De meeste baby’s en jonge kinderen zijn onzindelijk. Onzindelijkheid houdt in dat je je niet bewust bent van je blaasimpuls, waardoor je je urine laat lopen. Veel jonge kinderen zijn dan ook bedplassers. Ze laten in bed –al dan niet tijdens de slaap– hun urine lopen.
Veel kinderen zijn met 2 of 3 jaar al overdag zindelijk. Zindelijkheid ’s nachts ontstaat meestal tussen 5 en 7 jaar. Hieronder lees je alles over bedplassen bij baby’s, kinderen & volwassenen, maar ook over (on)zindelijkheid & incontinentie…
1. Oorzaak van bedplassen achterhalen
Voorheen werd gedacht dat bedplassen oftewel bedwateren altijd een psychologische oorzaak heeft. Inmiddels is echter bekend dat er verschillende lichamelijke oorzaken zijn voor bedplassen. Zo kan een bedplasser:
- Een onderontwikkelde blaas hebben
- Een (extreem) kleine blaascapaciteit hebben (dus snel vol)
- Te veel ADH-hormoon aanmaken, waardoor er ’s nachts te veel urine wordt geproduceerd
- Een blaasontsteking hebben opgelopen
- Extreem vast slapen en dus niet wakker worden door het blaasimpuls
In al deze gevallen is het raadzaam om ’s avonds –en met name vlak voor bedtijd– zo min mogelijk te drinken.
2. Luiers tegen onzindelijkheid & bedplassen
Bedplassen hoeft in principe geen probleem te zijn. Veruit de meeste kinderen krijgen namelijk direct na de geboorte een luier om, die ze zowel overdag als ’s nachts dragen. Rond het vierde levensjaar dragen de meeste kinderen echter geen luiers meer, tenminste niet overdag.
Veel kinderen die overdag zindelijk zijn, kunnen ‘s nachts in bed plassen. Daarom blijft de luier voor ’s nachts vaak vele jaren langer om; soms zelfs tot de puberteit of volwassenheid. Omdat een luier urine absorbeert en nauwelijks zichtbaar is onder een pyjamabroek, is het een ideale oplossing waar men zich niet voor hoeft te schamen.
3. Aanleren dat niet in bed plassen wenselijk is
Hoe lang het duurt voordat de nachtelijke luier achterwegen kan worden gelaten, is volledig afhankelijk van hoe snel een kind zich bewust wordt van zijn/haar blaas. Nachtelijke zindelijkheid kan dan ook niet worden opgedrongen middels dwang of straf. Probeer een bedplasser dus altijd positief te stimuleren en nooit afkeurend of agressief te bejegenen.
Het is echter wel belangrijk om een kind te prijzen als hij/zij niet in bed plast. Zodoende voorkom je dat bedwateren als iets prestigieus wordt beleefd. Als een kind niet wordt bijgebracht dat het wenselijk is om niet in bed te plassen, zal het ook niet gaan proberen om de plas op te houden. Zo kan een kind wat allang ’s nachts zindelijk is, puur uit gewoonte, verlangen of zelfs plichtsgevoel in bed plassen…
4. Zindelijkheidstraining voor peuters
Als een kind niet uit zichzelf zindelijk wordt, dan kun je hem/haar in zeker mate zindelijk maken. Het proces om een kindje zindelijk te maken, wordt ook wel zindelijkheidstraining genoemd. Zindelijkheidstraining is overigens niet bedoeld voor baby’s of dreumesen, maar voor peuters. De doelen van zindelijkheidstraining zijn onder andere:
- Stoppen met bedplassen
- Uit de luiers geraken
- Zelfstandig het potje leren gebruiken
- Hygiëne aanleren & toepassen (handen wassen, bril poetsen e.a.)
- Houding op potje of toilet
- Praktisch toiletgebruik (toiletbril verstellen, doorspoelen, billen afvegen e.a.)
