Huisstofmijtallergie: allergisch jegens huisstofmijt…

De huisstofmijt behoort tot de belangrijkste verspreiders van ‘allergenen’ die er bestaan. Dat betekent dat héél veel mensen allergisch zijn voor huisstofmijt-allergenen, dus dat een groot deel van de bevolking te kampen heeft met een zogenaamde huisstofmijtallergie. Naar alle waarschijnlijkheid is huisstofmijt zelfs dé belangrijkste veroorzaker van allergieën, want van alle allergiepatiënten heeft bijna 40% te kampen met een huisstofmijtallergie.

Hierbij alles wat je moet weten over allergieën jegens de huisstofmijt… Inclusief oorzaken, symptomen, behandeling, voorkoming en bestrijding van een huisstofmijtenallergie…

Wat is een huisstofmijt?

Een huisstofmijt is een soort mijt. Mijten zijn piepkleine tot microscopisch kleine geleedpotigen… geen insecten, maar veeleer insect-achtigen. Net als spinnen en teken hebben ze doorgaans 8 pootjes, al bestaan er enkele specialistische uitzonderingen in de wereld der mijten. Veruit de meeste mijtsoorten zijn niet groter dan 0,1 tot 1,0 millimeter en zijn dan ook niet of nauwelijks met het blote oog waarneembaar. Ook de welbekende huisstofmijt meet gemiddeld slechts 0,2 tot 0,3 millimeter en kun je dan ook niet zomaar zien. Mijten hebben een levenscyclus van circa 2 tot 3 maanden. (bron)

De belangrijkste huisstofmijten (Dermatophagoides pteronyssinus) zijn de ‘D. Farinae’ en de ‘D. Microceras’. (bron) Hoewel huisstofmijten een minuscule omvang hebben, kunnen ze bij mensen verrassend veel klachten teweegbrengen…

Allergisch jegens huisstofmijt…

Het zijn doorgaans niet de huisstofmijten zélf die problemen veroorzaken, maar hun uitwerpselen. De uitwerpselen van huisstofmijten bevatten namelijk allergenen (genaamd Derp I c.q. Der P 1, Derf I c.q. Der F 1, Lepd II c.q. Lep D 2 en Der II c.q. De R 2) waarop mensen allergisch kunnen reageren. Zodra deze allergene stofjes in contact komen met menselijke slijmvliezen kan een allergische reactie optreden.

Een allergische huisstofmijtreactie treedt dus op als een allergische persoon de uitwerpselen van huisstofmijten inademt via neus of mond… Maar soms volstaat huidcontact met huisstof, huisstofmijten en/of huisstofmijtuitwerpselen al om een overgevoeligheidsreactie uit te lokken. Hoe dan ook: in geval van huisstofmijtallergie reageert je afweersysteem overdreven defensief op (relatief onschadelijke) huisstofmijtuitwerpselen. De buitensporige verdedigingsreactie van je immuunsysteem doet dus véél meer kwaad dan poepjes van een huisstofmijt kunnen aanrichten c.q. aanstichten.

Allergenen van mijten hebben algemene én soort-specifieke determinanten. Allergene huisstofmijtdeterminanten worden gedeeld met directe huisstofmijtfamilieleden oftewel ‘Pyroglyphidae’, maar zijn deels ook kruisreactief met andere huisstofmijtsoorten, met name ‘Dermatophagoides’. Daarnaast is er een beperkte kruisreactiviteit met voorraadmijten (Acaridae), die met name leven op plaatsen waar hooi, stro, granen en meel wordt opgeslagen. (bron + bron)

Huisstofmijten zélf zijn al microscopisch klein, maar de daadwerkelijke huisstofmijtallergenen (de uitwerpselen van de huisstofmijt) hebben een omvang van slechts 0,01 tot 0,04 millimeter, vergelijkbaar met een pollenkorrel. Ze verspreiden zich dan ook probleemloos door lucht en longblaasjes.

