Alles over haarverlies & haargroei bij pasgeboren baby’s…

Sommige baby’s worden geboren met een enorme bos haar; andere baby’s blijven tot maanden na hun geboorte volledig kaal. Iets ertussenin kan ook: een lekker donzig koppie bijvoorbeeld… Je hebt hier dus niets in te kiezen, je kindje komt zoals het komt. Met haar, zonder haar, ‘n tufje ielig dons, een dikke bos met krullen… Alles kan, en je hebt het ermee te doen. Hierbij alles wat je moet weten over haargroei, haarverlies en kaalheid bij pasgeboren jongetjes en meisjes…

Inhoudsopgave

1. Kale baby…
2. Haargroei bij ongeboren & pasgeboren baby’s
3. Haarverlies @ baby’s?!
4. De échte haren komen na hoeveel maanden?
5. Kaal plekje op achterhoofd baby…
6. Moeders die na de geboorte veel haar verliezen…
7. Abnormale / afwijkende haaruitval bij een baby…
8. Baby kaalscheren?!

Kale baby…

Natuurlijk, ik snap het best… Een kindje met een enorme bos haar, ziet er hartstikke tof uit! Maar is een kaal baby’tje om die reden minder mooi? Nee toch! Talloze –soms zelfs panische en/of wanhopige– moeders en vaders smeken op allerhande babyforums om tips om de haargroei van hun kind op gang te brengen, te bevorderen of te versnellen. Maar is dit écht hetgeen waar je je op moet willen focussen, direct na de geboorte van je kind?! Dat haar komt heus wel, helemaal vanzelf, daar hoef je niets voor te doen! Concentreer je dus liever op de dingen die er echt toe doen: de veiligheid, ontwikkeling en het comfort van je kind!

Natuurlijk hoopt iedereen op de mooiste baby ter wereld met een ‘ideaal’ sprookjesuiterlijk… Maar is er niet al meer dan genoeg uiterlijk vertoon op de wereld, zonder hier ook nog eens baby’s in te betrekken?! Pronken, pralen en showen doet je kindje straks zelf wel, als hij/zij daar tenminste zin in heeft… Richt je dus niet te veel op het haar / kapsel van je kindje, maar liever op diens algehele verzorging…

Haargroei bij ongeboren & pasgeboren baby’s

De haartjes van ongeboren kindjes doorlopen in de buik van hun mama al haargroeicycli. Dus in de buik heeft een baby al heel wat haartjes gekregen en verloren. Ieder kindje kan zich bij de geboorte op een ander moment van zijn/haar haarcyclus bevinden.  Vandaar dat niet iedere baby met hetzelfde koppie geboren wordt…

De eerste haarcyclus start rond de 14^e à 16^e week van de zwangerschap. Het haar dat dan ontstaat, betreft een soort ‘vachtje’ over het hele lichaampje, inclusief hoofdje. Dit vachtje staat ook wel bekend als ‘lanugo-haar’. Lanugo is haar dat de huid op temperatuur houdt bij gebrek aan lichaamsvet. Rond de 4^e zwangerschapsmaand hebben ongeboren baby’s immers nog niet zo veel vetjes opgebouwd, en dus erg weinig lichaamsisolatie…

Rond de 36^e week van de zwangerschap maakt lanugo plaats voor vellushaar oftewel vlashaar oftewel nesthaar (korte, dunne en donsachtige lichaamshaartjes), wat nog veel dunner en donziger is dan lanugo. De kleur en hoeveelheid van dit haar wisselt sterk per baby. De meeste kindjes verliezen hun vellushaar tussen de 8^e en 9^e maand van de zwangerschap, maar sommigen worden geboren met een restje op het lichaam en/of een flinke bos op het hoofd…

Eventuele restanten van het dunne vellushaar vallen binnen 3 à 4 maanden na de geboorte uit en maken dan plaats voor steviger ‘terminaal’ haar. In deze overgangsfase kan je baby volledig kaal zijn, maar het vellushaar kan ook direct overgaan in terminaal babyhaar. De kleur en textuur veranderen in dat geval beetje bij beetje.

