Het is natuurlijk niet zo dat iedereen frikandellen en snoepgoed lekkerder vindt dan spinazie en appels. Toch kun je stellen dat ongezond voedsel door veel mensen lekkerder wordt gevonden dan gezond voedsel. Of anders gezegd: veel mensen vinden gezond voedsel best lekker, maar kunnen met gemak iets smakelijkers verzinnen dat veel ongezonder is. Maar hoe komt het eigenlijk dat mensen ongezond eten lekker vinden? Het zou toch veel makkelijker zijn als we gezond voedsel vanzelfsprekend lekker vinden, en ongezond voedsel per definitie smerig?
Je genen maken ongezond eten lekker…
Er is een genetische reden voor het feit dat veel mensen dol zijn op vet en suiker. Vroeger, toen mensen nog moesten jagen en verzamelen om voedsel te vergaren, waren vet en suiker van levensbelang. Suikers zijn namelijk snelle energieleveranciers en dus cruciaal voor actieve mensen. Ook vet is nuttig, want het dient als brandstofreserve. Als men vroeger een bron van vet of suiker vond, dan werd daar optimaal gebruik van gemaakt. Men kon de brandstof, de energie, de warmte en de reserves namelijk uitstekend gebruiken. Dankzij vet en suiker overleefde men strenge winters.
Passiviteit maakt ongezond eten extra gevaarlijk
In onze hedendaagse maatschappij zijn vet en suiker niet meer zeldzaam. Sterker nog: vet en suiker liggen overal voor het oprapen. Ons lichaam houdt er echter geen rekening mee dat we tegenwoordig de beschikking hebben over onuitputtelijke voedselvoorraden. Het is gewend om vet en suiker als iets “belangrijks” te zien. De moderne mens is bovendien passief en lijdzaam, heeft warme kleren, een dak boven zijn hoofd en een koelkast vol reserves. Er is geen sprake meer van jagen, verzamelen en hongerwinters, dus vet en suiker zijn niet meer broodnodig.
De kwaliteit van ongezond voedsel wordt alsmaar slechter
Een ander punt is de bron van vet en suiker. De doorsnee moderne mens haalt suikers niet meer uit verse vruchten en vet niet meer uit vers vlees. We eten snelle, geraffineerde suikers uit snoepgoed en gebak in plaats van langzame, complexe koolhydraten uit fruit en granen. En we eten ranzige, geharde vetten uit slagroom en gefrituurde snacks in plaats van hoogwaardige vetten uit verse vis en vers vlees. Kortom: de kwaliteit van de vetten en suikers die we tegenwoordig veel eten, is veel slechter dan vroeger.
Ongezonde eet: 5 redenen waarom we óók niet gezond eten…
Waarom mensen niet gezond eten… Ondanks alle campagnes van onder andere het Voedingscentrum eten we niet gezond genoeg. Meer dan 75% van de Nederlanders haalt de aanbevolen 2 ons groente en 2 stuks fruit per dag niet. Bovendien is er ook een grote groep die zelfs zelden groente eet…
Waarom we niet gezond eten…
In een nieuw onderzoek van Mintel komen 5 redenen naar voren waarom we niet gezond eten:
- Beschikbaarheid (gezond eten is minder goed verkrijgbaar)
- Geld c.q. prijs c.q. kosten
- Onwetendheid & onduidelijkheid (kennis over gezond eten)
- Tijdsgebonden (te druk hebben om gezond eten te bereiden)
- Smaak (en over smaak valt niet te twisten)
De meeste gezonde producten moeten worden bereid (gekookt/geschild/gestoomd etc.). Voorverpakte, en vaak ongezonde, producten zijn daarentegen direct uit de verpakking te eten. Als je honger en weinig tijd hebt, wat pak jij dan?
Foodnavigator zegt hierover: “Consumenten zijn niet bereid om gemak in te ruilen voor gezondheid en andere voordelen. Producten die gezond zijn moeten ook makkelijk zijn, anders is een grote groep consumenten niet over te halen om ze te kopen.” (bron)
Haasten, vliegen, stressen…
Haast is de grootste vijand van gezond eten. Op een goede tweede plek staat het gebrek aan kennis over gezonde producten, aangezien je elke dag gebombardeerd wordt met informatie over ‘gezond eten’. Producenten van ongezonde producten doen er via reclame namelijk alles aan om jou te laten geloven dat hun producten wél gezond zijn. (bron)
Als je heilzamer wilt eten (en zodoende slanker en gezonder wilt worden), zul je dus beter moeten leren omgaan met bovenstaande 5 redenen om ongezond te eten. Je moet er wél iets voor over hebben, zo blijkt uit het onderzoek. En juist de mensen die gezond eten het meeste nodig hebben, willen het gemak van voorverpakte levensmiddelen niet inruilen voor de moeite die het kost om gezond eten te bereiden. Zij zijn bovendien het makkelijkst over te halen door (sluik)reclames.
