We hebben er allemaal wel eens last van: eetbuien. De welbekende en uiterst beruchte eetbui is dé belangrijkste oorzaak van het mislukken van een dieet, omdat je na een eetbui totaal niet meer gemotiveerd bent om de draad weer op te pakken. Je verlies je vertrouwen in je eigen kunnen en bovendien blijf je na een eetbui zitten met een knagend schuldgevoel; je hebt immers gefaald…
Hoe ontstaan eetbuien?
Tot op heden is het niet geheel duidelijk hoe eetbuien ontstaan en waarom we ze hebben. Sommige onderzoekers zeggen dat het iets geestelijks is, en anderen denken dat het komt door een onbalans in je lichaam, zoals een schommelende bloedsuikerspiegel. Weer anderen denken dat eetbuien voortkomen uit gewoonte, of dat het een soort verslaving is. Tijdens eetbuien wordt immers nooit de fruitschaal of de groentelade van de koelkast geplunderd. :P Er wordt veelal naar de producten gegrepen die je een blij gevoel bezorgden in je jeugd en die je op dit moment een gevoel van rust en vertrouwen geven.
Waarschijnlijk wordt een eetbui uitgelokt door een samenloop van fysieke (biochemische) en mentale (geestelijke / emotionele) factoren. Je zat toch al niet lekker in je vel, bent moe en terneergeslagen opgestaan, op school of je werk zat alles tegen en dan krijg je ook nog eens deze druppel te verduren die de spreekwoordelijke emmer doet overlopen!
Eigenlijk maakt het ook niet zo veel uit waar eetbuien vandaan komen of hoe ze precies ontstaan; wat belangrijker is: hoe voorkom je eetbuien? Hierbij een aantal tips…
1. Ga NIET op een caloriebeperkend (crash)dieet!
Je hebt het goed gelezen: om eetbuien onder controle te krijgen, kun je beter NIET op dieet gaan. Als je probeert om bepaalde dingen niet te eten, dan is de kans namelijk héél erg groot dat je er op een zwak moment juist veel te veel van eet. Tijdens een caloriebeperkend (crash)dieet leg je de nadruk namelijk veel te veel op voedsel en ben je veel te veel gefocust op wat je aan eten misloopt, op wat je niet mag eten en wat anderen wel mogen eten… En als je toch al geen ster bent in zelfcontrole, zul je je tijdens een uithongeringsdieet al helemaal niet kunnen bedwingen. Op een zwak momentje zul je geheid de koelkast leegplunderen!
Door in plaats van een strikt dieet te volgen gewoon een aantal gezondere keuzes te maken, is het veel makkelijker om eetbuien te voorkomen. Bestudeer grondig de inhoud van je koelkast en vervang een aantal ongezonde producten door gezondere varianten. Eet vaker groenten en fruit, zonder gelijk alle dingen die je normaal eet te verbannen. Kleine, subtiele en blijvende veranderingen werken doorgaans het beste. En verander je voldoende kleine dingetjes, dan bereik je alsnog grote resultaten.
2. Geen klein hapje…
Neem geen ‘kleine hapjes’ van producten waar je met intense begeerte naar verlangt. Daarmee maak je het jezelf alleen maar moeilijk omdat je ‘eventjes’ aan de verleiding toegeeft en zodoende je eigen verdedigingsbarrière doorbreekt. Het risico op een volwaardige, full-blown eetbui wordt doorgaans alleen maar groter als je je bezig gaat houden met ’taste testing’. Neem ook geen hapje van een product dat de tweede plek van je verlanglijstje siert, want het punt is nou juist om niet toe te geven aan het intense verlangen om troost te zoeken in suikerrijk, vetrijk en smeuïg voedsel. Accepteer dus óók geen ietwat minder ongezonde vervanging van de producten die je eigenlijk graag had willen eten. Kortom: blijf ver uit de buurt van jouw favoriete ‘comfort foods’ & ‘guilty pleasures’!