Feitje: brandend maagzuur…

Brandend maagzuur: vrouwen die tijdens hun zwangerschap veel last hebben van brandend maagzuur, hebben een grotere kans op een kindje met weelderige haardos. De hormonen die voor haargroei bij de foetus zorgen, veroorzaken namelijk ook overmatige ontspanning van het klepje tussen slokdarm en maag, hetgeen maagzuurproblemen / refluxklachten veroorzaakt.

Haarverlies baby’s?!

Er zijn baby’s die met een dikke bos krullen worden geboren, maar al snel na de geboorte hun haar verliezen. Ouders maken zich maar al te vaak ernstig zorgen over dit haarverlies bij baby’s… Maar deze vorm van postnataal haaruitval is volkomen normaal. Baby’s worden namelijk geboren met een flinke hoeveelheid moederhormonen in hun lichaampje. Deze hormonen zorgen voor haargroei en haarbehoud, maar zodra een kindje niet langer via de navelstreng meelift op moeders hormoonhuishouding, verdwijnen deze hormoonconcentraties grotendeels. En zodoende verdwijnt ook steeds meer haar. Het nesthaar / vlashaar dat baby’s verliezen, maakt echter al vrij snel plaats voor échte (dikkere) haren die een normale, afwisselende, om-en-om haargroeicyclus zullen doorlopen.

Reguliere haren (van niet-baby’s) hebben namelijk een doorsnee levensduur van +/- 2 tot 6 jaar, waarna de haar uitvalt en wordt vervangen door een nieuwe. Als een haar loskomt, valt deze samen met de haarwortel los. De haarfollikel oftewel het haarzakje daarentegen, blijft zitten. Onderin de haarpapil worden steeds nieuwe cellen gevormd, die zich steeds verder naar de oppervlakte van de huid begeven. De groei van een haar verloopt in drie fasen:

1. De anagene groeifase (2 – 6 jaar): op ieder willekeurig moment groeit +/- 80 tot 90% van al je haren actief en wordt dus steeds langer
2. De katagene overgangsfase (1 – 3 weken): op ieder willekeurig moment is +/- 1 tot 3% van je haren gestopt met groeien, zich voorbereidend op het uitvallen
3. De telogene rustfase (1 – 4 maanden): op ieder willekeurig moment is +/- 5 tot 15% van al je haar nog slechts ‘los’ verbonden met de hoofdhuid, waardoor het gemakkelijk uitvalt door kammen, borstelen of wassen. Ondertussen is er al een nieuwe, anagene haar aangemaakt in de follikel eronder

Dit proces blijft zich herhalen, maar niet voor iedere haar gelijktijdig. Vandaar dat er bij volwassenen altijd haren aanwezig zijn (die elkaar continu afwisselen). Op ieder willekeurig moment is ongeveer 5 tot 15% van je haar in rust… Uit elke haarpapil groeit gedurende een mensenleven ongeveer 12 tot 20 keer een nieuwe haar; daarna is de haarpapil uitgeput en zal er geen nieuwe haar meer uit groeien. (bron)

Haaruitval bij baby’s is al met al volkomen normaal. Haren maken te allen tijde een haargroeicyclus door… een groeifase en een rustfase. Bij veel baby’s komt de rustfase voor nagenoeg alle vellusharen tegelijkertijd (vanwege een seintje door toedoen van de abrupte hormoondaling), waardoor héél veel haren tegelijk uit hun haarzakje vallen en plaatsmaken voor nieuwe terminale haren (een vorm van ‘telogen effluvium’). Zodoende ontstaat dus vrij plotselinge kaalheid bij baby’s.

De échte haren komen na hoeveel maanden?

Vanaf 30 weken zwangerschap gaat een baby vetkussentjes kweken, waardoor isolerend lanugo-haar plaatsmaakt voor dunner en donziger vellushaar. Dit nesthaar is véél slapper, pluiziger en vlasachtiger dan het uiteindelijke terminale haar van je kindje. Dus ook dít type haar is géén blijvertje; het valt binnen een halfjaartje na de geboorte uit, om plaats te maken voor écht terminaal haar.

