Op zich hoeft een versnelde hartslag ofwel verhoogde hartslag niet erg te zijn. Zo ontstaat tachycardie standaard bij intensieve lichamelijke inspanning zoals sport (inspanningstachycardie). Daarnaast is een versnelde hartslag een natuurlijk gevolg van schrik, angst en stress (adrenaline-tachycardie). Toch kan een te hoge hartslagfrequentie ook wijzen op een achterliggende aandoening. Hieronder bespreken we de 10 belangrijkste oorzaken, symptomen en behandelingen bij een te hoge hartslag…
Wat is tachycardie?
Men spreekt van tachycardie bij een hartslag hoger dan 100 slagen per minuut. In extreme gevallen is sprake van een hartfrequentie van maar liefst 400 kloppingen! Als je hart dusdanig snel klopt, is het niet in staat om voldoende zuurstofrijk bloed door het lichaam te pompen. Daarom is het belangrijk om een langdurig verhoogde hartslag te behandelen.
Helemaal onderaan dit artikel bespreken we de verschillende vormen van tachycardie; maar nu eerst de oorzaken, symptomen en behandelingen van een te hoge hartslag…
1. Versnelde hartslag door overactieve schildklier
Een verhoogde of versnelde hartslag kan worden veroorzaakt door een overactieve of hyperactieve schildklier. Een te snel werkende schildklier wordt ook wel hyperthyroïdie genoemd en kan duiden op de Ziekte van Graves.
Een versnelde hartslag wegens een overactieve schildklier kan worden behandeld met thyreostatica (Strumazol, Carbimazol, Propylthiouracil e.a.)
2. Verhoogde hartslag vanwege paniekstoornissen
Paniekstoornissen kunnen leiden tot een versnelde hartslag. Een paniekstoornis houdt in dat je paniekaanvallen krijgt die niet in verhouding staan tot de omstandigheden. Vaak gaan ze gepaard met overmatig zweten, hyperventilatie en oververmoeidheid.
Hevige tachycardie door toedoen van een paniekstoornis wordt veelal behandeld met serotonine-heropnameremmers zoals Prozac.
3. Koorts veroorzaakt een versnelde hartslag
Koorts zorgt voor een verhoogde hartslag. Als je niet weet waar je tachycardie vandaan komt, neem dan altijd even je lichaamstemperatuur op.
Als je lichaamstemperatuur 38 °C of hoger is, neem dan een of twee paracetamols. Paracetamol werkt namelijk koortsverlagend en pijnstillend. Pijn kan overigens ook een versnelde hartslag veroorzaken.
4. Tachycardie door bloedarmoede of bloedverlies
Als er te weinig hemoglobine (rode bloedkleurstof) in je bloed zit, spreekt men van bloedarmoede ofwel anemie. Als je door een open wond of interne bloeding bloed kwijtraakt, spreekt men van bloedverlies. Beide bloed-gerelateerde indicaties kunnen een verhoogde hartslag teweegbrengen.
Laat het hemoglobine- en ijzergehalte van je bloed regelmatig controleren. Dat je moet oppassen voor bloedingen spreekt waarschijnlijk voor zich.
5. Te snelle hartslag door drugs of geneesmiddelen
Een verhoogde hartslag kan ontstaan door toedoen van geneesmiddelen, drugs, nicotine of dieetpillen. Ga dus altijd na of je verhoogde hartslag is ontstaan na gebruik van stimulerende of verdovende middelen.
Voorbeelden van medicatie die een versnelde hartslag in de hand kunnen werken zijn: schildkliermedicijnen, astmamedicijnen, antidepressiva, psychofarmaca, antiarrhythmica e.a.
6. Verhoogde hartslag door een longaandoening
Aandoeningen van de longen kunnen tachycardie veroorzaken. Enkele voorbeelden van longziekten die je hartslag kunnen opdrijven zijn longemfyseem, longembolie en longontsteking.
Als je lijdt aan een longaandoening, is het niet onwaarschijnlijk dat je versnelde hartslag gerelateerd zijn aan een verslechterde longwerking.
7. Tachycardie door versneld sinusritme
Tijdens een sinustachycardie ofwel Inappropriate Sinus Tachycardie (IST) geeft de sinusknoop (lichaamseigen pacemaker of hangmaker) te frequent prikkels af. Hierdoor kan het hart 100 tot 180 slagen per minuut maken, wat veel te snel is.
Meestal word sinustachycardie veroorzaakt door intensieve lichamelijke inspanning en gaat deze bij rust vanzelf weer over. Bij blijvende IST zijn medicijnen nodig.
8. Kortsluiting als oorzaak van een hoge hartslag…
Een verhoogde hartslag kan een vorm zijn van AV-nodale tachycardie (AVNT). De atrioventriculaire knoop (AV-knoop) is het plekje in het tussenschot wat de boezems en kamers scheidt, dat elektrische prikkels in het hart doorstuurt naar de kamers. Bij AV-nodale tachycardie is binnen de AV-knoop een cirkelvormig geleidingsnetwerk ontstaan, waardoor een soort kortsluiting optreedt (cirkeltachycardie). Men noemt deze aandoening AV-nodale re-entry tachycardie (omdat de prikkels “herintreden”)
Een verhoogde hartslag m.b.t. cirkeltachycardie geldt als een gevaarlijk hartritmestoornis als het niet op tijd wordt behandeld. Meestal wordt cirkeltachycardie behandeld door de hartslag te vertragen m.b.v. bètablokkers en hartglycosiden.
