Je schildklier produceert schildklierhormoon. De concentraties aan schildklierhormonen worden ook wel schildklierwaarden genoemd. Schildklierhormonen kunnen namelijk worden teruggevonden in je bloed, vandaar dat de waarden van je schildklier ook nog weleens de bloedwaarden van de schildklier worden genoemd…
Verschillende schildklierhormonen
Met de term ‘schildklierhormoon’ wordt meestal thyroxine (T4) bedoeld. Thyroxine is het belangrijkste hormoon dat door de schildklier wordt geproduceerd. We onderscheiden echter de volgende schildklierhormonen die een schildklier-waarde in je bloed vormen:
- T4: thyroxine (vier jodiummoleculen)
- T3: tri-jodothyronine (drie jodiummoleculen)
- T2: di-jodothyronine (twee jodiummoleculen)
- T1: mono-jodothyronine (één jodiummolecuul)
Daarnaast produceert de schildklier ‘calcitonine’, een hormoon dat qua functie volledig losstaat van bovenstaande hormonen.
T4 (thyroxine)
Ten minste 80% van de totale schildklierwaarde betreft T4. De belangrijkste rol van T4 is te worden omgezet naar T3 zodra je lichaam T3 nodig heeft. In zijn unieke vorm speelt T4 een rol bij de hersenfunctie. Slechts een klein deel van T4 is “vrij” en dus werkzaam als signaaloverbrenger.
T3 (tri-jodothyronine)
T3 (tri-joodthyronine oftewel triiodothyronine oftewel trijodothyronine) is de actieve vorm van schildklierhormoon. T3 is van grote invloed op de energiehuishouding en het gevoel van fitheid en gezondheid. Net als T4 is ook T3 voor een groot deel gebonden aan transporteiwitten. Een uiterst klein deel van deze schildklierwaarde is ongebonden (“vrij T”) en werkzaam als signaaloverbrenger.
T2 (di-jodothyronine)
T2 (di-joodthyronine oftewel diiodothyronine oftewel dijodothyronine) speelt voornamelijk een rol bij de productie van bepaalde enzymen. Deze enzymen ondersteunen de omzetting van T4 naar T3. Daarnaast is T2 van invloed op de stofwisseling. Met deze schildklier-waarde wordt doorgaans niets gedaan.
T1 (mono-jodothyronine)
T1 (mono-joodthyronine oftewel monoiodothyronine oftewel monojodothyronine) is nodig voor het functioneren van de schildklier. Zonder T1 loopt de hormoonproductie in de soep. Daarnaast beïnvloedt T1 het hartritme en de hartfrequentie.
Zowel T1 als T2 zijn schildklierwaarden die niet of nauwelijks (hoeven te) worden gecontroleerd.
TSH-waarde
Schildklierhormonen worden door de schildklier geproduceerd onder invloed van het hormoon ‘TSH’ dat in je hersenen ontstaat. TSH wordt daarom ook wel “schildklier-stimulerend hormoon” genoemd. Hoe meer TSH er in je bloed zit, des te meer hormonen je schildklier zal produceren. Een tekort of overschot aan TSH zorgt dus voor een verstoring van de schildklierhormonen en afwijkingen van de schildklier-waarden.
Lees hier meer over TSH-waarde & schildklier…
Problemen met schildklierhormonen
Er kunnen zich allerlei problemen voordoen met betrekking tot je schildklierhormonen en schildklier-waarden. De belangrijkste hiervan zijn als volgt:
- Schildklierhormonen worden te snel geproduceerd (hyperthyroïdie)
- Er zitten te veel schildklierhormonen in je bloed
- Schildklierhormonen worden te langzaam geproduceerd (hypothyroïdie)
- Er zitten te weinig schildklierhormonen in je bloed
- De concentratie schildklierhormonen is goed, maar de hormonen brengen hun signaal niet succesvol over (schildklierhormoonresistentie)
Bij afwijkingen van de schildklierhormonen en schildklier-waarden ontstaan allerlei klachten & symptomen. In dat geval is schildklieronderzoek nodig!
