Autoriteit ofwel gezag betreft macht die door anderen als zodanig wordt aanvaard. Autoriteit ontstaat dan ook als anderen zich onderdanig opstellen naar iemand. Autoriteit in het dagelijks leven berust meestal op leiderschapskwaliteiten, charisma en assertiviteit.
Autoriteit kan overigens ook juridisch worden verkregen; zo beschikken o.a. politieagenten, militaire officieren en rechters over ‘legitieme autoriteit’.
Autoritair gedrag in het dagelijks leven
Bij autoritair gedrag in het dagelijks leven draait het niet zo zeer om iemands beroep of persoonlijkheid als wel om iemands gedrag. Zo kan iemand heel welwillend en behulpzaam zijn, maar zich desalniettemin enorm autoritair opstellen. Autoriteit houdt in dat je “boven” anderen probeert te staan. Andermans autoritaire gedrag kan dan ook enorm vervelend zijn, vooral binnen intensieve relaties zoals een liefdesrelatie of werkrelatie. (bron)
In dit artikel lees je alles over autoriteit en krijg je tips voor het omgaan met andermans autoritaire gedrag…
Autoriteit positief bejegenen
Autoriteit kan erg positief uitpakken. Zo krijgt iemand die autoriteit uitstraalt bepaalde dingen voor elkaar die een timide of volgzame persoon nooit zouden lukken. Autoriteit kan bijvoorbeeld als positieve intimidatie worden ingezet. Iemand met gemeende autoriteit kan bijvoorbeeld een ruzieschopper geweldloos tot bedaren brengen. Andere positieve toepassingen van autoriteit zijn:
- Leidinggeven / instrueren
- Anderen beschermen
- Anderen van (welkom) advies voorzien
- Een constructief debat voeren
- Anderen –waar nodig– corrigeren
- Anderen –wanneer geoorloofd– terechtwijzen
- Voorbeeldfunctie
Autoriteit kan in het dagelijks leven dus voor positieve doelen worden ingezet. Zie autoriteit dan ook niet per definitie als iets negatiefs…
Beoordeel of iemand misbruik maakt van autoriteit
Helaas zijn er veel mensen die doorslaan in hun autoritaire gedrag of zelfs misbruik maken van andermans inschikkelijkheid. Negatieve manieren om autoriteit toe te passen zijn onder meer:
- De baas spelen
- Anderen dwingen
- Anderen ongevraagd corrigeren
- Je mening doordrammen
- Anderen ongeoorloofd straffen
- Psychologische geweldpleging
In al deze gevallen gebruikt iemand zijn autoriteit op een negatieve of destructieve manier. Men maakt als het ware misbruik van autoriteit.
Autoriteitsmisbruik & gevolgen
Hoe hoger je functie, des te meer macht en zeggenschap je hebt. In werksituaties vindt er dan ook volop autoriteitsmisbruik plaats. Als iemand zijn autoriteit gebruikt ten gunste van zichzelf en tegen het algemeen belang, dan is er sprake van autoriteitsmisbruik. Voorbeelden van werk-gerelateerd autoriteitsmisbruik zijn:
- Een leidinggevende die zijn collega’s afblaft
- Een commandant die zijn soldaten onnodig of buitenproportioneel in gevaar brengt
- Een politieagent die een collega fout laat parkeren
- Een rechter die vooringenomen gerechtelijke uitspraken doet
Ook in gezinssituaties kan er autoriteitsmisbruik plaatsvinden. Enkele voorbeelden:
- Een man die zijn vrouw emotioneel onderdrukt
- Iemand die zijn kinderen geestelijk mishandelt
- Partners die continu ruziën om gelijk te krijgen
Als je een zacht en volgzaam karakter hebt, kan het enorm moeilijk zijn om tegen iemand in te gaan die autoritair handelt of communiceert. Autoriteitsmisbruik kan zodoende lang aanhouden en ernstige (emotionele) gevolgen hebben.
