Acesulfaam-K werd in 1967 per toeval ontdekt door de Duitse wetenschappers Clauss en Jenssen tijdens de ontwikkeling van nieuwe medicijnen in opdracht van Hoechst AG. Vanuit analytisch-chemisch perspectief is acesulfaam-K een synthetische organische verbinding. Vanuit de consument gedacht is “AK” een kunstmatige zoetstof en suikervervanger. Acesulfaam-K wordt veelvuldig in verband gebracht met gewichtstoename en belemmering van het afslankproces, maar is dit terecht?
En is de consumptie van acesulfaam dus onverstandig als je wilt afvallen? Hieronder lees je het antwoord…
Wat is acesulfaam-K?
De ‘K’ staat voor het element kalium. Acesulfaam-K is dan ook een chemisch gesynthetiseerde afgeleide van het organische zout en macromineraal kalium. Het is dus eigenlijk een zoete vorm van kaliumzout. In vele landen staat deze chemische stof bekend als “acesulfame potassium”. Ook wordt ie in binnen- en buitenland nog weleens vermeld als:
- Acesulfaam K
- Merknamen “Sunett” & “Sweet One”
- Acesulfaamkalium
- E-950 / E950
- “AK”
Weetje: “AK” is plusminus 100 tot 200 keer zoeter dan tafelsuiker en andere kristalsuikers, maar brengt bij velen een bittere bijsmaak teweeg.
Waarom acesulfaam-K?
Acesulfaam-K is een kunstmatige zoetstof. Kunstmatige zoetmiddelen zijn in het leven geroepen omdat ze nauwelijks energie (calorieën) leveren. Daarnaast tasten kunstmatige zoetmiddelen je tanden niet aan. Bovendien zouden ze je insulineniveau en bloedsuikerspiegel niet beïnvloeden. In theorie is acesulfaam dus bij uitstek geschikt voor diabetespatiënten (mensen met suikerziekte) en diegenen die willen afvallen of in ieder geval niet willen aankomen.
Waar zit acesulfaam-K zoal in?
Acesulfaam K wordt als voedingsadditief, kunstmatige hulpstof oftewel synthetische toevoeging gebruikt onder de noemer E-950. Acesulfaamkalium wordt toegevoegd aan honderden voedingsmiddelen, drogisterijproducten en medicijnen. Hierbij valt te denken aan:
- Snoep & kauwgom
- Frisdrank & zuiveldrankjes
- Industrieel banket (cake, koeken, gebak etc.)
- Hoestdrankjes & keelpastilles
- Siropen & vruchtensappen
- Tandpasta & mondspoelmiddelen
- Vitaminepillen & voedingssupplementen
- Sauzen & siropen
- Vruchtenyoghurt & zoete desserts
- Zoetjes & poedervormige zoetmiddelen
- Etc. etc. etc.
Toepassingsmogelijkheden
Acesulfaam-K is hittebestendig tot 200°C en wordt zodoende geschikt geacht voor bakken en braden. De stof zou stabiel blijven tijdens voedselbereiding en zou tevens kunnen worden ingevroren. Daarnaast is E-950 lang houdbaar en uiterst bestendig tegen zuren en basen. Wel kan acesulfaam-K bij toevoeging aan zure producten aan zoetkracht verliezen.
Bij hogere concentraties heeft acesulfaam een bittere bijsmaak en/of nasmaak. Vandaar dat AK voor een “prettigere” smaakbeleving veelal wordt vermengd met andere kunstmatige zoetstoffen, voornamelijk aspartaam. Acesulfaam is tevens in staat om de zoetkracht van andersoortige suikervervangers te versterken.
Gevaren van acesulfaam-K
De ‘United States Food and Drug Administration’ (US FDA), de ‘European Food Safety Authority’ (EFSA), de ‘Joint Expert Committee on Food Additives’ (JECFA) van de ‘World Health Organisation’ (WHO) en de ‘Europese Unie’ (EU) hebben acesulfaam-K goedgekeurd voor menselijke consumptie. Desalniettemin zijn er tal van aanwijzingen dat acesulfaam-K schade kan toebrengen aan de gezondheid. Enkele voorbeelden van nadelen, gevaren en risico’s die in verband zijn gebracht met het synthetische zoetmiddel acesulfaam-K zijn als volgt:
- Stimulering van dosisafhankelijke insuline-afscheiding in ratten (bron)
- Mogelijkerwijs verzwarende reactieve hypoglykemie: “lage bloedsuikeraanvallen”, echter nooit onweerlegbaar aangetoond (bron)
- Kankerverwekkend (longtumoren, borsttumoren e.a.) in ratten (bron: “GMM-02-NTP report on the toxicity and carcinogenicity studies of acesulfame potassium” [red: helaas offline gehaald])
- Beïnvloedt ongeboren kinderen & borstvoeding (bron)
Daarnaast suggereert een Britse analyse uit 2005 dat acesulfaam-K gelieerd is aan hypercholesterolemie (verhoogd bloedcholesterolniveau) en leukemie (bloedkanker). (bron)
Weetje: veel critici beweren dat acesulfaam-K nóg slechter is dan aspartaam en sacharine.