Verschijnselen & symptomen van huisstofmijtallergie

In principe reageert niemand positief op de uitwerpselen van huisstofmijten. Maar als je allergisch bent, treedt bij inademing een hevige overgevoeligheidsreactie op, waarbij allerlei vervelende verschijnselen en symptomen de kop op kunnen steken. Hierbij de belangrijkste kenmerken van een huisstofmijtallergie:

• Verstopte neus (door gezwollen neusslijmvliezen) óf juist een loopneus
• Hoesten + hoestbuien en/of niezen + niesbuien (door geïrriteerd neusslijmvlies en ‘kriebelneus’)
• Keelirritatie, gepaard gaande met jeuk achterin de mond- of keelholte
• Rode, tranende ogen + brandende ooghoeken (bij contact van allergenen met oogslijmvliezen)
• Kortademigheid of benauwdheid: problemen met inademen of diep doorademen
• Piepende / hortende ademhaling + droge keel
• Contacteczeem: eczemateuze huiduitslag
• Jeuk rondom ogen en neus & gezwollen oogleden
• Branderig gevoel op de longen + kriebelhoest
• Lichte, ietwat bonkende hoofdpijn (doordat slijmvlies opzwelt en de afvoergangen van de bijholten blokkeert)
• Rode en opgezwollen (plekken op de) huid: soort kwaddels / galbulten / urticaria / netelroos
• Chronische vermoeidheidsklachten + algehele lusteloosheid
• ’s Nachts vaak wakker worden (dus uit je slaap geraken)
• Na verloop van tijd kunnen zelfs bijholteontstekingen, oorontstekingen en neuspoliepen optreden (direct of indirect) door de chronische blootstelling van slijmvliezen aan huisstofmijtuitwerpselen

Een huisstofmijtallergie wordt nog weleens onterecht aangezien voor hooikoorts. Beetje jammer, want bij een pollenallergie zijn de klachten gebonden aan een bepaald seizoen (v.w.b. groei & bloei). Als je allergisch bent voor huisstofmijt geldt dat niet, aangezien de binnen-atmosfeer nauwelijks schommelingen ondergaat. Wel moet worden gezegd dat de hevigheid van huisstofmijtallergieklachten toeneemt in de herfst en winter, aangezien de verwarming dan aangaat en de neerslag toeneemt, waardoor huisstofmijten beter gedijen. In extreem warme of koude klimaten komt huisstofmijt zelfs niet of nauwelijks voor; in bergachtige gebieden boven de topografische hoogte van 1500 meter evenmin. (bron + bron + bron)

Tot de belángrijkste symptomen van een huisstofmijtallergie behoren in elk geval een verstopte neus, rood-doorlopen ogen en moeite met ademhalen in de ochtend. Astmatische verschijnselen treden voornamelijk op indien huisstofmijtallergenen langdurig in de luchtwegen aanwezig blijven…

Diagnose: allergieonderzoek v.w.b. huisstofmijt

Een huisstofmijtallergie wordt doorgaans herkend of ontdekt naargelang de symptomen… De luchtwegklachten en aanverwante symptomen van een huisstofmijtallergie nemen doorgaans toe in bed (vooral bij het ontwaken c.q. wakker worden)… want een doorsnee bed herbergt een gigantische hoeveelheid huisstofmijten. Hetzelfde geldt voor klachttoename tijdens het poetsen; met name afstoffen en stofzuigen… Of tijdens een vakantie in een oud, stoffig vakantiehuisje… Dit zijn situatie waarin je een huisstofmijtallergie kunt herkennen of gaan vermoeden. Om een huisstofmijtallergie aan te tonen dan wel uit te sluiten, kunnen verschillende allergietests worden uitgevoerd:

• Priktest / huidpriktest: men kan een beetje huisstofmijt met uitwerpselen op een naaldje doen en met het naaldje in de huid prikken. Meestal wordt het allergeen óp de huid gedruppeld, waarna er met een naaldje / lancetje doorhéén wordt geprikt tot in de huid.
• Intracutane huidtest: een allergene oplossing wordt op de huid gedruppeld. Men spuit plusminus 0,03 milliliter allergeenoplossing oppervlakkig (intracutaan) in de huid, dus niet dieper dan in de bovenste huidlagen.
• Plakproef / plaktest (op de huid): men kan wat huisstofmijten met hun feces op een gaasje doen en deze met een sticker / plakker / pleister een tijdje (tot 24 uur) op de huid aanbrengen. Vooral bij mogelijke contact-allergische reacties.
• Inhalatietest: men kan je vragen om nasaal (via neus) of bronchiaal (via mond / keel) een bepaalde hoeveelheid stofmijten in te ademen via een inhaler. Voornamelijk toegepast bij mogelijke ademhalingsallergieën
• Bloedwaardebepaling: men kan de hoeveelheid (algemene of specifieke) antistoffen en ontstekingsparameters t.a.v. huisstofmijt in je bloed analyseren naargelang de RAST-methode

Mocht je inderdaad allergisch zijn jegens huisstofmijt, dan ontstaat bij de huidtests na ongeveer een halfuur een galbult-achtige kwaddel rondom de prikplaats of plaklocatie. Hoe groter de galbult, des te heviger de allergische reactie op de huisstofmijtuitwerpselen. (bron + bron + bron + bron + bron)

De huidtests worden veelal uitgevoerd door een dermatoloog; voor de inhalatietest moet je doorgaans bij een allergoloog zijn. Bloedanalyses worden gewoonlijk uitgevoerd door een gespecialiseerd laborant.