3. Zoek afleiding!
Als je trek hebt in iets lekkers, ga dan iets doen dat totaal NIETS met eten te maken heeft. Ga schoonmaken of een stukje lopen. Doe iets actiefs zodat de sensatie van lekkere trek voorbij gaat. Een glaasje water drinken en even je e-mail checken, kan al volstaan om voldoende afgeleid te raken van je begeerte. Hoe onweerstaanbaar de drang om te eten ook lijkt, zodra je je zinnen een tijdje verzet en je concentreert op andere dingen dan eten, zul je merken dat (in héél veel gevallen) de ‘eetbui-trigger’ verdwenen is. Een kort moment van zelfcontrole in combinatie met afleiding zoeken is dan ook de sleutel om eetbuien te voorkomen…
4. Wacht tot de eetbui over is
Geloof het of niet, soms kan het gevoel van een eetbui zomaar voorbij gaan, zonder dat je eraan toegeeft; het is vaan een kwestie van gewoon even wachten. Zoals je hierboven kan lezen, is afleiding zoeken een prima handvat, maar het nadeel is dat het zoeken naar afleiding een bewust proces is, waardoor je op een bepaald niveau nog steeds aandacht schenkt aan je eetbui. Als je jezelf hierin traint, kun je jezelf aanleren om een opkomende eetbui simpelweg te negeren en te wachten tot ‘ie over is. Dit betekent niet per se dat het ongerechtvaardigde hongergevoel niet terugkomt, maar het geeft je hoe dan ook erg veel zelfvertrouwen als het lukt. En je zult zien dat het na elke geslaagde poging makkelijker wordt om een opkomende eetbui te negeren! (bron)
5. Zoek tóch uit waarom je eet
De exacte oorzaak van eetbuien mag dan misschien nog niet gevonden zijn… Toch kun je bij jezelf tot op zekere hoogte te rade gaan wat bij jou eetbuien triggert. Vraag jezelf meermaals af ‘waarom’ en zoek uit om welke redenen je precies eet. Veel van ons hebben last van eetbuien omdat we ons bijvoorbeeld verdrietig voelen, depressief zijn of gebukt gaan onder een gevoel van eenzaamheid. Hoewel het op dat moment misschien wél zo voelt, wordt de situatie er niet beter op door jezelf stelselmatig vol te stoppen met ongezonde rommel.
Sterker nog: doordat er ná een eetbui ook nog eens een gevoel van falen, schuld en schaamte optreedt, worden gevoelens van stress, verdriet, depressiviteit en eenzaamheid alleen maar versterkt. Zodoende kun je in een vicieuze cirkel terechtkomen van eetbuien en neerslachtigheid. Besef daarom dat je een serieus probleem hebt als eetbuien zich vaak en stelselmatig voordoen. Wees dus niet bang om hulp te vragen aan iemand; dit kan een vriend(in) of familielid zijn, maar bijvoorbeeld ook je huisarts of Maatschappelijk Werk.
Vreetbuien: de onderbelichte oorzaak van overgewicht
Eetbuien worden onderbelicht in vrijwel alle dieetmethodes. Sterker nog: bij de meeste diëten en afvalmethoden worden eetbuien helemaal niet genoemd; men richt zich alleen maar op (gezonder) eten en/of lichaamsbeweging – het liefst natuurlijk met mooie cijfertjes en grafiekjes over hoeveel gewicht je binnen een week kunt kwijtraken. Maar eetbuien zijn juist de belangrijkste oorzaak van overgewicht…
Eetbuien voorkomen, is te ingewikkeld!
Waarom worden eetbuien zelden tot nooit belicht in dieetmethodes? Eigenlijk is het antwoord daarop cruciaal: ze zijn te ingewikkeld om op te lossen. Eetbuien worden vrijwel uitsluitend veroorzaakt door emotionele problemen. En aangezien de meeste emotionele problemen veel aandacht vereisen en voor elke persoon anders zijn, zijn ze niet al te makkelijk te vangen in een dieetboekje. Aan een persoonlijke aanpak kun je ook veel minder geld verdienen dan aan een generieke methode die voor iedereen interessant lijkt te zijn. Deze generieke dieetmethodes werken op lange termijn vaak niet, maar dan heeft de schrijver van het boekje zijn of haar geld al binnen.
Diëtist versus therapeut
Als je regelmatig last hebt van eetbuien dan helpt het bezoeken van een diëtist ook zelden. Deze is namelijk niet gekwalificeerd om je te helpen met de ware (emotionele/psychologische) aard van je eetprobleem. Hiervoor moet je dus toch echt naar een therapeut. Hoewel ook therapeuten je helpen volgens een vast stramien, zijn zij wel degenen die tot op zekere hoogte begrijpen hoe de geest in elkaar zit. Zij spelen daarop veel beter in dan diëtisten en kunnen je helpen op een niveau dat veel verder gaat dan een cursus voeding en diëtetiek van de LOI.
