Pregorexia: zwangere vrouwen die zichzelf te dik vinden

Beroemdheden (popsterren, filmsterren en catwalkmodellen) zie je het stéeds weer voor elkaar spelen… Het ene moment zijn ze nog zwanger en een ogenblik later lopen ze met een wasbordje te pronken alsof er nooit een bolle buik heeft gezeten. Veel doorsnee vrouwen zien Hollywoodsterren als rolmodellen en zij hebben niets dan bewondering voor deze ‘supermama’s’. Toch is het niet per se gezond en verantwoord dat vrouwen de gevolgen van hun zwangerschap dusdanig weten te beperken dat er na enkele weken al niets meer van te zien is. De medische wereld heeft bovengenoemd fenomeen dan ook de naam ‘pregorexia’ (pregnancy + anorexia) gegeven…

De hype die pregorexia heet…

Dat ook zwangere vrouwen hun beste beentje willen voorzetten, is alleen maar begrijpelijk en zelfs bewonderenswaardig te noemen. Filmsterren en catwalkmodellen hebben hun strakke lichaam en uiterlijke schoonheid immers nodig voor hun werk. Zij beschikken bovendien over de tijd en de middelen om binnen relatief korte tijd, en op een (min of meer) verantwoorde manier, in topconditie te geraken. Het verwonderlijke is echter dat wat celebrities klaarspelen, steeds meer de norm lijkt te worden voor ‘normale’ vrouwen, óók in Nederland. Bij deze vrouwen is geen sprake van het ziektebeeld anorexia, maar van de drang om mooi gevonden te worden. Desalniettemin kan diëten en afvallen tijdens de zwangerschap gevaarlijk zijn voor zowel moeder als ongeboren kind. (bron) Zie eventueel ook:

• Zwanger & aankomen: over gewichtstoename tijdens zwangerschap…
• Afvallen na draagtijd: hoe kun je afvallen ná een bevalling?

Ziektebeeld van (klinische) pregorexia

Naast bovengenoemde hype die op verschillende internationale websites wordt besproken, is er ook nog een échte –klinische– vorm van pregorexia. Hierbij gaat het om vrouwen met anorexia nervosa die zwanger worden of om vrouwen die tijdens hun zwangerschap de ziekte anorexia nervosa ontwikkelen. Het gaat dus niet om vrouwen die er prat op gaan dat ze tijdens de zwangerschap nauwelijks aankomen en vrijwel direct na de bevalling hun strakke figuur weer terughebben, maar om vrouwen die zichzelf stelselmatig uithongeren en koste wat het kost de gewichtstoename die nodig is voor een gezonde zwangerschap proberen tegen te gaan. Dit fenomeen staat ook wel bekend als zwangerschapsanorexia.

Zwanger + anorexia…

Er zijn overigens óók vrouwen die aan de eetstoornis anorexia nervosa lijden en zwanger worden… en zelfs vrouwen die tijdens hun zwangerschap anorexia nervosa ontwikkelen. In deze gevallen is er dus geen sprake van pregorexia, maar van een medisch erkende eetstoornis die (deels) een psychologische achtergrond heeft. Men hongert zichzelf stelselmatig uit en belemmert zodoende de gewichtstoename die nodig is voor een gezonde zwangerschap. Men spreekt dan ook wel van zwangerschapsanorexia.

Iemand die zwanger is en gelijktijdig lijdt aan anorexia krijgt veel te weinig energie en bouwstoffen binnen om te kunnen voorzien in de ontwikkeling van een kind. De kans op een succesvolle zwangerschap en bevalling is dan ook erg klein als een zwangere vrouw te kampen heeft met langdurige anorectische periodes. Pregorexia is dus niet hetzelfde als anorexia tijdens de zwangerschap. (bron)

De ziekte zou te maken hebben met “perfect willen zijn”. Net als reguliere anorexia is er ook sprake van “niet kunnen omgaan met bepaalde emoties” en “controle proberen uit te oefenen over je eigen lichaam”.

Hoe verloopt pregorexia (meestal)?

Pregorexia betreft de dwangmatige behoefte om direct na de bevalling weer dun te zijn. Er heerst een obsessieve drang om koste wat kost te vermageren en af te vallen, ook al is dat niet of nauwelijks haalbaar als je zojuist een kind op de wereld hebt gezet. Je hebt het als kersverse moeder zijnde immers enorm druk met baby-gerelateerde zaken en bovendien is je lichaam niet klaar voor intensieve lichaamsbeweging en een calorie-beperkend dieet.

Een vrouw met pregorexia heeft meestal al tijdens de zwangerschap een hekel aan haar lichamelijke veranderingen. Ze vindt haar lijf plomp, log en onhandzaam en ervaart het dikker worden als een vorm van controleverlies. Sommigen vinden de zwangerschapsmetamorfose zelfs pertinent lelijk.

