De schildklier is een orgaantje in de keel met een onmisbare functie, namelijk hormonen produceren. De schildklier bestaat uit twee kwabben oftewel lobben. De schildklierkwabben bevinden zich aan weerskanten van de luchtpijp en worden onderling verbonden door de schildklierbrug (isthmus). Zodoende lijkt de schildklier qua vorm ietwat op een vlinder. De functie & werking van de schildklier berusten op de productie van schildklierhormonen…
Werking van de schildklier…
De schildklier wordt ook wel thyroïd of ‘glandula thyreoïdea’ genoemd. De beide lobben van de thyroïd zijn opgebouwd uit kleine blaasjes (follikels). De schildklierfollikels zijn gevuld met een taaie vloeistof (colloïd).
Deze “schildklier-vloeistof” bekleedt een cruciale functie in ieders lijf. Schildklier-colloïd vormt namelijk de basis van schildklierhormonen. Hoe beter de werking van je schildklier, des te beter de hormoonniveaus in je lichaam!
Schildklier & functie van hormonen
De schildklier is een endocriene klier, wat betekent dat er intern hormonen worden vervaardigd en uitgescheiden. Schildklierhormonen worden aangemaakt in de schildklierfollikels en verkregen uit schildklier-colloïd. De twee belangrijkste hormonen die de door de schildklier worden geproduceerd zijn:
- Thyroxine (T4)
- Tri-joodthyronine (T3)
Deze twee hormonen worden door de schildklier in de bloedbaan gebracht, waardoor ze bij de organen & weefsels terechtkomen. De functie van de schildklier is dan ook het produceren van schildklierhormonen. Zonder schildkierwerking c.q. schildklierhormonen kun je niet leven.
Lees hier alles over schildklierwaarden in je bloed…
Verschillende functies van de schildklier
Bovengenoemde schildklierhormonen (T3 & T4) zijn van invloed op de stofwisseling van (vrijwel) alle lichaamscellen en lichaamsweefsels. Ze zijn onmisbaar voor de volgende lichamelijke functies en eigenschappen:
- Celstofwisseling
- Voedselverwerking (spijsvertering)
- Hartslag & zuurstofcirculatie
- Lichamelijke groei & ontwikkeling
- Instandhouding & uitbreiding van zenuwstelsel
- Temperatuur (indirecte thermostaat-functie)
- Vetverbranding
- Spierspanning & werking van gewrichten
- Vochthuishouding
- Psyche & hersenactiviteit
Als er voldoende (niet te veel & niet te weinig) schildklierhormonen in het bloed zitten, dan spreekt men van “euthyreoïdie”…
Bekijk hier de symptomen van een verstoorde schildklierwerking…
Hoe stimuleer je de schildklierwerking?
De werking van je schildklier is afhankelijk van een aantal voedingsstoffen; de belangrijkste hiervan is jodium. Voor de opname en verwerking van jodium door de schildklier zijn echter meer voedingsstoffen nodig.
De belangrijkste nutriënten die de schildklierfunctie en jodiumhuishouding handhaven en optimaliseren zijn selenium, zink en magnesium… Maar ook vitamine A, E, D, B12 en het mineraal ijzer zijn cruciaal voor een optimale schildklierwerking. Deze voedingsstoffen moet je dus voldoende eten voor een optimale functie van je schildklier!
Alles over de juiste voeding voor een goede schildklierwerking…
Verstoorde schildklierwerking
Door bepaalde ziekten, aandoeningen en afwijkingen kan een verstoorde schildklierfunctie ontstaan. De belangrijkste schildklierproblemen zijn als volgt:
- Hyperthyreoïdie (te snelle schildklier / te veel schildklierhormonen)
- Hypothyreoïdie (te trage schildklier / te weinig schildklierhormonen)
- Struma (vergrote, opgezette of gezwollen schildklier)
- Schildklierontsteking (thyroïditis)
- Gezwel (cyste, adenoom, nodule e.a.)