9. Versnelde hartslag door Wolff Parkinson White (WPW)
Wolff Parkinson White (WPW) is –net als AV-nodale re-entry tachycardie– een vorm van cirkeltachycardie. Er is, naast de AV-knoop, een tweede verbinding (accessoire bundel) tussen de boezems en hartkamers ontstaan. Hierdoor ontstaan aanvallen van een snelle, niet-variërende hartslag, waarbij je kortademig wordt. Bij WPW is de cirkel opvallend groot; de aandoening is bovendien aangeboren.
Als WPW een verhoogde hartslag veroorzaakt, wordt de extra geleidende bundel opgezocht en uitgeschakeld middels “ablatie”. Een arts brandt met de punt van een katheter kleine stukjes weefsel weg, waardoor minuscule littekentjes ontstaan. Het niet-geleidend littekenweefsel blokkeert de “verkeerde route” van de elektrische signalen.
10. Ernstig mineralen gebrek leidt tot verhoogde hartslag
Een ernstig gebrek of flink overschot aan de mineralen natrium, kalium, calcium en/of magnesium in het bloed kan een versnelde hartslag veroorzaken. Men spreekt dan van een elektrolytstoornis. We onderscheiden:
- Hyperkaliëmie (te veel kalium)
- Hypokaliëmie (te weinig kalium)
- Hypercalciëmie (te veel calcium)
- Hypocalciëmie (te weinig calcium)
- Hypernatriëmie (te veel natrium)
- Hyponatriëmie (te weinig natrium)
- Hypermagnesiëmie (te veel magnesium)
- Hypomagnesiëmie (te weinig magnesium)
In geval van een verstoorde mineraalhuishouding ontstaat er meestal ook een (extreem) hoge of lage bloeddruk. In dat geval kan het raadzaam zijn om een bloeddrukmeting te laten uitvoeren door je huisarts.
Behandeling van een versnelde hartslag door een elektrolytstoornis ofwel elektrolytische stoornis bestaat uit het aanvullen van de mineraalhuishouding middels mineralensupplementen of het verlagen van mineraalinname. Soms moet een achterliggende aandoening (nieren, lever, schildklier o.i.d.) worden behandeld.
(Engelstalig filmpje waarin o.a. tachycardie wordt uitgelegd)
Verschillende vormen van tachycardie
Een te snelle hartslag / verhoogde hartslagfrequentie kan ontstaan in de hartkamers (ventrikels), in de hartboezems (atria), in de atrioventriculaire knoop (AV-knoop), in de sinusknoop (SA-knoop) of in de weefsels boven de hartkamers…
- Bij tachycardie die ontstaat in de hartboezems spreekt men van boezemtachycardie, atriumtachycardie ofwel atriale tachycardie. (bron)
- Een verhoogde hartslag die ontstaat in de hartkamers wordt kamertachycardie ventrikeltachycardie ofwel ventriculaire tachycardie genoemd. Een zeldzame, maar uiterst gevaarlijke vorm van ventrikeltachycardie is ‘Torsade de Pointes’.
- Eeb versnelde hartslag die ontstaat in de AV-knoop (tussen boezems en kamers) noemt men atrioventriculaire tachycardie, AV-tachycardie ofwel AV-nodale tachycardie. Als de AV-knoop prikkels uitzendt in een cirkelvormig geleidingsnetwerk (kringloop = cirkeltachycardie), spreekt men van AV-nodale re-entry tachycardie (AVNRT).
- Bij Een verhoogde hartslagfrequentie die ontstaat in de sinusknoop ofwel SA-knoop spreekt men van sinustachycardie ofwel Inappropriate Sinus Tachycardie (IST)
- Bij een te snelle hartslag die ontstaat in de weefsels boven de hartkamers spreekt men van supraventriculaire tachycardie (SVT). Voorbeelden hiervan zijn boezemfibrilleren en boezemflutteren.
Tot slot onderscheidt men permanente tachycardie (constant) en paroxysmale tachycardie (aanvalsgewijs).
Tot slot
De ‘normale’ rusthartslag van volwassenen ligt tussen de 60 en 100 hartslagen per minuut. De gemiddelde hartslagfrequentie onder volwassen mannen is 68 slagen per minuut; onder volwassen vrouwen 76… Kinderen hebben doorgaans een hogere hartslag… Met het ouder worden neemt de gemiddelde hartslagfrequentie af, om op vergevorderde leeftijd weer langzaamaan toe te nemen. In geval van tachycardie is je hartslag echter ABNORMAAL hoog; 100 tot wel 400 kloppingen per minuut. Hieraan kunnen allerlei mogelijke oorzaken ten grondslag liggen; van volkomen onschuldig tot potentieel levensbedreigend…
Heb jij ervaring met tachycardie? Laat hieronder je reactie achter om lotgenoten van deskundige informatie en adviezen te voorzien. Algemene vragen en opmerkingen over een te hoge hartslag zijn natuurlijk ook welkom!
