Robin stelde de volgende vraag aan Gezondr:
‘Sinds ik verhuisd ben, heb ik enorm veel last van dichte luchtwegen en kortademigheid, ook van een bepaalde druk in mijn hoofd. Ik woon tussen twee bakkerijen in – althans één onder mij en één naast mij. Ook is er een bepaalde geur in de gang van het gebouw. Kan het zijn dat ik allergisch ben voor bepaalde geuren of stoffen? Ik vind het enorm vervelend. Weten jullie misschien wat ik met deze situatie aan moet?’
Hierbij de nodige uitleg…
Allergenen in de bakkerij (naast gist)
Bakkers gebruiken allerlei ingrediënten in hun broden waarvoor mensen allergisch, intolerant of overgevoelig kunnen zijn. Enkele voorbeelden van allergene stoffen die voorkomen in brood zijn als volgt:
- Gluten (tarwe, rogge, haver, gerst e.a.)
- Tarwe-eiwitten
- Eieren & melk (melksuiker of melkeiwit)
- Soja & sesam
- E-nummers (o.a. meelverbeteraars, kleurstoffen & propionzuur)
Van deze stoffen krijg je doorgaans last als je slijmvliezen direct in contact komen met brood of broodbestanddelen. Met name doordat je brood eet, maar ook als er meel op je handen achterblijft of als je meel inademt via een lekkend pak in je keukenkastje. De kans is echter niet groot dat deze stoffen zich via de lucht verspreiden en zodoende in je huis terechtkomen.
Gist
Een stof uit brood die veel klachten kan veroorzaken en zich wel via de lucht verspreidt is gist. Gisten zijn levende, eencellige schimmels die zich voortplanten door het vormen van sporen. Je kunt gisten en gistsporen inademen doordat ze via de lucht worden meegedragen. Bakkerijen gebruiken bakkersgisten of brouwersgisten (‘saccharomyces cerevisiae’ & ‘candida utilis’) om deeg te laten rijzen. Zonder gist zou brood plat en hard zijn.
Gist-intolerantie
Er zijn volop mensen die geen last ondervinden van gist. Er zijn echter ook mensen die slecht tegen gist kunnen. In dat geval spreekt men ook wel van gist-intolerantie. De symptomen van gist-intolerantie verschillen van persoon tot persoon. In veel gevallen komen de symptomen van gist-intolerantie overeen met die van een schimmelinfectie, maar bij inademing ook met die van hooikoorts. Zo kan er sprake zijn van:
- Luchtwegklachten: kortademigheid, snotteren, niezen e.a.
- Spijsverteringsklachten: winderigheid, obstipatie, diarree, opgeblazen gevoel e.a.
- (Over)vermoeidheid, draaierigheid & duizeligheid
Testen op gist-intolerantie
Om gist-intolerantie vast te stellen dan wel uit te sluiten, is onderzoek door een arts vereist. In de meeste gevallen wordt je bloed en/of ontlasting getest op antistoffen oftewel immunoglobulines. Hoe hoger de concentratie antilichamen die specifiek tegen gist worden ingezet, des te heftiger je intolerantie voor gist. Gist-intolerantie wordt vervolgens aangeduid met een percentage van 1 tot 100%. Hieronder bespreken we hoe je gist-intolerantie kunt voorkomen en behandelen…
Gist-intolerantie voorkomen & behandelen…
Als je gist-intolerantie wilt voorkomen, dien je het contact met gist en de consumptie van gist-houdend voedsel dus te beperken. Hierbij moet je denken aan alle soorten brood, crackers, beschuit en biscuits…
Maar o.a. ook aan tafelsuiker, alcohol, paddenstoelen, banket, poedersoepjes, bouillons, kant-en-klare sausjes, azijn, verwerkte vleeswaren, gedroogde vruchten, noten en gerijpte kaas. Mocht er sprake zijn van gist-gerelateerde gezondheidsklachten zoals gist-intolerantie en aanverwante ontstekingsreacties, dan kunnen antischimmelmiddelen en corticosteroïden worden ingezet.
Bakkersallergie & bakkersastma
Hoe vaker je in contact komt met bepaalde stoffen, des te groter de kans op een allergische reactie of intolerantie. Het is dan ook niet voor niets dat veel bakkers een overgevoeligheid ontwikkelen voor bepaalde stoffen in brood.
