstruatie en eindigt op de dag voor de volgende menstruatie. De eisprong vindt ongeveer veertien dagen voordat je weer ongesteld zou moeten worden plaats, dus halverwege de cyclus. Symptomen om het eisprongmoment te herkennen zijn:

• Zachte baarmoedermond
• Grotere baarmoedermond
• Meer cervixslijm
• Helder cervixslijm
• Rekbaarder cervixslijm

Medicijnen bij verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen

Het komt regelmatig voor dat vrouwen verminderd vruchtbaar zijn door schommelingen in de hormoonspiegel. In dat geval schrijft een arts bijvoorbeeld een anti-oestrogeen of een hormoon met een oestrogeen werking voor.

Als jouw oestrogeenspiegel te hoog is dan wordt een anti-oestrogeen voorgeschreven. Bij een anti-oestrogeen (zoals Clomid (clomifeen)) wordt de aanmaak van twee hormonen (LH en FSH) in je lichaam verhoogd. Deze twee hormonen zorgen ervoor dat de eirijping en eisprong worden bevorderd.

Als jouw progesteron te laag is, dan wordt nog weleens een hormoon met progestageenwerking voorgeschreven, meestal geconjugeerde progestagenen, al dan niet in combinatie met oestrogenen: dus een mengsel van vrouwelijke geslachtshormonen. Dit heeft doorgaans een gunstige uitwerking op de baarmoeder (endometrium) en de baarmoederhals (cervix), zodat de vruchtbaarheid toeneemt.

Als je alleen oestrogeenhormoon gebruikt, loop je meer kans op oestrogeendominantie en baarmoederkanker, vandaar dat men doorgaans (ook) progestageenhormoon voorschrijft in geval van verminderde vruchtbaarheid. Andere opties zijn Gonadoreline, Gonadotrope hormonen zoals follitropine, humaan choriongonadotrofine (HCG), menopauzegonadotrofine (HMG) en Analoga van gonadoreline zoals busereline en nafareline.

Over vruchtbaarheid & onvruchtbaarheid…

Ben jij er al over uit of je kinderen wilt, wanneer en hoeveel? Talloze mensen zijn juist in de weer om niet zwanger te worden. Andere mensen, die wel kinderen willen, ervaren daarentegen dat zwanger worden helemaal nog niet zo makkelijk hoeft te zijn. Vruchtbaarheid speelt in zulke gevallen doorgaans een belangrijke rol.

Vruchtbaarheid bij vrouwen & mannen

Vanaf de puberteit van een vrouw wordt er gedurende iedere menstruatiecyclus één eicel gereedgemaakt voor bevruchting. Een vrouw is enkel vruchtbaar als de eicel daar aan toe is. De kans op bevruchting is het grootst tijdens de 3 à 4 dagen rond de eisprong. Ook mannen zijn vruchtbaar vanaf de puberteit. Vanaf het moment waarop de eerste zaadcellen worden aangemaakt, kunnen mannen kinderen verwekken.

Vruchtbaarheidsdaling naargelang leeftijd

Vanaf het 30e levensjaar daalt de vruchtbaarheid van de vrouw zeer snel. Mannen worden ook minder vruchtbaar naarmate zij ouder worden; dit komt veelal door verslechtering van de zaadkwaliteit. Onvruchtbaarheid ligt in plusminus 30 procent van de gevallen aan de man, in ongeveer 30 procent van de gevallen aan de vrouw, en even zo vaak aan een combinatie van beide partners.

Oorzaken van onvruchtbaarheid

De belangrijkste oorzaken van onvruchtbaarheid (bij mannen en vrouwen) zijn als volgt:

Vrouwen

• Leeftijd
• Stoornissen in de menstruatiecyclus
• Problemen met de eileider(s)
• Overgewicht
• Problemen met de baarmoeder
• Problemen met het baarmoederslijmvlies
• Hormonale stoornissen
• Ernstig ondergewicht

Mannen

• Leeftijd
• Zaadkwaliteit
• Zaadlozingsproblemen
• Hormonale stoornissen (que hormoonhuishouding)
• Overgewicht
• Belemmering van spermakanaal, zaadleider of urinebuis
• Zaadballen die niet zijn ingedaald

Vruchtbaarheid verbeteren

Zowel mannen als vrouwen kunnen hun vruchtbaarheid verbeteren door:

• Een algehele gezonde leefstijl
• Gezonde voeding
• Voldoende lichaamsbeweging
• Niet te roken
• Alcohol en cafeïne te beperken
• Speciale voedingssupplementen in te nemen
• Stress te vermijden

Vruchtbaarheid: alternatieve zwangerschap

Als een stelletje niet op de ‘gewone’ manier zwanger kan worden, dan zijn er de volgende alternatieven:

• Adoptie
• Reageerbuisbevruchting
• Draagmoeder of zaaddonor
• Kunstmatige inseminatie (KI)
• Intra-Uteriene Inseminatie (IUI)
• In Vitro Fertilisatie (IVF): ‘reageerbuisbevruchting’
• Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie (ICSI)
• Kunstmatige Inseminatie met Donorzaad (KID)
• Microchirurgische Epididymale Sperma Aspiratie (MESA)
• Percutane Epididymale Sperma Aspiratie (PESA)
• Testiculaire Sperma Extractie (TESE)
• Hormoontherapie

