IJzer is een essentieel spoorelement. Hoewel nog weleens anders wordt beweerd, lijden er behoorlijk wat mensen aan een ijzertekort; een ijzertekort komt beduidend vaker voor bij vrouwen dan mannen. Een gebrek aan ijzer uit ijzerrijke voedingsmiddelen kan worden herkend aan energiegebrek, lusteloosheid, onverklaarbare vermoeidheid, bleek gelaat, haaruitval, pigmentatieklachten (grijze haren e.a.), rusteloze benen en snel buiten adem raken.
Als je én veel sport én geen vlees eet, loop je relatief veel kans op een chronisch ijzergebrek. Van alle vrouwelijke atletes –zowel professioneel als recreatief– lijdt ruim 30% aan een ijzertekort. (bron) Daarom hierbij een lijst met ijzerrijke voedingsmiddelen…
Direct naar ijzerrijke voedingsmiddelen:
- IJzerrijk vlees
- Vis & zeevruchten met veel ijzer
- IJzerrijke groenten
- Brood & granen
- Fruit & ijzerrijke vruchten
- Noten, zaden & pitten als ijzerbron
- Bonen & peulvruchten
- Paddenstoelen als ijzerleverancier
IJzer in 2 hoofdvormen
IJzer komt in twee verschillende hoofdvormen voor in voeding, namelijk als heemijzer (haem/ferro) en als non-heemijzer (non-haem/non-ferro). Heemijzer is optimaal beschikbaar voor –en zodoende beter opneembaar door– het menselijk lichaam. Je vindt deze ‘superieure’ ijzervorm uitsluitend in dierlijke voedingsmiddelen. Non-heemijzer is van mindere kwaliteit en zit voornamelijk in plantaardige voeding. Sowieso geldt dus dat dierlijke ijzerleveranciers voor wat betreft ijzerintake hoogwaardiger zijn dan plantaardige ijzerbronnen, waaronder groenten, granen en brood.
IJzer is in het menselijk lichaam van cruciaal belang voor de vorming van hemoglobine, een stof die via je bloedbaan zuurstof transporteert naar alle cellen, weefsels en organen. Op den duur kan chronisch ijzergebrek leiden tot bloedarmoede (ijzergebreksanemie) en orgaanfalen.
Lijst met ijzerrijke voedingsmiddelen
Hierbij een uitgebreide lijst met producten die rijk aan ijzer zijn, dus goede dierlijke (ferro/heem) ijzerbronnen en plantaardige (non-ferro/non-heem) ijzerleveranciers:
A. Vlees met veel ijzer
Rood vlees is rijker aan ijzer dan wit vlees. Vooral leverproducten leveren veel makkelijk opneembaar ijzer. Hierbij de belangrijkste vleessoorten die als ‘dierlijke ijzerleveranciers’ dienen:
- Rundvlees, kalfsvlees, lamsvlees & varkensvlees
- Met name runderbiefstuk & lamsbiefstuk van de haas (tenderloin c.q. chateaubriand)…
- Dus magere ossenhaas, varkenshaas & lamshaas
- Lever: o.a. leverworst & kippenlever
- Magere vleeswaren: rosbief, rookvlees, rauwe ham e.a.
- Wild en gevogelte
- Kip & kalkoen
Ook eieren in alle soorten, maten, vormen en bereidingswijzen leveren ijzer (2.1mg per 100 gram). Vleesvervangers op basis van soja zijn doorgaans ijzerverrijkt, dus verrijkt met toegevoegd ijzer.
Onderstaand een overzicht van de hoeveelheid ijzer per 100 gram in de populairste vleessoorten, gesorteerd van hoog naar laag.
| Vlees | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| kippenlever | 9.7 mg |
| leverworst | 5.4 mg |
| rookvlees | 2.5 mg |
| ossenhaas | 2.4 mg |
| rundvlees | 2.0 tot 2.9 mg |
| kalkoen | 2.0 mg |
| rosbief | 2.0 mg |
| lamsvlees | 0.9 tot 1.8 mg |
| runderbiefstuk | 1.9 mg |
| lamsbiefstuk van de haas | 1.9 mg |
| kalfsvlees | 1.0 mg |
| rauwe ham | 0.9 mg |
| kip | 0.8 mg |
| varkenshaas | 0.7 mg |
B. IJzerrijke vissoorten & zeevruchten
Vis is rijk aan ijzer; dat geldt des te meer voor zeevis en absoluut ook voor zeevruchten en zeewier…
- Mosselen, oesters & wulken
- Algen + zeewieren: spirulina, kelp, nori, komboe e.a.)
- Zee-oor
- Octopus & inktvis
- Krab & kreeft(jes)
- Zalm + tonijn
- Sardines & ansjovis
- Schelvis, makreel, heilbot & zeebaars
Ook sardientjes, ansjovis, makreel en tonijn uit blik leveren volop ijzer! Hetzelfde geldt voor visseneitjes (viskuit/kaviaar).
Onderstaand een opsomming van de hoeveelheid ijzer per 100 gram in de bekendste vissoorten, zeevruchten en zeewieren, gesorteerd van hoog naar laag.
| Vissoort, zeevrucht of zeewier | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| oesters | 7.0 mg |
| octopus | 5.3 mg |
| wulken | 5.0 mg |
| mosselen | 3.9 mg |
| zee-oor | 3.2 mg |
| sardines | 3.1 mg |
| kelp | 2.9 mg |
| spirulina | 2.8 mg |
| ansjovis | 1.6 mg |
| tonijn | 1.3 mg |
| kaviaar | 1.0 mg |
| kreeft | 1.0 mg |
| makreel | 1.0 mg |
| zalm | 1.0 mg |
| heilbot | 0.9 mg |
| zeebaars | 0.9 mg |
| krab | 0.7 mg |
| inktvis | 0.6 mg |
| viskuit | 0.6 mg |
| schelvis | 0.4 mg |
C. Groenten met ijzer; met name donkergroene bladgroenten
Bladgroenten leveren volop non-heemijzer. Voor sommige knolgewassen, steelgroenten en vruchtgroenten geldt hetzelfde. Hierbij groenten die (relatief) veel ijzer bevatten:
- Spinazie, boerenkool & andijvie
- Rauwe koolsoorten & broccoli
- Bietjes, snijbiet & bietenscheuten
- Artisjok & asperges
- Rapen & raapstelen
- Paardenbloemblad
- Zoete aardappel (paarse négresse, bataat e.a.)