In de meeste gevallen van pregorexia wordt er (omwille van het kind) voldoende gegeten. In sommige gevallen wordt de calorie-inname echter beperkt om de gewichtstoename tijdens de zwangerschap binnen de perken te houden. Als hierin wordt doorgeslagen, kan de ontwikkeling van de baby gevaar lopen.

Het belangrijkste aspect van pregorexia is de afslankperiode na de bevalling. Men slaat vrijwel direct aan het sporen of gaat streng diëten om de kilo’s die er tijdens de zwangerschap zijn bijgekomen, zo spoedig mogelijk weer kwijt te raken. Alle zeilen worden bijgezet; van cardiofitness tot krachttraining, van crashdiëten tot dieetpillen en van sportscholen tot fitnessapparaten (bron)…

Pregorexia: herkomst…

Hollywood-mama’s hebben veelal de tijd en bovendien de financiële & praktische middelen om na en zwangerschap snel en op een (min of meer) verantwoorde manier weer in topvorm te raken. Velen van hen hebben een team van personal trainers en voedingsdeskundigen klaarstaan, en voor het pasgeboren kind wordt simpelweg een privé-nanny opgetrommeld. Bovendien zijn de meeste “sterren” volledig afhankelijk van hun fysieke voorkomen. Het is voor hen dan ook een absolute noodzaak om er snel weer “pre-zwanger” uit te zien.

Waarschijnlijk is de pregorexia-trend in gang gezet door hierboven genoemde glamouractrices, topmodellen en popsterren. Celebrities lijken het ene moment nog hoogzwanger, maar zodra je eventjes niet oplet, lopen ze in bikini hun sixpack te promoten. De doorsnee vrouw ziet uitsluitend de voor-en-na-foto’s en krijgt niks mee van wat zich zoal op de achtergrond afspeelt. Desalniettemin vinden ze het gewichtsverlies een benijdenswaardige prestatie die ze maar al te graag zouden evenaren.

Risico’s van pregorexia

Kersverse moeders hebben doorgaans hun handen vol aan de pasgeboren baby en beschikken niet over de vereiste middelen om de bijgekomen kilo’s op korte termijn kwijt te spelen. Bovendien kan het gevaarlijk zijn om tijdens en direct na een zwangerschap streng te lijnen en intensief te sporten. De mogelijke risico’s van pregorexia zijn als volgt:

• Eentonig en weinig eten tijdens de zwangerschap kan de ontwikkeling van het ongeboren kind ernstig belemmeren.
• De nutritionele waarde van borstvoeding kan ontoereikend worden als er direct na de zwangerschap veel wordt gesport en onvoldoende wordt gegeten.

Dat een zwangere vrouw of recentelijke moeder haar beste beentje voorzet, is bewonderenswaardig. Als de drang naar een slank lichaam echter ten koste gaat van moeder of kind, dan kan er sprake zijn van pregorexia.

Pregorexia: tot slot…

Pregorexia is een taalkundige samenstelling van ‘pregnant’ (zwanger) of ‘pregnancy’ (zwangerschap) en de welbekende eetstoornis ‘anorexia nervosa’. Pregorexia staat ook wel bekend als zwangerschapsanorexia, maar dat is onterecht. Pregorexia is namelijk geen erkende eetstoornis, maar een sociaalmaatschappelijk fenomeen.  Pregorexia kan worden gezien als het irreële verlangen om direct na (of zelfs al tijdens) de bevalling een onberispelijk figuur te hebben. (bron)

Pregorexia houdt in dat vrouwen tijdens de zwangerschap zo min mogelijk willen aankomen en liefst direct na de bevalling hun strakke lichaam weer terug willen… Niet vanwege een psychische eetstoornis, maar veeleer uit trots en esthetisch oogpunt. In sommige gevallen gaat pregorexia ten koste van de ontwikkeling en gezondheid van het ongeboren of pasgeboren kind. In extreme gevallen veroorzaakt pregorexia miskramen, doodgeboorten en kindersterfte.

Men onderscheidt pregorexia en anorexia nervosa bij zwangere vrouwen. Beide varianten van pregorexia zijn potentieel gevaarlijk en ze kunnen zelfs levensbedreigend zijn. Veel sporten en weinig eten tijdens de zwangerschap kan namelijk leiden tot tekorten aan bepaalde voedingsstoffen. Hierdoor kan de groei van de ongeboren baby worden geremd of zelfs gestaakt. Kortom: pregorexia klinkt wellicht grappig, maar dat is het absoluut niet.

Heb jij directe of indirecte ervaring met pregorexia? Laat hieronder jouw reactie achter!