Konjakwortel-extract: afvallen met Konjac Root & Glucomannan

Nee, konjak heeft niks te maken met de alcoholische drank cognac. De konjak is een ondergronds groeiende wortelknol van de plant ‘Amorphophallus konjac’ die veelvuldig wordt gebruikt in de Chinese, Japanse en Koreaanse keuken. Aldaar staat konjak ook wel bekend als:

• Konjac & konnyaku
• Devil’s Tongue + Voodoo Lily
• Snake Palm en Elephant Yam
• Konjaku-aardappel
• Snow konjac tofu

Konjak wordt op grote schaal geteeld in China, Japan, Korea, Taiwan en Indonesië vanwege de lange, zetmeel-houdende, verticaal gezwollen wortelknol. De ovale konjakwortel wordt tot 25 centimeter breed en weegt tot 600 gram. De bovengrondse konjakplant is zeer herkenbaar. De kolossale bloem van de konjak bestaat uit een opvallende bloeikolf welke wordt omringd door een donkerpaars schutblad met een lengte tot +/- 60 centimeter. (bron)

Extracten van de wortel van de konjakplant worden steeds vaker verwerkt in dieetpillen en afslanksupplementen…

Konjak in de Aziatische keuken

De konjakknol wordt gebruikt als substituut voor bloem of meel, welk eveneens konjak wordt genoemd. Maar vooral ook als een plantaardig alternatief voor gelatine, genaamd konnyaku. Daarnaast wordt deze gelei op basis van konjak als verdikkingsmiddel gebruikt in gebonden (miso)soepen.

Japanse konnyaku-gel wordt gemaakt door konnyaku-meel te vermengen met calciumhydroxide en wordt voorverpakt verkocht in toko’s. Deze konjac-gelei is grijs van kleur en gelatineus van consistentie, en wordt door vele westerlingen niet bepaald als aantrekkelijk of smakelijk ervaren. Voor wat meer smaak wordt er nog weleens zeewier (hijiki e.a.) aan toegevoegd. Konnyaku vormt het belangrijkste bestandsdeel van ‘shirataki noodles’ en wordt o.a. verwerkt in ‘oden’ (Japans stoofpotje), gyudon (rijstgerecht) en sukiyaki (eenpansgerecht). En konjak wordt in dunne plakjes (sashimi) gegeten met miso-dipasaus.

Konjakgelei wordt vooral ook verwerkt in geconcentreerde vruchtensnacks (puddinkjes, ijsjes, snoepgoed) met een gelatine-achtige structuur. Omdat konjac-gelly niet zomaar uit elkaar valt in de mond, moet er goed op worden gekauwd. In bepaalde landen zijn snacks op basis van konnyaku verboden omdat kinderen er gemakkelijk in kunnen stikken. Tot slot is konjac een populair verdikkingsmiddel c.q. emulgator dat als hulpstof/additief wordt toegevoegd aan allerhande voedingsmiddelen onder E-nummer E425.

In het westen van de wereld, en dan met name Europa en Amerika, staat de konjak vooral bekend als afslanksupplement en als ingrediënt van dieetpillen…

Glucomannan

Het belangrijkste actieve ingrediënt van Konjak is glucomannan (GM) oftewel glucomannaan. Dit is een in water oplosbare polysacharide (complexe, onverteerbare suikerketen) die enorme hoeveelheden water in zich opslorpt. Konjakwortel bevat op basis van de droge stof tot maar liefst 40% glucomannaan. Het gehalte aan de glucomannaanvezel betreft dus plusminus veertig procent van het drooggewicht van de wortels/wortelknollen van de konjakplant.

De stof glucomannan wordt verkregen (geëxtraheerd) uit de knol van de konjak en staat zodoende ook wel bekend als konkakwortel-extract of ‘Konjac Root Extract’ (KRE).

Afslanken met konjakwortel-extract

Konjac-glucomannan (KGM) oftewel konjakwortel-extract is extreem rijk aan voedingsvezels. Konjakvezels zijn zeer viscoos/viskeus en hebben bovendien een grotere molecuulmassa dan iedere andere voedingsvezel. Zodoende nemen ze enorme hoeveelheden water in zich op, waardoor konjakvezels de maag vullen en hongergevoel tegengaan, zonder calorieën te leveren. In theorie is de konjak dus een natuurlijke afslankpil.

Talloze dieetpillen (Skinny Fiber, Lipozene, AppuLoss, Gerlinéa, ThermoCaps etc.) zijn dan ook gebaseerd op de werking van konjac oftewel konjak. Het gaat dan om het vezelachtige stofje glucomannan. Kijk maar eens op de achterkant van het potje van een willekeurige dieetpil. Vaak zit er dan naast glucomannan ook psyllium oftewel ‘vlozaad’ in het dieetsupplement verwerkt. (bron)

De populariteit van konjakwortelextract kreeg een enorme boost toen Dr. Oz en zijn gast Lisa Lynn zich extreem positief uitlieten over dit afslanksupplement tijdens een aflevering van ‘The Dr. Oz Show’.