Klassen huisstofmijtallergie

Allergieën worden qua gevoeligheid / ernst / hevigheid doorgaans in verschillende klassen ingedeeld, meestal op een klassenschaal van één tot en met zes. Dus hoe hoger de klasse waarin je valt, des te ernstiger je huisstofmijtallergie en des te heviger de allergieklachten bij contact met huisstofmijtuitwerpselen.

Hoewel niet iedere arts, instantie en laborant dezelfde klasse-indeling hanteert, zien de allergieklassen er –afhankelijk van plakproef, priktest of bloedanalyse– ongeveer als volgt uit:

• Klasse 0: een minnetje (-) oftewel “kleiner dan (<) 0,35 kU/l” oftewel negatief
• Klasse 1: een plusje (+) oftewel “0,35 t/m 0,70 kU/l” oftewel dubieus oftewel zeer zwak positief
• Klasse 2: ++ oftewel “0.70 t/m 3.50 kU/l” oftewel gematigd positief
• Klasse 3: +++ oftewel “3.50 t/m 17.50 kU/l” oftewel (onmiskenbaar) positief…
• Klasse 4: ++++ oftewel “17.50 t/m 50 kU/l” oftewel sterk positief
• Klasse 5: +++++ oftewel “50 t/m 100 kU/l” oftewel zeer sterk positief
• Klasse 6: ++++++ oftewel “groter dan (>) 100 kU/l” oftewel extreem allergisch

Het is de IgE-concentratie in het bloed die wordt uitgedrukt in kU/l (kilo-units oftewel kilo-eenheden per liter bloed), waarbij één eenheid overeenkomt met ongeveer 2,4 ng (nanogram). Bij plakproeven en priktesten wordt veelal het plusjessysteem gebruikt. (bron + bron)

IgE-antistoffen

Een huisstofmijtallergie kan in principe op iedere leeftijd ontstaan, maar meestal geschiedt sensibilisatie (het ‘allergisch worden’) op de kinderleeftijd en worden de klachten erger naarmate de puberteit vordert. Over het algemeen neemt de IgE concentratie gedurende de jeugd langzaamaan toe en bereikt deze zijn maximum tussen het 11^e en 20^e levensjaar. Na het 40e levensjaar wordt veelal een afname van de mijtenallergie bemerkt, en je kunt zelfs volledig over een huisstofmijtallergie heen groeien.

Talloze allergieën worden gemedieerd door IgE-immunoglobulines in het bloed te meten. Ook als je allergisch bent of denkt te zijn voor huisstofmijt kan IgE worden bepaald. Deze ‘IgE-stofjes’ binden zich aan het oppervlak van mestcellen en bepaalde granulocyten… Indien een allergeen zich aan dit ‘gebonden IgE’ bindt, worden histamine en andere vasoactieve bestanddelen vrijgemaakt, waardoor een allergische reactie optreedt.

Aan de hand van de hoeveelheid IgE in iemands bloed kan dus vaak een allergie worden aangetoond of uitgesloten. Ook om IgE-gemedieerde en niet-IgE-gemedieerde allergische reacties van elkaar te kunnen onderscheiden, is de IgE-concentratie van belang. Daarnaast kan aanvullend allergeen-specifiek IgE worden bepaald, bijvoorbeeld om specifiek een huisstofmijtallergie te kunnen aantonen dan wel uitsluiten.

Overigens is het hierboven geschetste tijdsverloop slechts kenmérkend, dus uitzonderingen komen veelvuldig voor. Ook de ernst van huisstofmijtallergieklachten kan sterk wisselen van persoon tot persoon.

Huisstof & huisstofmijt…

Huisstof bevat heel veel levende huisstofmijten, maar ook allerlei andere potentiële allergenen, waaronder:

• Menselijke en/of dierlijke huidschilfers en haren
• Schimmels, schimmelsporen en gisten
• Dode / deels vergane insecten (waaronder huisstofmijten)
• Pollen en alkaloïden van bomen, planten en grassen
• Organische of synthetische vezels van kleding, meubels, verpakkingen en textiel: katoen, wol, rubber / latex, et cetera
• Uitwerpselen van mijten en andere beestjes…
• Microscopische voedselrestanten
• Minuscule sporen van roet en rook

Een ‘stofallergie’ kan dus gerelateerd zijn aan een huisstofmijtallergie, maar bijvoorbeeld ook aan een schimmelallergie, gistallergie, pollenallergie of huisdierenallergie. Zowel ademhalingsallergieën / inhalatieallergieën als (tot op zekere hoogte) contactallergieën als (zeer sporadisch) voedselallergieën.

