Steeds meer mensen letten bij het kopen van hun voedsel op meer dan alleen de prijs. Voornamelijk kwaliteit en duurzaamheid voeren steeds vaker de boventoon. Op Gezondr heb je al vaker kunnen lezen dat vis eten erg gezond is. Maar ook bij het uitkiezen van consumptievis is het erg belangrijk om op kwaliteit en duurzaamheid te letten. Zo zijn verscheidene soorten vis die je gewoon in de supermarkt vindt zo goed als uitgestorven. Ook is het erg belangrijk om te weten of de vis die je koopt en eet: mager of vet is… uit de wilde / vrije natuur afkomstig is of kweekvis betreft…
Overzicht vissoorten
Op de campagnepagina ‘Jij kan kiezen’ van het Voedingscentrum staan de belangrijkste vissoorten overzichtelijk in een tabel. Je vindt er informatie over herkomst, vissoort, wild of kweek, keurmerk en de beoordeling uit de VISwijzer. Je ziet in één oogopslag dat haring een vette wilde vis is met het Marine Stewardship Council-keurmerk (MSC), volgens de VISwijzer een ‘prima keuze’.
Vette vis & Magere vis
De Gezondheidsraad raadt aan om tweemaal per week vis te eten, waarvan één keer bij voorkeur vette vis. Mensen die vis eten, blijven (relatief) gezonder dan mensen die geen vis eten… Magere vis past eigenlijk altijd in je dieet, zelfs als je vetarm eet. Vette vis, zoals haring, makreel, sardines en zalm is extra gezond vanwege de relatief hoge gehaltes EPA en DHA. Deze verse, onverzadigde Omega 3-visvetzuren werken gunstig voor het hartritme en verkleinen de kans op een plotselinge hartstilstand Daarnaast helpen ze ook nog eens om het ongezonde cholesterolgehalte te laten dalen. Naast deze visolie / visvetten / visvetzuren / visolievetzuren bevat vis diverse waardevolle voedingsstoffen, zoals essentiële eiwitten (van hoge kwaliteit), vet-oplosbare vitamines en mineralen zoals jodium.
Wilde vis & Gekweekte vis
Het kweken van vis is wereldwijd de snelst groeiende voedselproducerende bedrijfstak. Voor de meeste consumptievis die in de Nederlandse supermarkten en viswinkels te vinden is, geldt nog steeds dat ze op zee zijn gevangen. Kweekvis noemt men ook wel aquacultuur. Biologische kweekvis verschilt van de reguliere kweekvis, onder meer doordat er met duurzaam visvoer wordt gewerkt. Ook de dichtheid wordt laag gehouden om stress bij vissen te voorkomen en welzijn te bevorderen. ‘Wilde’ zeevis wordt door velen nog steeds gezien als beter en smaakvoller dan kweekvis, maar in de praktijk zijn er maar weinig die het verschil proeven tussen bijvoorbeeld wilde zalm en kweekzalm.
Vis eten per seizoen
Vis is in principe een seizoensproduct. Gekweekte vis is het hele jaar door verkrijgbaar, maar vers gevangen vis niet. Elke vis maakt namelijk een cyclus door. In de paaiperiode, meestal het voorjaar, plant de vis zich voort. De vis kan dan beter niet worden gegeten. De smaak is minder en voor de visstand is het belangrijk dat hij zich kan voortplanten. Het Productschap Vis heeft een kalender samengesteld waarop je kunt zien wanneer welke vis het beste verkrijgbaar is. Verantwoord en duurzaam vis eten, is dus een kwestie van jezelf goed informeren…
Vislegenda
Bij vis dien je op het moment van aankoop altijd te kunnen zien om welke soort het gaat, wat de productiemethode is geweest (vangst op zee, in zoet water of kweek) en wat het vangstgebied of land van herkomst is. Op vis uit zee staat het vangstgebied vermeld. Op kweekvis staat het land van herkomst. Zie desgewenst ook:
- Vis = gezond: de 4 gezondste vissoorten & zeevruchten!
- Haring; zilverkleurig, rauw & heel erg gezond
- Feiten en fabels over de populaire omega 3 vetzuren
- Voordelen Omega 3- & Omega 6-vetten (MOV: meervoudig onverzadigde vetzuren)
- Beste dieetvoeding: vis, vlees, zuivel, eieren & bonen
VIS-wijzer
De VISwijzer van het Wereld Natuur Fonds en Stichting De Noordzee geeft aan wat goede en minder goede keuzes zijn qua vis. Hierbij wordt per soort gekeken naar de herkomst, beheersmaatregelen en de effecten van de techniek van vangen of kweek. De VISwijzer biedt je de kans om online op te zoeken hoe goed de vis is die je het liefst eet. Vissen, schaaldieren en schelpdieren die in Nederland te koop zijn, zijn met de VISwijzer online te beoordelen op en ingedeeld in drie kleuren: groen, oranje en rood. Soorten in groen scoren het best. Het best kun je dus de ‘groene’ vis eten…
MSC (vis)keurmerk
Visproducten met het MSC keurmerk (Marine Stewardship Council-keurmerk) zijn afkomstig van duurzame visserij. Bij duurzame visserij volgens dit keurmerk worden visstanden duurzaam beheerd en wordt zo min mogelijk schade toegebracht aan het leven in de zee en het bodemleven en gelet op ongewenste bijvangst van andere vissen en bedreigde diersoorten.