Zo krijgt ruim 10 procent van alle broodbakkers en deegbereiders te maken met ‘bakkersallergie’ oftewel ‘bakkersastma’. Deze aandoening wordt veroorzaakt door tarwemeel en het schimmel-enzym alfa-amylase. Alfa-amylase wordt gebruikt om de gisting van brood te versnellen. Tot slot kunnen meelverbeteraars ‘bakkerseczeem’ en aanverwante huidklachten en huiduitslag veroorzaken.
Heb jij ervaring met gezondheidsklachten die worden veroorzaakt door bakkerijen, brood of gist? Laat dan hieronder jouw vraag of verhaal achter in een reactie hieronder…
18 comments
Con
6 januari 2025Ik heb recentelijk mijn brood-bak-machine weer eens uit de kast gehaald, er stond nog broodmix, het soort waar alleen water aan toegevoegd moest worden, op de plank. Nog net op de datum, dus geen probleem, dacht ik. Totdat ik later weer in de buurt kwam van de machine, die rustig zijn werk stond te doen, brood bakken dus, en ik het erg benauwd kreeg van de geur, verstopte neus, drukkend gevoel gevoel op mijn borst en mondbrand.
Bevestigen deze klachten mijn vermoeden van een overgevoeligheid?
peter
21 december 2021Nadat ik een stuk stokbrood had genuttigd voelde ik een kriebel in mijn keel met hoestbuien tot gevolg
op geen enkele manier gaat dit weg ik ben al 2 weken aan de hoest met hoofdpijn en spierpijn
ik koop al jaren bij dezelfde bakker en dat is nu raar
hoestdrank met Broomhexine geeft ook niet het gewenste resultaat
gevolg ademen valt steeds zwaarder door geïrriteerd borstbeen en middenrif
kan dit zomaar optreden van een stukje brood
Tessa
10 april 2018Ik heb het vermoeden dat ik allergisch ben voor gist (vaak diarree en soms overgeven na het eten van producten met gist of gistextract), maar mijn huisarts zegt dat ze dit niet kan testen. Ik werd doorverwezen naar een MDL-arts, maar ook zij zei dat ze het niet kon testen. Weet iemand hoe het wel getest kan worden (in het reguliere circuit) en bij wat voor arts ik daarvoor moet zijn?
bakker oma
12 juni 2022Je kunt dit laten testen met een ” levend bloed analyse.
Moet je wel even op zoek naar een lab, dat dit doet en de kosten zijn hoog!
Hg Dinie
Vivke
4 januari 2018Sinds 3 jaar opgeblazen buik en buikpijn. Branderig gevoel op rug… arts had tarwe afgeraden, maar ik begin me bewust te worden dat ik niet meer tegen brood kan. En muesli met noten is voor mij geen alternatief. Ik ben wel in de menopauze… misschien ook de reden van veel klachten?! Ik voel me een beetje verloren.
Nathalie
22 maart 2018Hoi Vivke, Ik heb mijn bloed laten testen op voedingsmiddelen bij een orthomiculaire therapeut. Ik moest het wel zelf betalen maar het was het waard. Ik blijk tolerant te zijn voor tarwe, gluten, gist, kippenei en cashew noten. Nu hoef ik het niet allemaal zelf uit te vogelen want dat is heel lastig vind ik. Ik dacht ik ga glutenvrij brood eten maar daar zit wel weer gist in.
Nicole
31 augustus 2016Ik heb een vraag. Als ik brood eet, krijg ik last van mijn darmen en zwel ik helemaal op. Nu heb ik ontdekt in mijn vakantie in Frankrijk dat ik niet opzwel van donkerbruinbrood van de Franse bakker. Ook wit stokbrood niet. Het brood daar is wel na een dag niet meer zo vers als in Nederland. Thuisgekomen heb ik afbakmeergranenstokbrood gegeten en daar ook geen last van gehad. Welk broodingrediënt zal het opgeblazen gevoel kunnen veroorzaken? Ik wil een broodmachine aanschaffen om zelf brood te bakken. Maar ik wil eerst weten wat het zou kunnen zijn. M.v.g. Nicole Kipperman
Karin Rietbroek
16 augustus 2016Hallo. Ik heb sinds kort het idee dat ik niet tegen gistextract kan. Als ik namelijk bij anderen eet waar een bouillonblokje door het eten zit (dat gebruik ik zelf dus nooit) moet ik na het eten direct naar de wc (diarree). Kan dit door het gistextract komen? Ik heb dit ook na het eten van champions. Ik ben benieuwd of mijn idee kan kloppen.