- Zongedroogde tomaten & tomatenproducten
- Paksoi & pepers, waaronder paprika
- Prei, look, lente-ui
- Rucola, Romeinse sla (romanasla, Romaanse sla of romaine)
Rode bladsla, kropsla & krulsla - Tuinkers, waterkers & kiemgroenten
Ook bepaalde gedroogde en verse kruiden en specerijen zijn ijzerrijk; denk maar eens aan tijm, peterselie, munt, rozemarijn, marjolein, zwarte peper en basilicum.
Onderstaand een overzicht van de hoeveelheid milligram ijzer per 100 gram in de bovenvermelde groenten, gesorteerd van hoog naar laag.
| Groenten | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| basilicum (gedroogd) | 89.8 mg |
| marjolein (gedroogd) | 82.7 mg |
| rozemarijn (gedroogd) | 29.2 mg |
| zwarte peper | 21.6 mg |
| peterselie | 7.1 mg |
| munt | 5.1 mg |
| zongedroode tomaten | 9.1 mg |
| basilicum (vers) | 5.5 mg |
| snijbieten | 4.0 mg |
| veldsla | 4.0 mg |
| paardenbloemblad | 3.1 mg |
| raapstelen | 3.0 mg |
| rucola | 2.6 mg |
| spinazie | 2.0 mg |
| artisjok | 1.5 mg |
| lente-ui/bosui | 1.5 mg |
| knoflook | 1.4 mg |
| tuinkers | 1.3 mg |
| andijvie | 1.2 mg |
| rode bladsla | 1.2 mg |
| asperges | 1.0 mg |
| boerenkool | 1.0 mg |
| chilipeper | 1.0 mg |
| groene kool | 1.0 mg |
| kropsla | 0.7 mg |
| zoete aardappel | 0.7 mg |
| broccoli | 0.6 mg |
| paksoi | 0.6 mg |
| koolraap | 0.5 mg |
| witte kool | 0.5 mg |
| bieten | 0.4 mg |
| paparika | 0.4 mg |
| prei | 0.4 mg |
| rode kool | 0.4 mg |
| tomaten | 0.3 mg |
D. Brood, broodvervangers & granen met ijzer
Hierbij de belangrijkste ijzerbronnen onder de broden, graanproducten en meelproducten…
- Volkorengraanproducten: o.a. volkorenbrood & volkorenpasta
- Graanzemelen
- Tarwe, gerst, haver & rogge
- Hele ontbijtgranen
- Zilvervliesrijst c.q. bruine rijst
- Boekweit & gierst
- Bulgur / boergoel van durumtarwe
Let wel: de vezels in hele graanproducten kunnen de absorptie van ijzersupplementen belemmeren!
Zie hieronder een lijst met ijzerrijke graanproducten en de bijbehorende hoeveelheid ijzer per 100 gram.
| Graanproduct | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| tarwezemelen | 11.5 mg |
| gerst | 6.0 mg |
| gierst | 4.8 mg |
| havermout | 4.0 mg |
| roggemeel | 4.0 mg |
| volkoren tarwemeel | 4.0 mg |
| volkoren pasta (ongekookt) | 3.3 mg |
| bulgur | 2.5 mg |
| boekweitmeel | 2.0 mg |
| volkorenbrood | 2.0 mg |
| zilvervliesrijst (ongekookt) | 1.3 mg |
E. Fruit & vruchten die relatief veel non-heemijzer leveren
Er zijn een aantal fruitsoorten die naar verhouding veel ijzer in zich dragen. Hierbij valt te denken aan de volgende ijzerrijke vruchtensoorten:
- Watermeloen
- Rozijnen & krenten
- Dadels en vijgen
- Pruimen, abrikozen + perziken
- Zwarte bessen c.q. cassis
- Vlierbes & loganbes
- Aardbeien, frambozen & bramen
- Blauwe bessen c.q. bosbessen
Gedroogde vruchten leveren naar verhouding extra veel ijzer; denk maar eens aan gedroogde perzik, pruim, bessen, krenten, rozijnen, dadels, vijgen, peren en appels.
Hieronder vind je een opsomming van bovenstaande fruitsoorten met daarachter de hoeveelheid milligram ijzer per 100 gram.
| Fruit | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| abrikozen (gedroogd) | 4.0 mg |
| kokosnoot | 2.1 mg |
| rozijnen | 2.0 mg |
| vijgen (gedroogd) | 2.0 mg |
| frambozen | 1.5 mg |
| bosbessen | 1.0 mg |
| bramen | 1.0 mg |
| zwarte bessen | 1.0 mg |
| dadels (gedroogd) | 0.9 mg |
| aardbeien | 0.5 mg |
| watermeloen | 0.4 mg |
| pruimen (vers) | 0.3 mg |
| perziken (vers) | 0.2 mg |
F. Noten, zaden & pitten als ijzerbron
Noten en noot-achtigen behoren tot de beste plantaardige ijzerleveranciers die er bestaan. Dus niet alleen de échte c.q. ware noten, maar ook pitten/zaden, steenvruchten en peulvruchten:
- Pompoenpitten, sesamzaad & zonnebloempitten
- Cashewnoten en pistachenoten
- Kastanjes
- Hazelnoten & amandelen
- Pijnboompitten
- Walnoten & pecannoten
- Vlaszaad/lijnzaad
- Macadamia’s + pinda’s
Ook kokos – het vruchtvlees van de kokosnoot– levert aanzienlijke hoeveelheden ijzer.
Onderstaand een overzicht verschillende noten, zaden en pitten met daarbij de hoeveelheid ijzer.
| Noten, zaden of pitten | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| pompoenpitten | 8.0 mg |
| sesamzaad | 7.8 mg |
| cashewnoten | 6.7 mg |
| vlaszaad | 5.7 mg |
| pijnboompitten | 5.0 mg |
| zonnebloempitten | 4.9 mg |
| pistachenoten | 4.3 mg |
| macadamia’s | 3.7 mg |
| walnoten | 3.4 mg |
| amandelen | 3.3 mg |
| hazelnoten | 3.0 mg |
| kokosnoot | 2.0 mg |
| pinda’s | 1.9 mg |
| kastanjes | 1.0 mg |
G. Bonen & peulvruchten = ijzerrijke voedingsmiddelen
Bonen, erwten en aanverwante peulvruchten leveren over het algemeen behoorlijk wat ijzer. Gedroogde varianten van bonen bevatten vanwege hun verhoogde droge massa extra veel ijzer. Hierbij een lijst met ijzerrijke bonen…
- Witte bonen & linzen
- Sojaboontjes/edamame & sojaproducten (tofoe, tempé e.a.)