Rond de 6 maanden zal dus zo’n beetje ieder babyhoofdje grotendeels kaal zijn. Hoewel babyhaar doorgaans vrij plots en gelijktijdig uitvalt, gebeurt dit niet daadwerkelijk ineens. Hoewel de hormoondaling vrij abrupt verloopt, is het dus niet zo dat je baby van het ene op het andere moment kaal is. Omdat niet alle haren zich op hetzelfde moment binnen dezelfde groeifase bevinden, is de kans klein dat een ooit behaarde baby helemaal kaal wordt. Bovendien begint ook langzaamaan de echte uiteindelijke haardos zichtbaar te worden.

Het definitieve terminale haar (met méér stevigheid en méér structuur) van je baby zal ongeveer vanaf de 9^e maand na de geboorte gaan groeien, maar dit is sterk afhankelijk van de fase binnen de haargroeicyclus. Bij veruit de meeste baby’s wordt terminaal haar ergens tussen de 6^e en 12^e maand na de geboorte zichtbaar. Om en nabij de eerste verjaardag heeft je baby waarschijnlijk een hip kapsel te pakken.

Het echte haar ziet er overigens totaal anders uit dan het haar waarmee een baby geboren wordt; zowel qua kleur als qua dikte als qua dichtheid als qua vorm en textuur. Het haar waarmee een baby geboren wordt zegt dus NIKS over het ‘eindresultaat’. Ben je tegen beter weten in teleurgesteld dat je baby kaal ter wereld is gekomen, ben je er dan in ieder geval van bewust dat de pochende moeders van je zwangerschapscursus niet per se het laatst hebben gelachen. ;)

Kaal plekje op achterhoofd baby…

Misschien is het je weleens opgevallen: een kaal plekje op het achterhoofd van je pasgeboren kindje… Dit kale plekje ontstaat simpelweg doordat een baby heeeeeel veel op de rug ligt. Zodoende treedt continu een beetje wrijving op het achterhoofd plaats, waardoor haartjes afbreken en/of uitvallen, precies op de plek waar het achterhoofdje in aanraking komt met een oppervlak (matras, speelkleed, wipstoel, hydrofiele luier e.a.). Dit is in feite een vorm van positie-haaruitval.

Zodra je kindje zijn/haar nekspiertjes beter onder controle heeft, zal de ligging van het hoofdje meer gaan variëren, waardoor het haarverlies afneemt. Bovendien zullen de haren dikker en minder kwetsbaar worden, waardoor ze minder makkelijk uitvallen of afbreken. Je hoeft dus niet bang te zijn dat het kale plekje op het achterhoofd van je kind blijvend / permanent is.

Buikslapen ter voorkoming kale plek achterhoofd?

Er zijn zélfs ouders die hun pasgeboren baby op de buik laten slapen om een potentieel kaal plekje op het achterhoofd te voorkomen. Maar pasgeborenen hebben helemaal nog geen volledige controle over hun nekspieren, dus op de buik slapen is voor hen potentieel gevaarlijk.

Natuurlijk zijn er mensen die dit gegeven dan weer bagatelliseren, door te veronderstellen dat kindjes in hun eigen speeksel kunnen stikken wanneer je ze op hun rug laat slapen… Maar laten we het bij statistische feiten houden: sinds 1987 wordt de buikligging van baby’s in Nederland op landelijke schaal afgeraden, omdat buikslapen de kans vergroot op ‘rebreathing’, warmtestuwing, oververhitting, verstrengeling in beddengoed, stootverwondingen, ademnood, verstikking en wiegendood. De kans op wiegendood in buikligging is zelfs bijna 3x zo groot als in rugligging. (bron)

Kortom: laat je pasgeboren kindje niet op zijn/haar buik slapen om een kaal plekje op het achterhoofd te voorkomen, want dit is ronduit risicovol. Liever een baby met een kale plek dan een verstikte baby, toch?!

Moeders die na de geboorte veel haar verliezen…

Ook bij moeders verdwijnen na de geboorte heel veel hormonen (met name oestrogenen), waardoor de haardichtheid en haarkwaliteit doorgaans afnemen. Waar zwangere dames soms een enorme boost ervaren qua kapsel zodra zij zwanger zijn, zien zij veelal de negatieve equivalent NA de geboorte. :(

Postnatale haaruitval bij moeders bereikt doorgaans een piek tussen de derde en zesde maand na de geboorte van een baby; soms komt het haar met plukken tegelijkertijd los. Gelukkig word je niet permanent kaal en is postnataal haarverlies iets tijdelijks: tegen de eerste verjaardag van je kindje zou je haardos weer als vanouds moeten zijn. Geef je borstvoeding, dan zal een eventuele dip overigens pas later plaatshebben. (bron)

Herstelt je haar zich niet binnen een jaar na de geboorte, laat dan uit voorzorg eens je schildklierwaarden, ijzer en vitamine B12 controleren… En als je je zorgen maakt, neem dan sowieso uit voorzorg contact op met je huisarts!