Gerelateerde risico’s
Acesulfaam-K is afgeleid van 3-oxobutaanzuur (ook wel aceto-azijnzuur of acetylazijnzuur genoemd). Bij de chemische bereiding van acesulfaam-K wordt bovendien het carcinogene (kankerverwekkende) oplosmiddel methyleenchloride gebruikt. Deze gevaarlijke stof staat ook wel bekend als dichloormethaan (DCM) en methylene chloride. Deze stof kan verscheidene gezondheidsklachten bij mensen veroorzaken, waaronder:
- Hoofdpijn & misselijkheid
- Leverschade & nierfalen
- Mentale verwarringsverschijnselen
- Depressie
Dus: als puntje bij paaltje komt, is acesulfaam-K geenszins raadzaam voor menselijke consumptie, laat staan gunstig.
Relatieve veiligheid
Diegenen die acesulfaam-K als veilig beschouwen, beroepen zich op het feit dat acesulfaam-K niet wordt omgezet of opgeslagen in het menselijk lichaam. Daarnaast lost het goed op in water, wordt het snel geabsorbeerd en verlaat het onveranderd het menselijk lichaam via de urine. Er zijn echter veel stoffen die onveranderd het menselijk lichaam verlaten, maar die desalniettemin verregaande disbalansen veroorzaken en indirect chemische veranderingen teweegbrengen.
Het is dan ook niet voor niets dat talloze wetenschappers het erover eens zijn dat er veel meer onderzoek nodig is om acesulfaam-K als veilig te mogen beschouwen.
Weetje: De wetenschappelijk aangetoonde gezondheidsrisico’s van acesulfaam-K zijn enkel van toepassing op dieren, maar dat zou kunnen komen omdat er (logischerwijs) niet zomaar op mensen mag worden getest.
Afvallen & aankomen
Kunstmatige zoetstoffen zoals acesulfaam-K leveren dan wel geen calorieën, maar of ze helpen bij afvallen is nog maar de vraag… Er zijn namelijk sterke aanwijzingen dat synthetische zoetmiddelen (net als suiker) je insulineniveau en bloedsuikerspiegel ontregelen en zodoende tot zoetgewenning, suikerverslaving, hongerpieken, eetbuien, aanvullende vetopslag en uiteindelijk gewichtstoename kunnen leiden.
Als je zoetstoffen zoals acesulfaam-K gebruikt met als doel afvallen, dan kun je veel beter afkicken van zoetigheid. Dit doe je door de consumptie van zoet voedsel langzaamaan af te bouwen en zodoende de zoete smaak te ontwennen.
Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI)
De in Europa Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) voor acesulfaam-K is vastgesteld op 9 tot 15 milligram per kilogram lichaamsgewicht. In de praktijk betekent dit dat een man van 70 kilo ongeveer 1 gram acesulfaamkalium per dag mag innemen.
Weetje: Vrijwel iedere kunstmatige zoetstof is sterk omstreden, maar door de enorme vraag naar calorieloze suikervervangers en caloriearme producten worden ze volop verkocht en verwerkt in voedingsmiddelen.
Conclusie
Al met al zijn er geen onomstotelijke bewijzen dat Acesulfaam-K gezondheidsschade kan berokkenen bij mensen (enkel bij ratten)… Desalniettemin hebben meerdere wetenschappelijke studies uitgewezen dat er diepgaand vervolgonderzoek nodig is om negatieve bijwerkingen van acesulfaam-K op het menselijk lichaam uit te sluiten. De relatieve veiligheid van deze kunstmatige zoetstof is dus net zo betwistbaar als de potentiële risico’s ervan. (bron)
Tot slot
Acesulfaam K is een vreemdsoortig goedje waarvan de exacte eigenschappen en bijwerkingen nog lang niet in kaart zijn gebracht. De zoetstof wordt toegestaan, maar is niet grondig onderzocht. Veel mensen vragen zich dan ook terecht af of acesulfaam K ongezond, slecht, risicovol of zelfs gevaarlijk is. Hoewel dit niet 1-2-3 vast te stellen of uit te sluiten is, is er maar al te vaak vuur waar rook is. Noemenswaardige voordelen van E950 zijn er sowieso niet, dus waarom zou je de gok wagen?
Bestudeer jij de ingrediëntenlijst van voedingsmiddelen om acesulfaam-K te mijden? Of eet je er (al dan niet ongemerkt) lustig van op los? Laat hieronder jouw opvattingen over E950 achter!
