Bij de meeste schildklierproblemen kunnen medicijnen uitkomst bieden. In zeldzame gevallen is echter een schildklieroperatie vereist. Een operatie van de schildklier kan noodzakelijk zijn bij:
- Te snel werkende schildklier die niet afremt door medicatie.
- Een “goedaardig” gezwel dat de schildklier ontregelt.
- Schildklierkanker (kwaadaardige tumor)
Bij een schildklieroperatie wordt óf het gezwel verwijderd óf een deel van de schildklier.
1. Operatie van overactieve schildklier
Als een overactieve schildklier niet kan worden geremd met medicijnen, dan dient er een stuk van de schildklier “onklaar” te worden gemaakt. Soms kan een deel van de schildklier worden uitgeschakeld met behulp van radioactief jodium. Soms dient echter een deel van de schildklier middels een operatie te worden verwijderd (schildklierverkleining).
2. Schildklier-operatie bij knobbel of gezwel
Knobbels in de schildklier hoeven niet gevaarlijk te zijn. De meeste knobbels of gezwellen in & op de schildklier zijn namelijk “goedaardige” cysten, nodulen of adenomen. Zolang de hormoonproductie van de schildklier niet wordt beïnvloed, kan zo’n knobbel of gezwel geen kwaad. Als de hormoonproductie wél wordt ontregeld, dan is soms een schildklier-operatie nodig. Een schildklier-operatie is tevens noodzakelijk als een knobbel slikklachten of ademhalingsklachten veroorzaakt.
3. Schildklieroperatie bij kanker
Bij een knobbel in de schildklier word doorgaans een punctie genomen om kanker uit te sluiten. Als er sprake is van een kwaadaardige cellen of een maligne gezwel in de schildklier, dan spreekt men ook wel van eens schildkliertumor of schildklierkanker. In sommige gevallen van schildklierkanker dient het door kanker aangetaste deel van de schildklier operatief te worden verwijderd.
Lees hier meer over schildklierkanker…
Verschillende soorten schildklieroperaties
De schildklier wordt ook wel thyroïd genoemd. Een operatie van de schildklier staat daarom ook wel bekend als thyroïdectomie oftewel thyreoidectomie. Er zijn drie verschillende varianten c.q. gradaties van de schildklieroperatie, namelijk:
1. Lobectomie
Een schildklier bestaat uit twee helften oftewel “lobben”. Lobectomie houdt in dat slechts één lob van de schildklier wordt verwijderd. Dit gebeurt onder meer als er een knobbel in de desbetreffende helft van de schildklier zit waarvan men niet kan aantonen of deze goed- of kwaadaardig is.
Lobectomie wordt ook uitgevoerd nadat er bij een schildklierpunctie verdachte cellen worden gevonden. De ene helft van de schildklier wordt dan weggenomen voor nader onderzoek. Mocht achteraf blijken dat de schildklier door kanker is aangedaan, dan zal doorgaans ook de resterende helft moeten worden verwijderd.
Lobectomie staat tevens bekend als hemithyroïdectomie (hemi = half).
2. Gedeeltelijke strumectomie
Bij een gedeeltelijke oftewel subtotale strumectomie worden beide helften van de schildklier grotendeels verwijderd. Deze schildklieroperatie wordt met name uitgevoerd als de schildklier veel te hard werkt of als de schildklier blijvend vergroot is qua massa (struma). Men laat dan twee stukjes schildklier zitten van ieder 10 tot 15 gram.
Het is heel moeilijk om te bepalen hoeveel van de schildklier precies moet worden weggehaald. De restwerking blijkt namelijk pas ná de schildklier-operatie. Mocht achteraf blijken dat de schildklierwerking niet langer toereikend is… Dan dient de verkleinde schildklier voorgoed te worden ondersteund met synthetische schildklierhormonen.
3. Totale strumectomie
Bij een totale strumectomie wordt de schildklier in zijn geheel verwijderd. Dit gebeurt bij veruit de meeste gevallen van schildklierkanker waarbij de tumor groter is dan 1 centimeter. Een totale strumectomie kan ook volgen op een lobectomie of gedeeltelijke strumectomie, als pas bij nader onderzoek blijkt dat de schildklier door kanker is getroffen.
Lees hier meer over leven zonder schildklier…
Na een totale strumectomie moet de volledige hormoonproductie van de schildklier kunstmatig worden opgevangen. Dit gebeurt met synthetische schildklierhormonen in de vorm van tabletten die voorgoed moeten worden ingenomen. Deze schildklieroperatie wordt dan ook enkel uitgevoerd bij zeer ernstige schildklieraandoeningen.
Een schildklieroperatie is dus met name nodig bij schildklierkanker en een overactieve schildklier die niet met medicijnen kan worden behandeld.
Verloop van een schildklier-operatie…
Een schildklieroperatie duurt doorgaans anderhalf tot twee uur en wordt uitgevoerd onder algehele narcose. Er wordt een horizontale snede (incisie) laag in de hals gemaakt, waardoor de schildklier kan worden bereikt. De schildklier wordt vervolgens gedeeltelijk of in zijn geheel verwijderd en de snee wordt gehecht.
De pijn na de schildklieroperatie valt over het algemeen mee en is vergelijkbaar met een keelontsteking. Klachten verdwijnen meestal binnen enkele weken. Het litteken dat achterblijft geneest doorgaans relatief mooi en is na verloop van tijd nauwelijks meer zichtbaar. Let wel: elke operatieve ingreep brengt risico op complicaties met zich mee!
Tot slot
Artsen doen er doorgaans alles aan om een schildklieroperatie te vermijden. In sommige gevallen kan men echter niet om een schildklier-operatie heen.
Heb jij ervaring met of vooruitzicht op een schildklieroperatie? Laat hieronder je vragen of opmerkingen achter…