Schildklier: normaalwaarden, grenswaarden & referentiewaarden
Voor de verschillende schildklierwaarden, schildklierparameters of schildklierindicators zijn grenswaarden opgesteld. Deze referentiewaarden dienen dus als grens. Er is in veel gevallen een onderste/minimale grenswaarde waaraan je minimaal moet voldoen. En er is altijd een bovenste / maximale grenswaarde waar je niet boven mag zitten.
Het gaat hier niet om gebruikelijke of gemiddelde schildklierwaarden… En al helemaal niet om ideale of optimale schildklierwaarden… Het gaat simpelweg om schildklierwaarden die door de meeste Nederlandse artsen, laboratoria en medische instituten als ‘binnen de norm’ worden beschouwd. Val je binnen deze opperste en onderste schildklierwaarden, dan wordt dat als positief beschouwd. Hierbij de referentiewaarden voor de belangrijkste schildklierparameters:
- TSH (schildklier-stimulerend hormoon): minimaal 0,4 mU/l; maximaal 4,0 mU/l (milli-eenheden per liter bloed)
- Totaal T4 (inclusief gebonden thyroxine): minimaal 64 nmol/l; maximaal 154 nmol/l (nanomol per liter bloed)
- FT4 (vrij thyroxine): minimaal 8 pmol/l; maximaal 26 pmol/l (picomol per liter bloed)
- Totaal T3 (inclusief gebonden triiodothyronine): minimaal 1,2 nmol/l; maximaal 3,4 nmol/l (nanomol per liter bloed)
- FT3 (vrij triiodothyronine): minimaal 3 pmol/l; maximaal 8 pmol/l (picomol per liter bloed)
- Anti-TPO (thyroïd-peroxidase antistoffen): minder dan 60 IE/ml negatief; 60 t/m 100 IE/ml dubieus; meer dan 100 IE/ml positief
- Anti-Tg (thyreoglobuline antistoffen): minder dan 280 IE/ml negatief; 280 t/m 344 IE/ml dubieus; meer dan 344 IE/ml positief
- Anti-TSH-r (TSH-receptor antistoffen): minder dan 1,0 IE/l negatief; 1,0 t/m 1,5 IE/l dubieus; meer dan 1,5 IE/l positief
Toch is het niet zo dat er 100% zeker niks aan de hand is met je schildklier, schildklierwerking of schildklierhormonen als je binnen de referentiewaarden valt. Val je precies op het randje of net over het randje, dan vinden sommige artsen dit “prima”, “acceptabel”, “oké” of “niets om je zorgen over te maken”, maar dat is natuurlijk niet per definitie het geval. In dit artikel over schildklieronderzoek kun je eventueel meer lezen over acceptabele bloedwaarden ten aanzien van je schildklier…
Er worden ruime marges gehanteerd voor schildklierwaarden, dus val je niet binnen de grenzen, dan is dat reden tot bezorgdheid. Hoe dichter je bij de optimale ideaalwaarden zit, des te beter het is. En des te dichter je bij de opperste of onderste grenswaarde in de buurt komt, des te slechter…
Schildklierwaarden : tot slot…
Schildklierhormonen zijn van invloed op je hele lichaam. Het is daarom belangrijk dat er niet te veel en niet te weinig schildklierhormonen worden aangemaakt en afgegeven. Voor een optimale gezondheid zouden je schildklier-waarden dus perfect moeten zijn.
Een aanmerkelijk tekort of overschot aan schildklierhormonen kan zelfs levensbedreigende gezondheidscomplicaties teweegbrengen! Het is dus niet onverstandig om bij merkwaardige gezondheidsklachten je schildklier-waarden te laten controleren.
Heb jij afwijkende concentraties van schildklierhormonen in je bloed (gehad)? Laat hieronder jouw verhaal achter m.b.t. jouw schildklier-waarden!
