Als iemand het heeft over ‘luis’ of ‘luizen’, dan wordt doorgaans hoofdluis oftewel haarluis bedoeld. Een hoofdluis is een klein beestje dat op mensen leeft en bloed aftapt van de “gastheer”. Er zijn echter nog veel meer soorten luizen, waaronder:
- Stofluis (eet schimmels)
- Bladluis (eet bladeren)
- Kippenluis (zuigt kippenbloed op)
- Bloedluis (drinkt vogelbloed)
- Kattenluis (leeft van kattenbloed)
- Hondenluis (drinkt hondenbloed)
- Kleerluis (leeft van mensenbloed)
- Schaamluis (zuigt mensenbloed op)
De hoofdluis is echter de beruchtste luis van Nederland. Hoofdluizen veroorzaken namelijk de meeste overlast onder mensen. Hieronder bespreken we hoe je hoofdluis kunt bestrijden en hoe de bestrijding in zijn werk gaat…
Wat is een hoofdluis of haarluis?
De hoofdluis oftewel haarluis is een klein parasitair insect dat zich in je haar vastklampt en zich regelmatig in je hoofdhuid vastbijt om bloed uit je je lijf te zuigen. Hierdoor ontstaat met name jeuk. Doordat je krabt, kunnen er tevens wondjes, korstjes en bacteriële infecties op je hoofdhuid ontstaan. Vandaar dat je hoofdluis moet bestrijden.
Het vervelendste van de hoofdluis is dat ze haar eitjes (“neten”) tegen het oppervlak van je hoofdharen vastplakt. Zodoende kan er een heuse luizenplaag op je hoofd ontstaan. Bovendien lopen hoofdluizen over op andere mensen. Een hoofdluis kan niet springen of vliegen, maar loopt vrij snel. Hoofdluis is hoe dan ook ontzettend besmettelijk en de bestrijding ervan noodzakelijk!
Hoe herken je een hoofdluis?
Een volwassen hoofdluis is gemakkelijk te herkennen qua uiterlijke eigenschappen. Helaas zijn haarluizen piepklein en bewegen ze zich razendsnel tussen de haren door, waardoor je haar niet gemakkelijk opspoort. Je herkent een volwassen hoofdluis aan de volgende kenmerken:
- Piepklein: 2 tot 3 millimeter groot (speldenknopje)
- Bruin (lichtbruin tot roodbruin) van kleur
- Klein kopje; groot, langwerpig achterlijf
- 6 pootjes aan de voorkant; geen vleugels
Een jonge hoofdluis (nimf) is grijzig tot grijsbruin van kleur. Een jonge hoofdluis kan na 7 tot 10 dagen ook weer eitjes leggen. Hieronder kun je lezen hoe je hoofdluis kunt bestrijden.
Hoe herken je neten (luizen-eitjes)?
Ook de eitjes (“neten”) van een hoofdluis kun je gemakkelijk herkennen qua uiterlijke kenmerken. De eitjes oftewel neten van een hoofdluis kun je als volgt herkennen:
- Witte tot witgele korreltjes
- Minuscuul; nauwelijks met het blote oog zichtbaar (kleiner dan 1 millimeter)
- Zit vast aan het haar, vlak bij de hoofdhuid
Neten lijken op roos of uitgedroogde restjes van haargel, maar plakken vast aan een individuele haar. Neten zijn zelfs met je nagels niet of nauwelijks te verwijderen. Dode (uitgekomen) neten blijven ook aan de haren vastzitten en bevinden zich door het groeien van de haar verder van de hoofdhuid af.
Onderaan dit artikel vind je methodes ter bestrijding van hoofdluis & neten…
Hoofdluis in huis…
Besmetting met hoofdluis merk je meestal aan jeuk op je hoofd. De eersten in huis die doorgaans met hoofdluis ofwel haarluis te kampen krijgen zijn kinderen. Vooral op basisscholen en kinderdagverblijven komen namelijk nog altijd veel luizen voor. Vandaar ook dat de bestrijding van luizen vaak klassikaal plaatsvindt.