- Schildklierkanker (kwaadaardige tumor in schildklier)
- Schildklierhormoonresistentie (je lichaam is ongevoelig voor T3 en/of T4)
Een verstoring van de schildklierfunctie kan allerlei oorzaken hebben. De belangrijkste hiervan zijn: auto-immuunziekten (Graves, Hashimoto e.a.), tekorten of overschotten aan voedingsstoffen, lithium- en jodiumhoudende medicatie, radiotherapie of operatieve verwijdering van de (gedeeltelijke) schildklier.
Lees hier alles over de verschillende schildklierklachten…
Behandeling van een verstoorde schildklierfunctie
Als de functie of werking van de schildklier niet goed genoeg is, dan treden er allerlei lichamelijk klachten op. Deze schildklierklachten verschillen per schildklieraandoening. De behandeling van een verstoorde schildklierfunctie bestaat meestal uit schildkliermedicatie en/of een schildklieroperatie.
Tot slot
Hierboven kon je de basis lezen van de schildklierwerking & schildklierfunctie. Klik op de links in het artikel om meer te lezen over specifieke schildklierafwijkingen… Maar ook over de symptomen van een afwijkende schildklierfunctionaliteit of de medicatie & behandeling van schildklierproblemen.
Heb jij ervaring met een afwijkende schildklierwerking? Laat hieronder je reactie achter!
17 Reacties
Hallo Paul ik ban geboren met een halve schildklier ik ben nu 45 jaar en heb al heel wat ups en downs mee gemaakt met de schommeling van de waardes. Nu is het zo dat mijn TSH 6,8 is en T4 17,1. Ik ben net hersteld van een longontsteking mijn huisarts zegt dat het daar niks mee te maken heeft. Ik ben zo ontzettend moe en futloos. Nu weet ik niet of dat door de schildklier komt of door het herstel van de ontsteking. De huisarts had voorgesteld de medicatie op te hogen. Weet niet waar ik goed aan doen.
Hallo, ongeveer een dik half jaar geleden ben ik per toeval achter gekomen (bloedonderzoek), dat mijn schildklier nauwelijks nog wat doet. TSH 292 en FT4 3,6. Ik had toen helemaal niet in de gaten wat deze waarden betekenen, maar nu na veel informatie te hebben gehad weet ik wel beter. Ik snap nu nog niet dat ik daar geen klachten van heb gehad, ook de endocrinoloog was verbaasd. Nu werk ik in de chemische zware industrie in de continu en heb eigenlijk alle vage klachten die je van een trage schildklier zou ervaren toegeschreven aan dit beroep. Zelf vermoed ik dat dit is begonnen in 2005, toen was tijdens een medische bedrijfscontrole het cholesterol ligt verhoogt en denk zelf (ook de arts) dat dit het begin was van een vertraagde schildklier. Nu ik Euthyrox slik is het cholesterol iets verlaagd (zou door de medicijnen komen), vandaar het vermoeden van 2005. Wat mij de laatste tijd erg opvalt is dat ik een verhoogde hartslag heb (gemis. 20 s/p hoger) en heel veel last van de spieren van nek, schouder en rug. Laatst bekende waardes zijn TSH 5,62 en FT4 17,3 medicatie daarna iets verhoog van 88 naar 100 mgr. Afgelopen wekend op advies van natuurarts begonnen met Zinargin siroop, nu heb ik het gevoel i.c.m. de Euthyrox dat er een teveel aan FT4 in het bloed zit, is deze combinatie bekend in de medische wereld, zink bevorderd namelijk de schildklier. Groet Wim.
