Koorts, ook wel bekend als febris of pyrexie, is een verhoging van de gangbare gemiddelde kerntemperatuur van het lichaam. Koorts is het gevolg van een verhoogde instelling van de interne thermostaat en is meestal het directe of indirecte gevolg van een bacteriële of virale infectie of vergiftiging.
Lichaamstemperatuur (kerntemperatuur)
Bij een normaal bioritme is de gangbare menselijke lichaamstemperatuur:
- Plusminus 37,0°C gedurende de dag
- Plusminus 35,5°C ’s nachts tussen 03.00 uur en 05.00 uur
- Plusminus 37,5°C ‘s middags tussen 15.00 uur en 17.00 uur
Zwangerschap en schommelingen in de hormoonhuishouding kunnen dit bioritme verstoren. Zo kan een plotselinge verhoging van de lichaamstemperatuur met 0,5°C wijzen op het aanbreken van de vruchtbare fase van de menstruele cyclus.
Waar is koorts goed voor?
Koorts is een natuurlijk beschermingsmechanisme dat het menselijk lichaam helpt om bacteriële en virale infecties te onderdrukken en heeft dus een zeer nuttige functie. We onderscheiden verhoging (subfebriele verhoging van de kerntemperatuur) en febris:
- Een lichaamstemperatuurstijging tot 37,9°C noemen we subfebriele verhoging.
- En een lichaamstemperatuurstijging van 38,0°C of hoger noemen we febris / koorts.
Het menselijk lichaam kan virussen en bacteriën beter bestrijden bij een hoge kerntemperatuur en zet de interne thermostaat in de hersenen (hypothalamus) daarom hoger. Een hoge lichaamstemperatuur:
- Versnelt de stofwisseling (metabolisme)
- Voert het hartritme c.q. de hartslagfrequentie op
- Bevordert de bloedsomloop
Door bovengenoemde factoren kan het immuunsysteem sneller en efficiënter zijn werk doen. Hierdoor:
- Treedt sneller herstel op van aangetaste cellen
- Worden bacteriën sneller gedood en afgevoerd
Weetjes over koorts
- Febriele temperatuurverhoging kan worden onderdrukt met koortsremmers (antipyretica) zoals paracetamol, maar zolang je je niet ziek voelt kun je febris beter zijn werk laten doen.
- Hele hoge koorts kan schade veroorzaken. Wanneer de lichaamstemperatuur boven de 42°C stijgt, ga je dood door het uiteenvallen van lichaamseiwitten (proteïnen).
- Pyrexie kan gepaard gaan met ijlen, aanvallen van nachtzweten, koortsdromen en hallucinaties.
- De rectale ofwel anale temperatuurmeting wordt als de betrouwbaarste graadmeter voor de daadwerkelijke kerntemperatuur gezien. Een temperatuurmeting in het oor of onder de tong is meestal minder accuraat.
- Omdat je bij een hoge temperatuur veel vocht verliest, is het belangrijk om bij koorts veel water te drinken.
- Meestal heeft het lichaam het bij het rechte eind en treedt koorts op om een bacterie of virus te bestrijden, maar soms raakt de thermostaat van slag door een kleine beschadiging van de hersenen (hypothalamus) zelf.
Zijn er vragen, opmerkingen, ervaringen of bevindingen ten aanzien van lichaamstemperatuurverhoging of koorts die je met Gezondr wilt delen? Laat ze achter in een berichtje hieronder!