Snel zwanger worden doe je zo! 5 praktische tips…

Als je snel zwanger wilt worden, dan kun je daar natuurlijk zélf het één en ander aan bijdragen en actief mee bezig gaan. Het blijft echter een kwestie van afwachten. Als snel zwanger worden niet blijkt te lukken, probeer dan de volgende tips voor een snelle zwangerschap (let wel: mochten ze niet werkzaam blijken, schakel dan bijtijds je huisarts of gynaecoloog in):

1. Natheid

Als een vrouw opgewonden is, dan scheidt zij vaginaal vocht af. Een vochtige vagina maakt het voor zaadcellen gemakkelijker om naar de eicel te zwemmen. Neem niet zomaar een glijmiddel; veel glijmiddelen hebben namelijk een zaaddodende werking (spermicide). Er zijn glijmiddelen op de markt die de vochtigheid, de zuurgraad en het zuurstofgehalte van de vagina bevorderen en zodoende ‘snel zwanger worden’ gemakkelijker maken.

2. Vrouwelijk orgasme

Het spreekt voor zich dat het hele feest niet doorgaat wanneer een man niet klaarkomt. Het mannelijk orgasme is immers nodig voor bevruchting. Dat het vrouwelijk orgasme ook bevorderlijk is voor snel zwanger worden, is echter niet zo bekend. Een vrouwelijk orgasme zorgt ervoor dat de baarmoeder zich samentrekt en het zaad richting de eicel stuwt.

3. Kwaliteit van seks

Goede seks verhoogt de opwinding. Opwinding verhoogt de kans op bevruchting. Hoe langer een man opgewonden is alvorens de zaadlozing of ejaculatie plaatsvindt, des te beter de kwaliteit van het zaad. Hoe langer de vrouw opgewonden is, des te ‘natter’ zij wordt en des te makkelijker het zaad zich kan voortbewegen. Kortom: als je snel zwanger wilt worden, dien je dus goede, opwindende seks te hebben!

4. Kwantiteit qua gemeenschap

Hoe vaak je seks hebt speelt een belangrijke rol bij snel zwanger worden. De kwaliteit van mannelijke zaadcellen is doorgaans het beste als er niet te veel, maar ook niet te weinig zaadlozingen plaatsvinden. Elke 2 tot 3 dagen seks is een goed uitgangspunt. Zodoende wordt zaad vaak genoeg ververst en is er voldoende tijd om goed zaad aan te maken. Als je elke 2 à 3 dagen seks hebt, is de kans groot dat je snel zwanger wordt.

5. Missionarisstandje

Het missionarisstandje wordt gezien als dé positie voor bevruchting. De vrouw ligt op haar rug met haar benen wijd, knieën gebogen en voeten stevig op het bed. De man ligt boven op met het gezicht naar haar toe. De vrouw ligt zodoende met de vagina naar beneden gericht, dus het zaad beweegt zich eenvoudiger richting de baarmoederhals.

Soja zou vruchtbaarheid van de man kunnen schaden

Een man die veelvuldig sojahoudende producten nuttigt, brengt daarmee mogelijkerwijs zijn vruchtbaarheid in gevaar. Dit blijkt uit recent Amerikaans onderzoek. Soja wordt gemaakt van sojabonen en wordt veel gebruikt als vleesvervanger. Vooral onder vegetariërs en veganisten is dit product erg populair. De deelnemers aan het onderzoek kregen verschillende sojaproducten voorgeschoteld waaronder tofoe en vegetarische worstjes en hamburgers.

Dagelijks portie soja maakt minder vruchtbaar

Amerikaanse onderzoekers hebben uitgewezen dat het dagelijks consumeren van een klein aantal sojahoudende producten, het aantal zaadcellen in het sperma van een man danig kan doen afnemen. Geheel onvruchtbaar zul je niet snel worden door slechts het eten van soja, maar een te laag zaadcelgehalte van het sperma kan wel degelijk leiden tot vruchtbaarheidsproblemen.

Stof in soja benadert vrouwelijk hormoon

Isoflavon dat voorkomt in alle planten, maar voornamelijk in bonen, is een stof die het vrouwelijk hormoon oestrogeen benadert. Isoflavonen (een type fyto-oestrogenen, plantenoestrogenen oftewel ‘dieetstrogenen‘) zouden dan ook de oorzaak zijn van de zaadcelafname. Omdat het lichaam van dikke mannen meer oestrogeen produceert dan dat van magere mannen, is het effect van soja op het sperma van dikke mannen het grootst. Mannen wiens sperma veel zaadcellen bevat, hebben naar verhouding ook meer te duchten van sojaproducten.

Aanpassingen…

Het eten van sojahoudende producten maakt dus niet onvruchtbaar, maar in combinatie met ongezonde leefgewoonten en andere schadelijke invloeden voor sperma, kan het ervoor zorgen dat het naarmate de leeftijd vordert, lastig wordt om kinderen te krijgen. Af en toe een portie tofoe of een sojaburger kan heus geen kwaad, maar wanneer je bijvoorbeeld vegetariër bent, kan het verstandig zijn om ook eens een andere vleesvervanger te gebruiken zoals eieren of paddenstoelen.

Heb jij vragen, opmerkingen, ervaringen of bevindingen ten aanzien van eisprong / ovulatie, vruchtbaarheid en/of ovulatietests die je wilt delen? Laat dan hieronder een berichtje achter!