Om thyroxine (T4) te kunnen produceren heeft je lichaam het semi-essentiële aminozuur L-tyrosine / levotyrosine nodig. Gelukkig kan het menselijk lichaam het vrij algemeen beschikbare aminozuur fenylalanine –met behulp van vitamine B2– converteren naar L-tyrosine. Om thyroxine te maken dienen 4 jodiummoleculen te worden gekoppeld aan een tyrosinemolecuul; vandaar de naam T4 (tetraiodothyronine). Naast de bouwstenen (jodium en thyroxine) zijn echter ook enkele cofactoren c.q. processtoffen vereist voor de productie van T4, namelijk: vitamine B1, vitamine B6, vitamine B12, vitamine C en inderdaad ook zink. Zink is bovendien betrokken bij de hypothalamusfunctie en de conversie van het inactieve prohormoon T4 naar het actieve hormoon T3. Al met al wordt een zinktekort nog weleens geassocieerd met schildklierproblemen, maar het is daarentegen niet zo dat zinksupplementen per definitie “de schildklier bevorderen”. Sowieso wordt veelvuldig afgeraden om zinksuppletie te combineren met schildkliermedicatie omdat ze mogelijkerwijs onderlinge interactie vertonen. Persoonlijk zou ik dan ook terughoudend zijn met zinkgluconaat en zink-L-methioninesulfaat. Laat liever je bloed controleren. Dan zie je direct of er sprake is van een zinktekort en/of een T4-overschot. Overigens zijn er honderden stoffen te bedenken die de schildklierwerking beïnvloeden, waarvan zink er slechts één voorbeeld is… (bron + bron + bron) Zie eventueel ook:
Mijn schildklier is afwisselend te traag en te snel… medicatie wordt altijd aangepast / uitgeprobeerd, komt dit ooit in balans… heb de bijwerkingen van beide opties… niet fijn… groet Trudy
Ben je ooit gecontroleerd op auto-immuuunschildklieraandoeningen? Dus zitten er schildklierantistoffen in je bloed?
Op de pagina, waar je info kunt vinden over de verschillen tussen snelle en trage werking van de schildklier, krijg je bij beide linken alleen info over een te snel werkende. Onder de link voor info traag werkende schildklier krijg je dezelfde info als onder te snel werkende. Misschien de linken of info aanpassen. Met vriendelijke groet, Nellie
Dankjewel voor de oplettendheid. De link naar hypothyreoïdie verwees inderdaad naar de verkeerde pagina. Inmiddels is deze fout verholpen en verwijst hij naar de juiste pagina over een traag werkende schildklier.
In mijn familie zijn problemen schildklier erfelijk langs moeders kant. Ikzelf ben vroeger op mijn 20ste in behandeling geweest dan was dit vele jaren stabiel en geen of weinig problemen nu ben ik 53 jaar oud en is er een bolletje waargenomen, meer liggend in de linkerschildklierkwab. Er is een punctie afgenomen (niet kwaadaardig) ik denk een cyste omdat ik dat makkelijk aanmaak. Dr. Vets stelde voor om ofwel een radium pil ofwel schildklier helemaal weg. De waarde zijn goed schildklier is wel uitgezet en voel het bolletje drukken op mijn slokdarm en luchtpijp. Maar als de waarde goed zijn is dan echt nodig helemaal te verwijderen kan dit niet enkel een stuk of enkele bolletje en wat doet een radium pil maakt dit geen ander organen stuk? Omdat ik gevoelige longen heb stel ik hier ook de vraag of zo een pil niet schadelijk is? Waarom zet de schildklier zich uit door tekorten of te veel of omdat er iets in de weg zit? Dank bij voorbaat. Groetjes, Sonia
Beste Sonia, Eigenlijk heb ik al je vragen al eens behandeld in aparte artikels over schildklierproblemen. Hierbij de stukken waarvan ik denk dat ze voor jouw situatie het meest relevant zijn:
Hopelijk heb je iets aan deze schildklierartikels en de vele reacties eronder. Heel veel sterkte en beterschap toegewenst! Groeten, Paul
Hallo. Bij de symptomen van een trage schildklier heb ik er minimaal 70 procent van de klachten. Is het mogelijk dat ik dat ook heb. En vanaf wanneer moet ik echt naar de huisarts dat het gevaarlijk is want heb die symptomen sinds 4 jaar geleden en elke kaar zweden 1 en of 2 van mij schildklieren 3 keer in een jaar.
