Testosteron is het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon. De term is afgeleid van ‘testis’, wat testikel oftewel zaadbal betekent. Het hormoon testosteron wordt dan ook hoofdzakelijk geproduceerd door de zaadballen c.q. teelballen van een man. In onderstaand artikel kun je lezen wat testosteron is en wat “T-hormoon” doet binnen het menselijk lichaam…
Gevolgen van testosteron-productie
Testosteron is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en instandhouding van mannelijke eigenschappen. Testosteron zorgt er hoofdzakelijk voor dat zich bij mannen de primaire en secundaire mannelijke geslachtskenmerken ontwikkelen, waaronder:
- Uitwendige geslachtsorganen (penis & balzak)
- Gezichtsbeharing (baard + snor)
- Schaamhaar & okselhaar
- Spiergroei (= musculariteit)
- Beharing van onder- & bovenbenen
- Borsthaar + eventuele beharing van buik, rug & schouders
- Groei van adamsappel + verlaging van de stem
- “Potentie” & vruchtbaarheid
- Sperma (zaadontwikkeling & zaadkwaliteit)
- Skeletspieren (dikker & geprononceerder dan bij vrouwen)
- Talgproductie (= hoofdoorzaak van acne)
Daarnaast heeft testosteron invloed op haargroei, libido, agressie en neuro-motorische ontwikkeling van de hersenstructuur.
Weetje: Bij volledige afwezigheid van testosteron ontwikkelt een embryo zich vrouwelijk. Dus zonder testosteron, geen jongetjes.
Androgenen & oestrogenen
Mannelijke hormonen worden androgeen genoemd en vrouwelijke hormonen oestrogeen. Testosteron is een androgeen oftewel een “mannelijk hormoon”. Sterker nog: testosteron is het belangrijkste androgene hormoon dat er bestaat. Zonder testosteronproductie ontstaat bij mannen namelijk een vervrouwelijkte verschijning: ronde vormen, weinig lichaamsbeharing, hoge sopraanstem, onevenwichtig temperament, langgerekte & holle botten, etc.
Desalniettemin hebben ook vrouwen kleine hoeveelheden androgenen en mannen kleine hoeveelheden oestrogenen. Er zijn zelfs mannen met heel weinig testosteron en vrouwen met relatief veel testosteron. Bij vrouwen wordt testosteron logischerwijs niet aangemaakt in de teelballen, maar door de eierstokken en bijnieren. Bodybuilders en krachtsporters –zowel mannelijk als vrouwelijk– willen nog weleens testosteron innemen of injecteren.
Mannelijke hormonen
Als een jongetje geboren wordt, is de testosteronproductie en het testosterongehalte in het bloed laag. Na de puberteit wordt de testosteronspiegel beduidend hoger, waardoor er allerlei lichamelijke en mentale veranderingen plaatsvinden. Testosteron is overigens niet het enige androgene (mannelijke) hormoon. Zo zijn er ook testosteron-achtige hormonen en androgene stoffen die verwant zijn aan testosteron, waaronder:
- Dihydro-testosteron (DHT): androgeen met een 3 x sterkere androgene werking dan testosteron.
- Dehydroepiandrosteron (DHEA): voorloper van testosteron; kan tevens worden omgezet in oestrogeen.
- Androsteron (ADT): metaboliet van testosteron; omzetting vindt voornamelijk plaats in de lever.
- Androsteendion (“Andro”): wordt vervaardigd uit cholesterol en kan eindigen als androgeen (testosteron), maar ook als oestrogeen.
Functie van testosteron
Net als bij ieder ander hormoon heeft ieder mens een ander basisniveau qua testosteron. Er zijn zowel mannen als vrouwen met relatief veel testosteron en zowel mannen als vrouwen met relatief weinig testosteron. Hoeveel testosteron er door iemands lichaam giert, is merkbaar aan allerhande gedragingen en uiterlijke kenmerken. In het dagelijks leven uit zich dit op allerlei vlakken. Veel testosteron (of een overschot aan T-hormoon) betekent doorgaans:
- Typische alfa-man / alfa-vrouw (androgyne leidersfiguur)
- Zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen & standvastigheid
- Grote spiermassa + snelle spieropbouw
- Ambitie (competitiedrang, winstbejag, haantjesgedrag e.a.)
- Sterke, uitgesproken en hoekige kaaklijn
- Meer zin in seks (hoog libido / veel seksdrift)
- Zware wenkbrauwen + diepliggende ogen
- Haarverlies & vroegtijdige kaalheid (hoofdhaar)
- Soms ook agressief (+ gebrekkige sociale vaardigheden)
- Harde onderhandelaar
Weinig testosteron (of een tekort aan T-hormoon) daarentegen, uit zich doorgaans in behoefte aan gelijkwaardigheid. Er is juist weinig sprake van leiderschapsambitie; men gunt anderen meer en is minder belust op competitie en winnen.
Tip: In dit artikel wordt het testosteron-tekort (hypotestosteronemie) besproken…
Tot slot
Testosteron wordt nog weleens “leiderschapshormoon” genoemd; niet alleen omdat een hoge testosteronspiegel de leiderschapsambitie vergroot, maar ook omgekeerd: wie een leidinggevende positie bekleedt of succes boekt, gaat meer testosteron produceren!
Overigens brengt testosteron op gezondheidsvlak zowel voordelen als risico’s met zich mee.