- Snijbonen en garbanzobonen c.q. kikkererwten
- Nierboontjes c.q. kidneyboontjes
- Limabonen, pintobonen & mungbonen
- Zwarte schildpadbonen
- Tuinerwten, doperwten & spliterwten
- Bruine bonen, marinebonen & tuinbonen
- Sperziebonen, peultjes & boterboontjes
Tip: Heb je trek in zoet, gebruik dan wat molasse (4.7mg ijzer per 100 gram) en/of cacaopoeder (10.5mg ijzer per 100 gram) in je tussendoortje. Pure chocolade en bio-organische melasse zijn namelijk zeer rijk aan ijzer!
| Boon of peulvrucht | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| kidneybonen | 6.4 mg |
| spliterwten | 5.8 mg |
| sojabonen (gekookt) | 5.0 mg |
| linzen (gekookt) | 2.9 mg |
| witte/bruine bonen (gekookt) | 2.0 mg |
| doperwten | 1.8 mg |
| kikkererwten | 1.8 mg |
| mungbonen (gekookt) | 1.4 mg |
| sperziebonen | 0.8 mg |
| tuinbonen | 0.8 mg |
| peultjes | 0.5 mg |
| snijbonen | 0.5 mg |
H. Paddenstoelen zijn prima ijzerleveranciers
Het ijzergehalte in paddenstoelen is niet extreem hoog, maar het ijzer in de meeste paddenstoelen is relatief goed opneembaar vanwege de afwezigheid van fytinezuur. Goede paddenstoelen voor dat beetje extra ijzerinname en -opname zijn als volgt:
- Morille & chanterelle
- Oesterzwam + shiitake
- Champignons
De olijf is net als de paddenstoel een ietwat vreemde eend in de bijt, maar ook olijven leveren heel veel ijzer (1.8mg per 100 gram)! (bron)
| Paddenstoelen | milligram ijzer per 100 gram |
|---|---|
| chanterelle | 3.4 mg |
| oesterzwam | 1.3 mg |
| shiitake | 0.4 mg |
| champignons | 0.2 mg |
Ter info: alle gegevens in bovenstaande tabellen zijn op basis van de Nederlandse Voedingsstoffentabel en de ‘US National Nutrient Database’. Het aangegeven aantal milligram ijzer is per 100 gram rauw, ongedroogd product, tenzij anders vermeld.
IJzerrijke voedingsmiddelen: tot slot…
Al met al zit mineraal ijzer hoofdzakelijk in vlees, vis, schelpdieren, schaaldieren, weekdieren, zeewier, donkere (blad)groenten, paddenstoelen, noten, zaden pitten, peulvruchten, volkorengranen en bepaalde fruitsoorten. Biefstuk en lever van rund, lam of wild behoren tot de beste dierlijke ijzerbronnen. Zeewier en zaden behoren tot de belangrijkste plantaardige ijzerleveranciers. Overmatig thee drinken, wijn drinken of sporten kan bijdragen aan een ijzergebrek; hetzelfde geldt voor bepaalde gezondheidsaandoeningen. Al met al dien je goed op te letten om voldoende ijzerrijke voedingsmiddelen binnen te krijgen…
Ken jij nog meer goede dierlijke ijzerleveranciers of ijzerrijke voedingsmiddelen van plantaardige komaf? Deel ze in een berichtje hieronder!
Waar staan de linzen? Met een waarde van 3,3 mg per 100 gram wel het benoemen waard toch?
Dat is een heel goed punt! Ik heb het direct toegevoegd, dankjewel. :)
Gedroogde basilicum heeft een wel heel hoge waarde, andere sites geven vaker rond 4mg per gedroogd 100g product aan, in plaats van 89mg? Dat zou betekenen als ik 10g capsules slik, ik al m’n ijzerbehoefte zou binnenkrijgen?
Ik ben het helemaal met je eens dat dit een opvallend hoge waarde is en heb het daarom ook al een paar keer nagekeken. Zowel de ‘US National Nutrient Database‘ als het Nederlands Voedingsstoffenbestand geven echt 89mg per 100 gram product aan. Volgens deze informatie zou het dus inderdaad (bijna) voldoende zijn om dagelijks een capsule van 10 gram te slikken om aan je ijzerbehoefte te voldoen, enigszins afhankelijk van je geslacht en leeftijd. Tegelijkertijd zie ik wel vaker data in voornoemde tabellen die mij verbaast, dus ik zou ook zeker niet uitsluiten dat er hier en daar toch een fout in staat.
Overigens zijn er heel veel gedroogde kruiden en specerijen die zéér rijk zijn aan het sporenelement ijzer. Denk maar eens aan tijm, munt, marjolein, komijnzaad, dille, laurier / salamblad en koriander. (bron)
Hallo, ik ben 70 jaar en had in principe allang dood moeten zijn! Wat, hoezo, zult u zich afvragen? Nu, ik heb een ziekte, een afwijking in mijn lichaam die ervoor zorgt dat al het ijzer wat ik binnen krijgt, wordt opgeslagen in alle delen van mijn lichaam. Dit tot gevolg dat al mijn lichaamsdelen werden aangetast. Hemochromatose. Ik ben rolstoel afhankelijk geworden en mijn leven is erg onleefbaar geworden. Uw website geeft een heel goed beeld van het voor mij giftige stof, ijzer. Je kunt alleen met aderlaten geholpen worden. Mijn kennis omtrent deze aandoening wil ik graag delen.
Ik heb wel eens gehoord dat er ook veel ijzer zit in lamslever, is dat waar en hoeveel zit daarin?
Lamslever levert ongeveer 7,35 milligram ijzer per 100 gram. Ter vergelijking: kalfslever levert ongeveer 6,40 milligram ijzer per 100 gram product. Kippenlever is van alle eetbare levers het ijzerrijkst.