Hoop voor de toekomst…
Gelukkig zijn er steeds meer dieetmethoden en onderzoeken die aandacht besteden aan de geest en de emotionele problemen van iedereen met serieus overgewicht en eetbuien, dus misschien is er nog hoop voor de toekomst. Want hoeveel diëten en andere afvalmethodes er ook zijn tegenwoordig, we worden gemiddeld alleen maar dikker. Het is dus veilig om te concluderen dat een aanpak van eetbuien die zich uitsluitend richt op het lichaam weinig zin heeft.
Nog 2 tips tegen eetbuien
Hoewel de strekking van dit artikel voornamelijk ‘bezoek een therapeut als je last hebt van eetbuien’ ademt, zijn er wel een aantal praktische tips die je kunt toepassen om eetbuien te voorkomen. Ze werken absoluut niet voor iedereen, maar dan weet je wel gelijk in welke mate eetbuien bij jou door emotionele problemen worden veroorzaakt.
Tip 1 tegen eetbuien: Stabilisatie
Eén van de belangrijkste technieken, die overigens ook gebruikt wordt door therapeuten, heet stabilisatie: Leer om nooit een maaltijd over te slaan en eet altijd op vaste tijden. Dit voorkomt namelijk een lichamelijke oorzaak van eetbuien waarbij je bloedsuikerspiegel te veel schommelt. Door altijd zonder uitzonderingen regelmatig te eten krijg je veel minder snel honger. Minimaal drie keer per dag grote maaltijden eten en twee gezonde snacks tussendoor helpen je om dit bereiken.
Tip 2 tegen eetbuien: Dieetdagboek
Een dieet dagboek helpt vooral om je bewust te worden wat je allemaal eet op een dag en wanneer. Vooral bij eetbuien is dit belangrijk omdat je door middel van een dagboek kunt zien wanneer ze zich vooral voordoen, en vooral ook: wat je op het moment van een eetbui voelde. Meer over het bijhouden van een dieetdagboek lees je in dit artikel over dieetdagboeken.
In dit artikel met tips om (vr)eetbuien te voorkomen vind je nog meer praktische handvatten om eetbuien tegen te gaan!
Top 5 slechte eetgewoonten + handige tips om ze af te leren
Bijna iedereen heeft wel slechte eetgewoonten. Je zit bijvoorbeeld ’s avonds op de bank tv te kijken en je hebt nog zin in iets. Vaak komt er dan een zak chips tevoorschijn of je pakt iets anders dat toevallig nog in de kast ligt. In onderstaand overzicht vind je 5 slechte eetgewoonten en wat je eraan kunt doen om ze af te leren…
1. Eetbuien
Als producten bijna géén vezels of eiwitten en juist véél suikers of zout bevatten, dan heb je een grote kans dat je er veel te veel van eet. Het gevoel dat je vol zit krijg je met deze producten namelijk veel minder snel, dus je blijft dooreten. Eetbuien behoren dan ook tot de aller slechtste eetgewoonten waarover je kunt beschikken!
De oplossing: eet tenminste 5 of 6 keer per dag producten met veel eiwitten en vezels. Eiwitten kun je vinden in o.a. vlees, vis, eieren, zuivel, noten, zaden en peulvruchten. Vezel vind je in o.a. fruit, groenten, zaden, noten en producten met volkorengranen.
Door deze producten vaak genoeg te eten, verbrand je het voedsel veel gelijkmatiger en slaat je lichaam beduidend minder vetten op.
Lees hier alles over eiwitten & afvallen. En hier over vezels & afvallen. In dit artikel over vreetbuien oftewel vreetkicks vind je nog veel meer effectieve tips om eetbuien te voorkomen.
2. Jezelf uithongeren
Voor en na eetbuien hongeren mensen zich veelal uit omdat ze last krijgen van schuldgevoelens. Maar realiseer je dat je een vreetbui niet zomaar eventjes kan compenseren met een periode van uithongering. Als je bijvoorbeeld je ontbijt overslaat, onthoud je je lichaam al snel 12 tot 15 uur van energie en bouwstoffen. Hierdoor vergroot je juist de kans dat er opnieuw eetbuien ontstaan.