Doordat kinderen met elkaar spelen, wordt hoofdluis onderling overgedragen. Vervolgens wordt de rest van het gezin thuis besmet door knuffelen of besmetting van sjaals, mutsen, beddengoed, hoofdleuningen, kammen & haarborstels. Luizen moeten daarom niet alleen op scholen, maar ook thuis worden bestreden!
Hoe kun je hoofdluis opsporen?
Elke bloedzuigende luis (dierluis) is –in tegenstelling tot vlooien– gastheer-specifiek. Dat houdt in dat hondenluizen alleen van hondenbloed kunnen leven en hoofdluizen uitsluitend van mensenbloed. Als je een hoofdluis in huis hebt, betekent dat dus dat jij of je huisgenoten gebeten zullen worden, jeuk krijgen en aan luis-bestrijding moeten gaan doen.
Heb jij het vermoeden van hoofdluis of haarluis? Je kunt hoofdluizen opsporen door je haar te kammen met een stofkam, luizenkam en/of netenkam. Als er neten of hoofdluizen uit je haren komen, dan is er sprake van een hoofdluis-besmetting. In dat geval dien je direct te beginnen met de bestrijding van hoofdluis! Kleine bruine spikkeltjes wijzen op “luizenkeuteltjes”: ontlasting van luizen.
Hoofdluis bestrijden
Het bestrijden van hoofdluis bestaat vooral uit het voorkomen van verspreiding. Als je hoofdluis ontdekt, dien je mensen in de omgeving te waarschuwen. Hierbij is het belangrijk dat een eventuele school, sportvereniging of hobbyclub gewaarschuwd wordt. Hierbij een aantal tips ter bestrijding van hoofdluis…
1. Kammen
Met een luizenkam, netenkam én stofkam kun je hoofdluis uit haren verwijderen. Het gaat om een extreem fijn, plastic kammetje waarbij de tanden heel dicht bij elkaar staan. Hoe fijner de kam, des te meer luizen en neten er uit het haar worden gekamd. Kam bij besmetting met hoofdluis al het haar grondig door, van de haarwortels tot aan de haarpunten. Kammen is de beste methode om luizen te bestrijden.
Herhaal het kammen tegen hoofdluis gedurende 2 weken of net zo lang tot er geen neten meer uit het haar vallen. Het kammen tegen hoofdluis gaat doorgaans makkelijker nadat het haar is gewassen en behandeld met baby-olie. Vang iedere hoofdluis en neet op door te kammen boven een stuk helder wit papier. Druk iedere neet en hoofdluis direct bij het opvangen kapot met een pincet of nagel voor de effectiefste luis-bestrijding!
2. Anti-luizenshampoo
Er is speciale shampoo ter bestrijding van hoofdluis verkrijgbaar bij drogisten en apotheken. Neem bij voorkeur een shampoo tegen hoofdluis met 0,5% tot 1% malathion zoals Prioderm® anti-luizenshampoo. Anti-luizenshampoo legt het zenuwstelsel van luizen plat en helpt zodoende bij de bestrijding van hoofdluis. Lees altijd grondig de bijsluiter van dit soort anti-luizenmiddelen en volg deze exact op.
3. Anti-luizenzakken
Stop jassen, sjaals, mutsen en beddengoed 2 tot 3 dagen in een afgesloten plastic zak. Eventuele hoofdluis zal dan uithongeren en doodgaan. Je kunt hiervoor het beste speciale anti-luizenzakken kopen. Je kunt kleren en beddengoed ook op 60 of 70 graden wassen ter bestrijding van hoofdluis. Kammen en borstels kun je het beste voor de zekerheid vervangen als je hoofdluis effectief wilt bestrijden.
Tot slot
Behandel alle gezinsleden bij wie hoofdluis en neten zijn geconstateerd gelijktijdig, anders raken behandelde gezinsleden opnieuw besmet. In dat geval is de bestrijding van hoofdluis voor niks geweest… Controleer vervolgens wekelijks het haar van alle gezinsleden met een netenkam op achtergebleven of nieuwe hoofdluizen. Pas als de laatste neet verdwenen is, is de hoofdluis-besmetting van je huis geweken.
Heb jij ervaring met (de bestrijding van) hoofdluis c.q. haarluis? Laat hieronder weten wat jij zoal hebt ondernomen om hoofdluizen in je huis te bestrijden…