Hallo allemaal, Sinds ik een maagverkleining heb gekregen was mijn hemoglobine super mooi, maar echter de laatste 2 jaar kwakkel ik heel erg met mijn ferritine. Zijn er mensen die tips voor me hebben? Ik slik sinds de maagverkleining 2x per dag al een ijzertablet, samen met een vitamine C-tablet om het ijzer beter op te laten nemen. Maar m’n ferritine blijft laag, tussen de 40 en 50… Daar waar hij tussen de 50 en 300 moet liggen. Laatste keer dat ze hadden gemeten, was hij zelfs 12. Hoop op tips… Liefs en fijn weekend, Bianca
Beste Bianca, Zijn naast je hemoglobine en ferritine ook je serumijzer en transferrine gecontroleerd? Mijn vrouw heeft namelijk ook al jaren een extreem laag ferritine, zonder dat er sprake is van een daadwerkelijk ijzertekort. Haar serumijzer is dus prima! En middels scopieën zijn maagbloedingen en darmbloedingen uitgesloten (voor zover je kan spreken over definitief uitsluiten)… Ter informatie: Meestal verstaat men onder ijzergebrek het ontbreken van reserve-ijzer. Dit reserve-ijzer ligt opgeslagen in macrofagen (o.a. in lever, milt en beenmerg) en in hepatocyten en spiercellen. Intracellulair –dus IN de lichaamcel– is dit ijzer gebonden in de vorm van ferritine. Ferritine betreft een hol eiwit dat maximaal 4.500 ijzeratomen herbergt. Maar ijzer kan ook gebonden zijn aan het condensatieproduct hemosiderine: een ijzerbevattend pigment. Eigenlijk is de rol van deze ijzervoorraden vooralsnog helemaal niet duidelijk. Mogelijkerwijs functioneert dit reserve-ijzer / depotijzer als een buffer voor perioden waarin een vergrote ijzerbehoefte bestaat, bijvoorbeeld bij een verwonding, tijdens de menstruatie of gedurende de zwangerschap. Maar een gebrek aan ferritine betekent dus niet per definitie een gebrek aan ijzer. En een normale ijzervoorraad is dus niet per definitie een nuttige ijzervoorraad. Wat dat betreft vind ik ferritine best een rare indicator en parameter om ijzerproblemen me vast te stellen of uit te sluiten… Naar mijn ondeskundige mening zou men veel beter een totaal ijzerbeeld (totaalbeeld van de ijzerstatus) kunnen bepalen. Dus naast ferritine (ijzerbindingseiwit) en hemoglobine (een ‘ijzerbevattend bloedkleurstofeiwit’) ook serumijzer (siderofiline c.q. ‘transportijzer’) en transferrine (transporteiwit voor ijzer)! De lichaamsijzervoorraad meet men middels een ferritinemeting, maar de ijzerverzadigingswaarde middels transferrinesaturatie c.q. serumijzersaturatie. En deze laatste factor is minstens zo belangrijk! Men spreekt immers van ijzergebrek of ijzerdeficiëntie als de serumijzerwaarden lager dan 10 μmol/l zijn en de transferrinesaturatiewaarden kleiner is dan 15%. Daarnaast moet de ferritinewaarden onder de 10 μg/l komen, maar op zichzelf is ferritine dus slechts een indicator en op zichzelf niet iets waarop een diagnose kan worden gebaseerd. Hoe dan ook is de diagnostiek van een ijzertekort niet altijd eenvoudig. Bovendien hebben verscheidene aandoeningen en afwijkingen een ingrijpende invloed op de ijzerstofwisseling, waardoor laboratoriumwaarden soms anders geïnterpreteerd dienen te worden. (bron) Al met al heb ik in 5 jaar tijd (en talloze gesprekken met artsen) nog altijd niet kunnen achterhalen hoe het kan dat ferritine laag is bij een normale ijzerwaarde. Of beter gezegd: wat de onderliggende oorzaak daarvan zou kunnen zijn… Om die reden weet ik dus ook niet wat je eraan zou kunnen doen… Noch of het nodig is om hier iets aan te doen… Het is in ieder geval niet zo dat een ferritinetekort / ferritinegebrek per se betekent dat je te weinig ijzer binnenkrijgt of dat je aan een ijzertekort / ijzergebrek lijdt. Sorry voor mijn lange verhaal, maar ik worstel al een tijdje met dit probleem en wilde het al een tijdje uitschrijven… :) Heel veel succes en sterkte toegewenst met je vraagstuk. Hopelijk kom je erachter wat er precies aan de hand is met je ferritine. Mocht je erachter komen, laat me dan alsjeblieft weten wat het ferritinetekort veroorzaakte! :D Groeten, Paul
Beste Bianca. Al eens geprobeerd Vitals ijzerbisglycinaat waarin ook vitamine C. Ook zijn nodig een goede vitamine B12, foliumzuur, vitamine D en schildklierwaarde. Veel brood en soja eten remt vanwege de fytaat (fytinezuur) de ijzeropname. En welke hematocriet waarde heb je, geeft ook een indicatie van de ijzervoorziening. IJzer wordt soms beter opgenomen bij een maaltijd met vlees. Groeten en sterkte.
Beste Paul. Het ijzerdocument van Ton Leenders is ook wel leerzaam. Groeten Klaas
In dit IJzer Document wordt dus ook simpelweg het volgende gesteld: “Laag Ferritine = IJzertekort” (ferriprieve anemie), hetgeen dus niet per se het geval hoeft te zijn… (bron)
Beste Paul. Misschien ben je allang bekend met dit document. PDF IJzerdiagnostiek – NVKC. Dit heeft ook gestaan in het Nederlands tijdschrift voor Geneeskunde april 2011. Hieraan heeft ook meegewerkt internist hematoloog L.T. Vlasveld van het Bronovo ziekenhuis. Hierin wordt vermeld dat ijzerkleuring van beenmerg officieel de gouden standaard is van ijzergebrek. Dit is een ingrijpende en dure methode en wordt daarom vrijwel nooit toegepast. Dus daarom blijft het behelpen met referentiewaarden, wat soms zeer onbevredigend is. Groeten, Klaas
Hallo Klaas, Ik houd de website van NTvG nauwlettend in de gaten en ben inderdaad bekend met het betreffende document. (bron) “IJzerkleuring van beenmerg is officieel de gouden standaard voor het aantonen van ijzergebrek. Het invasieve karakter van de ingreep staat echter niet toe deze diagnostiek toe te passen bij de vraag of er sprake is van ijzergebrek. Daarnaast kent de beoordeling een grote inter-observervariabiliteit (oplopend tot 30%) en veel hogere kosten ten opzichte van de serumbepalingen.” Het zijn dus niet enkel de hoge kosten en de invasieve aard van die een rol spelen, maar ook waarnemersonbetrouwbaarheid: de systematische vertekening van onderzoeksresultaten met als oorzaak meetvariatie door ontbrekende eenduidige definities van de onderzoeksparameters; in dit geval tussen onderzoekers (dus inter-observator-variabiliteit / inter-observer-variation)… In het document waarnaar ik refereerde in mijn oorspronkelijke antwoordt richting Bianca is overigens ook te lezen dat depotijzer in het beenmerg op eenvoudige wijze zichtbaar kan worden gemaakt met behulp van zulks Berlijns blauw: ‘Berlijns-blauwkleuring van beenmerg volgens Perl’… Deze ijzerkleuring betreft microscopisch onderzoek van een uitstrijkpreparaat van beenmerg (en soms ook cytologisch beenmergonderzoek). Het laat een beoordeling toe van de ijzerreserves en van de mate van ijzerinbouw in de normoblasten. Al met al een principe dat in deze context nauwelijks wordt toegepast en in dit kader dus weinig relevant is. Groeten, Paul
Beste Paul. In de bron van 2003 die je meldde aan Bianca zag ik nadat het bericht verstuurd had ook de zogenaamde gouden standaard. Dan neem ik ook aan dat je het Tijdschrift voor hematologie in de gaten houdt, waar ook diverse artikelen over ijzer. Groeten en sterkte.
