Een basale temperatuurcurve kan je helpen je vruchtbare dagen te achterhalen. Met die kennis is het een stuk makkelijker om zwanger te worden omdat je dan weet wanneer je het beste seks kunt hebben. Door het bijhouden van een temperatuurcurve gedurende je menstruatiecyclus, kun je eenvoudig zien wanneer je eisprong (ook wel ovulatie genoemd) is geweest en wanneer je dus vruchtbaar was. Je temperatuur stijgt na dit moment namelijk met gemiddeld minimaal 0.2 tot 0.3 °C. Een basale temperatuurcurve helpt je ook om inzicht te krijgen in de duur en het verloop van je menstruatiecyclus.
Temperatuurmethode
Het bijhouden van je basale lichaamstemperatuur om je vruchtbaarheid in kaart te brengen wordt ook wel de ‘temperatuurmethode’ genoemd. Het doel is doorgaans om erachter te komen wat voor jou het juiste moment is om geslachtsgemeenschap te hebben om zwanger te raken. Je kunt een temperatuurcurve ook gebruiken als handvat indien je juist niet zwanger wilt worden. De temperatuurmethode is echter niet geschikt is ter vervanging van anticonceptie.
Uitleg in het kort: basale temperatuurcurve
Om een basale temperatuurcurve te maken, meet je simpelweg iedere ochtend op hetzelfde tijdstip en op dezelfde manier je lichaamstemperatuur. Je start hiermee aan het begin van je menstruatiecyclus. Dit is de eerste dag van je menstruatie. De temperatuurgegevens verwerk je vervolgens in een grafiek en hierdoor ontstaat een basale temperatuurcurve. Als je lichaamstemperatuur gedurende drie dagen in verhouding ca. 0.2 tot 0.3 °C of meer is gestegen ten opzichte van je gemiddelde temperatuur daarvoor, dan kun je er onder normale omstandigheden vanuit gaan dat je ovulatie heeft plaatsgevonden.
Wat is basale lichaamstemperatuur?
De basale lichaamstemperatuur is je lichaamstemperatuur in ruststand direct na het wakker worden, voordat je in beweging komt of actief wordt. Je basale lichaamstemperatuur is (gemiddeld) de laagste temperatuur gedurende 24 uur. Hierdoor is je basale lichaamstemperatuur zeer geschikt om je temperatuur van dag op dag te vergelijken en hier een patroon in te ontdekken.
Wat voor gegevens kun je uit een basale temperatuurcurve halen?
Door een basale temperatuurcurve van jouw menstruatiecyclus bij te houden, kun je de volgende gegevens verzamelen:
- Vruchtbare dagen
- Moment van eisprong / ovulatie
- Duur van fase tussen eisprong en start menstruatie (= luteale fase)
- Duur menstruatiecyclus
- Start menstruatie
- Wanneer je een zwangerschapstest kunt doen
Hoe basale temperatuur meten voor temperatuurmethode
Om een betrouwbare basale temperatuurcurve op te stellen, is het belangrijk om de volgende richtlijnen aan te houden:
- Meet je temperatuur dagelijks op hetzelfde tijdstip; zet eventueel je wekker indien je niet altijd op hetzelfde tijdstip wakker wordt.
- Meet je temperatuur zodra je wakker wordt en vóórdat je actief wordt. Dus vóór je uit bed stapt, vóór je je telefoon checkt en vóór je een gesprek begint met je partner.
- Meet je temperatuur telkens op dezelfde manier; bij voorkeur rectaal (via de anus) of vaginaal.
- Meet je temperatuur telkens met dezelfde thermometer.
Hoe maak je een temperatuurcurve?
Als je dagelijks je temperatuur noteert, dan verwerk je dit vervolgens in een grafiek om een temperatuurcurve te maken. Dit kan eenvoudig handmatig door zelf een grafiek te tekenen met verticaal de temperatuur en horizontaal de dagen. Je zet dan telkens een puntje bij de desbetreffende dag en de gemeten temperatuur. Vervolgens verbind je deze puntjes aan elkaar middels een lijn en ontstaat er een curve. Het is echter nog veel eenvoudiger om een temperatuurcurve te maken met behulp van een app op je telefoon of via een site als FertilityFriend.com. Voor een dergelijke app zoek je in de appstore op ‘menstruatiekalender’.