Beste Geedi, Een mens heeft slechts 1 schildklier (bestaande uit 2 schildklierkwabben) en meestal 4 bijschildklieren (die behalve qua ligging nauwelijks aan de schildklier gerelateerd zijn). Er is geen exacte grens waarna een trage schildklier gevaarlijk wordt. Het gevaar schuilt hem in een tekort aan schildklierhormonen in je bloedbaan en zodoende ook in je cellen en organen. Een dergelijk tekort aan schildklierhormonen veroorzaakt bepaalde klachten en symptomen. Schildkliersymptomen vormen een waarschuwing van je lichaam en zijn een teken dat er iets fout gaat met de schildklier. Schildklierklachten kunnen ernstige vormen aannemen naarmate een schildklierhormoontekort groter wordt en langer aanhoudt. Het enige wat je kunt doen om zekerheid te krijgen is je schildklierbloedwaarden laten bepalen. Allereerst je TSH en liefst ook je FT4 (en eventueel FT3). Een dergelijke bloedwaardebepaling kun je aanvragen bij je huisarts. Mocht er sprake zijn van een (klinisch) traag werkende schildklier, dan zal men schildkliermedicatie voorschrijven. Schildkliermedicijnen bestaan doorgaans uit synthetische/exogene schildklierhormonen die als vervanging en compensatie dienen voor de ontbrekende natuurlijke/endogene schildklierhormonen waarvan je schildklier er te weinig aanmaakt. Sterkte ermee! Groeten, Paul
Goede dag, In 2010 is er na veel gedoe besloten mijn schildklier te verwijderen, deze was vergroot en verhard, dus een goede beslissing dat hij verwijderd werd. Ik slikte hierna toen 200 microgram tijdens de zwangerschappen werd deze met 50 tot 75 microgram verhoogd. Nu zat ik 1,5 jaar weer op 200 microgram en bij controle bleek dat ik nu 25 microgram meer moest gaan slikken, ben dat gaan doen en merk het volgende en zou heel graag willen weten of dit een verband heeft met de ophoging. Ik voel en merk weinig van de omgevingstemperatuur nu met deze warme dagen merk ik er niks van terwijl de meeste op apegapen liggen en zou gemakkelijk ’s nachts een verwarmingsdekentje aan kunnen doen en niet dat ik het onwijs koud heb maar ook niet warm. Vroeger kreeg ik van deze warmte altijd onwijze hoofdpijn en moeheid. Ook heb Ik ineens erge last van haaruitval en het ergste vind ik dat mijn borsten ineens kleiner zijn geworden van een kleine B naar AA en vind dit eigenlijk wel erg vreemd, zo uit het niks. Ik ben niet veranderd in gewicht. Ik hoop dat u mij kan helpen. Groeten, Marina (28 jaar)
Worden je schildklierwaarden (TSH, FT4 en FT3) periodiek gecontroleerd? Hieraan kun je zien hoe goed je bent ‘ingesteld’ qua schildkliermedicatie. De symptomen die je ervaart zijn misschien nog wel belangrijker dan je bloedwaarden, dus als je je goed voelt bij een bepaalde dosis schildkliermedicijnen, dan is dat HEEL veel waard. Op Gezondr is echt onwijs veel informatie te vinden over schildklierproblemen; lees alsjeblieft de verschillende artikels eens door, en vooral ook de reacties onder de artikels over TSH-waarde, hypothyreoïdie, leven zonder schildklier en schildkliersymptomen. Sterkte!
Hoi, Kan ik misschien meer te weten komen over de celstofwisseling? Ik moet een opdracht maken voor school en daar staat een vraag in over de werking van celstofwisseling. Ik kan hier niks over vinden. Kunt u mij misschien aan deze informatie helpen? Alvast bedankt!
Hoi ik zou graag willen weten welke bronnen zijn gebruikt voor dit stuk?
Bovenstaand stukje betreft zeer algemene informatie over de schildklierwerking en ’t dient vooral als verzamelpunt en uitvalsbasis voor de meer verdiepende artikels over de schildklier. Specifieke inhoudelijke bronnen zijn er dan ook niet aan te pas gekomen.