Jeukende voeten is een veelvoorkomende klacht. De irriterende sensatie waardoor je wilt krabben gaat vaak gepaard met één of meerdere zichtbare symptomen op de voeten. Denk hierbij aan huiduitslag of een huidaandoening (bultjes, blaasjes, kloofjes e.d.). Bekijk je voeten dus eens grondig om te zien wat er bij jou zichtbaar is. Met behulp van onderstaand overzicht kun je vervolgens snel achterhalen wat de mogelijke oorzaak is van jouw jeukende voeten. Is er bij jou niets zichtbaar aan je voeten maar heb je toch jeuk? Lees dan dit artikel.
Allergie & overgevoeligheid
Kenmerken jeuk, roodheid en een gezwollen, geïrriteerde huid, mogelijk in combinatie met galbulten. In een later stadium of bij een hevige reactie blaren, kloven, schilfers en wondjes.
Een van de voornaamste symptomen van een allergie is jeuk. Je kunt allergisch zijn voor een specifieke stof (bijvoorbeeld parfum, huisdieren of huisstofmijt), maar je kunt ook een overgevoelige reactie hebben zonder dat dit gelinkt kan worden aan een specifiek allergeen. Zo kun je bijvoorbeeld overgevoelig reageren op huidproducten, zelfs als deze hypoallergeen zijn. Heb je het vermoeden dat je voeten jeuken als gevolg van een allergische reactie? Dan is het allereerst goed om eens te kijken waar je voeten zoal mee in aanraking komen. Denk aan de vloer, maar ook aan je schoenen en sokken (en het wasmiddel dat je gebruikt). Houd er rekening mee dat een allergie niet direct hoeft op te treden, maar zich ook een aantal uur later kan manifesteren.
Contactallergie
Een huidallergie ofwel contactallergie (medische term contact dermatitis) is een mogelijke oorzaak van jeukende voeten. Contactallergie treedt plaatselijk op als direct gevolg van contact tussen de huid en een stof waar je allergisch op reageert. Je kunt in dit geval dus een zichtbaar verband leggen tussen jeuk op je voeten en een irriterende stof. Een contactallergie uit zich mogelijk in de vorm van contacteczeem of galbulten (zie hieronder).
Algemene allergie
Een algemene allergie zonder directe link met huidcontact kan ook resulteren in jeuk, bijvoorbeeld op de voeten. In dat geval is het echter doorgaans zo dat de jeuk niet uitsluitend bij je voeten optreedt, maar bijvoorbeeld ook in je mond, oren, keel, bij je ellenbogen en oksels.
Galbulten / netelroos
Uiterlijk: gezwollen, rode bulten soms met een witte of bleke kern die kunnen samenvloeien.
Galbulten oftewel netelroos (medische term urticaria) zorgen voor een trekkend gevoel en kunnen extreem jeuken. De oorzaak van galbulten kan een allergische reactie zijn, maar galbulten komen ook voor zonder dat er een directe verklaring voor kan worden gevonden. Galbulten op je voeten kunnen ook ontstaan door wrijving of druk, bijvoorbeeld van je schoenen, sokken of kleding.
Psoriasis
Kenmerken: afgebakende stugge, dikke, rode plakkaten op de huid met daarop witte of zilverachtige schilfers.
Psoriasis is een chronische auto-immuunziekte. Bij psoriasis groeien huidcellen versneld en niet volledig. Deze huidcellen verzamelen zich vervolgens in de bovenste huidlaag en gaan afschilferen. De aangetaste plekken kunnen flink jeuken. Op de voeten komt psoriasis vaak vooral onder de voeten voor; dus op de voetzolen. Psoriasis komt doorgaans op meerdere plaatsen op het lichaam voor.
Eczeem
Uiterlijk: schrale, rode, schilferige huid eventueel met blaasjes en blaren. In een later stadium kan de huid stugger en dikker worden en kunnen kloven en korsten ontstaan.
We spreken van eczeem indien de huid geïrriteerd en ontstoken is. De medische term is dermatitis. Vaak houdt dit langere tijd aan, dan heet het chronische eczeem. Er bestaan veel verschillende vormen van eczeem en het kan dan ook diverse oorzaken hebben. Eczeem is doorgaans gerelateerd aan allergie of aspecifieke overgevoeligheid. Een van de meest voorkomende klachten van eczeem is jeuk.
Eczeem in de vorm van kleine blaasjes op de voeten
Acrovesiculeus oftewel dyshidrotisch eczeem is een vorm van eczeem die specifiek op de handen en voeten voorkomt en zich uit in de vorm van kleine blaasjes. De exacte oorzaak van deze vorm van eczeem op de voeten is niet duidelijk. Dyshidrotisch eczeem wordt soms gekoppeld aan stress, irriterende stoffen of allergie.
Contacteczeem
Contacteczeem kan ontstaan door toedoen van een allergische reactie of irriterende stof. Het wordt daarom ook wel contactallergie genoemd oftewel contact dermatitis (zie hierboven). Een voorbeeld van contacteczeem dat jeukende voeten veroorzaakt is huidirritatie als gevolg van het dragen van synthetische sokken of bijvoorbeeld leren slippers.