Autoriteit aanmerken & tegengaan
De autoriteit van de één gaat vaak ten koste van de vrijheid en voldoening van de ander. Als jij last hebt van andermans (extreem) autoritaire gedrag, dan kun je dat het beste op een neutrale manier onder diens aandacht brengen. Autoritaire personen zijn over het algemeen namelijk niet bepaald dol op felle kritiek. Oppositie ondermijnt autoriteit, dus kritiek stuit autoritaire personen tegen de borst…
Je kunt een autoritaire manager echter best op een volwassen manier duidelijk maken dat hij je niet hoeft te commanderen, maar dingen beleefd dient te vragen. Dat iemand je leidinggevende is, wil immers niet zeggen dat hij/zij je respectloos mag behandelen. Relaties – ook een werkrelatie – bestaan uit geven en nemen, en respect hoort altijd van twee kanten te komen.
Als jij iemands autoriteit in twijfel trekt, dan laat je merken dat diegene wellicht sterker of charismatischer is, maar dat zijn macht geen reden is om anderen te onderdrukken. Een positief streven dus!
Leren incasseren: 3 tips voor een dikkere huid + meer incasseringsvermogen
Het leven gaat niet altijd over rozen. Er zijn immers altijd mensen en gebeurtenissen die ervoor zorgen dat het allemaal eventjes te veel wordt. Hoe beter je je echter kunt weren tegen negatieve invloeden, des te minder ze je raken… Hoe meer je kunt incasseren, des te minder impact negativiteit heeft… En hoe sneller je jezelf kunt herpakken, des te sterker je uit een nare situatie komt. Hieronder lees je daarom 4 tips voor meer incasseringsvermogen en een dikkere huid.
1. Bewaar afstand
Asociale en egocentrische mensen zijn minder gevoelig voor andermans problemen dan (hoog)gevoelige en solidaire mensen. Hoewel het een goede eigenschap is om anderen te helpen, is het tevens belangrijk om te beseffen dat niet alle problemen op de wereld de jouwe zijn. Als je overgevoelig bent voor andermans emoties en problemen, realiseer je dan dat – hoe erg ze ook moge zijn – jij niet de verantwoordelijkheid kan dragen voor andermans leven.
2. Kweek een dikke huid
Sommige mensen worden geboren met een spreekwoordelijke dikke huid. Ze zijn minder gevoelig voor narigheid en worden minder snel overmand door emoties. Je kunt een dikke huid echter ook kweken met levenservaring. Hoe meer je meemaakt, des te meer je gewend raakt. Ook zelfvertrouwen komt met de jaren. Hoe meer zelfvertrouwen je hebt, des te minder je je aantrekt van anderen. Je zult gaan beseffen dat het niet noodzakelijk is om door iedereen lief te worden gevonden en dat eigenwaarde belangrijker is dan andermans waardering.
3: Assertiviteitstraining
Mensen zullen elkaar altijd blijven bekritiseren, aftroeven en kwetsen vanwege de menselijke zucht naar erkenning en aftroeving. Zorg er daarom voor dat je jezelf pantsert tegen andermans kritiek en dat je jezelf wapent om je te kunnen verweren. Het volgen van een assertiviteitstraining is een goede eerste stap als je een introvert en volgzaam karakter hebt.
Omgaan met autoriteit: tot slot…
Veel mensen zijn zich niet eens bewust van hun autoritaire manier van doen. Zolang niemand hen aanspreekt op hun “tekortkoming” kunnen zij hier dus niets aan veranderen. Wellicht vraagt iemand zich al jaren af waarom anderen hem/haar onsympathiek bejegenen. In dat geval zijn jullie dus allebei enorm geholpen indien jij diegene op zijn/haar autoritaire gedrag wijst!
Heb jij thuis of op je werk te maken met autoritair gedrag? Of ben jij zelf autoritair ingesteld? Laat hieronder jouw ervaring achter! Of heb jij aanvullende tips voor aanvullend incasseringsvermogen of om beter te leren incasseren? Deel ze evengoed in een reactie hieronder!
21 comments
Jonna.
3 oktober 2019De beste (re-) actie op autoritair gedrag? Ga spiegelen. Jouw taal mijn taal. Want DAT is de enige taal die een autoritair persoon verstaat want het is namelijk zijn/haar taal!!!
