In de supermarkt vind je tegenwoordig een gigantisch assortiment aan noten. Van walnoten die je nog moet kraken tot gefrituurde cashewnoten met paprikalaagje en van rauwe pecannoten tot geroosterde amandelen met zout. Dat sommige noten niet al te gezond zijn, kun je waarschijnlijk wel raden. Zo zijn alle noten met een chocoladelaagje of krokant (gefrituurd) laagje natuurlijk niet de gezondste keuze. Maar hoe zit het met rauwe noten, gebrande noten en geroosterde noten? Die zien er op het eerste oog allemaal redelijk vergelijkbaar uit, maar sommige noten zijn toch beduidend gezonder dan andere. In dit artikel alles wat je moet weten over het verschil tussen rauwe, gebrande, geroosterde en gebakken noten.
Rauwe noten
Rauwe noten zijn helemaal puur natuur. Denk hierbij aan noten die nog in de schil zitten en die je zelf thuis pelt, zoals amandelen, walnoten, hazelnoten en pecannoten. Ook reeds gepelde noten die enkel en alleen zijn verpakt noemen we rauwe oftewel onbewerkte noten. Doordat naturel noten alleen zijn verpakt en nooit zijn verhit, blijven alle voedingsstoffen in deze noten bewaard. Rauwe noten bevatten dus de maximale hoeveelheid vitaminen, mineralen antioxidanten en gezonde vetten. Er is verder niets aan toegevoegd, dus ook qua calorieën krijg je precies zoals de natuur het maakt. Het eten van rauwe noten wordt dan ook als erg gezond beschouwd.
Let op: er bestaan ook geblancheerde noten, zoals geblancheerde hazelnoten en geblancheerde amandelen. Dit worden ook wel ontvliesde noten genoemd. Hierbij wordt het (eetbare) buitenste dunne, bruine schilletje van de noten verwijderd. Deze schil zit echter bomvol nuttige voedingsstoffen en het verwijderen ervan is dan ook zonde.
Hoe herken je rauwe noten
Kijk altijd goed op de verpakking van noten om te zien of je daadwerkelijk met naturel noten te maken hebt. Rauwe noten bevatten uiteraard geen toevoegingen zoals olie of zout. De enige ingrediënten die op de verpakking vermeld moeten staan zijn de noten zelf (ook geen notenolie!). Qua uiterlijk zijn rauwe noten lichter dan hun gebrande/geroosterde/gebakken soortgenoten en ze glimmen minder dan noten die in olie zijn geroosterd of gebakken. Geroosterde en gebakken noten zijn bovendien harder ofwel knapperiger dan rauwe noten.
Wist je dat…
Noten vaak geroosterd of gebrand worden om een intensere smaak en betere ‘crunch’ te bewerkstelligen? Dit hoeft overigens geen enorme inbreuk te doen op de kwaliteit en voedingswaarden van de noten, maar dit is geheel afhankelijk van de gebruikte methode (zie hieronder).
Geroosterde noten (dry-roasted)
Met geroosterde noten worden in principe noten bedoeld die wel zijn verhit maar waarbij geen olie is gebruikt. Ze worden dus enkel door middel van hete lucht in een oven of pan geroosterd. Of en hoeveel gezonde voedingsstoffen tijdens het roosteren verloren gaan is geheel afhankelijk van de temperatuur waarop de noten worden geroosterd en hoe lang ze worden geroosterd. Hoe heter en langer de noten worden geroosterd, hoe meer voedingsstoffen verloren gaan. Gezonde vetten worden tijdens verhitting bijvoorbeeld omgezet naar ongezonde, schadelijke vetten. Om er zeker van te zijn dat noten niet te lang of heet geroosterd worden, kun je rauwe noten eventueel eenvoudig zelf thuis in je eigen oven of in een droge koekenpan roosteren.
Zijn rauwe noten gezonder dan geroosterde noten?
Als noten op lage temperatuur gedurende korte tijd geroosterd worden, dan zit er qua voedingsstoffen niet veel verschil tussen rauwe noten en geroosterde noten. De meningen zijn verdeeld over de vraag of rauwe noten veel gezonder zijn dan geroosterde noten (of juist andersom!). Enerzijds is er wetenschappelijk bewijs dat er nuttige voedingsstoffen verloren gaan tijdens het verhitten van noten en is er bijvoorbeeld aangetoond dat tijdens het (langdurig/heet) roosteren van amandelen en hazelnoten acrylamide ontstaat, een stof die mogelijk slecht is voor de gezondheid. Anderzijds zijn rauwe noten in een zeer zeldzaam geval besmet geraakt met salmonella en is er bijvoorbeeld ook onderzoek dat aantoont dat het menselijk lichaam geroosterde amandelen beter kan verteren en er daardoor mogelijk meer voedingsstoffen uit worden opgenomen.
Toevoegingen aan geroosterde noten
De supermarkt ligt tegenwoordig overigens bomvol ‘geroosterde’ en ‘dry roasted’ noten waarbij op de ingrediëntenlijst toch een heleboel extra ingrediënten vermeld staan dan enkel en alleen de noten. De ‘geroosterde’ noten worden in dat geval op de verpakking vaak gepresenteerd als gezond, maar geroosterde noten waar een heleboel smaakversterkers en zout aan zijn toegevoegd verdienen natuurlijk geen prijs op het gebied van gezonde voeding. Voor geroosterde noten is bovendien geen olie of vet nodig.
Gebrande, gebakken & gefrituurde noten
Aan gebrande, gebakken en gefrituurde noten is altijd extra olie te pas gekomen. Soms worden noten slecht met een klein beetje extra olie in de oven gedaan, maar vaak worden noten simpelweg met flinke hoeveelheden olie gedurende lange tijd gefrituurd om ze extra smakelijk en knapperig te maken. Ook hier geldt dat hoe langer en hoe heter de noten worden gebakken, hoe meer goede voedingsstoffen (vitamines, mineralen, gezonde vetten etc.) verloren zullen gaan. De gebruikte soort olie en kwaliteit ervan zijn tevens zeer bepalend voor het eindproduct. Tot slot wordt tijdens het bakken vaak ook nog eens een enorme hoeveelheid zout toegevoegd. Kort samengevat: gebrande noten en gebakken noten zijn over het algemeen populair om hun lekkere smaak, niet om hun enorme gezonde imago.
Extra vet door branden/bakken/frituren van noten?
Omdat noten zelf al veel vetten bevatten, neemt de hoeveelheid vet door branden, bakken en frituren overigens niet enorm toe (slechts 2-5%). Gezonde vetten worden tijdens het bakproces echter wel vervangen door ongezondere varianten.
Conclusie
Als je op zoek bent naar de gezondste noten, kies dan voor rauwe noten zonder zout die zo vers mogelijk zijn. Vind je geroosterde noten veel lekkerder smaken? Probeer dan eens zelf thuis noten op lage temperatuur gedurende korte tijd te roosteren. Bewaar gebakken en gefrituurde noten voor een feestje, want die zijn doorgaans een stuk minder gezond. Kijk sowieso altijd heel goed op de ingrediëntenlijst en probeer noten te vinden zonder toevoegingen als zout, olie en smaakversterkers.
Welke soort noten eet jij het liefst en houd je er rekening mee welke het gezondst zijn? Laat het hieronder weten in een reactie!
