Je schildklier bevindt zich in de keel, pal voor en onder het strottenhoofd, aan weerszijde van de luchtpijp. Door verschillende oorzaken kan een ontsteking van de schildklier ontstaan, waarbij zich verscheidene klachten voordoen. Een ontstoken schildklier staat bekend onder verschillende benamingen, namelijk:
- Schildklierontsteking
- Thyreoïditis / thyroïditis
- Schildklierinfectie
Bij een schildklierontsteking door een ziekteverwekker (virus e.a.) spreekt men liever van schildklierinfectie dan schildklierontsteking…
Wat is een schildklierontsteking?
Een ontstoken schildklier is een reactie die meestal wordt uitgelokt door een virus of auto-immuunziekte. Doordat een virus of je eigen immuunsysteem de schildklier aanvalt, treden er allerlei symptomen op. Deze klachten zijn meestal tijdelijk, maar soms ook blijvend van aard.
Symptomen van een ontstoken schildklier
Een schildklierontsteking veroorzaakt niet altijd klachten. In veel gevallen voelt een ontsteking van je schildklier hetzelfde als griep met keelontsteking. Zodoende wordt thyreoïditis lang niet altijd als zodanig herkend. De bekendste symptomen van een ontstoken schildklier zijn als volgt:
- Struma (vergrote & opgezette schildklier)
- Gevoel van een “brok in de keel”
- Keelpijn & heesheid
- Vertraagde of versnelde schildklierwerking
- Lichte temperatuursverhoging
Meestal zijn de symptomen bij een ontsteking van de schildklier vergelijkbaar met die van griep, verkoudheid en keelontsteking.
Soorten schildklierontstekingen…
Een ontsteking van de schildklier kent verschillende vormen. De belangrijkste soorten thyreoïditis zijn als volgt:
1. Hashimoto-thyreoïditis
Ontsteking van de schildklier is een belangrijk verschijnsel bij de ziekte van Hashimoto. In dat geval spreekt men ook wel van ‘Hashimoto-thyreoïditis’ of ‘thyreoïditis van Hashimoto’. Deze vorm van schildklierontsteking komt het vaakst voor. Hashimoto-thyreoïditis is een auto-immuunstoornis waarbij je immuunsysteem antilichamen aanmaakt die je schildklier beschadigen. Deze vorm van schildklierontsteking staat daarom ook wel bekend als auto-immuunthyreoïditis.
2. Subacute thyroïditis
Subacute thyroïditis is een schildklierontsteking waarbij een ontstekingsreactie optreedt die gekenmerkt wordt door granulomen. Deze vorm van schildklierontsteking staat tevens bekend als:
- Granulomateuze schildklierontsteking
- De Quervain thyreoïditis
- Virale thyroïditis
Een virale ontsteking van de schildklier komt vrij vaak voor. Meestal gaat het om een dusdanig milde vorm dat de aandoening voor griep wordt aangezien. Een “gewone” subacute schildklierinfectie ontstaat langzaamaan en verdwijnt weer vanzelf. Meestal ontstaat futloosheid, hoofdpijn, spierpijn en verhoging. Na enkele dagen wordt de schildklier ietwat groot en gevoelig. In dat geval ontstaat pijn bij slikken, draaien van de hals en druk op de keel. Pijn kan uitstralen richting de oren.
Deze ontsteking van de schildklier is naar alle waarschijnlijkheid te wijten aan een virus en wordt daarom ook wel virale thyreoïditis genoemd. Omdat de exacte oorzaak niet van belang is, wordt er nauwelijks onderzoek naar gedaan. Deze vorm van schildklierinfectie is vernoemd naar diens ontdekker: de Zwitserse chirurg Fritz de Quervain.
3. Acute thyroïditis
In zeer zeldzame gevallen wordt de schildklier geïnfecteerd door bacteriën. In dat geval spreekt met ook wel van een bacteriële schildklierontsteking of bacteriële thyreoïditis. Er ontstaat dan van het ene op het andere moment fikse keelpijn. Meestal is een streptokokkenbacterie de boosdoener. Behandeling is doorgaans niet nodig, maar soms wordt een antibioticakuur voorgeschreven.
