Koolhydraten zijn onder te verdelen in snelle en langzame koolhydraten. Van langzame koolhydraten blijf je langer vol en krijg je minder snel trek in meer koolhydraten. Van snelle (geraffineerde) koolhydraten blijf je echter kortstondig voldaan en krijg je snel weer trek in meer koolhydraten. Bijna alle suikers zijn snelle koolhydraten. De gangbare suikers (tafelsuiker, bietsuiker, rietsuiker, suikerstroop, honing etc.) zijn dan ook niet goed in een dieet.
Als je stopt met het eten van snelle, geraffineerde suiker, en geen behoefte hebt aan synthetische zoetstoffen (zoetjes, aspartaam etc.), dan kom je al snel terecht bij de natuurvoedingswinkel. Maar ook daar moet je mee oppassen…
Beste suikervervanger: natuurlijke zoetstoffen
De zoete producten in de natuurvoedingswinkel worden doorgaans niet gezoet met synthetische zoetstoffen en de meeste worden ook niet gezoet met geraffineerde (fabrieksmatig bewerkte) suikers. Tarwestroop, speltstroop, maïsstroop, moutstroop, dadelstroop, ruwe rietsuiker en rijststroop zijn voorbeelden van minder geraffineerde suikers. Soms worden de zojuist genoemde suikers helemaal niet geraffineerd. Ze zorgen echter wel voor flinke schommelingen in het insulinepeil en de bloedsuikerspiegel, waardoor je snel trek krijgt in meer. En als je probeert om af te vallen, wil je dat natuurlijk juist voorkomen.
Eigenlijk is geen enkele suiker aan te raden tijdens een afslankdieet, maar iedereen wil zo af en toe iets zoets. In zo’n geval kun je het beste producten kopen die gezoet zijn met stevia. Stevia is een volkomen natuurlijk zoetmiddel dat 0 calorieën levert. Daarnaast heeft agavesiroop een relatief lage glycemische waarde, waardoor je bloedsuikerspiegel minder hard gaat schommelen en je minder snel trek krijgt in meer suiker. Maat agavesiroop is weer vaak geraffineerd en niet goed als het aankomt op glycatie.
Wat je moet weten over ‘natuurlijke’ zoetstoffen
Er komen zowat maandelijks nieuwe zoetstoffen op de markt. Poeders, siropen en vloeistoffen met allerlei exotische namen, waarvan de ene nog lekkerder en gezonder beweert te zijn dan de ander. Maar zijn ze ook maar enigszins beter dan standaard tafelsuiker? En is het de moeite en de extra kosten waard om over te stappen? Dit artikel biedt een overzicht van de meest voorkomende “natuurlijke” zoetstoffen die in de supermarkt te vinden zijn.
Zoetstoffen op basis van suikerriet
Suikerriet is een tropische grassoort die duizenden jaren geleden door de mens werd gecultiveerd. Voor het vervaardigen van rietsuiker kan een relatief simpele methode worden gebruikt, maar ook een ingewikkeld proces met tal van stappen. Deze stappen bepalen de soort suiker.
Witte suiker, licht bruine suiker, donker bruine suiker, korrelsuiker en poedersuiker zijn allemaal sterk geraffineerd, terwijl andere suikers met minder stappen van de procesketen worden vervaardigd. Hoe minder stappen, des te beter voor het milieu. Het betekent ook dat er meer van de vitamines en mineralen die natuurlijkerwijs in suikerriet zitten bewaard blijven in het eindproduct. Hieronder staan de suikersoorten die minder stappen hebben ondergaan.
- Zwarte rietsuikermelasse
In tegenstelling tot andere rietsuikerzoetstoffen, bevat deze substantie beduidende hoeveelheden vitamines en mineralen. “Eerste melasse” is een stroopachtig restproduct van de eerste kook van suikerriet, nadat het kooksel is afgekoeld en de kristallen zijn verwijderd. “Tweede melasse” is een restproduct van suikerriet dat voor de tweede maal is gekookt. Zwarte rietsuikermelasse wordt gemaakt van het restproduct van rietsuiker dat voor een derde keer gekookt is en dit is het meest rijk aan voedingsstoffen zoals calcium, magnesium, potassium en ijzer. Koop de biologische variant om pesticiden uit te sluiten. - Oersuiker (Rapadura)
Oersuiker is ongeraffineerd, gedroogd suikerrietsap en misschien wel het minst geraffineerde rietsuikerproduct op de markt. Rapadura wordt simpelweg gemaakt door sap te koken, dat wordt geperst uit suikerrietstengels, en het daarna te drogen en te verkruimelen. Omdat water het enige is dat wordt verwijderd uit de originele rietstengels, bevat oersuiker alle vitamines en mineralen die van oudsher in suikerriet voorkomen, voornamelijk ijzer. Oersuiker is net zo sterk als witte kristalsuiker, heeft een stroopachtige smaak, is donker van kleur en kan overal in worden gebruikt. - Turbinado & Demerara
Dit zijn traditionele Engelse, Canadese en Amerikaanse bruine rietsuikers die ook wel rauwe suikers worden genoemd. In principe zijn ze vergelijkbaar met oersuiker, maar nadat het kooksel van suikerriet afgekoeld is, worden de suikerkristallen gewassen in een centrifuge om de onzuiverheden en melasse aan het oppervlak eruit te halen. Het is dan ook wat lichter van kleur dan oersuiker en het smaakt wat minder stroopachtig. Ook bevat het veel minder van de natuurlijke voedingswaarden.
