Het stuitje is het uitstekende onderste stukje van de wervelkolom. Het bevindt zich direct boven de bilspleet. De stuit bestaat uit 3 tot 5 samengegroeide staartwerveltjes. De officiële medische benaming voor de stuit of het staartbeen is ‘coccygis’ of ‘coccyx’. Pijn in het stuitje wordt daarom ook wel ‘coccydynia’ genoemd. Pijn in het stuitje (stuitbeen / staartbeen / staartbot) komt relatief vaak voor. Er is echter verrassend weinig over pijn in de stuit te vinden op het internet. Daarom hierbij 6 tips, oorzaken en oplossingen bij pijn in je stuitje…
Symptomen van stuitpijn herkennen
Coccodynia (coccydynie ofwel coccygodynie) komt van het Grieks en betekent letterlijk ‘pijn in de staart’. Stuitpijn wordt onder andere gekenmerkt door:
- Continue pijn, net boven de anus
- Acute pijn bij het zitten op een stoel of fiets
- Pijn bij “verliggen” of opstaan van stoel of bed
- Pijn bij bepaalde bewegingen van de heupen/bekken
- Pijn bij spierspanning
- Pijnscheuten door de benen
Pijn in stuitje door impact of overmatige druk
Het staartbeen bevindt zich op een kwetsbare plek. Pijn in het stuitje wordt dan ook vaak veroorzaakt door een valpartij op je achterste. Hierbij valt te denken aan de val van een trap of een ongelukje bij het schaatsen, rennen, voetballen, fietsen of paardrijden. Stuitpijn is vooral een waarschijnlijk gevolg als je op een oneffen ondergrond valt of langdurig met je volledige lichaamsgewicht op de stuit blijft leunen. Pijn in het stuitje geneest in dit geval doorgaans vanzelf na verloop van tijd. Vaak duurt het herstel onwaarschijnlijk lang, omdat mensen veelvuldig en langdurig zitten, waardoor het stuitje continu wordt belast.
Pijn stuitje vanwege botvliesontsteking
In veel gevallen is het niet het benige deel van de stuit dat is beschadigd, maar het botvlies dat het staartbeen beschermt. Na een val of overmatige druk op het stuitje kan het botvlies namelijk geïrriteerd of ontstoken raken. Dit gaat doorgaans gepaard met een venijnige, zeurende pijn. Als het botslijmvlies om het stuitje niet voldoende wordt ontlast en ontzien, kan de stuitpijn chronisch worden. Als er sprake is van een (chronische) botvliesontsteking, dan wordt pijn in het stuitje doorgaans behandeld met ontstekingsremmers en/of injecties met steroïden. Ook accupunctuur zou werkzaam kunnen zijn bij (lichte) irritatie van het botvlies.
Let op: in zeer zeldzame gevallen wordt stuitpijn veroorzaakt door een cyste of tumor (kanker).
Verkeerde sta- of zithouding = pijnlijke stuit
Vaak is er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak van pijn in het stuitje. Het stuitje doet simpelweg pijn, vooral als je (achterover gezakt) achter de computer of televisie zit. In dergelijke gevallen wordt de pijn vaak veroorzaakt door een verkeerde houding. Stuitpijn kan dan ook soms worden verholpen door het aanpassen van je sta- en/of zithouding: probeer rechtop te staan en rechtop te zitten. Wat ook kan helpen is het zitten op een ringband waardoor het stuitje als het ware zweeft. De enige afdoende remedie voor pijn in het stuitje door een verkeerde houding is doorgaans het afwachten van de genezing en het onderdrukken van de pijn met paracetamol.
Pijn in het stuitje door gebrekkige bekkengordel
Pijn in het stuitje kan worden veroorzaakt door een slecht functionerende bekkengordel. Het stuitje zit namelijk vast aan het heiligbeen. Het heiligbeen zit met banden vast tussen de heupbeenderen (bekken). Tijdens het lopen bewegen de twee heupbeenderen en worden allerlei spieren, pezen en banden aangespannen die vastzitten aan het heiligbeen en daarmee het stuitje. Als het bewegingsmechanisme van de bekkengordel wordt verstoord door gewrichtsblokkades, dan kunnen bepaalde spieren ongewenst of incorrect aan het stuitje trekken. Hierdoor kan (chronische) stuitpijn ontstaan. Chiropractische therapie (chiropractie) kan in dit geval uitkomst bieden.
Gebroken of gekneusd staartbeen veroorzaakt pijnlijke stuit
Als het stuitje bij een val op je achterste direct getroffen wordt door een smalle rand of klein voorwerp, dan kan het stuitje kneuzen of zelfs breken. Met een röntgenonderzoek, CT-scan of MRI-scan kan een hevige kneuzing of breuk van het staartbeen worden opgespoord. Het stuitje kan overigens ook naar voren omklappen, afbreken of worden losgewrikt van het heiligbeen door een bevalling, operatie of overmatige krachtinspanning. Bij hoge uitzondering wordt het gebroken staartbeentje operatief verwijderd middels een chirurgische ingreep (coccygectomie).
Tot slot
Al met al zijn de mogelijke oorzaken van stuitklachten divers en de oplossingen beperkt. De klachten lopen uiteen, maar zijn vrijwel altijd gerelateerd aan hevige, branderige stuitpijn en stekende pijnscheuten door ontstekingsverschijnselen van botvlies. In dit vervolgartikel over stuitklachten vind je nog veel meer oorzaken, oplossingen en behandelingswijzen met betrekking tot coccygodynie en aanverwante stuitklachten.
Heb jij ervaring met pijn in het stuitje? Laat hieronder weten wat voor jou de beste oplossing is ter behandeling van een pijnlijke stuit!
