‘Nieuwsgierig Aagje’ schreef als volgt: “Wat doen eiwitten met je lichaam? Wat zijn plantaardige eiwitten en dierlijke eiwitten? Leg dit uit.”
Bij dezen:
Eiwitten zijn niet allemaal hetzelfde. Allereerst is er een wezenlijk verschil tussen plantaardige eiwitten en dierlijke eiwitten. Dierlijke eiwitten zijn van dierlijke afkomst (zuivel, eieren, boter, vlees, vis etc.) en plantaardige eiwitten van plantaardige afkomst (brood, noten, peulvruchten, granen, soja etc.). Het verschil voor je lichaam zit hem vooral in de manier waarop eiwitten gebruikt kunnen worden.
Essentiële en niet-essentiële eiwitten
De spijsvertering breekt lange eiwitmoleculen af tot kortere eiwitketens. Deze worden in de lever verder afgebroken tot aminozuren. Aminozuren worden door het lichaam gebruikt om cruciale lichaamseiwitten samen te stellen. Lichaamseiwitten zijn onmisbaar voor gezonde groei en herstel en opbouw van lichaamscellen waaronder spierweefsel. Ze zijn niet alleen onderdeel van spieren en organen, maar ook van enzymen en afweerstoffen.
Eiwitten zorgen dus op verschillende manieren voor opbouw, instandhouding en onderhoud van het lichaam. Bepaalde aminozuren kunnen door het lichaam worden samengesteld uit andere aminozuren, maar niet allemaal. Acht verschillende aminozuren verkrijgt ons lichaam uitsluitend uit voeding en/of voedingssupplementen en deze worden “essentiële aminozuren” genoemd.
Verschil tussen dierlijke eiwitten en plantaardige eiwitten
Het essentiële verschil tussen dierlijke eiwitten en plantaardige eiwitten zit hem in de aminozuren. Alle eiwitten bestaan uit twintig verschillende aminozuren. Hoeveel van deze twintig “essentieel” zijn bepaalt de kwaliteit of biologische waarde. Dierlijke eiwitten zijn doorgaans van grotere biologische waarde dan plantaardige eiwitten. De uitzonderingen op de regel zijn:
- Soja-eiwit (hoogwaardig plantaardig eiwit)
- Gelatine (minderwaardig dierlijk eiwit)
Wanneer je er zeker van wilt zijn dat je alle essentiële aminozuren in voldoende mate binnenkrijgt is het belangrijk dat je gevarieerd eet; dus zo veel mogelijk verschillende eiwitbronnen gebruikt. Een combinatie van plantaardige en dierlijke eiwitten wordt daarom aangeraden. Hierbij een uitgebreide lijst met eiwitrijke voedingsmiddelen.
Eiwitten tijdens het diëten
Je lichaam haalt zijn energie niet alleen uit eiwitten, maar ook uit koolhydraten en vetten. Wanneer je wilt afvallen zijn eiwitten veruit het belangrijkst. Bij het sporten blijf je namelijk goed in vorm als je een tijdje geen koolhydraten of vetten binnenkrijgt, maar enkele dagen sporten met een eiwitgebrek zorgt voor spierafbraak. Van eiwitten wordt namelijk geen voorraadje aangelegd door het lichaam omdat ze continu worden verbruikt. De vuistregel voor (kracht)sporters is: 2 gram eiwitten per kilogram lichaamsgewicht per dag.
Eiwitten met een hoge biologische waarde
Voorbeelden van eiwitten met een hoge biologische waarde (veel essentiële aminozuren) zijn:
- Ei-eiwit (uit eieren)
- Whey– oftewel wei-eiwit (uit melk)
- Soja-eiwit (uit sojabonen)
Wat zijn de belangrijkste eiwitbronnen in jouw dieet? Deel hieronder de belangrijkste eiwitleveranciers die deel uitmaken van jouw voedingspatroon…