Zoetstoffen zonder suikerriet
- Honing
Zoals algemeen bekend, wordt honing gemaakt door bijen, van de nectar van bloemen. Het is een kant-en-klare zoetstof die kleine beetjes mineralen en andere voedingsstoffen bevat. Veel moet je er echter niet van verwachten. - Agavestroop
Agavestroop wordt gemaakt van het sap van een wilde of gekweekte agave, een Mexicaanse vetplant. Agave nectar wordt geëxtraheerd, gefilterd, verhit en omgezet in agavestroop. Veganisten gebruiken het vaak als vervanging voor honing. Het bevat zeer kleine hoeveelheden ijzer, calcium, potassium en magnesium. Agave siroop bevat meer fructose dan maïsstroop, maar opvallend weinig glucose. - Ahornstroop
Ahornstroop komt van het sap van ahornbomen. Het wordt gewonnen, gefilterd en gekookt tot een zeer zoete stroop met een eigenaardige smaak. Het bevat iets minder calorieën dan het gros van de “natuurlijke” zoetstoffen en bevat magnesium en zink. Er zijn behoorlijk wat imitaties van op de markt die slechts een klein beetje ahornsap bevatten; echte ahornstroop bevat alleen ahornstroop.
Hierbij een handig overzicht van de verschillende ‘natuurlijke’ zoetstoffen:
Zoestof | Portie-grootte | Calorieën | Kool-hydraten | Andere voedingswaarden |
Witte (tafel) suiker | 2 theelepels | 33 | 8 g | Geen* |
Zwarte rietsuiker-melasse | 2 theelepels | 32 | 8 g | Manganese (18% ADH), koper (14% ADH), ijzer (13% ADH), calcium (12% ADH), potassium (10% ADH), magnesium (7%ADH), vitamine B6 (5% ADH), selenium (4% ADH) |
Turbinado & Demerara | 2 theelepels | 30 | 8 g | Geen* |
Agavestroop | 2 theelepels | 40 | 8 g | Geen* |
Honing | 2 theelepels | 43 | 11 g | Geen* |
Ahornstroop | 2 theelepels | 45 | 9 g | Manganese (22% ADH), zink (4% ADH) |
*Minder dan 0.5% ADH van welke vitamines of mineralen dan ook.
Kunstmatige zoetstoffen: dikmakers of niet?
Kunstmatige voedingsadditieven staan ook wel bekend als ‘chemisch’, ‘fabrieksmatig’, ‘synthetisch’ of ‘artificieel’. Het punt is dat eraan gesleuteld is, waardoor er een “onnatuurlijk” goedje ontstaat. Er wordt veelvuldig beweerd dat het menselijk lichaam niet goed overweg kan met synthetische hulpstoffen. Je lijf zou ze niet herkennen en ze zodoende niet goed afbreken, verwerken, opnemen, uitscheiden etc. Hierdoor zouden weer allerhande gezondheidsklachten kunnen optreden…
Ziekmakers?
Talloze ziekten en gezondheidsaandoeningen worden toegeschreven aan –of in ieder geval in verband gebracht met– synthetische hulpstoffen. Hierbij valt te denken aan kanker, ADHD, hormoonafwijkingen en auto-immuunziekten.
Zolang synthetische hulpstoffen zijn goedgekeurd door de EU en een geldig E-nummer hebben gekregen, worden ze echter geschikt geacht voor menselijke consumptie. Desalniettemin zijn er in de loop der jaren talloze omstreden hulpstoffen verschenen en na jarenlange consumptie weer verdwenen omdat ze achteraf toch onveilig bleken te zijn.