Beste Paul. Is het mogelijk de bron : (PDF) ijzerdiagnostiek – NVKC weer te geven voor geïnteresseerden. 6 blz. De bron uit het Nederl. tijschr. voor geneeskunde is maar voor een klein deel te zien. Groeten Klaas.
De Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde laat in de labquiz waarnaar je refereert exact dezelfde publicatie zien als degene waarnaar ik linkte. Op NvGT moet je alleen wel even de kopjes uitklappen door middel van een muisklik… Het volledige PDF-document kan en mag ik hier in ieder geval niet publiceren in verband met auteursrecht.
Hallo Bianca, Ik heb speciaal een gastric bypass gekregen, omdat ik ijzerstapelingsziekte heb, met ferritine gehaltes van 1200 en hoger; da’s heel gevaarlijk. Ik kan je dus adviseren om precies dat te doen dat ik moet laten: Eet veel ijzerrijk voedsel dat je in kleine porties kunt eten (bijvoorbeeld cashewnoten). Combineer zoveel mogelijk ijzer met vitamine C (bijvoorbeeld oesters met citroensap) of zelfs met een glaasje rode wijn (bijvoorbeeld rundvlees met rode wijn). De combinaties zorgen voor versnelde ijzerabsorptie. Hopelijk helpt je dit. Op Gezondr.nl vind je alle ijzergehaltes van voedingsmiddelen. Groetjes, Emma
Als ik biefstukreepjes maak van biefstuk i.p.v. de biefstuk in zijn geheel bak, heeft dat invloed op het percentage ijzer dat in het vlees zit?
Biefstukreepjes zullen sneller, dieper en intenser worden verhit dan een volledige biefstuk. De hoeveelheid ijzer zal hierdoor niet minder worden. Wel kan het zijn dat je lichaam meer moeite moet doen om ijzer vrij te maken uit sterker en intenser verhitte levensmiddelen. Het kan zijn dat er onderaan de streep minder ijzer wordt opgenomen, maar exacte cijfers kan ik je niet geven.
Bedankt voor je reactie Paul!
Maar helaas ben vegetariër, dus sowieso geen vlees.
Hallo wat mag ik eten ik heb een te hoge ijzer en is er fruit dat ik mag eten is granen koffie ook niet goed alvast bedankt
Hallo, mijn zoon heeft een te laag HB gehalte. Hij is nu 15 jaar, heeft veel energie maar ziet altijd heel wit. Hebben jullie nog tips wat je een puber het beste te eten kan geven? Vanavond doe ik maar biefstuk met broccoli en bloemkool en geroosterde pompoen.
Bij een anemie (‘bloedarmoede’) bevat je bloed te weinig rode bloedcellen of te weinig hemoglobine (Hb). Hemoglobine is een zuurstof-transporterend en ijzerhoudend eiwit dat voorkomt in rode bloedcellen. Anemie kan ontstaan door een verhoogd verlies van rode bloedcellen, acuut bloedverlies, chronisch bloedverlies of onvoldoende aanmaak van rode bloedcellen… Dit kan weer komen door onvoldoende vorming van rode bloedcellen in het beenmerg (aplastische anemie), tekort aan bouwstoffen in voeding die nodig zijn voor de aanmaak van rode bloedcellen (m.n. ijzer, vitamine B11, vitamine B12), verdringing van gezond beenmerg (waardoor de aanmaak van bloedcellen in het gedrang komt) of verhoogde afbraak van rode bloedcellen (hemolytische anemie). Al met al is een ijzertekort slechts een van de vele mogelijke factoren die gepaard kunnen gaan met een verlaagd hemoglobine. Zijn ook het serumijzer, ferritine, transferrine, algemeen bloedbeeld van je zoon al eens gecontroleerd?
Nog 1 vraag, helpt het als ik mijn zoon (15 jaar) vitamine B12 geef extra? Hij krijgt al een multivitamine elke dag.
Een vitamine B12-supplement kan helpen als er sprake is van een vitamine B12-tekort. Dit dient te worden aangetoond middels bloedonderzoek. Als je zoon reeds een multivitaminesupplement inneemt, moet je echter wel oppassen voor mogelijke overschotten, voornamelijk t.a.v. vitamine B6.
Hallo Paul, een paar jaar geleden liep hij bij de kinderarts vanwege afwijkend bloedbeeld. Uiteindelijk na veel testen moest de kinderarts concluderen dat hij 1 van de weinige is waarbij hij verder gezond is maar een afwijkend bloedbeeld heeft. Alleen omdat hij nu zo bleek zag en duizelig was heb ik het nog maar eens laten testen. Maar verder geen urgentie voor verder onderzoek.
Hallo, ik heb last van ijzertekort. Mijn ferritine en het ijzergehalte zijn namelijk erg aan de lage kant. Ik heb hoge dosering ijzertabletten gekregen, maar helaas werken deze tabletten niet bij mij: mijn waardes waren zelfs lager dan ervoor. Ik heb injecties gekregen, waardoor het ferritinegehalte de normale waarde had en mijn ijzergehalte is gestegen, maar het ijzergehalte bleef toch nog net onder de normaalwaarde. Ik zou een IV ijzerinfuus kunnen krijgen, maar heb niet veel zin erin. Wat kan ik nu doen? Krijg ik ijzer wel opgenomen aangezien de tabletten niet werken? Hoe kan ik ervoor zorgen m.b.t. dieet toch nog ijzer binnen krijg. Alvast bedankt.
Misschien een vitamine C-tekort? Vitamine C is namelijk cruciaal voor de optimale opname en omzetting van ijzer…
Zonder vitamine C wordt ijzer niet opgenomen.
Beste Nadia, ik weet niet of je vraag nog actueel is, maar ik ken iemand met een soortgelijk verhaal. Degene heeft uiteindelijk de oplossing gevonden door eerst een sinaasappel te eten en daarna een glas ferro-siroop, dagelijks 1x. Ik hoop dat je er iets aan hebt.
