Tandplak is een witte tot witgele substantie die bestaat uit minuscule voedselrestjes, bacteriën, speekselenzymen, slijm en mineralen. Tandplak kan uitharden en zodoende veranderen in tandsteen. De totstandkoming van tandplak en/of tandsteen is in principe negatief, omdat ze een rol spelen bij tandbederf. Toch kan de aanwezigheid van tandsteen ook positief zijn…
Tandplak
De bacteriën in je tandplak zetten suiker en zetmeel uit voedselrestjes om in zuren. Deze zuren werken in op de glazuurlaag van je tanden. Uiteindelijk kan je tandglazuur volledig oplossen onder invloed van zuren, waardoor gaatjes ontstaan. Een gaatje in het glazuur maakt de tand toegankelijk voor bacteriën, en bacteriën eten de tand van binnen letterlijk weg. Daarom is tandplak gevaarlijk.
De aanwezige voedselrestjes in tandplak vormen een uitstekende voedingsbodem voor de bacteriën in je mond. Zodoende kunnen de bacteriën in tandplak zich snel vermenigvuldigen, waardoor nóg meer bacteriën en nóg meer tandplak ontstaan. Hoe meer plak, des te meer bacteriën, des te meer zuren en des te meer gaatjes.
Tandsteen
Tandsteen is tandplak die onder invloed van de enzymen en mineralen in je speeksel hard is geworden. Tandsteen betekent dus dat je je mond in het verleden niet toereikend c.q. optimaal is gereinigd, waardoor tandplak heeft kunnen uitharden. In principe is de aanwezigheid van tandsteen dus een slecht teken.
Het feit dat tandsteen heeft kunnen ontstaan kan echter ook een positief teken zijn. Tandsteen ontstaat namelijk het makkelijkst bij een hoge pH-waarde van de mond. Gaatjes ontstaan juist bij een lage pH-waarde van de mond. Als je tandsteen krijgt terwijl je je mond zo goed mogelijk schoonhoudt, kan dat dus betekenen dat je gebit minder vatbaar is voor gaatjes!
Tandplak & tandsteen voorkomen en verwijderen
Tandplak ontstaat meestal op én tussen je tanden en kiezen en op de overgang naar het tandvlees. Bacteriën zitten echter ook op je tong en in de plooien van je wangen en tandvlees. Je moet daarom niet alleen je tanden poetsen om tandplak en tandsteen te voorkomen… Maar ook spoelen met antibacterieel mondwater, je tong schrapen, je tandvlees masseren en goed naspoelen met water!
Omdat je tanden – net als tandplak – wit tot witgeel van kleur zijn, is tandplak doorgaans lastig te zien. Als je met je nagel zachtjes over het tandoppervlak krabt, kun je testen of er tandplak op je tanden is achtergebleven.
Wat doe jij zoals om tandplak en tandsteen te voorkomen? Laat hieronder jouw ervaring achter!
2 comments
Em
23 juni 2015Ik ben er net achter gekomen dat ik lichtbruinig tandsteen achter mijn voortanden beneden heb. Eigenlijk moest ik vandaag naar de tandarts maar dat kwam niet uit, dus dat is verplaatst naar over 2 maanden. Kon niet eerder. Kan in die tussentijd dat tandsteen een gaatje worden?? Ik heb nog nooit gaatjes gehad en ben er heel bang voor!!!
Paul
26 juni 2015Beste Em, De achterkant van je voorste ondertanden is DE plek waar tandsteen veruit het vaakst voorkomt. Dat geldt des te meer als je daar een spalkje/beugeltje hebt zitten wat vaak wordt geplaatst om recidive te voorkomen nadat een klassieke, orthodontische beugel is verwijderd. Er zijn maar heel weinig mensen die de achterkant van de onderste voortanden afdoende reinigen, waardoor tandsteen bij nagenoeg iedereen voorkomt op die exacte plaats. Het is ook nog eens een plek die je alleen kunt zien met een klein tandartsspiegeltje, dus je kunt ook heel moeilijk zien hoe vies/schoon het daar is. Zolang je een goede mondhygiëne hanteert en regelmatig naar de tandarts gaat voor controle, zou ik me persoonlijk geen zorgen maken dat er binnen 2 maanden gaatjes op die plek ontstaan. Ik heb dus al zo’n 20+ jaar zo’n spalkje achterop mijn voorste ondertanden en bij ieder tandarts bezoek wordt er behoorlijk wat tandsteen rondom verwijderd, maar ik heb nog nooit een gaatje op of nabij die plek gehad. Groeten, Paul