Linda
7 november 2021Wat doe je dan met een zeer autoritaire buurvrouw? Zelf vind ze zichzelf helemaal geweldig, ze is een 50 jarige alleenstaande bijstandsmoeder die haar 13 jarige dochter geen seconde alleen laat en elke dag bij haar ouders gaat eten. Zelf regels overtreed maar o wee als iemand daar wat van zegt want dan gaat ze echt schreeuwen en stampvoeten. En dan heb ik het over een boom die tegen een erfafscheiding aanstaat, een poort die naar buiten open gaat maar gezien de situatie dit levensgevaarlijk is (en ook beschreven staat in een document bij de VVE maar onze huizen zijn sociale huurwoningen), vernielingen aanbrengt aan de gezamenlijke schutting en in de voortuin een schutting plaats van 1,5m hoog terwijl max 1m is toegestaan. En ze je continue in de gaten houdt, ze tuurt zelfs naar mijn slaapkamerraam ben ik pas achter gekomen.
Maar als jij iets doet wat haar niet zint gaat ze lopen schreeuwen, briefjes op je deur plakken of de politie op je afsturen.
Verhuizen is geen optie (ze blijkt al veel voorgangers weggepest te hebben)
En buurtbemiddeling vind ze kinderachtig, als die op de stoep staan gluurt ze door de jaloezieën en weigert ze open te doen.
Overigens is ze voor mij inmiddels gebakken lucht, maar als ze weer iets gevonden heeft dan hangt ze een groot papier op de deur of ze hangt over de schutting.
Tips zijn welkom.
Elise
4 juni 2018Mijn partner zegt dingen te gaan doen (morgen ga ik dit en dat doen) maar maakt zijn uitspraken niet waar. Haast nooit! Soms laat hij het wel maanden duren. Ook een verzoek van zijn moeder om iets voor haar te repareren wordt uitgesteld en dat vind ik erg! Altijd uitstellen, alleen zijn eigen dingen worden gedaan. Wanneer ik dan na een poos vraag hoe het nu is, gewoon vriendelijk, dan word ik afgesnauwd: ‘moet dat nú?!’ Dan zeg ik dat hij niet boos op mij moet zijn, maar niet altijd dingen roepen en niet doen… nooit zal hij zeggen ‘je hebt gelijk, ik ben een beetje laks’. Ik mag nergens naar vragen! Ik doe alles voor hem. Ik krijg nu de neiging om ook maar niet zo hard voor hem te rennen, maar dat is tegen mijn aard. Ik noem het autoritair gedrag.
vincent
1 juni 2017Mijn vriendin neigt ernaar enorm autoritair te zijn. Wanneer ik niet reageer op een manier die haar zint, krijg ik de wind van voren. Het belemmert mij in mijn vrijheid en ruimte om mezelf te kunnen zijn. Ik heb daar dan ook veel last van.
yoyo
8 juli 2017wegwezen dat is op de lange termijn het beste
A Van Hauwe
22 mei 2016Onlangs ben ik thuis moeten blijven doordat mijn directe chef op mijn werk zich nogal .. opstelde. Hij blafte me af, deed alles verkeerd, ik kon niks meer goed doen. Ik bleef dagen rondlopen met hoofdpijn, draaiingen in mij lijf, ik vergat alles… dus moest ik thuis blijven om te rusten. Ik zie het echt niet zitten om terug te gaan, ik walg al op voorhand om hem terug te moeten bekijken en mooie woorden te geven. Wat doe ik hieraan en bestaat er therapie voor? Hartelijk dank voor jullie suggesties.
Liora
14 augustus 2017Enige manier om verder te gaan is je eigen grenzen vast te stellen en te communiceren naar je baas. Hij mag je best een taak geven, maar dat kan hij ook respectvol doen. Jouw grenzen zijn even belangrijk.
Vera
10 oktober 2014Ik heb een vriendin die is 55 en ik ben 41. Wij kennen elkaar al 20 jaar als een leuke vriendschap. Wij hebben veel lol en kunnen ons verdriet ook delen. Afgelopen jaar gaf zij aan dat zij in de overgang zit en dat haar moeder ernstig ziek is. Die is inmiddels ook overleden. Het probleem wat zich bij mij nu voordoet, is dat mijn vriendin zich het afgelopen jaar nogal … opstelt naar mij toe, wat ik erg onprettig vind. Ik doe zo veel voor haar: ik pas regelmatig urenlang op de hond, zij heeft spullen die bij mij in de berging staan en dat allemaal gratis en voor niets. Voorheen had zij een opslagruimte in Utrecht waar zij veel voor moest betalen. Zelf heeft zij een ZZP-er als computerspecialiste. Als ik ook maar even hulp vraag voor de computer moet ik of de volle pond betalen of nodigt zij zichzelf uit om bij mij te komen eten. Ik heb dat vroeger in mijn opvoeding niet geleerd, andere vrienden van mij doen dat ook niet. Ik denk dat is toch geven en nemen? Mijn vriendin gaf ook aan dat zij mij als moeder/zus ziet. Nou ik zeker niet. Als ik zoveel doe, maar mijn vriendin laat me wel betalen of zichzelf uitnodigen, terwijl ik haar zoveel help met de kosten, wat moet ik doen? HELP!