Had mij bij de dokter gemeld vanwege extreme moeheid, bloedonderzoek gedaan en bleek ijzertekort en vitamine D tekort te hebben. Dokter schreef me ferrofumaraat 200 mg 2x daags 1 tablet voor. Nam ze zonder na te denken in,was al blij dat er misschien iets aan die moeheid gedaan kon worden. Eerste dag geen klachten, volgende dag in de middag bij bukken raar ritme van mijn hart maar verbond dat niet aan de tabletten. Volgende ochtend bij opstaan echt het ritme totaal in de war, vooral bij bukken heel heftig, ik schrok er echt van. Dokter gebeld en ik ben bekend met hartoverslagen, hoge bloeddruk e.d. en slik daar Selokeen voor en nog een paar medicijnen. Maar dit had duidelijk met die ijzertabletten te maken naar mijn idee, het was mij teveel toeval want voordat ik die ijzertabletten begon te slikken was het ritme heel normaal en na de eerste dag slikken dus echt niet meer. Dokter zei dat ik met die ijzertabletten moest stoppen maar heb daarna nog wel anderhalve maand er behoorlijk last van gehad. Ik durf dus never nooit meer die tabletten te nemen. Kan iemand mij vertellen of het iets is wat door die tabletten kan worden opgewekt, door het ijzer? En als dat zo is is het dan dat mijn lichaam zo op teveel ijzerinname reageert en hoe zit het dan met eten waar veel ijzer in zit? Vragen en nog eens vragen waar ik mee blijf zitten want hoe in vredesnaam moet je ijzertekort dan aanpakken?
Beste Mees, Een raar hartritme kan in principe van alles betekenen. Er zijn schadelijke / gevaarlijke afwijkingen in het hartritme, maar er zijn ook heeeeeel veel onschadelijke / ongevaarlijke hartritmestoornissen. Vooral premature hartslagen / hartoverslagen komen veelvuldig voor, maar in het overgrote merendeel van de gevallen zijn ze volkomen onschuldig van aard. Hoe dan ook is het nog maar de vraag wat er precies misging met je hart… Dat je je hart ineens beter, bewuster, harder, sneller of onregelmatiger voelt kloppen, is moeilijk op waarde te schatten zonder ECG en vakkundige interpretatie van een cardioloog. Of het “in de war zijn van je hartritme” iets te betekenen heeft gehad, vind ik al met al moeilijk in te schatten. Ik weet in ieder geval dat heel veel mensen last hebben van volkomen onschuldige hartritmeafwijkingen… Of de ijzersupplementen debet zijn geweest aan je hartritme is eveneens moeilijk in te schatten. Dat een ijzergebrek of ijzeroverschot (al dan niet door ijzerstapeling) tot afwijkingen in het hartritme kan leiden, is voor zover ik weet algemeen bekend. (bron + bron + bron) Maar zolang het ijzergehalte in het bloed niet te hoog wordt, zijn hartritmeverstoringen volgens mij geen bekende bijwerking van ijzersupplementen. Ik ben echter GEEN arts, dus misschien dat de fabrikant van het betreffende ijzersupplement uitsluitsel kan bieden? Was het ferrofumaraat merkloos / generiek of van een bepaald merk? Als je geen ijzertabletten of andersoortige ijzersupplementen wilt of kunt innemen, zou het overigens een goede optie kunnen zijn om meer ijzerrijke voedingsmiddelen uit bovenstaande lijst te nuttigen… Sterkte! Groeten, Paul
Ik heb hemochromathose dus ik schrik hier van.
Waarvan?
Beste, ik ben ook drager van het hemochromatose gen, had verhoogde waarden. Voor mij was de oplossing, het Rode Kruis. Om de 3 maanden geef ik nu bloed en zo help ik nog andere mensen die het nodig hebben.
Hallo, Ik mis de postelein bij je groenten. Ik dacht dat postelein ook veel ijzer bevat.
Postelein lever ongeveer 3 milligram ijzer per 100 gram product, wat voor een groentesoort inderdaad behoorlijk veel is. Dankjewel voor de aanvulling!
Goed artikel. Ik ben al een tijdje zoekende naar een alternatief voor brood tijdens de lunchpauzes op het werk. Ik zie de meest mooie en creatieve salades voorbij komen, maar helaas heb ik geen zin en tijd om van alles te moeten verzinnen EN te moeten bereiden. Is een goed alternatief voor brood om elke dag een verschillende groenteshake te maken bijv. maandag spinazie en andijvie, dinsdag boerenkool en erwtjes en dat voor elke werkdag. M.i. varieer je dan goed, je krijgt (meer) belangrijke voedingsstoffen binnen, volgens mij zou het zelfs qua calorieverbruik schelen. Of zie jij het anders?
Dat ligt er maar net aan welke voedingsstoffen je uit brood wenst te halen en wat je normaliter op je boterham doet (qua beleg)… Alles is beter dan wit brood met hagelslag, maar een goed alternatief verzinnen voor volkorenbrood met pindakaas wordt alweer wat lastiger. Een universele goede broodvervanger in smoothievorm bestaat al met al niet. Het gaat er simpelweg om dat je alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt; wat dat betreft is variatie en afwisseling cruciaal. In dat opzicht kun je met een smoothie denk ik meer bereiken dan met een boterham. Zie eventueel ook de volgende artikels:
Succes!
Als je aan je shake (smoothy) ook wat (geweekte) pitten of noten toevoegt, ben je een heel eind op weg om een volwaardige en ijzerrijke lunch te maken. En met noten en zaden kun je ook lekker variëren.
Voor eventuele geïnteresseerden hierbij een artikel over zaden / pitten en hierbij een artikel over noten…
Hoi hoi… Zins ik de ziekte van Pfeiffer heb gehad (6 maanden geleden) ben ik nog altijd heel erg moe. Meer dan 4 dagen naar school/werk krijg ik ook niet voor elkaar. Zou dat kunnen komen door ijzertekort? Ze hebben mij toen ik getest werd op Pfeiffer ook op bloedarmoede getest en dat was prima.
Beste Sipper, Als er op bloedarmoede is getest, dan is de kans heel groot dat men ook je ijzergehalte heeft bepaald. Een ijzertekort is echter niet de enige mogelijke oorzaak van bloedarmoede, dus ik kan dit niet met zekerheid zeggen. Overigens zijn er nog veel meer potentiële veroorzakers van onverklaarbare chronische vermoeidheid, waaronder een tekort aan vitamine D en/of vitamine B12. Of een schildklierprobleem. Zie ook dit artikel over chronische vermoeidheidsklachten… Overigens kan de ziekte van Pfeiffer een nasleep hebben tot wel 3 jaar en zelfs chronische / blijvende vermoeidheid veroorzaken die niet meer overgaat. Meer daarover lees je in de reacties onder het vermoeidheidsartikel dat ik eerder linkte. Klop dus bijtijds bij je huisarts aan. Sterkte en beterschap toegewenst! Groeten, Paul
Slik 2x per dag ijzerpil. Via huisarts. Bloedarmoede Door hevige menstruatie. Ook vitamine B12 injecties. Vitamine D en foliumzuur. Drink ook roosvicee fosfor op aanraden huisarts. Laagste ijzerwaarde was bij mij 5. Bij ijzer lager dan 2 volgt er opname zei huisarts?