Kunstmatige / synthetische zoetstoffen
Tot de meest omstreden hulpstoffen behoren de kunstmatige zoetstoffen. Dit zijn zoetmiddelen die hoofdzakelijk worden ingezet omdat ze –in tegenstelling tot suiker– nauwelijks calorieën leveren. Je vindt ze o.a. in zoetjes, frisdranken, vruchtendrankjes, zuiveldrankjes, vruchtenyoghurtjes, toetjes, snoep, kauwgom, siropen, koekjes, gebak, chips, kant-en-klaarproducten, dieetproducten, voedingssupplementen en medicijnen.
Enkele voorbeelden van omstreden synthetische zoetstoffen zijn aspartaam, acesulfaam-K, sacharine, sucralose, sorbitol, mannitol en xylitol.
Dikmaker of niet?
Omdat synthetische zoetstoffen weinig tot geen calorieën leveren, worden ze door veel mensen als gezonder en ‘slanker’ beschouwd dan suiker. Onterecht, want kunstmatige zoetstoffen worden in verband gebracht met de meest uiteenlopende ziekten, aandoeningen en afwijkingen.
Hierbij valt te denken aan kanker, MS, ALS, CVS, lever- & nierfalen, onvruchtbaarheid, nierstenen, braken, diarree, allergieën, intoleranties, oriëntatiestoornissen, auto-immuunziekten, metabole aandoeningen en ga zo maar door. Bovendien word je van light niet per se slanker en vaak zelfs dikker! (bron)
Zoetstoffen & suikervervangers: conclusie…
De één zal beter bestand zijn tegen synthetische zoetstoffen dan de ander, maar gezond zijn ze sowieso niet! Schrap daarom liever alle frisdranken en gezoete vruchten- en zuiveldrankjes, zowel “gewoon” als “light”. Drink daarvoor in de plaats water, groene thee en af en toe een glaasje ongezoet fruitsap (evt. aangelengd met 50% water).
Wat belangrijk is om te weten is dat suiker in de regel gewoon suiker is. Te veel suiker –of het nu als ‘natuurlijk’ te boek staat of niet– kan de gezondheid schaden.
Kijk al met al goed op de etiketten van producten, ook als je je boodschappen denkt te doen in een ‘gezonde’ natuurvoedingswinkel. Ben jij voor- of tegenstander van kunstmatige zoetstoffen? Laat hieronder een reactie achter!
14 comments
Rox
24 juli 2010Ik lees veel onderzoeken en sommige kunstmatige zoetstoffen en smaakversterkers zoals consvermiddel kleur en smaakstoffen kleurstof en ga sow maar door is een gevaar voor je gezondheid se kunnen hier de datum van het producht verlengen en zorgen dat beter gaat smaken dat je verslaagd aan raakt en zorg allelij ziektes en je eetlust word gestumeleerd en dat je alles een keer op eet en dat je eetlust blijft houden dat je honger houdt al heb je 2 zakken chips op dat je alleen maar dikker wordt vooral E621 en E950 maar dit word alleen niet herkent door de overheid ik had laast koekjes gegeten met tagatose met comenatie van isomalt en heb er zware buikkrampen van gekregen en misselijkheid Maar over stevia spreken onderzoekers heel erg goed al hoef je niet af te valen maar het is volgens mij ook goed tegen agne
miranda
1 mei 2016leer nederlands man, ook punten en komma’s zijn handig!! Dit is echt lastig om te lezen zo.
Paul
2 mei 2016Hoofdletters hebben ook wel iets, Miranda… :P
JS
24 juli 2010Ik denk dat met dat vloeibare product dat hierboven genoemd word, inderdaad Stevia wordt bedoeld. Dat mag ook in Europa verkocht worden, alleen moet er dan opstaan dat het niet voor inwendig gebruik geschikt is. Dat is het wel, maar in Europa vindt men dat er nog te weinig onderzoek naar is gedaan om het vrij te geven voor de markt. Onzin, maar het zij zo. Dat vloeibare product heb ik al eens gekocht bij de Gimsel, een reformzaak in Rotterdam, maar tegenwoordig bestel ik het bij Esstevia.nl. Die verkopen ook de afgeleiden van dit produkt, stevioside en rebaudioside. Met name over dat laatste ben ik erg tevreden omdat het gewoon lekker smaakt en je er maar heel weinig van nodig hebt. Van stevia (of beter: stevioside) heb je toch wat meer nodig en dat maakt het duurder in het gebruik. Ik heb ook lange tijd zoetjes gebruikt, maar pas sinds ik daar mee gestopt ben, ben ik gaan beseffen hoezeer ik me daar letterlijk slecht door voelde. Allerlei pijntjes, steken en vage onbehaaglijke gevoelens in mijn lichaam verdwenen toen ik met die chemische rotzooi stopte. Misschien hebben anderen hier geen last van, maar ik zou het de ratten nog niet voeren…
Roos
4 juni 2010Ahornsiroop!! Dat is een natuurlijke zoetstof die uit de ‘huppeldepup’ boom wordt gewonnen. Het is een bruin rode substantie die ontzettend zoet is van zichzelf.