Vis & zeevruchten selecteren, bereiden, invriezen + bewaren
Iemand zei ooit: “Geef me iemand die geen vis lust, dan toon ik je iemand die nog nooit goed bereide vis heeft gegeten.” Of je nu een echte goede vangst hebt gedaan of een vis hebt meegenomen uit de supermarkt, volg deze tips en haal het meeste uit vis en zeevruchten!
Verrijking van je dieet…
Er zijn talloze vissoorten die én geweldig smaken én veelzijdigheid voor je dieet kunnen betekenen. Zowel vis en zeevruchten als schaal-, schelp- en weekdieren kunnen een enorme verrijking van je dieet vormen wanneer je doorgaans voornamelijk gehaktballen en biefstuk gewend bent. Voorbeelden van smaakvolle vissen zijn: zeewolf, kabeljauw, schelvis, baars, haring, paling, tonijn, zalm, tong en forel. Voorbeelden van smaakvolle schaaldieren, schelpdieren en weekdieren zijn: krab, rivierkreeft, zeekreeft, garnalen, mossels, kokkels, oesters, octopus, inktvis, sint-jakobsschelpen en kamschelpen.
Tips voor optimale visselectie:
- Neem alleen zeevoedsel dat goed is ingevroren, in ijs is gelegd, in schone etalagevakken ligt en per stuk is verpakt in lekvrije verpakkingen.
- Koop uitsluitend vis bij een achtenswaardige vishandel.
- Controleer altijd de houdbaarheidsdatum bij aankoop.
- Wanneer de vis is diepgevroren dan hoort deze hard qua consistentie te zijn, mild te geuren en vrij te zijn van ijskristallen.
- Neem nooit beschadigde verpakkingen of verpakkingen met watervlekken.
- Hele vinvissen horen een verse geur, een glanzende huid, roze of rode schubben en heldere ogen te hebben.
- Visfilet of vissteak hoort een milde geur, vochtig vlees, een doorschijnend voorkomen en géén bruine randen te hebben.
Voorzichtigheid geboden!
Zeevoedsel bederft sneller dan bijna elke andere voedselgroep! Om die ‘vissige’ c.q. ‘fishy’ smaak en geur te voorkomen:
- Maak vers gevangen vis snel schoon en fileer de vis direct om versheid te behouden en bacteriële besmetting te voorkomen.
- Verpak vis strak in plastic vershoudfolie of aluminiumfolie. Dit houdt het vocht binnen en verkleint de blootstelling aan lucht, hetgeen de smaak doet afnemen.
- Koel vis bij een temperatuur van 3 à 4 graden Celsius en consumeer vis binnen 2 à 3 dagen.
- Bewaar gekookt zeevoedsel nóóit langer dan 2 dagen.
- Bewaar ingeblikte vis altijd koel en droog en consumeer de vis nooit na de uiterste houdbaarheidsdatum.
Vis invriezen
Omdat vis erg bederfelijk is, is invriezen vaak noodzakelijk. Volg deze simpele stappen voor een perfecte invriezing:
- Snijd vis in de vorm waarin deze gebruikt zal worden (filets, steak, moot, stukjes, et cetera).
- Verpak de vis voorzichtig in een luchtdichte vriesverpakking.
- Vries vis in tussen de 0 en -25 graden Celsius.
- Voor de beste smaak en textuur kun je ingevroren vis het best binnen een maand nuttigen.
Vis ontdooien
Vis ontdooien op kamertemperatuur of in warm water kan gevaarlijk zijn en voedselvergiftiging veroorzaken; het kan ook het vocht, de smaak en de textuurkwaliteit van de vis doen afnemen. Om dit te voorkomen:
- Ontdooi vis in de koelkast (18-24 uur per pond), of plaats de vis onder koud stromend water (½ uur per pond).
- Ontdooide vis nóóit opnieuw invriezen!
Vis bereiden
Wanneer je een maaltijd bereidt, wacht dan zolang mogelijk met de bereiding van de vis zodat je deze niet te lang bakt; dit kan namelijk de smaak en textuur van de vis bederven. Denk ook aan het volgende:
- Bak verse vis 8 tot 10 minuten per 2,5 centimeter dikte in oven of pan.
- Wanneer de vis nog bevroren is, verdubbel dan de bereidingstijd.
- Wanneer vis wordt gebakken, verliest deze zijn transparantie en wordt de vis opaak. Vis is gaar wanneer het geheel opaak is en het makkelijk uiteen valt wanneer je er met een vork in prikt.
Heb jij vragen of opmerkingen omtrent visconsumptie (‘vis eten’), visvangst, kweekvis, wilde vis of een bepaalde vissoort? Deel jouw vraagstukken, opvattingen, bevindingen en suggesties in een berichtje hieronder!