De binnenkant van je baarmoeder is bekleed met een slijmvlies dat ook wel ‘endometrium’ wordt genoemd. Als dit baarmoederslijmvlies tot buiten de baarmoeder groeit, dan spreekt men ook wel van ‘endometriose’. In dit artikel bespreken we de symptomen en behandeling van endometriose en eventuele bijkomstige “chocolade-cysten”. Maar ook een andersoortige eierstokcyste, genaamd “dermoïd-cyste”…
Gevolgen van endometriose
Het dikker worden, bloeden en uitstoten van baarmoederslijmvlies binnen de baarmoeder en genitaliën is een natuurlijk aspect van de menstruatiecyclus en verloopt doorgaans zonder problemen of gevaren. Uitstoot van baarmoederslijmvlies en bloed buiten de baarmoeder, veroorzaakt echter verregaande complicaties…
Zo kan baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoeder vastzetten op de eierstokken of op organen binnen de buikholte. Deze verklevingen worden ook wel endometriose-haarden genoemd. Uiteindelijk kunnen op de locatie van de haarden, verklevingen en bloedophopingen ernstigere complicaties ontstaan, waaronder:
- Vergroeiingen
- Ontstekingen & bloedingen
- Cysten
Een endometriose-haard zal tijdens de menstruatie opnieuw bloed verliezen, waardoor endometriose zich bovendien snel kan uitbreiden!
Klachten & symptomen
In de meeste gevallen verloopt endometriose langzaam en geleidelijk. Bij het ontstaan van deze aandoening ervaar je doorgaans niet of nauwelijks klachten. Pas in een vergevorderd stadium –als zich eenmaal ontstekingen voordoen– zal endometriose klachten veroorzaken. De bekendste en meest kenmerkende symptomen van endometriose zijn:
- Abnormale pijn in onderbuik of onderrug
- Pijn vanuit eierstokken of baarmoeder
- Pijn in de kleine bekkenholte (blaas, endeldarm of vagina)
- Abnormale pijn tijdens menstruatie & ovulatie
- Blaas-gerelateerde problemen (blaasontstekingen e.a.)
- Pijn of bloed bij het plassen of ontlasten
- Vaginaal bloedverlies
- Vruchtbaarheidsklachten of onvruchtbaarheid
Endometriose-onderzoek
Als je het vermoeden koestert dat je lijdt aan endometriose, dan kun je dit het beste kenbaar maken aan je huisarts. Je huisarts zal je zo nodig doorverwijzen naar een gynaecoloog voor lichamelijk onderzoek. Zodoende kan endometriose worden vastgesteld dan wel uitgesloten.
Een gynaecoloog zal o.a. voelen of de eierstokken gezwollen zijn als gevolg van een endometriose-cyste (‘endometrioom’). Indien nodig zal er tevens een echoscopisch onderzoek worden uitgevoerd om endometriomen of verklevingen te ontdekken dan wel uit te sluiten.
Bij verdenking van endometriose is nader onderzoek vereist. Om definitief de diagnose ‘endometriose’ te kunnen stellen, is zelfs een laparoscopische kijkoperatie (laparoscopie) vereist. In dat geval wordt er via een minuscule incisie (2 centimeter), direct onder de navel een cameraatje (laparoscoop) ingebracht om duidelijkheid te verschaffen.
Cyste in baarmoeder of eierstok
“Verdwaald” baarmoederslijmvlies kan verscheidene soorten gezwellen vormen in de buikholte. Dit soort gezwellen ontstaat meestal in de eierstokken of in het gladde spierweefsel van de baarmoeder. De cyste die kan ontstaan door endometriose wordt ‘endometriose-cyste’ ,’endometrioom’ of ‘chocoladecyste’ genoemd.
Daarnaast is er een variant van cystevorming in het ovarium die losstaat van endometriose, namelijk de dermoïd-cyste. Hierbij aanvullende informatie over beide eierstokcysten:
A. Chocolade-cyste
Gezwellen die door toedoen van endometriose ontstaan, worden endometriose-cysten of endometriomen genoemd. Een endometrioom is een cyste die in de meeste gevallen gevuld is met “oud bloed”. Vanwege de roestbruine kleur van gedroogd bloed, wordt een endometrioom ook wel “chocolade-cyste” genoemd.
B. Dermoïd-cyste
De meest ernstige en pijnlijke cyste die kan optreden in baarmoeder of eierstokken is de dermoïd-cyste. Een dermoïd-cyste wordt ook wel dermoïd-tumor of “teratoom” genoemd. Het betreft een “monsterlijk gezwel” dat extreem hevige pijnen kan veroorzaken.
Een dermoïd-cyste “voedt” zich en groeit zodoende en wordt om die reden ook wel een “ontwikkelingscyste” genoemd. Een dermoïd-cyste ofwel teratoom kan zodoende allerlei weefsels en orgaancomponenten bevatten. Een grote, langdurig ontwikkelde dermoïd-cyste bevat doorgaans huid, haren, tanden, spieren & zenuwen.
De meeste dermoïd-cysten zijn extreem pijnlijk, maar desalniettemin “goedaardig”. In zeldzame gevallen bevat een dermoïd cyste echter agressieve oftewel kwaadaardige cellen. In dat geval spreekt men ook wel van een maligne dermoïd-tumor. Een maligne dermoïd-tumor is potentieel levensbedreigend!
Dermoïd-cysten en endometriosecysten zijn dus beide cysten die in het ovarium aanwezig kunnen zijn, maar de ontstaanswijze is verschillend. Het één kan los van het ander optreden, maar beide kunnen ook gelijktijdig aanwezig zijn. Ze hebben echter niets met elkaar van doen.
Behandeling & operatie van eierstokcysten
Zolang cysten, verklevingen, bloedingen en vergroeiingen in baarmoeder en/of eierstokken geen ontstekingen of pijn veroorzaken, hoeft behandeling van per definitie noodzakelijk te zijn. Dit is afhankelijk van verscheidene factoren, waarvan pijnklachten en kinderwens de belangrijkste zijn.
Bloed kan echter niet altijd door het lichaam worden opgeruimd. Cysten kunnen bovendien openspringen. Dit kan erg gevaarlijk zijn omdat de inhoud ervan ontstekingsreacties kan veroorzaken rondom je vitale organen.
A. Behandeling endometriose
In sommige gevallen kan endometriose tijdelijk worden behandeld met behulp van medicijnen, waaronder hormoon-injecties. In bepaalde gevallen bestaat er een reden om endometriomen operatief te verwijderen.
Hoe dan ook is endometriose een chronische aandoening die terug zal blijven komen en zodoende moet worden blijven behandeld… Totdat je in de natuurlijke overgang komt. En zelfs dan moet je voldoende aandacht besteden aan de gevolgen die de aandoening tot dan toe veroorzaakt heeft.
B. Behandeling maligne dermoid-tumor
Indien er sprake is van een maligne dermoïd-tumor, (die dus niet gerelateerd is aan endometriose) is (naast een operatie) doorgaans radiotherapie en/of chemotherapie vereist om uitzaaiing te voorkomen.
Ben jij bekend met endometriose, endometriomen en/of dermoïd-cysten? Deel hieronder jouw ervaringen en bevindingen…