Chantal
20 mei 2010Er zijn inderdaad zoetmiddelen die bijvoorbeeld in Europa nog niet zijn goedgekeurd. In Amerika zijn ze net wat minder streng wat betreft sommige dingen, maar dat het een natuurlijke stof zou zijn betekent niet dat het ongevaarlijk is. Over aspartaam zijn verschillende verhalen in de omloop. Ook wat minder positieve. Er zijn veel onderzoeken waaruit blijkt dat aspartaam niet zo goed is, het gebruik ervan is zelfs lang tegengehouden, maar inmiddels is het uitgebreid getest. Toch wordt aangeraden er niet te veel van te gebruiken, als je bijvoorbeeld cola light drinkt en je gooit zelf nog aspartaam in je koffie, yoghurt e.d. dat is niet verstandig. Gebruik dan beter gewone suiker, bijvoorbeeld rietsuiker, of honing. Ook hier geldt; alles met mate ;-)
Anna
20 mei 2010Weet die kennis uit Amerika niet wat het voor zoetstof is? Anders blijft het gissen… Ikzelf gebruik Aspartaam. Er is veel onderzoek gedaan naar de veiligheid van dit product en uit alles wat ik er over kan vinden/lezen is het een van de veiligste manieren om je voedsel te zoeten. Ik weet ’t ook niet zeker maar waarom zou je Aspartaam anders zomaar in alle Supermarkten kunnen kopen?? Als het echt zo gevaarlijk is dan zou dat zeker verboden worden, lijkt me.. Daarbij zit het bijna in alle Light produkten, dus….
Kimberley
22 november 2011Kijk even naar Het gevaar van aspartaam… je weet niet wat je leest. t Lijkt op genocide waar ze hier mee bezig zijn.
Paul
19 mei 2010Ik denk dat je Stevia bedoelt. Voor zover ik weet is dat in de EU nog niet goedgekeurd als voedingsmiddel. In Nederland heb je wel tagatose / tagatesse. Volgens mij heb ik daar op deze site ook al eens over gelezen.
Roxanne
18 mei 2010Ik koop sommige dingen in natuurwinkel om bij sommige producten geen extra suiker word toegevoegd alleen aanwezige fruitsuikers ik koop bijvolbeeld appelmoes puree van de aanwezige fruitsuikers zelf meestal worden se gezoet met rietesuiker of honing en als je suiker neemt neem ik wel eentje dat me suikerspiegel niet te veel gaat dalen maar te veel natuurlijke suikers is ook niet goed maar is denk ik wel bewezen dat je van toegevoegde suikers aan komt en zelfs te veel fructose GRoetjes
jacq
18 mei 2010Een kennis uit Amerika heeft een vloeibaar product uit een reform (in de US) gehaald; 1 enkele druppel is hartstikke zoet. Het is geen synthetische suiker, het schijnt een natuurlijk iets te zijn… heeft iemand enig idee wat ik bedoel en waar het hier in Nederland te krijgen is?
Paul
20 mei 2010Beste Jacq, Ik verwacht dat je stevia bedoelt: een natuurlijke zoetstof gemaakt van de blaadjes van het welbekende steviaplantje oftewel honingkruid.. Lees desgewenst meer in de volgende artikels:
Groeten, Paul
Jen
24 januari 2011Waarschijnlijk stevia. Is inmiddels via internet ook in Nederland te koop.
Kimberley
22 november 2011Jacq, dat is stevia. Gemaakt van t steviaplantje. Hélemaal veilig en natuurlijk. Dit is altijd ’t zoetmiddel geweest van de Indianen. t Is schijnbaar ook zo te koop, als plantje, maar ik moet nog uitzoeken waar. Stevia is nu inderdaad iets bekender aan t worden hier, gelukkig. Want van aspartaam zijn al massa’s mensen in ’n rolstoel beland, kijk maar naar “het gevaar van aspartaam” op internet… sacharine en sorbitol zijn de “veiligste” als mensen nog zoetstoffen willen gebruiken. p.s. Stevia is in iedere reformzaak te koop.