Schimmelinfectie
Uiterlijk: rode plekken met schilfers (vooral langs de randen), op den duur mogelijk blaasjes en kloven.
Een schimmelinfectie op de voeten komt relatief vaak voor en gaat doorgaans gepaard met jeukende voeten. Er bestaan veel verschillende soorten schimmels die je voeten kunnen aantasten en de infectie kan zich over het lichaam verspreiden. Het is daarom belangrijk om je handen te wassen nadat je je voeten hebt aangeraakt om verspreiding te voorkomen.
Voetschimmel ofwel zwemmerseczeem
In het geval van voetschimmel (medische term tinea pedis, ook wel zwemmerseczeem genoemd) doet de jeuk zich doorgaans vooral voor tussen de tenen, hoewel de schimmel overal op de voeten kan voorkomen. Het kan – naast jeuk – gepaard gaan met kloofjes, witte of rode schilfers en blaasjes. Bij een voetschimmel neemt de jeuk aan de voeten vaak geleidelijk toe naarmate de schimmel zich verspreidt. Voetschimmel ontstaat doorgaans door slechte hygiëne, door slecht geventileerde schoenen, te lang gebruikte sokken en door rondlopen op blote voeten in openbare ruimtes (zwembad, kleedkamer e.d.). Voetschimmel kan dan ook worden voorkomen door je voeten regelmatig te wassen, goed af te drogen (zeker ook tussen je tenen!), dagelijks schone sokken aan te trekken en regelmatig andere schoenen te dragen. Gebruik daarnaast altijd slippers indien je in een openbare ruimte loopt.
Ringworm
Ringworm (medische term tinea corporis) is een schimmelinfectie die zich kenmerkt door schilferige, rode, ringvormige plekken met een donkere rand. De plekken worden na verloop van tijd langzaamaan groter. Je kunt ringworm bijvoorbeeld krijgen door met blote voeten in contact te komen met een besmet persoon of oppervlak. Het kan ook worden overgedragen door (huis)dieren en met name jonge kinderen hebben er nog wel eens last van.
Bacteriële infectie
Kenmerken: ontstoken huid die vaak gezwollen en rood is, soms zijn een of meerdere wonden zichtbaar.
Ook een bacterie kan voor flink wat jeuk aan de voeten zorgen. Naast jeuk zorgt de bacterie vaak ook voor pijn en een warme, branderige huid. Er bestaan veel verschillende soorten bacteriën die je huid kunnen aantasten. Toch hoeft niet iedere bacterie waarmee je voeten in aanraking komen voor infectie te zorgen. Een bacteriële huidinfectie ontstaat vaak via reeds aanwezige wondjes. Ook aanleg en eventuele (chronische) ziektes kunnen een rol spelen. Een antibioticum kan uitkomst bieden bij een bacteriële infectie aan de voeten.
Putjeszolen
‘Putjeszolen’ (medische term pitted keratolysis / keratoma plantare sulcatum) is een bacterie die je voetzolen aantast en voor kratervormige putjes zorgt. Dit is doorgaans voornamelijk op de plekken waar veel eelt zit. Putjeszolen zorgt vaak voor een onaangename geur, gepaard met jeuk en pijn.
Hand- voet- & mondziekte
Uiterlijk: rode vlekjes die na verloop van tijd veranderen in blaasjes
Hand-, voet- en mondziekte is een besmettelijk virus. Vaak heb je voordat je last krijgt van vlekken of blaasjes eerder al last van een algeheel ziek gevoel (koorts, misselijkheid, buikpijn, keelpijn). De blaasjes komen doorgaans niet alleen op de voeten voor, maar ook op de handen, in en rond de mond en bij de billen.
Diabetes
Een jeukende huid kan een van de eerste symptomen van diabetes zijn. Bij diabetes is sprake van een verstoorde bloedsuikerspiegel wat allereerst kan zorgen voor droge huid. Op termijn kan diabetes ook zorgen voor huidirritatie en -ontsteking. Ook kan diabetes je vatbaarder maken voor zaken als voetschimmel en een bacteriële infectie, met jeukende voeten tot mogelijk gevolg. Er zijn ook jeukende huidaandoeningen die uitsluitend voorkomen bij mensen met diabetes zoals diabetische dermopathie (suikerplekken, ovale rode plekken) en diabetische blaren. De achterliggende oorzaak van jeukende voeten in combinatie met diabetes kan ook zenuwschade zijn (medische term diabetische neuropathie).
Tot slot over jeukende voeten
Het is soms lastig om zelf te beoordelen wat er precies met je huid aan de hand is. Heb je last van jeukende voeten en twijfel je over de oorzaak? Raadpleeg dan je huisarts. Hij of zij kan een diagnose stellen en medicatie voorschrijven indien nodig.
Kun jij op basis van bovenstaande informatie achterhalen waarom jouw voeten jeuken? Of heb je vragen over de informatie? Laat dan hieronder een reactie achter!