‘Zeep’ is de scheikundige benaming voor minerale zouten die ontstaan uit vetzuren. Sommige soorten zeep worden gebruikt in reinigingsmiddelen, maar dat geldt lang niet voor alle zepen. Toch bedoelen we in veruit de meeste gevallen ‘reinigingszeep’ als we de term ‘zeep’ gebruiken.
Zeep wordt gemaakt door vetten te laten “verzepen” met behulp van loog ofwel natronloog ofwel natriumhydroxide. Loog is een extreem alkalisch (base) en corrosief (bijtend) restproduct van de chloorindustrie. Loog wordt bijvoorbeeld ook gebruikt als gootsteenontstopper.
Het harde blok handzeep is waarschijnlijk het oudste product dat kan worden aangemerkt als zeep oftewel reinigingszeep. Deze zeepsoort wordt van oudsher gemaakt van dierlijk vet (rundvet e.a.) of plantaardig vet (kokosolie e.a.). Naast verzeept vet bevatten zeeptabletten allerlei synthetische geur- en kleurstoffen.
Maar als zeep uit agressieve en alkalische stoffen wordt vervaardigd, is zeep dan wel goed voor de huid!?
Soorten zeep
Zeep is een algemeen bestanddeel van allerhande reinigingsproducten. Zodoende worden allerlei schoonmaakmiddelen met de term ‘zeep’ aangeduid. Denk maar eens aan:
- Gezichtsreiniger (lotion)
- Harde handzeep
- Make-up remover
- Vloeibare toiletzeep
- Groene zeep
- Afwasmiddel (“zeepsop”)
- Wasmiddel & allesreiniger
- Douchegel, badschuim & shampoo
Werking van zeep
Zeep is een oppervlakte-actieve stof. Dat houdt in dat zeep de natuurkundige “oppervlaktespanning” van een vloeistof kan verlagen. Deze eigenschap van zeep zorgt ervoor dat zeep snel schuimt en gemakkelijk in textiel doordringt.
Zeep fungeert bovendien als emulgator, waardoor water en olie met elkaar kunnen vermengen tot een homogeen geheel. Normaliter blijven vetten en oliën drijven op water, maar zeep kan oliedruppeltjes als een zakje omhullen, waardoor deze in het water blijven “zweven”. Om die reden kan zeep –in samenwerking met water– vettigheid en vuiligheid verwijderen van allerhande oppervlakken.
De nadelen van zeep
Zeep maakt schoon, maar heeft helaas ook een aantal noemenswaardige nadelen. Allereerst breekt zeep de natuurlijke, vettige beschermlaag van de huid af. Deze beschermlaag -die met name uit huidvet bestaat- wordt op den duur weer hersteld door de talgklieren, maar tot die tijd blijft je huid vatbaar voor invloeden van buitenaf. Je huid is na een reinigingsbeurt met zeep dan ook extreem gevoelig en droog.
Daarnaast heeft zeep de ongewenste eigenschap dat het neerslaat zodra het in aanraking komt met calcium (“kalk”). Zeep verliest dan ook grotendeels zijn werkzaamheid als het gebruikt wordt in combinatie met sterk calcium-houdend (“hard”) water
Antibacteriële zeep is nog slechter dan “gewone” zeep. Het doodt namelijk de schadelijke bacteriën op je handen, maar ook de huidflora (goede huidbacteriën) die je huid beschermen tegen indringers van buitenaf. Bovendien blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat mensen die antibacteriële zeep gebruiken niet minder vaak worden aangedaan door bacteriële infecties. (bron)
Het slechtste voor de huid is nog wel antibacteriële, zeep-houdende en alcoholhoudende reinigingslotion voor het gezicht. Dit soort lotions zou onder andere werkzaam zijn tegen acne, maar droogt enkel de gezichtshuid uit. Zodoende wordt het gelaat juist gevoeliger voor indringers en acne.
Tot slot
Zeep is dus niet goed voor je huid. Het goedje reinigt wel, maar tast tevens de natuurlijke beschermlaag van je handen en gezicht aan. Zeep is een uitstekend middel om kleding te wassen, vloeren te schrobben en ramen te lappen… Maar voor je huid kun je veel beter een pH-neutrale mousse gebruiken. Deze dient bovendien zeepvrij, alcoholvrij en parfumvrij te zijn. Voor een gevoelige huid is dit extra belangrijk!
Gebruik jij zeep om je huid te reinigen of toch liever een mild product? Laat hieronder je reactie achter!
13 comments
Bert
6 juni 2017Zover ik weet zijn alle Kneipp doucheproducten pH-neutraal en ze laten een vetlaagje achter. Ik gebruik het al jaren. Onlangs heb ik pH-neutrale douchegel van Rituals gekregen die bovendien ook nog eens lekker ruikt.