Martin
16 juni 2016Gewoon niet meer lief doen
Julian
12 augustus 2014Als je bang bent dan kun je het wel vergeten tegen autoritaire mensen. Dus: let’s boogie.
Carola
23 februari 2014Ik heb zelf een autoritaire vader en ook in mijn werk en liefdesleven heb ik regelmatig met autoritaire mannen te maken (gehad). Ik ben daardoor erg fel op autoritaire mensen en dat leidt vaak tot conflicten. Ik vind het erg vermoeiend, maar ik laat me door niemand de wet voorschrijven. Autoritaire mensen trap ik zoveel mogelijk uit mijn leven en desnoods neem ik ontslag als dat nodig mocht zijn. Mijn ervaring met autoritaire personen is dat zij over het algemeen maar weinig respect voor anderen hebben en constant over jouw grenzen walsen. Ze houden geen rekening met jouw gevoelens en handelen puur uit eigenbelang!
Sander
15 februari 2014Het vervelende van een doorgeslagen authoritaire leidinggevende, zoals in het voorbeeld van Els, is dat als zo iemand vertrekt er een vervelende “leegte” achterblijft… niet bepaald een gespreid bedje voor zijn/haar opvolger. Het enige positieve wat de opvolger meekrijgt (bekeken met sceptische blik medewerkers) is dat “het nooit erger wordt als de vorige”. Daarnaast kan een situatie ontstaan zoals beschreven in het verhaaltje over “de apenkooi”. Erg vervelend als je daarin terechtkomt.
Kristy
13 november 2013Vanuit mijn vak dien ik “geoorloofd” autoritair te zijn, maar soms neem ik dat ook mee naar huis: niet goed. Hierdoor heb ik zelf geleerd, hoe ik om moet gaan met ongeoorloofd autoritair gedrag van anderen. Wanneer iemand met mij de discussie aangaat, win ik hem meestal, dus ik heb geleerd dat ik dat niet moet doen als anderen zich autoritair naar mij opstellen, je krijgt er alleen maar ruzie door en raakt verder uit elkaar dan nader tot elkaar. Wat wel werkt is grinniken. En eventueel een opmerking in de trant van “als jij dat zo wilt, dan doen we dat toch gewoon zo” met een glimlach. Of, als je het echt er niet mee eens bent en ook niet van plan bent om er aan mee te werken: “ja, je moet het recht kunnen hebben om die zienswijze erop na te houden”. En verder niets, behalve lief glimlachen, eventueel een beetje grinniken en weggaan.
jtg
8 november 2014Dit vind ik een goede tip. Ik ben net in een nieuwe baan en moet me nog bewijzen. Mijn eigen stijl is open en bemiddelend. Mijn eerste kennismaking met mijn nieuwe interne opdrachtgever was een van schrikken. Ik merkte gelijk dat hij mij in een hoekje wilde zetten, wat hem overigens wel gelukt is; ik heb er erg moeite mee, omdat ik een ‘gelijkwaardige’ verhouding had verwacht. Ik heb hem toen hij er naar vroeg wel eerlijk gezegd dat ik was geschrokken van zijn houding en stijl en dat ik ook zonder ‘boosheid’ graag mensen help en echt wel mijn best ga doen voor hem. Dit was olie op vuur… ik houd me nu gedeisd, maar vraag me af hoe ik met deze man om kan gaan, zonder zelf thuis piekerend op de bank te zitten. Deze tip ga ik zeker uitproberen!
amar
2 mei 2013Dag, Ik heb een vraag omtrent dit onderwerp. Hoe ga je om met autoritaire mensen? Ik kan ze niet aan. Het is misschien wel vreemd, maar dat is de waarheid. Misschien kan iemand mij advies geven? Bij voorbaat dank.
marjo
5 februari 2013Voor Els en haar Baas… Jullie zijn een komisch duo!
