Incontinentie verhelpen: tips, behandeling & hulpmiddelen

Incontinentie is het ongewenst lekken van urine uit de blaas en urinebuis. Incontinent zijn staat daarom ook wel bekend als urine-incontinentie of ongewenst urineverlies. Ruim 30% van alle Nederlandse vrouwen krijgt te kampen met ongewenst urineverlies. Als je last hebt van incontinentie, dan is daar gelukkig wat aan te doen. Hierbij alles wat je moet weten over incontinent zijn, incontinentie-symptomen en behandeling van urineverlies…

De symptomen van incontinentie zijn verwaarloosbaar. Incontinentie wordt immers niet gekenmerkt door een lange lijst met symptomen, klachten, kenmerken en verschijnselen. Incontinentie is doorgaans namelijk een symptoom van een achterliggende aandoening. De belangrijkste kenmerken van incontinentie zijn ongewenst urineverlies (continu of met tussenpozen) en in sommige gevallen moeilijk kunnen plassen.

Incontinentie verhelpen & behandeling met medicijnen

Alle vormen van urine-incontinentie kunnen worden behandeld. De beste methode van incontinentie-behandeling is afhankelijk van de incontinentie-vorm en de exacte, achterliggende oorzaak van de incontinentie. De meest gangbare en efficiënte methodes om urine-incontinentie te verhelpen of te genezen zijn:

1. Incontinentie- & bekkenbodempoli kan incontinentie verhelpen

De incontinentie- en bekkenbodempoli betreft een nieuw soort polikliniek. Het betreft een samenwerkingsverband van urologen, gynaecologen, continentieverpleegkundigen en gespecialiseerde bekkentherapeuten. Bij de incontinentie- en bekkenbodempoli zijn tevens een proctochirurg, een maag-darm-leverarts en een seksuoloog nauw betrokken.

Dit teamverband maakt een einde aan maandenlange wachttijden en talloze (dubbele) onderzoeken door allerlei artsen en specialisten. Een patiënt is binnen anderhalve dag klaar met alle nodige onderzoeken en kan direct daarna beginnen met de eventuele behandeling. De incontinentie- en bekkenbodempoli is dus enorm efficiënt ter behandeling van incontinentie.

2. Bekkenbodemtraining ter behandeling van incontinentie

Bekkenbodemtherapie betreft gespecialiseerde fysiotherapie om incontinentie-klachten te behandelen. Het doel van bekkenbodemtherapie is het sterker maken van de bekkenbodemspieren. Bekkenbodemtherapie staat daarom ook wel bekend als bekkenbodemtraining. De bekkenbodem wordt getraind d.m.v. verschillende bekkenbodemoefeningen oftewel Kegel-oefeningen.

De gebreken in het afsluitmechanisme van de blaas kunnen worden verholpen door de bekkenbodemspieren te trainen en sterker te maken. De bekendste en meest populaire vorm van fysiotherapie bij incontinentie is dan ook bekkenbodemtraining. Als bekkenbodemtherapie echter niet werkt, dan kan ook elektrostimulatie van de bekkenbodemspieren worden overwogen.

3. TVT-behandeling om urine-incontinentie te verhelpen

TVT staat voor Tension-free Vaginal Tape; vrij vertaald: “spanningsvrije vaginale tape”. TVT-behandeling tegen incontinentie bestaat sinds 1996 en is inmiddels bij meer dan een miljoen vrouwen toegepast. Bij een TVT-behandeling tegen incontinentie wordt er middels een kleine chirurgische ingreep een TVT-bandje geplaatst, dat op den duur vergroeit met het lichaamseigen weefsel.