Al met al is een stofallergie niet hetzelfde als een huisstofmijtallergie.

Huisstofmijt bestrijden + allergieklachten voorkomen…

Huisstofmijten danken hun naam aan huisstof en leven dan ook graag op stoffige plekken binnenshuis. Ze komen in groten getale voor in:

• Matrassen, dekbedden en kussens
• Vloerbedekking + tapijten + matten + gordijnen
• Bankstellen, fauteuils & beklede stoelen
• Stoffige hoeken en kieren van vloeren
• Bovenop verlaagde plafonds & systeemplafonds

De huisstofmijt is niet voor niets dol op stof. Huisstof bevat namelijk huidschilfers van mensen en huisdieren die door deze mijtensoort gretig worden opgepeuzeld. Het voorkomen van allergische reacties jegens huisstofmijt is logischerwijs beter dan het genezen c.q. onderdrukken van allergieklachten met allergiemedicamenten… Wat je het beste kunt doen is dus huisstofmijt bestrijden. Dit doe je door jouw leefomgeving onaantrekkelijk en onherbergzaam te maken voor huisstofmijten met behulp van zogenaamde ‘saneringsmaatregelen’ (bron). Kortom:

• Je matras regelmatig stomen en stokoude matrassen weggooien
• Beddengoed vaak genoeg + heet genoeg wassen
• Heel vaak stofzuigen, bij voorkeur met een anti-allergene stofzuiger!
• Vloeren, tapijten, matten etc. stomen met een stoomreiniger om mijten te doden!!! Stofzuigen volstaat namelijk niet, omdat levende stofmijten zich kunnen vastgrijpen aan ruwe oppervlakken…
• Een luchtreiniger met HEPA-filter en UV-filter in je woonkamer en slaapkamer plaatsen
• Regelmatig alles binnenshuis afstoffen met een vochtige doek
• Huisdieren regelmatig (liefst buiten) borstelen en vooral niet op je slaapkamer laten komen
• Houd de inrichting van je woning minimalistisch, strak en georganiseerd zodat je gemakkelijk overal bij kunt met doek, stofzuiger en stomer… ook kasten, plinten en gordijnen zijn potentiële verzamelplaatsen voor huisstofmijtuitwerpselen
• Waarborg een optimale ventilatiewaarde van je woning, zodat de luchtvochtigheid niet de spuigaten uitloopt; huisstofmijt komt overigens al voor in relatief vochtige huizen bij een luchtvochtgehalte vanaf 45% (relatieve luchtvochtigheid)
• Kies voor synthetisch beddengoed en synthetische vloerbedekking; organisch dons, veren, wol, katoen en linnen is beduidend aantrekkelijker voor huisstofmijt
• Schaf anti-allergene beddengoedhoezen (anti-allergiehoezen) aan voor matras, dekbed en kussens! En was ze samen met je beddengoed wekelijks op 60 ºC… Zodoende kunnen huisstofmijten zich niet in of uit je beddengoed verplaatsen. Een anti-allergene matrashoes + dekbedhoes + kussensloop is écht het halve werk!
• Géén textiel-achtige vloerbedekking, maar strak en glad materiaal op de vloeren: massief afgelakt hout, parket, plavuizen, laminaat, zeil / vinyl, PVC, et cetera
• Hang kunststof luxaflex, lamellen, rolgordijnen, luiken, shutters of rolluiken voor de ramen in plaats van gordijnen
• Beperk de aanwezigheid van planten en bloemen in huis, aangezien ze de aanwas van huisstof bevorderen; stof eventuele planten bovendien regelmatig af
• Laat geen verdwaalde kledingstukken of knuffelbeesten rondslingeren in je huis, maar berg ze op in een dichte wasmand of afsluitbare / afgesloten kast
• Ook roet draagt bij aan huisstof, dus ook binnenshuis roken is niet bevorderlijk voor mensen met huisstofmijtallergie; sowieso is roken niet raadzaam, zéker niet in combinatie met inhalatieallergieën
• Heb je te kampen met schimmels in huis, dan mankeert er iets aan de luchtvochtigheid, isolatie en/of ventilatie… Óf je hebt een lekkage, óf er wordt niet afdoende gelucht / ontlucht… Zelfs een gebrekkige luchtcirculatie in je kruipruimte kan hier debet aan zijn… Schimmelsporen dragen overigens ook nog eens bij aan huisstof…
• Maak met regelmaat je wasruimte / washok grondig schoon, inclusief wasmachine, wasdroger, ventilatieroosters en ventilatiekanalen