4. Stille thyroïditis
Stille thyroïditis is een vorm van schildklierontsteking die verloopt zonder pijn. De symptomen en het beloop zijn verder vergelijkbaar met die van een subacute ontsteking van de schildklier. Er worden echter vaker en meer antistoffen in het bloed gevonden zoals bij Hashimoto. In sommige gevallen van een “stille” schildklierontsteking treedt vertraging van de schildklier op die zelfs chronisch kan zijn. Eenzelfde beeld treedt vaak op bij vrouwen na hun bevalling (zie hieronder).
5. Postpartum-thyreoïditis
Bij veel vrouwen treedt binnen één jaren na hun bevalling een “stille” schildklierontsteking op. Dit fenomeen wordt ook wel postpartum-thyreoïditis genoemd. Vaak is de schildklier ietwat vergroot (struma). Verdere symptomen zijn vrij zeldzaam. Als zich aanvullende symptomen voordoen, dan is er eerst sprake van een vertraagde schildklier gevolgd door een overactieve schildklier.
Een ontstoken schildklier na de zwangerschap heeft waarschijnlijk te maken met veranderingen in de hormoonhuishouding en het immuunsysteem. Eventuele klachten verdwijnen doorgaans binnen enkele maanden, maar doen zich vaak bij een volgende zwangerschap opnieuw voor.
6. Thyroïditis van Riedel
Thyroïditis van Riedel is een chronische vorm van schildklierontsteking… Waarbij blijvende verbindweefseling (fibrose) en verharding (sclerose) van de schildklier optreedt. Thyroïditis van Riedel staat ook wel bekend als:
- “Riedelse” schildklierontsteking
- Fibroserende / fibreuze thyreoïditis
- Scleroserende schildklierontsteking
Door de schildklier-fibrose ontstaat een buitengewoon harde, opgezette schildklier (struma)… Evenals een vertraagde schildklierfunctionaliteit (hypothyreoïdie). Chronische fibreuze thyreoïditis van Riedel is gelukkig zeer zeldzaam.
7. Amiodarone schildklierontsteking
Sommige hartritmestoornissen worden behandeld met Amiodaron. Amiodaron is een anti-aritmicum: een geneesmiddel om het hart in een optimaal ritme te doen kloppen. Deze hartmedicatie wordt verkocht als het merkloze amiodaron en onder de merknaam Cordarone®. In zeldzame gevallen treedt een schildklierontsteking als bijwerking op. Als amiodaron een ontsteking van de schildklier veroorzaakt, dan spreekt men ook wel van ‘amiodarone thyroïditis’.
8. Schildklierontsteking met thyreotoxicose
Bij een zeer ernstige ontsteking van de schildklier kan thyreotoxicose oftewel thyrotoxicosis ontstaan. Deze aandoening is als het ware een bloedvergiftiging door je eigen schildklier. Thyreotoxicose ontstaat meestal doordat schildklierfollikels kapot gaan vanwege een zeer hevige ontsteking van de schildklier.
Hierdoor lekt continu schildklierhormoon in de bloedbaan, waardoor een gevaarlijk hormoonoverschot in je bloed kan ontstaan. Thyreotoxicose wordt gekenmerkt door het syndroom van Basedow: warme vochtige huid, trillingen, vermagering & sterk verhoogde ruststofwisseling.
Behandeling van schildklierontsteking
Thyroïditis is meestal mild van aard en geneest doorgaans vanzelf. Eventuele pijn kan worden onderdrukt met paracetamol of ibuprofen. Een schildklierontsteking onderzoeken en behandelen is enkel nodig indien de schildklier niet binnen 3 tot 6 weken vanzelf geneest… Of als de schildklierfunctie blijvend wordt ontregeld en er een gebrek of overschot aan schildklierhormonen ontstaat.
Een dergelijke verstoring van de schildklierwerking is meestal aantoonbaar middels bloedonderzoek. De schildklier is bij een ernstig verstoorde schildklierwerking doorgaans pijnlijk vergroot en bovendien ontstaan aanvullende schildklier-symptomen. Bij dit soort schildklierklachten worden soms schildklierhormonen, schildklierremmers, bètablokkers en/of corticosteroïden voorgeschreven.
Via de volgende links kun je meer lezen over: schildklier-symptomen, schildklier-onderzoek en schildklier-behandeling.
Heb jij ervaring met een ontsteking van de schildklier? Deel hieronder jouw vragen & opmerkingen…