Dankzij het TVT-bandje wordt de urinebuis ondersteund en treden in ruim 84 procent van de gevallen geen incontinentie-klachten meer op. Een arts kan vaststellen welke soort TVT-bandje voor jouw vorm van incontinentie het meest effectief is. Men onderscheidt namelijk TVT, TVT-O en TVT Secur bandjes ter behandeling van incontinentie. (bron)

4. Bulkamid® injecties om incontinentie te behandelen

Bulkamid® is een zogenaamde ‘bulking agent’ die in de plasbuis wordt ingebracht om de sluiting van de plasbuis te ondersteunen. Zodoende gaat urine niet of minder makkelijk ongewenst door de plasbuis tijdens plotselinge spanning. Bulkamid® is dus een effectieve behandeling van incontinentie.

Behandeling van incontinentie met Bulkamid® is bedoeld voor vrouwen met stressincontinentie die niet voor een TVT operatie in aanmerking komen… Bijvoorbeeld omdat ze nog kinderen willen of omdat ze niet geopereerd kunnen of willen worden.

5. Incontinentie-operatie om incontinentie te verhelpen

Een incontinentie-operatie wordt overwogen als hevige en continue urine-incontinentie optreedt. Dat gebeurt meestal door verzakkingen van de overgang tussen de blaas en de urinebuis, verzakking van de baarmoeder, verzakking van de voorwand van de schede of een afwijking van het afsluitmechanisme van de blaas. Over bekkenbodemverzakkingen en verzakkingsoperaties kun je meer lezen in dit artikel over verzakkingsklachten.

Een incontinentie-operatie is een chirurgische ingreep ter behandeling van incontinentie. De operatie wordt uitgevoerd via de schede of via een incisie in de buikwand. De urinebuis wordt meestal een stukje omhoog getrokken, ietwat vernauwd of onder de blaas vastgehecht aan het schaambeen. In sommige gevallen dient de baarmoeder te worden verwijderd om incontinentie effectief te behandelen.

7. Incontinentiemateriaal helpt bij incontinentie-behandeling

Met incontinentiemateriaal worden hoofdzakelijk incontinentie-luiers voor volwassenen bedoeld. Het zijn uitwasbare, sterk vocht-absorberende inleggers voor in je broek die urine opvangen. Daarnaast bestaan de volgende vormen van incontinentiemateriaal:

• Onderleggers (bescherming voor je beddengoed)
• Matrasbeschermers (waterdichte matrashoezen)
• Vocht-absorberende inlegger of maandverband
• Patiëntenbroek (plastic “binnenbroek”)
• Katheter en/of stoma (inwendig of uitwendig)
• Urinewegplug of penisklem

8. Medicijnen ter behandeling van urine-incontinentie

Er zijn verschillende medicijnen op de markt waarmee je veel vormen van incontinentie effectief kunt behandelen. De bekendste urine-incontinentiemedicijnen zijn als volgt:

• Solifenacine (Vesicare e.a.)
• Darifenacine (Emselex e.a.)
• Flavoxaat (Urispas e.a.)
• Oxybutynine (Kentera, Dridase e.a.)
• Estriol (Synapause-E3 e.a.)
• Tolterodine (Tolespes, Tulerin, Detrol, Detrusitol e.a.)
• Fesoterodine (Toviaz e.a.)
• Duloxetine (Yentreve e.a.)

De meeste van bovenstaande incontinentie-medicijnen verminderen de spanning in de spieren van de blaaswand en daarmee de druk op de blaasinhoud. Daarnaast remmen deze incontinentie-medicijnen het onwillekeurig samentrekken van de blaaswand en verminderen ze de spierspanning van een overactieve blaas. Hierdoor neemt het aantal urinelozingen af.

Vaginale crème met estriol helpt bij de behandeling van incontinentie door de concentratie oestrogene hormonen te verhogen. Zodoende verminderen overgangsklachten, waaronder incontinentie. Duloxetine remt de heropname van de hormonen noradrenaline en serotonine. Hierdoor neemt emotionele angst, spanning en stress af en doorgaans ook de incontinentie-klachten.