Als bloeddonor moet je ijzergehalte hoog zijn. Voor mannen gaat dit op een of andere manier gemakkelijker dan vrouwen. Onder de vrouwen wordt het gesprek ijzer nog weleens aangehaald en dan gaat het vaak ook over appelstroop als goede ijzerleverancier. Feit of fabel?!
Beste Sanquin, Appelstroop staat inderdaad bekend om het hoge ijzergehalte, maar helaas is dit onterecht, want appels bevatten niet of nauwelijks ijzer. Vaak wordt beweerd dat appelstroop ijzer opneemt uit de ketel waarin het product wordt ingekookt, maar appelstroopketels werden vroeger vervaardigd uit koper en tegenwoordig uit roestvast staal, dus helaas… De kleine beetjes ijzer die appelstroop levert, zijn in werkelijkheid afkomstig uit suikerbietensap of suikerbietsapconcentraat, wat aan veruit de meeste soorten (moderne) appelstroop wordt toegevoegd. Appelstroop die je in de supermarkt vindt, bestaat tegenwoordig vaak voor maar liefst 80% uit suikerbiet en voor slechts 20% uit appel, waardoor er inderdaad wat ijzer in kan zitten. Maar wat in hoofdzakelijk overblijft bij de productie van appelstroop is stroperige fruitsuiker, dus dat rechtvaardigt het eventuele beetje ijzer echt niet. (bron + bron) Al met al levert appelstroop een aardige hoeveelheid kalium… slechts een klein beetje fosfor, magnesium en ijzer… en minimale beetjes vitamine B2 en vitamine B6. Dat appelstroop ijzerrijk is of veel ijzer bevat, is al met al een hardnekkige fabel, al verschilt de ijzerconcentratie van suikerbieten wel vrij sterk per merk en per oogst/jaar. In 2011 testte men nog het ijzergehalte van verschillende soorten appelstroop; de geteste appelstropen leverden toen tussen de 0,9 en 4,7 milligram non-heemijzer per enkel boterhambeleg (à 15 gram) en gemiddeld zo’n 2,3 milligram per beleg. Hopelijk kun je hier iets mee. Groeten, Paul
Ik verlies veel bloed bij de menstruatie, en waarschijnlijk weer ijzertekort, dus moet ik weer naar de dokter om een bloedonderzoek aan te vragen, is er geen manier, of apparaatjes waar je zelf kan controleren of je een bepaalde, in mijn geval ijzer, of B12, vitamine tekort hebt?
Hoi Huberdina, Ben je al eens bij een gynaecologe geweest? 40% Van de vrouwen krijgen een myoom (vleesboom), waardoor je heftig kan menstrueren en inderdaad kortstondig enig ijzertekort kunt hebben. Daar is vaak het een en ander aan te doen. Als ik jou was, zou ik ook halverwege een heftige menstruatie mijn bloed laten prikken om te controleren hoe heftig dat ijzertekort dan is op dat moment. Eventueel te herhalen om te vergelijken vlak voor je verwacht weer te menstrueren. Omdat ik dus zo’n myoom heb en bovendien licht ijzertekort halverwege mijn menstruatie, medicamenteer ik mezelf met alles wat ik lekker vind uit deze lijst met ijzerhoudende voeding. Daar pas ik mijn eetgewoonten tijdelijk voor aan. Lekker cashewnoten weg kauwen, biefstukje met spinazie, eitje erbij. Leverworst op brood. Handje rozijnen tussendoor. En ik gun mezelf dan die dure frambozen. Volkorenbrood en volkorenpasta en zilvervliesrijst eet ik sowieso al voortdurend. Lekker toch, die rare tijd van de maand?
Echt heel goed dit!
Mona, dat is typisch, want hoewel cacao veel ijzer bevat, levert chocolade uitsluitend het relatief slecht opneembare non-heemijzer. Bovendien bevatten cacaobonen ook nog eens erg veel fenolen die de opname van non-heemijzer verhinderen. Rood vlees levert daarentegen goed opneembaar heemijzer. En hoewel droog cacaopoeder tot maar liefst 3x zo veel ijzer levert als doorsnee rundvlees, zal een lendenbiefstuk onder aan de streep meer doen voor je bloedijzer dan een stuk pure chocolade.
@Dennis: Je hebt absoluut een punt, maar zolang je maag optimaal functioneert, kan driewaardig (Fe3+) non-heemijzer worden omgezet naar tweewaardig (Fe2+) heemijzer dankzij de aanwezigheid van zure maagsappen. Verse vruchtensappen en vitamine C kunnen er bovendien toe bijdragen dat (superieur) tweewaardig ijzer niet juist oxideert naar de (inferieure) driewaardige vorm. Er zijn dus mensen die ook non-heemijzer prima opnemen. Dit zou bij @Mona het geval kunnen zijn…
Wellicht een goede tip voor velen: Ik heb een ijzergehalte van 9 (is normaal voor mannen, maar ik ben echt een vrouw)??? Ik heb net ontdekt dat mijn theorie van de afgelopen 18 klopt: Ik eet elke dag donkere chocolade, niet veel maar wel elke dag. Je kunt ook gewoon cacaopoeder nemen, en oplossen in water o.i.d. Het is echt de oplossing tegen ijzertekort! Het cacaopoeder heeft 5 keer zoveel ijzer als rood vlees.
Een vraag: Ik heb volgens bloedonderzoek een tekort aan ijzer, nagekeken op internet en zag dat ik soort noten, verse groenten, bruinbrood enz. Vele van deze voeding neem ik zowat iedere dag, hoe kan dat, ik moet wel zeggen dat ik veel medicijnen gebruik voor mijn reuma artritis, zou dat kunnen Graag reactie, mijn dank, Corrie Noorduin 3131 GH / 92. Telef. 010 46**233
Een tekort aan ijzer in het bloed hoeft niet per se het gevolg te zijn van een gebrekkige ijzerinname via voeding. Een ijzertekort kan ook ontstaan doordat voedingsijzer niet goed wordt geabsorbeerd door de darmen, opgenomen in het bloed, omgezet in de maag of vervoerd door ijzerbindende eiwitten… Of doordat er veel ijzer (onnodig) verloren gaat, bijvoorbeeld door een chronische darmontsteking, hevige menstruatie of inwendige bloeding… Houd er bovendien rekening mee dat dierlijk ijzer (tweewaardig Fe2+ heemijzer) over het algemeen beter opneembaar is dan plantaardig ijzer (driewaardig Fe3+ non-heemijzer), dus wellicht baat het om wat meer vlees te eten… Overigens worden ijzergebrek en ijzergebreksanemie regelmatig gelinkt aan reumatoïde artritis en reumamedicatie. (bron + bron + bron) Sterkte!