elize
2 december 2012Beste lezer, Ik heb autoritair gedrag van een leraar aan den lijve ondervonden. Mijn conclusie is als autoritair, respectloos gedrag jou niet zint, je het op een harde en duidelijke manier moet vertellen dat je van dit autoritaire gedrag niet gediend bent. Zelf behandel ik iedereen met respect en jij wilt ook graag met respect behandeld worden… punt. Ik ben zelf veel te te veel over mijn eigen grenzen gegaan met die autoritaire leraar en heb daar nu erg veel last van. Ik ben na de les een gesprek met hem aangegaan, maar door hun overheersende karakter proberen zij jou nog te doen geloven dat jij een probleem hebt. En niet waar de essentie ligt: naar zichzelf kijken. Deze leraar gaf echter wel toe dat veel mensen problemen met hem hadden, maar hij wil niet inzien dat hij iets fout doet. Waar uiteindelijk dus wel de oorzaak ligt… Groet, Elize
Jody
16 november 2012Ries, Tof dat je zo eerlijk durft te zijn, laat iedereen eens kijken naar zichzelf en zijn of haar eigen gedrag, dan heb je het al druk genoeg!
Ries
28 september 2012Ook jij laat zien dat je geen respect hebt voor anderen. Hij heeft er misschien nog wel meer last van dan jij, dat hij zo autoritair is. Vergeet niet dat hij door zijn karaktertrek wel is gekomen waar hij is en jij secretaresse bent. Niet om het een of ander, maar als jij dergelijke kritiek op iemand kan leveren, kun je het vast ook wel ontvangen. Met name die laatste opmerking laat zien dat jij van het type mens bent dat graag iemand een trap na geeft, en dan verdien je die wat mij betreft zelf. Je schrijft dat je 10 jaar (!!!) al dit en dit bent (oh, wat goed, wat goed). En dan komt hij en doet dit fout, en dit, en dit… Erg makkelijk, Els. Jij bent het type mens dat ik geen aandacht schenk omdat je inderdaad denkt dat alles om jou draait. Je hebt last van een mannelijke kwaal, namelijk tunnelvisie. Je vindt dat je het allemaal al weet en daarom niets meer hoeft te leren of zo? Want je weet het allemaal zo verdomde goed… Hahahaha… De pot verwijt de ketel hier. Jullie zouden eigenlijk een superteam vormen, maar omdat jij hem niet pikt, autoritair als je bent, gebeurt dat niet.
marion
17 maart 2014Wat doe jij nou lullig zeg… Ze doet toch niks fout… Ze is gewoon boos en wil dat even tonen. En ze mag toch best zeggen dat ze al tien jaar dat beroep doet. Tien jaar is tien jaar ervaring. Je maakt genoeg mee hoor, in tien jaar…
Els
22 januari 2012Ik heb sinds kort een uitermate autoritaire baas. Hij roept zoveel weerstand in mij op dat ik in hele korte tijd mijn hakken volledig in het zand heb gezet en niets meer voor hem doe. Helaas is dat ook niet goed (en niet professioneel), dat weet ik ook wel. Het grappige van alles is dat hij vindt dat ik denk dat alles om mij draait. Dat is niet het geval, ik ben al ruim 10 jaar directiesecretaresse op hoog niveau en weet verdomd goed wat ondersteunen en dienstverlenen is. Deze man eist alles, inclusief respect. Hij moet en zal en heeft lak aan alle medewerkers. Zijn belang staat voorop, zijn eerste kennismakingsmail was doordenkt met “ik ga, ik wil, ik heb, ik zal en jullie moeten… “Zooooo fout gestart” en nou zit hij op de blaren. Hij eist dat ik ook meewerk aan zijn PR naar de medewerkers toe. Dat doe ik wel met veel plezier. Ik vertel precies wat hij mij vertelt. In elk gesprek dat je met hem aangaat, is ‘IK’ het allerbelangrijkste woord. Hij is prioriteit nummer 1. Nu is hij geen prioriteit meer voor mij, ik laat hem aanmodderen, laat hem struikelen waar het kan, plan zijn agenda strak en bomvol. Van vroeg tot laat rennen zal hij, de arrogante rakker. En ik hoop dat hij snel in zijn eigen voet schiet. Leuk hè om autoritair te zijn!?