Uiteindelijk val je in een patroon van eetbui naar uithongering naar eetbui naar uithongering; en dát is een extreem slechte eetgewoonte. Jezelf uithongeren werkt dus averechts. Probeer in plaats daarvan juist een constant eetritme aan te houden: regelmatig je reserves aanvullen; op vaste tijden eten; nooit maaltijden overslaan; niet te grote porties, maar ook niet overdreven klein; je metabolisme lekker aan het werk houden; en jezelf nooit of te nimmer uithongeren!
3. Niet weten wat je eet
Vooral beloften als “0% vet” en “suikervrij” op verpakkingen zijn misleidend, want deze producten bevatten doorgaans net zoveel calorieën als de “normale” variant. Dat komt omdat suiker veelal wordt vervangen door vet en andersom. En van suikers wordt je minstens zo snel dik als van verzadigd vet. Let dus goed op wat je koopt in de supermarkt! Het onbesuisd, onnadenkend en ongeïnformeerd naar binnen proppen van rotzooi is wellicht de slechtste eetgewoonte van allemaal!
4. Te weinig bewegen om voedsel te kunnen verteren
Te weinig bewegen punt is niet per definitie een slechte eetgewoonte, maar het heeft er wel heel erg veel mee te maken. Ons lijf is er namelijk niet voor gemaakt om vaak stil te zitten. Het menselijk lichaam is bedoeld om vaak te bewegen. Omdat we in de westerse wereld geen fysieke inspanning meer hoeven te leveren om aan ons voedsel te komen, slaat ons lichaam veel energie op. Door minimaal een halfuur per dag te bewegen zorg je ervoor dat je stofwisseling veel sneller werkt en bovendien voel je je daardoor ook veel lekkerder in je vel.
Door regelmatig te bewegen bevorder je je spijsvertering enorm. Je darmbeweging wordt gestimuleerd, evenals de productie van verteringsenzymen en maagsappen. De verwerking van voedsel door je lijf verloopt simpelweg véél efficiënter als je met regelmaat beweegt, en dat betekent een optimaal gebruik van brandstoffen en bouwstoffen en een verminderde opslag van lichaamsvet in je vetcellen. Oplossing: meer bewegen! (bron)
5. Niet genoeg water drinken
Water is van cruciaal belang voor je hersenen en alle organen in jouw lichaam, waaronder ook je huid. Wat je misschien niet wist is dat water ervoor zorgt dat je lichaam veel beter vet kan verbranden. Daarom moet je dagelijks ten minste anderhalve liter water drinken. In dit artikel over water & afvallen kun je overigens nog veel meer lezen over de positieve gevolgen van water drinken voor jouw dieet & afslanksucces! Al met al is onvoldoende water drinken een funeste eetgewoonte voor iedereen.
Hopelijk ben je dankzij bovenstaande tips geholpen om jouw slechte eetgewoonten te herstellen of overwinnen! Probeer ze eens uit en je zult zien dat je je bij het uitbannen van iedere slechte eetgewoonte sowieso veel beter zult voelen. Laat hieronder in een reactie weten wat jouw slechtste eetgewoonte is!
Tot slot over eetbuien…
Helpen deze tips na ze serieus geprobeerd te hebben echt helemaal niet, ga dan naar je huisarts en vraag of je doorverwezen kunt worden naar een therapeut. Geloof me, je kunt je hele leven diëten en het probleem van eetbuien lichamelijk aan proberen te pakken, maar als je telkens faalt dan word je er niet gelukkiger op. Vind je de stap naar de huisarts te groot, dan kun je bijvoorbeeld nog een online training proberen van Psychologie Magazine.
Pas vooral op dat je eetbuien niet onderschat en denkt dat ze verdwenen zijn als jij je streefgewicht hebt bereikt met een oppervlakkig dieet. Ze gaan niet zomaar weg als je de onderliggende emoties niet (h)erkent.
Hopelijk ben je geholpen met bovenstaande 5 tips om eetbuien onder controle te houden. Laat a.u.b. hieronder een berichtje achter als je er iets mee hebt gedaan en/of er iets aan hebt gehad. Wat zijn jouw ervaringen met eetbuien? Is er een methode geweest die bij jou heeft gewerkt? Zo ja, welke?