Hoi! Dit is precies een vraag waar je voor naar de diëtist zou moeten gaan! Zij kunnen je voedingspatroon, in combinatie met je specifieke klachten en medicatie, beoordelen en kijken waardoor dit komt. Als je een doorverwijzing vraagt van de huisarts wordt je consult ook gewoon vergoed! :)
Ik heb gelezen dat paardenbiefstuk goed is bij een laag hemoglobine. De reden zou zijn dat het hemoglobinegehalte bij een paard veel hoger is.
Er is een belangrijk verschil tussen ijzer, ferritine, transferrine en hemoglobine. Sommige Nederlandse voedingswaardetabellen beweren inderdaad dat paardenbiefstuk (gemiddeld 2,6 milligram ijzer per 100 gram product) meer ijzer levert dan runderbiefstuk (gemiddeld 2,5 milligram per 100 gram product), maar een noemenswaardig verschil is dit niet. De meeste gespecialiseerde laboratoria in de Verenigde Staten beweren bovendien dat het gemiddelde stukje rundvlees beduidend meer ijzer levert dan het gemiddelde stukje paardenvlees. Het ijzergehalte van rundvlees en paardenvlees zal onderaan de streep vooral afhankelijk zijn van hetgeen het betreffende (slacht)dier te eten heeft gekregen (gras versus graan).
Bedankt voor deze lijst aan ijzerrijke voedingsmiddelen, hier zag ik meer bij staan dan waar ik nu al van op de hoogte was. Ik ga er gelijk mee aan de slag, gezien mijn ijzer iedere keer (ook nu ik bijna dagelijks vis eet na 2 jaar vegetarisch te hebben gegeten) net onder het minimum blijft.
Voedingstoffen aanvullen kun je niet alleen doen door het meer te eten. Je moet ook zien dat het opgenomen kan worden door je darmen, en getransporteerd kan worden door het lichaam. Ik kreeg dus het advies om i.p.v. melk sinaasappelsap te drinken bij het eten. En fruit na de maaltijd i.p.v. toetje. Ik ben in 3 jaar tijd van regelmatig ijzerinfuus (HB onder de 4) gegaan naar een stabiel HB van rond de 8.5. Mijn ijzer inname niet echt verhoogd, alleen geen thee en geen melkproducten rond de maaltijden. Het duurt ook echt langere tijd voor je kunt zien of supplementatie of verandering van eten het probleem echt opgelost heeft. Je hebt namelijk 3 ijzerwaardes. 1 is de bloedwaarde, de ander het orgaanwaarde, en dan als laatste het HB. Als je HB stijgende is zal je B vitamines kunnen dalen en je ijzerwaardes zelf ook. Dan is dus je HB (waar het uiteindelijk om gaat) op de goede weg, maar je bloeduitslagen kunnen het laten lijken of het slechter gaat. Vraag dus goed door, overleg met een internist, sommige huisartsen zullen zich hier wel in hebben verdiept, maar vast niet allemaal en die kijken dan puur naar wat het lab vind van de uitslagen. Foliumzuur (B11) en B12 zijn ook onderdeel van hemoglobine.
Dankjewel voor je berichtje! Ik snap je punt, maar vanwege jouw individuele gezondheidsklachten bekijk je ijzer nu puur vanuit het perspectief van bloedarmoede… Als je te kampen hebt met bloedarmoede (hemoglobineterkort) kan hemoglobine (HB) inderdaad hetgeen zijn “waar het uiteindelijk om gaat”… Maar HB is niet per definitie het belangrijkste aspect van ijzer of ijzerbepalingen. Ja, ijzer speelt een essentiële rol in het voorkomen en genezen van bloedarmoede (doordat het eiwit hemoglobine zijn activiteit ontleent aan ijzer-ionen), maar het mineraal ijzer vervult veel meer functies in ons lichaam dan als onderdeel van hemoglobine. Zo is ijzer ook een belangrijk bestanddeel van allerlei enzymen en antistoffen en speelt dit essentiële spoorelement een cruciale rol binnen allerhande metabolische processen, waaronder de algehele energiehuishouding, totaalstofwisseling en het immuunsysteem. Je kan dus niet zeggen dat je HB-waarde per definitie hetgeen is “waar het uiteindelijk om gaat”. Afhankelijk van de reden (bloedarmoede, ijzerstapelingsziekte, veronderstelde leverziekte of nieraandoening etc.) om een ijzerbepaling te laten uitvoeren, kan iemands serumwaarde of ijzer(stapeling) in organen minstens zo relevant zijn als iemands hemoglobine. Ook transferrine, ferritine en ijzerbindingscapaciteit (TIJBC) kunnen in dat opzicht van groot belang zijn. Nogmaals, ik snap je punt, maar voor de duidelijkheid / volledigheid wil ik overige bezoekers er graag op wijzen dat de manier waarop en de methode (serum-ijzerbepaling, micro-ijzerbepaling hemoglobine-ijking etc.) waarmee een ijzerbepaling dient te worden uitgevoerd en geïnterpreteerd afhankelijk kan zijn van de reden waarom een ijzerbepaling wordt uitgevoerd. Dit is doorgaans weer afhankelijk van iemands individuele gezondheidsproblematiek. Nogmaals dank voor je berichtje! Groeten, Paul
Hallo, Ik ben een vrouw van 28 die fanatiek sport en daarnaast vegetarisch eet. Ik geloofde altijd dat je met een gevarieerd vegetarisch dieet alle belangrijke voedingstoffen binnenkrijgt. Maar ik ben er laatst achtergekomen dat ik een tekort heb aan ijzer, vitamine D en B-vitamines. Terwijl ik wel veel plantaardige ijzerbronnen eet (spinazie, noten, zaden etc.). Ik drink trouwens wel veel groene thee. Waarschijnlijk heb je meer van bepaalde voedingsstoffen nodig als je veelvuldig intensief sport, waaronder ijzer… Dankjulliewel voor de info, deze lijst met ijzerrijk voedsel is echt heel handig!