Saneren betreft het ‘gezond maken’ van een omgeving. Hoewel dit super klinkt, is het treffen van saneringsmaatregelen om allergische reacties door huisstofmijten te voorkomen helemaal niet zo eenvoudig als het wellicht lijkt. De huisstofmijt en diens uitwerpselen komen namelijk óveral voor; niet alleen thuis, maar ook op scholen, kantoren, bioscopen, hotels, werkvloeren, restaurants, enzovoorts. Alleen al een doorsnee bed kan met gemak 1 miljoen huisstofmijten huisvesten, dus gedurende de slaap / nacht worden enorme hoeveelheden allergenen c.q. huisstofmijtuitwerpselen ingeademd. Met een Acarex® huisstofmijttest kun je desgewenst exact nagaan hoeveel huisstofmijten zich op een bepaalde plek bevinden.

Aanvullende tip: een warme (20 – 30 ºC), vochtige (> 80%) en donkere binnen-atmosfeer vormt een ideaal leefklimaat voor de huisstofmijt, dus aanzienlijke warmte en vochtigheid in huis betekent doorgaans een overmaat aan huisstofmijten. Beperk dus tot op zekere hoogte de binnentemperatuur en luchtvochtigheid van je woning en zet deuren en ramen met regelmaat open om zonlicht / daglicht en verse lucht binnen te laten… Kortom: saneer je woning!

Medicijnen tegen huisstofmijtallergie

Zoals hierboven reeds vermeld, kun je huisstofmijtallergieklachten genezen of onderdrukken met behulp van een anti-allergiemedicijn (anti-allergicum). De bekendste anti-allergica behoren tot de antihistaminica (histamineremmers). Een antihistaminicum oftewel histamineremmer voorkomt dat ontstekingsbevorderende stoffen (waaronder histamine) niet worden vrijgelaten in de slijmvliezen. Zodoende blijven de allergieklachten uit. Antihistaminica bestaan in allerlei soorten en vormen: tabletjes, neusdruppels, neussprays, oogdruppels, inhalers / puffers… Ze werken doorgaans ontstekingsremmend en ontspannend op de luchtwegspieren.

Overigens worden bij luchtwegallergieën c.q. ademhalingsallergieën c.q. inhalatieallergieën ook steeds vaker synthetische bijnierschorshormonen oftewel corticosteroïden en/of immunotherapie / desensibilisatietherapie voorgeschreven.

Tot slot

Inmiddels is aangetoond dat huisstofmijtallergie een belangrijke veroorzaker van en bijdrager aan astma, rhinitis en conjunctivitis is, veelal met episodes gedurende de nacht en in de vroege ochtend. Er is zelfs bewijs dat beperking van de hoeveelheid mijtallergenen tot aanzienlijke verbetering leidt t.a.v. astmasymptomen. (bron + bron + bron + bron)

Stofnesten onder het bed zijn ideaal voor huisstofmijten om zich in voort te planten. Stofzuigen is dan ook een goed begin! Daarmee bén je er echter nog niet… Hoewel stofzuigen helpt om stof en huisstofmijtuitwerpselen weg te nemen, laten levende huisstofmijten zich niet zomaar opzuigen. Ze klampen zich vast aan alle mogelijke textielvezels! De verwekkers c.q. veroorzakers c.q. verspreiders van de allergenen zijn dus onwijs hardnekkig. Vooral een stoomreiniger kan helpen om huisstofmijten te doden, waardoor de allergene cyclus wordt doorbroken.

Vooralsnog is verlaging van de luchtvochtigheid en binnentemperatuur –in combinatie met goed schoonmaken– de enige effectieve methode om de hoeveelheid aanwezige huisstofmijtallergenen permanent te verminderen. Schaf bovendien allergeendichte anti-allergiehoezen aan voor je beddengoed, zodat je niet de hele nacht op een dikke laag huisstofmijt slaapt. :(

Heb jij aanvullende tips, inzichten, adviezen en opvattingen ten aanzien van huisstofmijtallergieën? Of heb je vragen over het behandelen of voorkomen van allergische reacties jegens huisstofmijt? Deel ze in een berichtje hieronder!