Drukte en gemakzucht zijn al met al de belangrijkste oorzaken van niet gezond eten… Hoe zit het met jouw (on)gezonde eetgedrag en eetgewoontes? Is gezonde voeding bij jou thuis altijd voorradig en beschikbaar? Heb je de financiële middelen om gezond te eten? Beschik je over de vereiste kennis om gezonde voedingskeuzes te maken? Neem je de tijd om gezond te koken en eten? En vind je gezonde voeding überhaupt lekker? Deel jouw opvattingen in een reactie hieronder!
Ongezond eten: conclusie…
Ons lichaam ziet suiker en vet nog steeds als positieve voedingsstoffen omdat ze vroeger schaars en nuttig waren en bovendien van goede kwaliteit. Daarom vinden onze smaakreceptoren vet en suiker zo ontzettend lekker. Hoe hoger de concentratie, des te lekkerder… De moderne voedingsindustrie voegt echter overal vetten en suikers aan toe, waardoor ze niet meer schaars zijn. De meeste vetten en suikers zijn bovendien niet meer van hoogwaardige kwaliteit, maar fabrieksmatig geraffineerd en gehard. Kortom: lekker, maar nutteloos.
Krijg jij geen genoeg van suiker en vet of kun je het juist makkelijk laten staan? Laat het hieronder weten.
Wat is de reden dat jij ongezonde snacks eet?
Stop jij ongezonde snacks in je mond omdat je er écht ontzettend veel zin in hebt? Of omdat je je nu eenmaal in je hoofd hebt gehaald dat je gaat snacken, en er uit gemakzucht niet meer vanaf stapt? Heel veel mensen snacken simpelweg omdat het kan. Omdat het tot de opties behoort; gelegen komt; geen moeite kost; de snelste en minst gecompliceerde manier is om direct de lekkere trek te stillen. Kortom: snel + makkelijk!
Snacken uit gewoonte…
Er wordt te vaak naar ongezonde snacks zoals snoeprepen, koeken en chips gegrepen, terwijl men daar niet eens écht naar verlangt. Natuurlijk, die chocoladereep is heus wel lekker, maar een volkorenboterham zou in principe ook hebben volstaan. De chocola klonk gewoon net even iets aantrekkelijker dan die saaie boterham. Dus waarom zou je dan voor de volkorenboterham gaan?
Als je uit pure gewoonte suikerrijke, vetrijke en caloriedichte voedingsmiddelen eet, maak je het jezelf wel erg moeilijk. En vooral als je dit dagelijks doet… Er zijn volop mensen die iedere dag – of zelfs meermaals per dag – een candybar, koek (of pak koeken), chocoladereep, zak drop, blik frisdrank of appelflap naar binnen stouwen.
Als dit ongezonde eetgedrag tot je leefstijl behoort, kun je hoog of laag springen; afvallen is dan een helse opgave!
Oplossing
Afvallen zou zó veel makkelijker gaan als je uitsluitend naar fastfoodsnacks grijpt indien je er onweersteenbare drang naar hebt. Eet daarom alleen ongezonde dingen als je er dusdanig veel zin in hebt dat je ze écht niet kunt weerstaan. Als je daarentegen een gezonder alternatief kunt verzinnen wat je trek net zo goed –of bijna net zo goed– bevredigt, neem dan iets gezonders! Maak het jezelf niet te gemakkelijk, neem verantwoordelijkheid en het heft in eigen hand.
Er is niets mis met af en toe iets ongezonds eten. Je moet jezelf af en toe kunnen verwennen, want dat maakt het leven leuk. Als je jezelf van elk spontaan eetmomentje weerhoudt en jezelf iedere lekkernij ontneemt, dan ontstaat een zekere frustratie. Als deze frustratie maar hoog genoeg oploopt, is de kans dat je je uiteindelijk overgeeft aan echte eetbuien alleen maar groter. Kortom: bewandel de gulden middenweg…
Snakken naar een chocoladereep of roomijs… waarom!?
Dat we nooit met overgave en volle intensiteit hunkeren naar wortels en bleekselderij, maar juist naar frites, paprikachips en chocolade, is voor onze lijn nou niet bepaald een praktisch gegeven. Gezonde, caloriearme voedingswaren zijn lang niet zo verleidelijk als zoete, zoute en vette snacks.