Oorzaken van incontinentie

Je huisarts kan een goede diagnose stellen van jouw incontinentie-type door je een lijst met vragen te laten beantwoorden. Uit de antwoorden zal blijken wat de exacte, achterliggende oorzaak van jouw incontinentie is. Meestal wordt incontinentie veroorzaakt door:

• Verzwakte bekkenbodemspieren
• Psychologische spanning & stress
• Lichamelijke inspanning
• Urineweginfectie (blaasontsteking e.a.)
• Zenuwaandoening (MS e.a.)
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Hormoonschommelingen (zwangerschap, menopauze e.a.)

Soorten incontinentie (incontinentie-typen)

Er zijn dus verschillende mogelijke oorzaken van incontinentie oftewel ongewenst urineverlies. Naar gelang de oorzaak van de incontinentie, kan ongewenst urineverlies onder 1 van de 3 onderstaande incontinentie-types worden geschaard:

1. Stressincontinentie (urineverlies door druk & inspanning)

Stressincontinentie wordt meestal veroorzaakt door lichamelijke inspanning in combinatie met zwakke bekkenbodemspieren en/of een prikkelbare blaas. Het gaat om urineverlies door plotselinge drukverhoging op de buik of blaas. De druk kan toenemen door bijvoorbeeld opstaan, bukken, tillen, hoesten, niezen of lachen. Stressincontinentie kan tevens ontstaan lichamelijke inspanning zoals sporten, fietsen of traplopen. Stressincontinentie wordt daarom ook wel inspanningsincontinentie genoemd.

2. Urge-incontinentie (urineverlies door aandrang & blaasklachten)

‘Urge’ is Engels voor ‘aandrang’. Bij urge-incontinentie is dan ook meestal sprake van urineverlies, samengaand met de plotselinge en sterke aandrang tot urineren (reflexblaas). Urge-incontinentie is vaak gerelateerd aan een overactieve blaas of een verzakte of verzwakte blaasspier. Het signaal komt echter te laat om op tijd het toilet te bereiken. Ook een overvolle blaas ten gevolge van een belemmerde urine-afvoer kan de oorzaak zijn van urge-incontinentie ofwel aandrang-incontinentie.

3. Overloopincontinentie (urineverlies door verstoord signaal)

Overloopincontinentie betreft urineverlies door toedoen van een overloopblaas. Normaal gesproken attenderen je hersenen jou op het feit dat je blaas dreigt over te lopen. In geval van overloopincontinentie wordt je er niet op attent gemaakt, waardoor je dus niets van je overvolle blaas merkt totdat het te laat is. Overloopincontinentie kan te maken hebben met een plasbuisontsteking, overmatig alcoholgebruik of een signaalverstoring van de hersenen.

Incontinentie bij vrouwen, mannen & kinderen

Incontinentie komt veruit het vaakst voor bij vrouwen, en dan met name bij vrouwen die de overgang zijn gepasseerd. Toch komt incontinentie ook bij mannen voor. Incontinentie bij mannen wordt nagenoeg altijd veroorzaakt door problemen met de prostaat (prostaatatrofie, prostaathypertrofie, prostaatkanker e.a.). Incontinentie bij kinderen is relatief zeldzaam. Kinderen die ongewild urine verliezen, zijn doorgaans onzindelijk en niet incontinent.

Tot slot

Blijf niet rondlopen met incontinentieklachten. Google eens op ‘incontinentie- & bekkenbodempoli’ en kijk welke polikliniek ter behandeling van incontinentie het dichtst bij jou in de buurt zit. Maak een afspraak en je weet binnen anderhalve dag wat er nodig is om jouw incontinentieklachten te verhelpen. Bij lichte urine-incontinentie kan bekkenbodemtraining al volstaan. Bij hevige incontinentieverschijnselen kan een lichte ingreep of een operatie onder lokale verdoving nodig zijn.

Heb jij aanvullende adviezen m.b.t. urine-incontinentie? Of wil je wat vragen of opmerken over bovenstaand artikel? Laar hieronder jouw reactie achter m.b.t. ongewenst urineverlies!