Bij zindelijkheidstraining gaat het vooral om bewustwording door stapje voor stapje ervaring op te doen. Je leert een peuter spelenderwijs bewust worden van de blaas (plassen) en darmen (poepen). Hierbij is het vooral belangrijk dat de “training” leuk is en een vrijblijvend en ongedwongen karakter heeft.
5. Plaswekker gebruiken bij bedplassen
Een plaswekker oftewel ‘plas wekker’ is een apparaatje dat aangesloten is op een speciaal soort broekje of inleg-stukje. De plaswekker wordt voor het slapengaan geïnstalleerd. Zodra er ‘s nachts enkele druppels urine worden verloren, gaat de plaswekker af. Zodoende wordt men direct gewaarschuwd als de blaas (over)vol is.
Hoe langer je een plaswekker gebruikt, des te bewuster je wordt van je eigen blaas. Het is overigens wel belangrijk om volledig wakker te worden bij het geluid, dus niet slaapdronken naar het toilet te gaan en half versuft het broekje te verschonen. Het is namelijk niet de bedoeling om te wennen aan de plaswekker en de waarschuwing als vanzelfsprekend te gaan beschouwen. (bron)
6. Medicijnen tegen bedplassen
In sommige gevallen worden medicijnen (Minrin e.a.) tegen bedplassen voorgeschreven… Vaak in combinatie met een plaswekker. Medicijnen tegen bedplassen zorgen ervoor dat er minder urine wordt aangemaakt, waardoor er op den duur meestal niet meer in bed wordt geplast.
Wanneer het bedplassen ophoudt, voelt een kind zich doorgaans al snel trots en tevreden. Deze positieve en motiverende gevoelens vergroten doorgaans het zelfvertrouwen van kinderen. Meer zelfvertrouwen betekent vaak meer controle over de blaas, waardoor de medicijnen al vrij snel niet meer nodig zijn.
7. Bedplassen na de peutertijd (5 jaar & ouder)
Als een kind jong is (tot +/- 5 jaar), dan hoeft bedplassen niet zo’n probleem te vormen. Komt een bedplasser echter richting het einde van de kleutertijd (6 jaar) of middenin de schoolgaande leeftijd (8 of 9 jaar), dan wordt bedplassen problematisch. Kinderen hebben nu eenmaal de neiging om andere kinderen te kleineren, en onzindelijke kinderen (broekplassers & bedplassers) zijn vaak slachtoffer.
Een logeerpartijtje of schoolkamp kan zodoende op een fiasco uitlopen voor een bedplasser. Hoewel er praktisch gezien niets aan de hand is, kunnen kwetsende reacties van andere kinderen psychologisch en emotioneel gezien zeer belastend zijn. Een bedplasser wordt hierdoor onzeker, waardoor het bedplassen alleen maar erger wordt. Het is dan ook zeer belangrijk om bedplassen niet te laten voortduren, maar er bijtijds iets aan te doen.
8. Bedplassen door incontinentie & incontinentiemateriaal gebruik
Je moet onzindelijkheid niet verwarren met incontinentie. Onzindelijkheid houdt in dat je je (nog) niet bewust bent van je blaasimpulsen. Als je incontinent bent, dan ben je je wel bewust van je blaasimpuls, maar kun je er geen (of niet voldoende) controle over uitoefenen. De meeste volwassenen die in bed plassen, zijn dan ook incontinent en niet onzindelijk.
Incontinentie ontstaat meestal doordat de bekkenbodemspieren verslappen. In geval van incontinentie bij volwassenen, wordt vaak een speciaal soort katoenen luier gebruikt (incontinentiemateriaal) gebruikt. Vooral bij bejaarden, verstandelijk gehandicapten en vrouwen na de overgang komt incontinentie veelvuldig voor. Voor bedplassen door incontinentie zijn speciale behandelingen mogelijk.
Tot slot
Heb jij last van bedplassen? Of heb je een kind dat regelmatig in bed plast? Laat hieronder weten wat jij zoal hebt geprobeerd en wat jouw ervaring is met betrekking tot bedplassen en zindelijkheid!