Paul
6 juni 2017En zijn deze producten zeepvrij of bevatten ze juist wel zeep? Zeep ontstaat in principe door het verzepen van een vet met behulp van loog. Ook is het mogelijk om zeep van een combinatie van vetzuren en loog te maken. In principe staat het vraagstuk ‘zeephoudend versus zeepvrij’ los van pH-waarde, geurstoffen en oliën.
Lize
14 maart 2020Ossengalzeep, kun je dat wel voor je huid gebruiken, is vettig.
Anoniema
28 september 2015Ik heb zoveel reinigingsmerken gehad om van mijn acné en lichtelijk vette huid af te raken, maar niets hielp. Had inmiddels Vichy, Nivea, Dr. Van Der Hoog en nog meer troep al geprobeerd, maar werd het niet beter van. Tegenwoordig gebruik ik alleen nog maar en maar 1 keer per week Hello Kitty handzeep en daar krijg ik echt een mooie gezichtshuid van!
Guus
6 augustus 2015Ik was me handen nooit met zeep.
hallo123
2 augustus 2015En als je daarna een verzorgende crème gebruikt? Kan het dan wel?
Paul
4 augustus 2015Dan blijft het nog altijd beter om geen zeephoudende producten te gebruiken.
C-man
26 juli 2013Zeep uit een Lush winkel is misschien een optie?
noontje
22 november 2012Maar waar moet ik dan mijn handen en gezicht mee wassen?
Natasha
28 oktober 2012Mijn god wat staat er veel onzin in dit artikel. Bij hevige acne ben je juist gebaat bij een open, droge huid. Daarom bevatten veel acne medicijnen een stof als Benzoyl peroxide.
Paul
29 oktober 2012Beste Natasha, Bedankt voor je -ietwat ongenuanceerde- reactie (waar ik het overigens volledig mee oneens ben). ;) Alleen als acne ontstaat door overmatige productie van huidvet (talg) kan het in sommige gevallen “prettig” zijn om een drogere huid te bewerkstelligen met het oog op pukkelvermindering. Dat is o.a. het geval bij de zogenaamde jeugdpuistjes oftewel ‘acne vulgaris’. Dit wil echter geenszins zeggen dat uitdroging de kwaliteit van je huid ten goede komt. Integendeel, het gaat ten koste van het zelfreinigende en -beschermende vermogen van de huid! Benzoylperoxide is overigens een middel om de bovenste huidlaag te verweken, niet om deze uit te drogen. Daarnaast vermindert het de ontwikkeling / deling van acnebacteriën. Zie eventueel ook (de reacties onder) de volgende artikels:
Al met al heb ik het idee dat je de spreekwoordelijke klok hebt horen luiden… Groeten, Paul
Marielle
23 mei 2014Ik ben het helemaal eens met je Paul! Een vette huid moet je zo zacht mogelijk reinigen en mag niet na een agressief reinegingsproduct als schuurpapier of droog aanvoelen want dan gaat je huid helemaal ontregeld zijn en gaat zij denken van oei ik ben droog, nu moet ik nog meer vet produceren. En dan is de huid ook heel gevoelig voor bacteriën en alle stoffen van buitenaf. Dr. Jetske Ultee zegt: een vette huid moet je behandelen als een (over)gevoelige huid. Alle face-washes met SL(E)S (zoals sodium lauryl sulfate, sodium laureth sulfate, amonium lauryl sulfate e.a.) moet je vermijden. Ga voor zeer zachte reinigers die het natuurlijke evenwicht van je huid niet verstoren zoals Decyl Glucoside, Coco-Glucoside of Sodium Cocoamphoacetate. Ik heb ook een vette huid waarvan de poriën zeer snel verstoppen en mijn favoriete face-wash is Earth Sourced Perfectly Natural Cleansing Gel van Paula’s Choice. Ook moet je een vette huid altijd goed hydrateren want als zijn droog aanvoelt na je haar hebt gereinigd zal zei nog meer olie produceren. Veel mensen met een vette huid denken ook dat olie hun huid verstopt, maar dat is zeker niet altijd waar, zo zijn jojoba-olie en argan-olie echt echt heel goed. Ze reguleren zelfs de talgproductie! Ook kan je perfect een cleansing oil gebruiken zonder dat je poriën verstopt geraken of zonder dat je gezicht nadien vettig word. Ik vind die van Kruidvat eigen merk echt heel fijn (die gebruik je eerst en daarna pas je face-wash)…
Ina
12 augustus 2012Bij mij droogt zeep de huid ook heel erg uit! Je kunt veel beter een zeepvrij huidreinigingsproduct gebruiken.