Eigenschappen van konjakwortel-extract

Volgens talloze gezondheidsexperts en dieetgoeroes heeft konjakwortel zowel een afslankende als een heilzame werking. Hoewel er niet of nauwelijks bewijs te vinden is voor deze claims, wordt konjak onder meer de volgende eigenschappen toegedicht:

• Calorievrije vezel die helpt bij het verwijderen van vet van de karteldarmwand
• Helpt op milde wijze bij het schoonmaken (detoxificeren) van de ingewanden
• Komt ten goede aan de darmbekleding en darmflora (bron)
• Verlicht constipatie (lees: werkt laxerend)
• Zorgt ervoor dat de vulling van maag en darmen toeneemt, waardoor een vol gevoel ontstaat en de eetlust wordt geremd
• Verlaagt het totale cholesterol
• Helpt bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel
• Verbetert de energie, stemming & concentratie

Bovendien bestaat glucomannaan(gom) uit D-mannose en D-glucose. D-mannose zou een antibacteriële werking hebben en zodoende de bacteriegroei in voedingsmiddel remmen, maar ook bepaalde bacteriële infecties (waaronder blaasontsteking) kunnen helpen voorkomen. Sommigen beweren dan ook dat konjak een natuurlijk antibioticum zou zijn.

De hoog-potentiële vochtopname van glucomannan-gom is waarschijnlijk verantwoordelijk voor de (veronderstelde) gezondheidsvoordelen van konjak zoals die o.a. worden beschreven in de traditionele Chinese geneeskunde. Hierbij valt te denken aan ontgifting, tumor-suppressie, verhoging van de bloedstase en tegengaan van slijmvorming.(bron)

Nogmaals: dit zijn voorbeelden van algemene claims omtrent de konjakwortel die veelal ongegrond en niet wetenschappelijk onderbouwd zijn.

Dosering: hoeveel konjak per dag?

Er zijn geen gevallen bekend van acute of chronische toxiciteit bij gematigd gebruik van konjak. Desalniettemin wordt een ‘optimale’ dosering van konjakwortel-extract vooralsnog niet wetenschappelijk ondersteund. Waarschijnlijk mede omdat harde bewijzen voor de veronderstelde voordelen van konjak c.q. konnyaku ontbreken.

Voor dieetdoeleinden wordt veelal geadviseerd om voor elke maaltijd plusminus 2 gram konjakwortel-extract in te nemen met een ruime hoeveelheid water. Van de geconcentreerde extractpoeders (tot 90% glucomannan) wordt doorgaans 500 tot 1000 milligram aangeraden, een halfuur voorafgaand aan de maaltijd.

Gevaren van konjak & glucomannan

Konjak wordt in Japan al sinds de 6^e eeuw voor voedingstechnische en medicinale doeleinden gebruikt in Japan. In 1864 kwam er zelfs al een kookboek uit, genaamd Konnyaku Hyakusen (100 recepten met konjak). Omdat glucomannan al zo’n 1500 jaar wordt gegeten gaat men er veelal van uit dat het in principe niet schadelijk is voor de gezondheid. Toch zijn er ook enkele nadelen en risico’s bekend van konjakwortel-extract:

• Vanaf 5 gram konjak per dag kunnen ernstige spijsverteringsklachten optreden (bron)
• Om diezelfde reden kunnen verstoppingen in het spijsverteringskanaal optreden
• Omdat konjakvezels de neiging hebben om snel en ver uit te zetten, kunnen ademhalingsproblemen ontstaan (en in theorie verstikking)
• Vandaar wordt bij een glucomannan-rijke maaltijd aangeraden om veel water te drinken
• Konjakvezels kunnen naast water ook bepaalde medicamenten in zich opnemen, waardoor ze de biologische beschikbaarheid ervan beïnvloeden en contra-indicatief zijn met o.a. cholesterolverlagers en diabetes-medicatie

Tot slot wordt konjakwortel in verband gebracht met diarree en verslechterde opname (malabsorptie) van vitamines door de darmwand. Dat geldt des te meer als men konjak opzettelijk als ‘natuurlijk laxeermiddel’ gebruikt.

Conclusie

Als je wilt profiteren van de voordelen van konjakwortel of glucomannaan, dan is het waarschijnlijk beter om konnyaku als vers ingrediënt te gebruiken in een voedzame oosterse maaltijd. Dit brengt minstens zo veel voordelen en bovendien minder (potentiële) nadelen met zich mee dan een geconcentreerd poeder of extract op basis van konjak.

In principe is konjakwortel-extract oftewel glucomannan niets meer of minder dan een geconcentreerd vezelsupplement dat op rigoureuze wijze da maag vult, waardoor een hongergevoel wordt weggenomen. Hoewel dit in theorie leuk klinkt, brengen vezelsupplementen in de praktijk vaak onverwachte klachten teweeg, waaronder diarree, winderigheid en een verslechterde opname van essentiële voedingsstoffen. En of je er echt mee afvalt, is nog maar de vraag.

Heb jij ervaring met konjakwortel-extract en/of glucomannan? Deel hieronder jouw ervaringen en bevindingen met konjac!