Abnormale / afwijkende haaruitval bij een baby…

Natuurlijk is haaruitval bij baby’s NIET per definitie normaal. In theorie kan er altijd een hypothetisch / speculatief probleem ten grondslag liggen aan haarverlies bij een pasgeboren baby… Naast het normale postnatale haarverlies (door toedoen van telogen effluvium) zijn er ook andere vormen van haaruitval die baby’s kunnen overkomen, waaronder:

• Tinea Capitis staat beter bekend als ringworm. Het betreft een schimmelinfectie die wordt gekenmerkt door o.a. (ronde of ovale) kale plekken op de hoofdhuid. Haren kunnen ook afbreken door toedoen van ringworm, waardoor zich donkerdere plekken manifesteren.
• Alopecia Areata is een vorm van pleksgewijze kaalheid van het behaarde hoofd. Naar alle waarschijnlijkheid wordt haaruitval in dit geval veroorzaakt door een auto-immuunaandoening waarbij het lichaamseigen immuunsysteem de eigen haarwortels aanvalt en zodoende voor kale plekken zorgt. Ook traction alopecia kan een rol spelen…
• Trichotillomanie (TTM) betreft het dwangmatig uittrekken van haren uit de eigen hoofdhuid. Het is een psychische aandoening die bij baby’s onbewust plaatsheeft, en zich meestal manifesteert aan die zijde van het hoofd waar het dominante handje zich bevindt.
• Positie-haaruitval… Zoals je hierboven al kon lezen, ontstaat in dit geval een kaal plekje doordat er stelselmatig en langdurig op dezelfde zijde of op het achterhoofd wordt gelegen.
• Voedingsstoffentekort… Als moeder of kind aan een vitaminetekort of mineralentekort lijdt, kan overmatig haarverlies bij de pasgeboren baby optreden. Omdat een kind mee-eet via de navelstreng (en later eventueel via de borst) lijdt (het kapsel van) een kind óók onder nutritionele tekorten van de moeder… Denk maar eens aan B-vitamines (B8, B12 e.a.), zink, seleen, ijzer, koper, silicium, zwavel, vitamine A, vitamine C, vitamine D, vitamine E… Eiwitbouwstenen / aminozuren: alanine, arginine, asparaginezuur, cystine, fenylalanine, glutaminezuur, glycine, histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, proline, serine, threonine, tyrosine en valine… Let op: een lachgasverdoving kan weer een tekort aan vitamine B12 veroorzaken…
• Veel vrouwen krijgen tijdens of na de bevalling te kampen met schildklierproblemen. Dit kan leiden tot foetale (bij de foetus) of neonatale (bij de pasgeborene) hypothyreoïdie (trage schildklier). En een traag werkende schildklier –die niet voldoende schildklierhormonen produceert– kan weer zorgen voor overmatig haarverlies. Postnatale (na de geboorte) schildklierproblemen kunnen weer haarverlies voor de moeder betekenen… Mogelijkerwijs kan hypopituïtarisme (een tekort aan hypofysehormonen) door een afwijkende hypofyse of hypothalamus de onderliggende oorzaak zijn van schildklierproblemen en overmatig haarverlies dientengevolge.

Let wel: bij pasgeboren kindjes (onder de 12 maanden) zijn bovengenoemde ‘haarafwijkingen’ vrij zeldzaam. (bron)

Baby kaalscheren?!

Er zijn mensen die hun baby kaalscheren omdat ze hebben gehoord / gelezen dat baby’s sterkere en dikkere haren terugkrijgen als je eerst al het haar wegscheert / afscheert… Waar deze fabel oorspronkelijk vandaan komt, is me niet geheel duidelijk, maar van deze theorie klopt in ieder geval helemaal niets.