Natuurlijke lichaamsgewoonte
Duizenden jaren geleden, toen de mens nog nooit had gehoord van een supermarkt, laat staan van cola light, waren calorierijke producten levensredders. Vanwege ernstige voedselschaarste was men genoodzaakt er alles aan te doen om aan genoeg calorieën te komen. En vette, zoute of zoete voeding, was doorgaans het rijkst aan calorieën. Voedselschaarste is gedurende het grootste deel van de geschiedenis een ernstig probleem geweest, dus het was daarnaast een logische gedraging van het lichaam om (veel) eten aan te moedigen. Hoewel de voorkeur voor vet, zoet en zout eten vroeger levensverlengend en dus een groot voordeel was, is het nu een enorm nadeel.
Gezondere varianten
Een simpele manier om de schade van de overgave aan eetbuien te beperken, is het inslaan van gezondere varianten van de snacks waar je naar verlangt. Ben je niet te harden wanneer je s’ nachts geen roomijs hebt gegeten? Zorg dan dat je suikervrij, vetarm roomijs inslaat met zo min mogelijk suikers, zoetstoffen en calorieën. En heb je in de namiddag die “crunch” nodig, neem dan geen vette koek of candybar, maar een stuk paprika of een appel.
Een stofje, genaamd dopamine
Wanneer je in iets bijt dat ronduit verrukkelijk smaakt, laten je hersenen dopamine vrij, hetzelfde ‘beloningsstofje’ dat ook vrijkomt bij seks en bepaalde drugs, maar dan in een kleinere hoeveelheid. Sommige mensen zijn hier gevoeliger voor dan anderen, maar verleidelijk is het voor iedereen. Voedselhunkeringen verdwijnen meestal binnen 20 minuten, dus als je sterk genoeg bent om je gedachten ergens anders op te richten is dat een prima redmiddel. Wanneer je je erop instelt dat je om 16:00 uur zal gaan genieten van iets zoets, zal het echter gemakkelijker zijn om je verlangen tot die tijd te sussen dan wanneer je van minuut tot minuut probeert je niet over te geven aan je hunkeringen.
Vermoeidheid
Na een lange werkdag ben je vaak uitgeput en is je bloedsuikerspiegel laag. Dat betekent dat je veel minder makkelijk de energie opbrengt om je begeertes te onderdrukken dan aan het begin van de dag. Het is dus beter om voor het eten een kleine gezonde snack te nemen dan om je op het laatste moment toch maar over te geven aan een chocoladereep.
Afleiding
Hoewel het lijkt alsof frites met mayonaise je gedachten dagenlang kan domineren, kunnen je hersenen slechts met een specifiek deeltje op zulke zaken blijven focussen. Het hoeft daarom niet moeilijk te zijn om je gedachten van de puntzak frites af te leiden. Zichtbare afleidingsmanoeuvres werken doorgaans het beste. Ga dus gewoon wat vaker naar gezondr of zoek informatie met google over je favoriete vakantieland of sportactiviteit.
Munt helpt
Ook pepermuntgeur kan helpen om hunkeringen tegen te gaan. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat mensen die gedurende de dag regelmatig muntlucht inademen, wekelijks 3000 calorieën minder nuttigen dan mensen die dat niet doen, en dat is ongeveer één pond! Als je niet van pepermuntjes houdt, neem dan een handlotion met muntgeur.
Een tic
Zie snakken naar voedsel als overige tics, zoals hikken of jeuk. Zeg tegen jezelf, wanneer je lichaam weer om roomijs lijkt te smeken: ‘mijn lichaam heeft last van begeerte’. Zie het als iets dat los van je staat en slechts ergerlijk is. Dan zul je al snel inzien dat de drang om iets ongezonds te bestellen niet hetzelfde is als het ook daadwerkelijk bestellen. Denk hieraan als je gedachten worden overspoeld door een cheeseburger met bacon. Tel tot drie en bestel vredig de gegrilde zalm met een verse seizoenssalade.
Hetgeen ongezond eten lekker maakt: tot slot…
Eet overwegend gezond en ben je bewust van hetgeen je in je mond stopt. Ongezonde snacks zijn voorbehouden aan uitzonderingssituaties; momenten dat je ze mentaal gezien “nodig hebt”.
Eet jij ongezonde fastfoodsnacks omdat je dat nu eenmaal in je hoofd hebt gehaald of omdat je er onweerstaanbaar naar verlangt? Laat hieronder een reactie achter!