Voorbeelden temperatuurcurve
Hieronder een aantal voorbeelden van hoe een basale temperatuurcurve er in de praktijk uitziet. Je vindt voorbeelden van temperatuurcurves waarbij aan het eind van de cyclus menstruatie optrad en voorbeelden van basale temperatuurcurves waarbij aan het eind van de cyclus een positieve zwangerschapstest werd verkregen. Deze voorbeelden zijn van FertilityFriend.com.
Temperatuurcurve eindigend in menstruatie
Temperatuurcurve bij zwangerschap
Basale temperatuurcurve juist interpreteren
Het belangrijkste moment dat je met behulp van de temperatuurmethode kunt opsporen is je ovulatie. Dit is namelijk het moment waarop je vruchtbaar bent. Je ovulatie heeft plaatsgevonden net voordat je een gemiddelde temperatuurstijging van minimaal 0.2 tot 0.3 °C ziet op de grafiek. Op bovenstaande voorbeelden van FertilityFriend is de dag van ovulatie gemarkeerd middels de rode strepen die elkaar kruizen.
Wanneer geslachtsgemeenschap hebben?
Als je zwanger wilt worden, dan is het raadzaam om in de dagen voorafgaand aan je verwachte ovulatie seks te hebben. Je dient een temperatuurcurve dus gedurende een aantal maanden bij te houden om voldoende gegevens te verzamelen. Op basis van een aantal temperatuurcurves krijg je inzicht in de dag waarop jouw ovulatie doorgaans ongeveer plaatsvindt. De dagen voorafgaand aan dit moment in je nieuwe cyclus, is het moment om tussen de lakens te duiken.
Wanneer een zwangerschapstest doen?
Nadat je temperatuur is gestegen, blijft je temperatuur gemiddeld wat hoger tot het moment dat je weer ongesteld wordt. Indien je na 14 dagen na je ovulatie nog altijd een verhoogde temperatuur hebt en (nog) niet ongesteld bent, dan kun je eventueel een zwangerschapstest doen om te kijken of je mogelijk zwanger bent. Wil je een vervroegde zwangerschapstest doen? Kijk dan hoeveel dagen er gemiddeld tussen jouw ovulatie en moment van ongesteld worden zitten; op basis hiervan weet je wanneer je ongeveer een zwangerschapstest zou kunnen doen.
Voordelen en nadelen temperatuurmethode om zwanger te worden
Het bijhouden van je basale lichaamstemperatuur heeft een aantal belangrijke voor- en nadelen.
Voordelen
- Gratis
- Overzichtelijk
- Betrouwbaar indien de temperatuur zorgvuldig wordt bijgehouden
- Geen bijwerkingen
Nadelen
- Je dient dagelijks je temperatuur te meten en dit juist te noteren.
- De methode is niet betrouwbaar indien je niet zorgvuldig te werk gaat.
- Als je onregelmatig slaapt (bijvoorbeeld door onregelmatige diensten op je werk) dan is dit geen handige methode om je vruchtbare dagen te bepalen.
- Je temperatuur kan worden beïnvloed door o.a. ziekte, emoties en omgevingsfactoren. Hierdoor kan de temperatuurcurve onbetrouwbaar worden.
- Je weet pas achteraf (na de temperatuurstijging) wanneer je vruchtbaar bent geweest; dan is het dus al te laat om nog te proberen om zwanger te raken. Je gebruikt de temperatuurmethode vooral om een globaal inzicht te krijgen in je cyclus. Het gemiddelde van de gegevens kun je vervolgens gebruiken voor de volgende ‘ronde’.
Vragen?
Heb je vragen over de basale temperatuurcurve en de temperatuurmethode om zwanger te worden? Laat gerust een reactie achter onder dit artikel. We zullen dan ons best doen jouw vraag te beantwoorden!