Baby’s HOREN hun babyharen te verliezen. Voor de dunne babyhaartjes komen ALTIJD dikkere haren terug! Sommige mensen scheren hun baby na de geboorte dus kaal omdat zij denken dat baby’s hierdoor dikkere haren terugkrijgen.

Maar deze theorie gaat WEL en tegelijkertijd ook NIET op… Baby’s krijgen namelijk wel dikkere haren terug, maar dit heeft niks met het scheren te maken. Een baby zou sowieso dikkere haren hebben teruggekregen, ongeacht de scheerbeurt. Ga dus niet gevaarlijk lopen doen met vlijmscherpe scheermessen!

Het aantal haarzakjes van een baby (waaruit in de loop des levens 12 tot 20 keer een haar groeit) is vóór de geboorte al genetisch bepaald. Scheren heeft dus géén invloed op de haargroei en is géén stimulans om de vlashaartjes / nesthaartjes van een baby voller en dikker terug te laten groeien. Door scheren zullen de haren enkel ietwat stomper zijn. Pas na verloop van tijd zal het lichaam van de baby de haarzakjes geheel automatisch opdracht geven het vlashaar / nesthaar te vervangen voor dikkere en vollere ‘volwassen’ haren. Daar kun je als ouder niet op aansturen door het babyhoofdje te scheren.

Baby’s zijn immers extreem onvoorspelbaar in hun bewegingen en hebben ook nog eens een extreem kwetsbare hoofdhuid en schedel, dus waarom zou je onnodig risico’s nemen door ze aan een scheerbeurt bloot te stellen.

Kleur haar baby… de haarkleur van baby’s

Oh ja, nog even over de haarkleur en haarvorm van baby’s… Deze aspecten zijn volledig genetisch bepaald, dus je kunt ze ECHT niet beïnvloeden met trucjes en middeltjes… Waarom krijgt het ene kindje krullen en het andere kindje steil haar? Dat komt door de genetisch bepaalde vorm van de haarzakjes en haargangetjes. Er zijn héél veel verschillende haarpatronen; van kaal als een biljartbal tot harig als Chewbacca. Haarvolume (veel / weinig haren), haardikte (dikke / dunne haren), haartype (sluik, steil, slag, krullend) en haarkleur (bruin, zwart, blond, rood of iets ertussenin) worden ook allemaal genetisch / erfelijk bepaald.

De haarkleur van je baby is afhankelijk van de hoeveelheid eumelanine en feomelanine: melaninepigmenten die de haarkleur bepalen. Hoe méér van deze haarpigmenten, des te donkerder het haar. Extreem veel eumelanine = gitzwart haar… Extreem weinig eumelanine = witblond haar… Extreem veel feomelanine = knalrood haar… Naarmate de leeftijd vordert neemt de hoeveelheid melaninepigmenten doorgaans toe, dus de meeste kinderen worden steeds donkerder qua haarkleur. Een hoogblonde blondine kan dus een kastanjebruine brunette worden, maar andersom meestal niet. Totdat de jaren écht beginnen te tellen, en je lichaam meer peroxides gaat aanmaken, waardoor haar steeds meer lucht bevat en kleur verliest. :( Hoe dan ook kan de haarkleur van een baby nog álle kanten op!

De genetica van haren steekt overigens zeer ingewikkeld in elkaar; daarom is het bijvoorbeeld prima mogelijk dat twee blonde ouders een donkerharig kindje krijgen.

Haarverlies bij baby: tot slot…

Wees lief en zorgzaam voor je baby. Ga niet onnodig lopen frunniken met allerlei onnozele haarproducten in de hoop dat babyharen sneller gaan groeien. Niets is belangrijker dan de veiligheid en het welbehagen van je baby, zeker niet zoiets triviaals als babyhaar. Als puntje bij paaltje komt, maakt nesthaar / vlashaar vanzelf plaats voor échte terminale haren, en hoelang dit duurt of hoe het babykapsel zich manifesteert qua haardos, haardikte, haardichtheid en haarvolume, daar kun je NIETS aan doen. Baby’s gaan van lanugo naar vellus naar terminaal haar, op hun eigen tempo!

Heb jij vragen over babyhaar? Of wil je je ervaringen en bevindingen met haargroei of haarverlies bij baby’s delen? Laat dan hieronder een berichtje achter!