Paul
21 augustus 2016Gistextract staat ook wel bekend als E621, MSG of mononatriumglutamaat. Veel mensen zijn (over)gevoelig voor deze smaakversterker, ikzelf mijd hem als de pest. Of je klachten daadwerkelijk gerelateerd zijn aan een gistallergie of champignonallergie durf ik niet te zeggen, maar dat zou best kunnen.
kees
7 augustus 2016Beste, Ik heb last van de keel en druk op oren en hoofd, stress heb ik wel, maar de slijmvliezen in de keel zijn rood met wat bloedvaatjes, soms vieze smaak en brok, ik drink bier, mogelijk een oorzaak, maar vermoed dat het kwam na de renovatie van mijn huis, welke nu potdicht is gemaakt met een centraal afzuigsysteem, wat me helpt zijn histamineremmers, omdat ik wel eens reageer op pollen, en als ik slik lijkt het wel een bal soms, oorruis doordat ik vermoed dat een en ander verstopt zit, ik eet niet veel brood maar drink wel elke dag wat blikjes bier. Renovatie van huizen is niks, ik vind het nu ook bedompt ruiken soms maar geen vocht verder gevonden, deze huizen stammen uit 1972 er is geen kruipruimte onder de vloer, wel betonnen plafond en daarboven houten vloer zolder. Er is dubbelglas nu en de buitenmuren zijn bekleed met piepschuim van 10 of meer cm dikte, en deel extra muur. Plastic raamsponningen. Misschien door de vullingen ze hebben schuim gespoten bij raam en zo, en de spleet van het dak op zolder zit purschuim, daar slaap ik ook, maar zorg voor goede verluchting met ramen open. Vr.gr. IJpelaar.
chantal mertens
21 april 2016Omdat ik al 11 jaar last heb van ernstige schimmelnagels / kalknagels ben ik 2,5 week geleden gestart met het schrappen van suiker en tarwebrood uit mijn dieet omdat mijn pedicure aangaf dat schimmels leven op gist en suikers. Wanneer je de schimmels niet ‘voedt’ gaan ze dood. Ik heb ook al mijn hele leven last van astma en terugkerende poliepen in mijn bijholten. De poliepen zijn al 5 keer operatief verwijderd, maar keren vrij snel weer terug. Twee keer per jaar krijg ik een prednison kuur om de poliepen te laten slinken en ontstekingen te verminderen. Ongeveer 1,5 week na het starten van mijn ‘dieet’ werd ik minder benauwd en na maanden niet te kunnen ruiken, heb ik nu weer reuk en is mijn smaak enorm verbeterd! Bovendien ervaar ik minder druk op mijn ogen en oren. Kan het zijn dat ik een gist allergie heb die invloed heeft op mijn luchtwegen? Na het eten van pasta afgelopen weekend, zat de vorige dag mijn neus overigens direct weer vol, dit verdween na 2 dagen zonder brood / geraffineerde suikers. Ik heb al een aantal bloedtesten gehad, maar daar is tot op heden niets uitgekomen. Ik weet niet of daar ook op gluten en/of gist is getest. Ik ben benieuwd naar reacties!
Mandy
11 januari 2016Hallo, Ik ben werkzaam als verkoopster in een bakkerij. Ik heb een vreemde uitslag op mijn bovenarmen (nu ook beetje bij beetje meer op mijn bovenlijf) die “ooit” door de huisarts is bestempeld als een schimmel / eczeem. Deze klachten zijn er al zeker een jaar of 10, hier heb ik toentertijd een hormooncrème voor gekregen. Dat hielp op zich wel maar de klachten zijn er niet minder op geworden. Ik heb tijdens mijn zwangerschap en erna al met al 13 maanden thuis gezeten waarbij ik geen klachten heb gehad. Sinds ik weer aan het werk ben is de eczeem op mijn bovenarmen weer terug en op de dagen dat ik werk heb ik onverklaarbare jeuk aan mijn onderarmen. Ook heb ik op die dagen vaak last van ernstige hoofdpijn en duizeligheid. Zou dit gistgerelateerd kunnen zijn?
Paul
11 januari 2016Beste Mandy, Dit klinkt als bakkerseczeem. In beginsel bestaan er twee vormen c.q. ziektebeelden van dit type contacteczeem: Beeld I: Irritatie-eczeem en Beeld II: Allergisch eczeem. Bakkerseczeem wordt gekenmerkt door jeuk, roodheid, blaasjes en schilfering van de huid. Deze huidaandoening ontstaat meestal door overgevoeligheid voor meelverbeteringsmiddelen c.q. meelverbeteraars. De klachten verdwijnen in dat geval door contact met deze chemicaliën in broodmeel te vermijden. Natuurlijk kan er ook sprake zijn van een combinatie van gist-allergie en een allergische of overgevoeligheidsreactie jegens meelverbeteraars. Dit zou je kunnen testen door een tijdje meelverbeteraars te mijden en vervolgens een tijdje gist te mijden. Sterkte! Groeten, Paul
Mandy
11 januari 2016Is dit ook aan te tonen d.m.v. een allergietest? Ik werk op vrijdag en zaterdag, die dagen neem ik al bijna standaard ibuprofen tegen de hoofdpijn. Dan krijgen mijn armen een rode gloed en gaan jeuken. Ik heb er de andere dagen geen last van. De producten mijden is natuurlijk niet zo heel makkelijk omdat ik constant met brood in de weer ben. Alvast heel erg bedankt!
Paul
11 januari 2016Als je overgevoeligheidsreactie een klassieke allergie of atopie betreft, dan zal die nagenoeg zeker bij een allergietest naar boven komen. Een dermatoloog of allergoloog kan bijvoorbeeld een priktest of plakproef doen waarbij men kleine beetjes gist en meelverbeteraars op de huid plakt of in de huid prikt. Ieder prikje en ieder plakkertje zal tot op zekere hoogte een huidreactie uitlokken. Als er een soort van kwaddels of galbulten ontstaan die sterk jeuken, rood worden en opzwellen, mag je aannemen dat je allergisch of pseudo-allergisch jegens de betreffende stof bent. In dat geval biedt een anti-allergiemedicijn oftewel anti-allergicum maar al te vaak uitkomst. Bijvoorbeeld een antihistaminicum of corticosteroïde… Ik begrijp dat je contact met gisten en meelverbeteraars niet volledig uit de weg kunt gaan, maar wellicht kun je je huid beschermen met handschoentjes en kun je je luchtwegen preventief beschermen met allergiemedicatie… Nogmaals sterkte!
Allegonda Olga van Oosten
17 december 2015Hei, Vanavond was er een programma op de Noorse televisie (wij wonen gedeeltelijk in Noorwegen) over iemand die naar diverse artsen was geweest, maar pas na 8 artsen werd zijn ontlasting op gist gecontroleerd. Hij gaf vaak over, enfin had alle symptomen die hierboven opgenoemd zijn. Hij is zelfs gearresteerd omdat hij een ongeluk veroorzaakte en bij de “blaasproef” een zeer hoge “uitslag” gaf. Enfin, om een lang verhaal kort te maken… direct na de uitzending alles opgezocht op de PC en wij hebben alle symptomen van een schimmelallergie / gistallergie… dus onze voeding wordt vanaf morgen aangepast. En vanavond geen nootjes, geen “drankje”, maar een glas jus d’orange. Hartelijk dank voor het goede artikel… zodra wij wat “opgeknapt” zijn zal ik het melden! Wij zijn overigens 69 en 77 jaar, en zijn pas een paar jaar allergisch jegens schimmels. Met vriendelijke groeten uit het “Hoge Noorden”, Gonny
C.
5 augustus 2014Goedemorgen, U geeft aan dat er getest kan worden op gist. Ik probeer al bijna 2,5 jaar gistvrij te eten. Heeft het dan wel zin om te testen? Omdat naar mijn idee je alleen afweerstoffen opbouwt als je gist eet… B.v.d. C.
Paul
5 augustus 2014Ik snap de beweegreden achter je vraagstelling niet, waardoor het lastig is om inhoudelijk te reageren. Waarom wil je je bloed laten testen op gist-antistoffen? Dus wat is de aanleiding hiertoe? Wat sowieso handig is om te weten: gist krijg je niet alleen binnen via je voeding; je kunt gisten ook inademen. Het systemische en lokale immuunsysteem zullen dan zorgen voor verhoogde gehaltes aan serum-antilichamen, te weten IgA, IgG en IgM. Deze zijn gericht tegen zowel bakkersgist als bijvoorbeeld candida albicans. Tegen candida gevormde antistoffen kunnen erg belastend zijn voor je lijf en op termijn auto-immuniteit in de hand werken, maar eventuele directe symptomatologie is veeleer het gevolg van de activiteit van de pathogene gistcellen/candida-cellen en dus niet van antistoffen tegen gisten. Met behulp van fase-contrast-microscopie kunnen de verhoogde gehaltes aan serum-antilichamen zichtbaar worden gemaakt, maar zulke gespecialiseerde onderzoeken zijn kostbaar en worden dan ook niet zonder zeer gegronde reden gedaan. Groeten, Paul